 |
Τρείς στους τέσσερις κρατούμενους του Ισραήλ είναι άμαχοι αποκαλύπτουν απόρρητα στοιχεία
Μετά τις επιθέσεις της 7ης Οκτωβρίου 2023 και την έναρξη του πολέμου στη Γάζα, το Ισραήλ ξεκίνησε ένα κύμα μαζικών συλλήψεων, παρουσιάζοντάς τες ως απαραίτητο μέτρο για την αντιμετώπιση της Χαμάς και της Παλαιστινιακής Ισλαμικής Τζιχάντ (PIJ). Όμως, νέα έρευνα των +972 Magazine, Local Call και Guardian αποκαλύπτει μια διαφορετική πραγματικότητα: μόνο ένας στους τέσσερις Παλαιστίνιους που συνελήφθησαν χαρακτηρίστηκε από τον στρατό ως μαχητής, ενώ η πλειοψηφία των κρατουμένων είναι πολίτες.
Τα στοιχεία της έρευνας προέρχονται από απόρρητη βάση δεδομένων που διαχειρίζεται η Διεύθυνση Στρατιωτικών Πληροφοριών του Ισραήλ («Αμάν»), από στατιστικά της Υπηρεσίας Φυλακών (IPS) και από καταθέσεις σε νομικές διαδικασίες. Το υλικό αυτό, σε συνδυασμό με μαρτυρίες πρώην κρατουμένων και Ισραηλινών στρατιωτών, δίνει την εικόνα ενός συστήματος που βασίζεται σε αυθαίρετες συλλήψεις, μαζική κράτηση πολιτών και συνθήκες που χαρακτηρίζονται από οργανώσεις δικαιωμάτων ως βασανιστήρια.
Μέχρι τα μέσα Μαΐου 2024, περίπου 6.000 Παλαιστίνιοι είχαν συλληφθεί στη Γάζα. Από αυτούς, σύμφωνα με τη βάση δεδομένων του Αμάν, μόνο 1.450 αναγνωρίστηκαν ως μέλη της Χαμάς ή της PIJ (950 της Χαμάς και 500 της PIJ). Η βάση, που περιλαμβάνει περίπου 47.653 ονόματα τα οποία ο στρατός θεωρεί μαχητές, είναι η μόνη που χρησιμοποιείται εσωτερικά για την αναγνώριση ενεργών μελών.
Τα υπόλοιπα τρία τέταρτα των συλληφθέντων δεν συνδέονται με καμία από τις δύο οργανώσεις. Παρ’ όλα αυτά, χαρακτηρίστηκαν όλοι «παράνομοι μαχητές» βάσει του σχετικού νόμου, που θεσπίστηκε το 2002 και επιτρέπει την κράτηση «υπόπτων» επ’ αόριστον, χωρίς κατηγορητήριο.
Το Ισραήλ επιμένει ότι όλοι οι κρατούμενοι είναι τρομοκράτες. Ο στρατός, τα ΜΜΕ και οι πολιτικοί μιλούν για «τρομοκράτες» που συλλαμβάνονται καθημερινά. Η Υπηρεσία Φυλακών (IPS) ισχυρίζεται ότι σχεδόν όλοι οι «παράνομοι μαχητές» είναι μέλη της Χαμάς ή της PIJ, χωρίς όμως να παρουσιάζει αποδείξεις. Τα πραγματικά στοιχεία που ήρθαν στο φως διαψεύδουν και αυτό το ισραηλινό αφήγημα.
Η εμπειρία του Αχμάντ Μοχάμεντ
Η ιστορία του Αχμάντ Μοχάμεντ, ενός 30χρονου κουρέα από τον προσφυγικό καταυλισμό της Χαν Γιούνις, είναι ενδεικτική του τρόπου με τον οποίο έγιναν οι συλλήψεις. Στις 7 Ιανουαρίου 2024, αναγκάστηκε να περπατήσει σε πομπή εκτοπισμένων μαζί με τη σύζυγό του και τα τρία παιδιά του. Στο σημείο ελέγχου, ένας στρατιώτης με μεγάφωνο ζήτησε να σταματήσουν οι άνδρες. Ο Μοχάμεντ επιλέχθηκε τυχαία λόγω του μπλε πουκάμισου που φορούσε: «Εσύ με το μπλε πουκάμισο, έλα πίσω», φώναξε ένας στρατιώτης.
Χωρίστηκε από την οικογένειά του μαζί με άλλους άνδρες. «Ήμασταν μια τυχαία ομάδα», είπε. «Εγώ είμαι κουρέας, δεν ανήκω σε καμία οργάνωση». Οι στρατιώτες τους έβριζαν συνεχώς, ώσπου τους έριξαν σε ένα φορτηγό, στοιβαγμένους ο ένας πάνω στον άλλον, δεμένους και με καλυμμένα τα μάτια.
Ο Μοχάμεντ μεταφέρθηκε στη Φυλακή του Νεγκέβ. Εκεί ανακρίθηκε για τις επιθέσεις της 7ης Οκτωβρίου, αλλά δεν είχε καμία γνώση ή εμπλοκή. Παρ’ όλα αυτά, έμεινε έναν ολόκληρο χρόνο φυλακισμένος. «Έζησα δύσκολες μέρες: ασθένειες, κρύο, βασανιστήρια, εξευτελισμό», είπε. Τελικά αφέθηκε ελεύθερος τον Ιανουάριο 2025 στο πλαίσιο συμφωνίας εκεχειρίας Ισραήλ–Χαμάς.
