Εργαζόμενοι ανάμεσα στη Σκύλλα και τη Χάρυβδη

Μεταξύ κυβερνητικής αναλγησίας και εργοδοτικής ασυδοσίας

του Τάσου Γιαννόπουλου

Η Ι.Κ. βρέθηκε πριν από λίγο καιρό στο Κιόνι της Ιθάκης για δουλειά, σε κατάστημα τουριστικών ειδών. Η εργοδότρια (η οποία έχει άλλα δύο καταστήματα στο νησί) έπραξε το… «αυτονόητο» για όσους έχουν εμπειρία σε δουλειές «σεζόν» οπουδήποτε στη χώρα: αν και αρχικά είχαν συμφωνήσει 8ωρη εργασία με όλα τα ένσημα και τις υπερωρίες (και μπόνους πωλήσεων), τελικά την εξανάγκασε (αφού η εργαζόμενη ήδη είχε μετακομίσει στο νησί) να υπογράψει σύμβαση για 4ωρη – 5ήμερη απασχόληση. Στην πράξη δούλευε και τις επτά ημέρες, απροσδιόριστες ώρες (πολλές φορές πάνω από 10) και μάλιστα υπό μεγάλη πίεση και γκρίνια λόγω της αναδουλειάς.

Τελικά, η εργοδότρια αποφάσισε να την απολύσει. Προκειμένου να «διεκπεραιώσει» την απόλυση γρήγορα, αλλά και να διώξει την Ι.Κ. άμεσα από το σπίτι που (άτυπα) νοίκιαζε για λογαριασμό της, η εργοδότρια αξιοποίησε τη γνωριμία της με αστυνομικό της Ιθάκης, η οποία τηλεφώνησε στην Ι.Κ. ασκώντας της πιέσεις να αποχωρήσει από το σπίτι κακήν κακώς.

Διότι «δεν χαμογελούσε!»

Το ίδιο βράδυ, η Ι.Κ. κοιμήθηκε αναγκαστικά σε παραλία της Ιθάκης, μην έχοντας στέγη και περιμένοντας το επόμενο πρωί για να φύγει από το νησί. Η εργοδότρια είχε απαιτήσει μάλιστα να υπογράψει ένα κείμενο στο οποίο, ούτε λίγο ούτε πολύ, αναφέρει ότι «φταίει η εργαζόμενη για την πτώση του τζίρου του καταστήματος», αλλά και για την απόλυσή της, καθώς έδειχνε «ανυπακοή στις εντολές της εργοδότριας» και «δεν εξυπηρετούσε με χαμόγελο»! Η εργαζόμενη απευθύνθηκε στην Επιθεώρηση Εργασίας και το Εργατικό Κέντρο Κεφαλονιάς – Ιθάκης, με τη στήριξη των οποίων απαιτεί να πληρωθεί όλα τα δεδουλευμένα της.

Όταν η επιθεωρήτρια εργασίας απευθύνθηκε στο Α.Τ. Ιθάκης, στηλιτεύοντας την απαράδεκτη τακτική του και επισημαίνοντας ότι δεν είχε καμία αρμοδιότητα να παρέμβει σε υπόθεση που σχετίζεται με εργασιακά δικαιώματα, έλαβε την απάντηση ότι «όλα έγιναν όπως έπρεπε»…

Αρνούνται να τους επαναπροσλάβουν ή τους εκβιάζουν

Η παραπάνω υπόθεση αντικατοπτρίζει την κατάσταση ακραίας αυθαιρεσίας στην αγορά εργασίας μετά το lockdown. Λίγα μίλια πιο μακριά, στην Κέρκυρα, το Συνδικάτο ξενοδοχοϋπαλλήλων και εργαζομένων επισιτισμού – τουρισμού του νησιού πραγματοποίησε ακόμα μία παράσταση διαμαρτυρίας στο αεροδρόμιο, το πρωί της Παρασκευής 31/7.
Ημέρα που έληξε το χρονικό περιθώριο που είχαν οι εποχικά εργαζόμενοι για υπεύθυνες δηλώσεις σχετικά με το βοήθημα των 534 ευρώ, είτε γιατί δεν έχουν ακόμη επαναπροσληφθεί, είτε γιατί επαναπροσλήφθηκαν μετά την 1η Ιουνίου και, κατά συνέπεια, δικαιούνται για κάποιο διάστημα την πενιχρή αποζημίωση.
Από τα κυριότερα προβλήματα, η απροθυμία των γραφείων τουρισμού και των επισιτιστικών επιχειρήσεων να επαναπροσλάβουν ή ακόμη και να θέσουν σε αναστολή εργασίας τους εργαζόμενους τους.

Χαρακτηριστικό παράδειγμα αυτής της αδιαφορίας είναι η στάση του γνωστού ταξιδιωτικού ομίλου TUI, που πρόσφατα ξεκαθάρισε ότι δεν πρόκειται να προχωρήσει σε προσλήψεις και άρα δεν πρόκειται να δώσει τη δυνατότητα αναστολής συμβάσεων για τους εποχικά εργαζόμενους των τουριστικών γραφείων που εξαρτώνται από τον όμιλο.

«Δυστυχώς η ΤUI και οι μεγάλοι τουριστικοί πράκτορες, εκτός από ελάχιστες εξαιρέσεις μικρών γραφείων, δεν χρησιμοποίησαν το πρόγραμμα αναστολής. Αν το έκαναν, δεν θα επιβαρυνόταν καθόλου η επιχείρηση, το κράτος θα πλήρωνε ασφάλιση και επιδόματα», σχολίασε πρόσφατα στην «Εφημερίδα των Συντακτών» (28/7/20) ο πρόεδρος του Συνδικάτου Σταμάτης Πελάης.
Την ίδια στιγμή, τονίζει η Πανελλήνια Ομοσπονδία των εργαζομένων σε επισιτισμό – τουρισμό (ΠΟΕΕΤ), οι ξενοδόχοι και οι λογιστές τους κάνουν ότι δεν γνωρίζουν πως εφόσον άνοιξαν οι επιχειρήσεις τους, είναι υποχρεωμένοι να προβούν στις επαναπροσλήψεις και, αν δεν έχουν πληρότητες λόγω της κάθετης πτώσης της τουριστικής κίνησης, να θέσουν το προσωπικό σε αναστολή σύμβασης.

Ακόμα και πολλοί εξ αυτών που προχωρούν στις επαναπροσλήψεις απαιτούν εκβιαστικά από το προσωπικό να υπογράψει υπεύθυνες δηλώσεις πως «δεν επιθυμεί επαναπρόσληψη το 2021». Βρήκαν, δηλαδή, την ευκαιρία να απαλλαγούν οριστικά από το δικαίωμα της υποχρεωτικής επαναπρόσληψης των εργαζομένων, τονίζει η Ομοσπονδία, φέρνοντας στη δημοσιότητα μία από τις εν λόγω υπεύθυνες δηλώσεις.

Επιστροφή στη ζούγκλα

Ενδεικτική της κυβερνητικής αδιαφορίας είναι απάντηση του διοικητή του ΟΑΕΔ, Σπ. Πρωτοψάλτη στην ΠΟΕΕΤ, όταν η τελευταία διαμαρτυρήθηκε πως πάρα πολλοί εργαζόμενοι στον επισιτισμό «κόβονται» από το ηλεκτρονικό σύστημα για τη ρύθμιση του επιδόματος των 400 ευρώ. Ο κ. Πρωτοψάλτης, αντί να διορθώσει το πρόβλημα, ζήτησε από την ΠΟΕΕΤ να συλλέξει μόνη της τα στοιχεία αυτών που είναι εκτός ρύθμισης! Σημειώνεται ότι οι μισοί περίπου εργαζόμενοι στον επισιτισμό έχουν μείνει εκτός δουλειάς.

Όσοι επέστρεψαν στο πόστο τους, αντιμετωπίζουν ένα ανεξέλεγκτο καθεστώς ζούγκλας: συμβάσεις 20 – 30 ημερών, μειωμένες αποδοχές έως και 60%, ωράρια λάστιχο (όπως τα βίωσε και η Ι.Κ. στην Ιθάκη), ενώ τις τελευταίες ώρες κάνει τον γύρο των ΜΜΕ η είδηση ότι 60χρονος μάγειρας λιποθύμησε λόγω υπερκόπωσης σε ξενοδοχείο του Ηρακλείου Κρήτης.

Η ΠΟΕΕΤ έχει λάβει καταγγελίες ότι σε τουριστικές περιοχές (Μύκονο, Σαντορίνη, Κρήτη) δεν παρέχεται καν στέγη και τροφή. Στην Τζια εργοδότης πέταξε στις 2 τα ξημερώματα τους εργαζόμενους έξω από το διαμέρισμα των 20 τετραγωνικών, που είχε παραχωρηθεί σε 8 άτομα για να διαμείνουν, διότι ζήτησαν τα δεδουλευμένα τους και τα απαραίτητα εργαλεία για να δουλέψουν.
Παράλληλα, η αναστολή συμβάσεων αξιοποιείται για «κάλυψη» της μαύρης εργασίας, καθώς εργοδότες ζητούν από τους υπαλλήλους τους να δουλεύουν κανονικά (εισπράττοντας παράλληλα το επίδομα της αναστολής) για 200 ή 300 επιπλέον ευρώ «μαύρα». Η κυβέρνηση φαίνεται ότι κλείνει και σε αυτή την κατάσταση τα μάτια, ενώ, με νέα τροπολογία (29/7/20), έδωσε τη δυνατότητα στις πληττόμενες επιχειρήσεις στον κλάδο του τουρισμού, των αεροπορικών, ακτοπλοϊκών και χερσαίων μεταφορών επιβατών, να παρατείνουν την αναστολή συμβάσεων των εργαζομένων τους για τους μήνες Αύγουστο και Σεπτέμβριο.

Το τέλος των συλλογικών συμβάσεων (ΣΣΕ) στην πράξη;

Την ίδια ώρα, η κλαδική συλλογική σύμβαση των ξενοδοχοϋπαλλήλων έχει καταστεί κενό γράμμα, παρότι, με τη συναίνεση της Πανελλήνιας Ομοσπονδίας Ξενοδόχων (ΠΟΞ), έχει παραταθεί ως το τέλος Αυγούστου. «Το γεγονός πως η ΠΟΞ δεν έχει βγάλει έστω μία ανακοίνωση για να “συνετίσει” τα μέλη της, ώστε να εφαρμόζουν του νόμους και να σεβαστούν την υπογραφή τους στην παράταση της σύμβασης, είναι απόδειξη ότι έχει χαθεί ο έλεγχος», επισημαίνει η ομοσπονδία των εργαζόμενων σε αναλυτική τη ανακοίνωση (22/7/20).

Η αλλεργία των εργοδοτών στις ΣΣΕ φτάνει μέχρι το άλλο τουριστικό «άκρο» της χώρας, την Κρήτη, όπου περίπου 500 οδηγοί τουριστικών λεωφορείων βρίσκονται σε απεργία διαρκείας πάνω από έναν μήνα τώρα, ζητώντας απλά να υπογραφεί η ομοιοεπαγγελματική ΣΣΕ με όρους ίδιους με το 2019.
«Παρότι δεν διεκδικούμε αύξηση, αλλά απλά την υπογραφή της ΣΣΕ, η εργοδοσία βάζει συνέχεια ψηλότερα τον πήχη και μας συκοφαντεί στα ΜΜΕ, ότι δήθεν προκαλούμε δολιοφθορές σε οχήματα», εξηγεί στην «Εποχή» ο γ.γ. του σωματείου ΕΡΜΗΣ, Γιώργος Μανουσάκης.

Απεργοσπασία επικίνδυνη για την οδική ασφάλεια

Καταγγέλλει δε ότι για υπερκεραστεί η απεργία, αξιοποιούνται ιδιοκτήτες πούλμαν και οδηγοί που «δεν τους έχουμε ξαναδεί στην περιοχή». «Οδηγούν νυχθημερόν εδώ και ατελείωτες ημέρες, χωρίς ανάπαυση και διακοπή, αλλάζουν οχήματα στη διάρκεια της ημέρας (ώστε να μην φαίνεται ότι ο ίδιος άνθρωπος είναι στο τιμόνι πολλές ώρες) και “πειράζουν” τους ταχογράφους, δημιουργώντας σοβαρούς κινδύνους για την οδική ασφάλεια στην Κρήτη», λέει ο Γ. Μανουσάκης.

Αποκαλυπτική των προθέσεων της εργοδοσίας είναι η πρόταση να ισχύει η ΣΣΕ από την 1η Ιανουαρίου μέχρι τη λήξη του (εκάστοτε) έτους, ώστε οι εργαζόμενοι να βρίσκονται χωρίς σύμβαση μέσα σε «νεκρή» περίοδο και, άρα, χωρίς διαπραγματευτική δύναμη.

Οι κινητοποιήσεις, αλλά και ερωτήσεις που κατατέθηκαν στη Βουλή από κόμματα της αντιπολίτευσης, ανάγκασαν τον Γ. Βρούτση να συγκαλέσει τριμερή συμφιλιωτική συνάντηση (Τρίτη 4/8) με σκοπό την υπογραφή ΣΣΕ.
Μάλλον υποκριτικό, δεδομένου ότι στο νομοσχέδιο του υπουργείου Οικονομικών κατατέθηκε τροπολογία (29/7) η οποία καταργεί, επί της ουσίας, τη σύμβαση σε έναν άλλο κλάδο, αυτόν των ναυτεργατών στα ποντοπόρα πλοία, προκαλώντας τη σφοδρή αντίδραση ναυτεργατικών σωματείων.

Η τροπολογία Πλακιωτάκη επιτρέπει στους πλοιοκτήτες, «κατά την ελεύθερη κρίση τους», να αξιοποιούν διεθνώς κρατούσες συμβάσεις (και παγίως εφαρμοζόμενες στα υπό ξένη σημαία πλοία) και στα πλοία υπό ελληνική σημαία για τα κατώτερα πληρώματα και μέχρι το βαθμό/θέση του ανθυποπλοιάρχου και γ’ μηχανικού.

ΠΗΓΗ: Η Εποχή