Η «αυλή των γερόντων»
Στρατιώτες που υπηρέτησαν στη λεγόμενη «αυλή των γερόντων» στο κέντρο κράτησης Σντε Τεϊμάν, κατέθεσαν ότι υπήρχε ειδικός χώρος όπου στοιβάζονταν ηλικιωμένοι και βαριά τραυματισμένοι κρατούμενοι.
«Από το Ινδονησιακό Νοσοκομείο στη Μπέιτ Λάχια έπαιρναν μαζικά ασθενείς», είπε ένας στρατιώτης. «Έφερναν άνδρες σε αναπηρικά καροτσάκια, ανθρώπους χωρίς πόδια ή με πόδια εντελώς κατεστραμμένα. Όλοι αυτοί ήταν στην “αυλή των γερόντων”».
Άλλος στρατιώτης είπε ότι συνέλαβαν ακόμη και έναν ασθενή εβδομήντα ετών στο νοσοκομείο Αλ-Σίφα, δεμένο πάνω σε φορείο, με γάγγραινα και διαβήτη. «Δεν ήταν κίνδυνος για κανέναν», είπε. Παρ’ όλα αυτά, μεταφέρθηκε στο Σντε Τεϊμάν.
Οι συλλήψεις λοιπόν γίνονταν αδιακρίτως, ακόμη και εις βάρος ανθρώπων που δεν μπορούσαν να περπατήσουν, που βρίσκονταν σε κρίσιμη κατάσταση υγείας ή που νοσηλεύονταν σε νοσοκομεία.
Οι γιατροί ως «τρομοκράτες»
Πέρα από τους ασθενείς, το Ισραήλ συνέλαβε και εκατοντάδες γιατρούς που εργάζονταν στα νοσοκομεία της Γάζας. Σύμφωνα με τους Γιατρούς για Ανθρώπινα Δικαιώματα στο Ισραήλ (PHRI), περισσότεροι από 100 παραμένουν ακόμα φυλακισμένοι. Οι μαρτυρίες μιλούν για ξυλοδαρμούς, ηλεκτροσόκ, ταπεινώσεις, ακόμα και θανάτους.
Οι γιατροί που έδωσαν μαρτυρίες στην PHRI χαρακτηρίστηκαν «παράνομοι μαχητές». Ένας από αυτούς, ο Δρ. Αντνάν Αλ-Μπουρς, επικεφαλής ορθοπεδικής στο Αλ-Σίφα, πέθανε υπό κράτηση πέρυσι, αφού συνελήφθη τον Δεκέμβριο του 2023. Σύμφωνα με την οικογένειά του, βασανίστηκε μέχρι θανάτου. Ένας άλλος, ο Ιγιάντ Αλ-Ραντίσι, διευθυντής γυναικολογικού νοσοκομείου στη Γάζα, πέθανε πέρυσι σε κέντρο ανάκρισης της Σιν Μπετ.
Η κράτηση γιατρών αποδυναμώνει το ήδη κατεστραμμένο σύστημα υγείας της Γάζας και παράλληλα χρησιμοποιείται ως διαπραγματευτικό χαρτί στις συνομιλίες για τους ομήρους. Ισραηλινοί πολιτικοί εξέφρασαν έντονη δυσαρέσκεια στην Κνέσετ, το ισραηλινό κοινοβούλιο, όταν γιατροί αφέθηκαν ελεύθεροι χωρίς να υπάρξει αντάλλαγμα.
Υπερπληθυσμός και κακομεταχείριση
Η κατάσταση στις φυλακές είναι δραματική. Τον Ιούνιο 2024, ο επικεφαλής της φυλακής Σιν Μπετ, Ρόνεν Μπαρ, προειδοποίησε τον πρωθυπουργό Νετανιάχου για κρίση υπερπληθυσμού. Οι κρατούμενοι στη συγκεκριμένη φυλακή ξεπερνούσαν τους 21.000, ενώ η χωρητικότητα ήταν για 14.500. Ανέφερε ότι η μεταχείριση τους «άγγιζε την κακοποίηση» και θα μπορούσε να οδηγήσει σε διεθνείς διώξεις.
Η πολιτική ηγεσία, ιδίως ο υπουργός Εθνικής Ασφάλειας Ιταμάρ Μπεν Γκβιρ, είχε δηλώσει ανοιχτά ότι στόχος του ήταν να χειροτερεύσει τις συνθήκες κράτησης, παρέχοντας στους Παλαιστίνιους κρατούμενους μόνο «ελάχιστη» τροφή. Μαρτυρίες πρώην κρατουμένων μιλούν για ξυλοδαρμούς, ηλεκτροσόκ, ψυχολογική κακοποίηση, αλλά και για δεκάδες θανάτους μέσα στη φυλακή.
Η περίπτωση της Φαχαμίγια Αλ-Χαλίντι
Ιδιαίτερα αποκαλυπτική ήταν η υπόθεση της 82χρονης Φαχαμίγια Αλ-Χαλίντι. Παρά το ότι έπασχε από Αλτσχάιμερ και δυσκολευόταν να περπατήσει, συνελήφθη από σχολείο στη Γάζα και μεταφέρθηκε στο Ισραήλ, όπου φυλακίστηκε για έξι εβδομάδες. Στρατιώτης νοσοκόμος είπε ότι κατέρρευσε την πρώτη νύχτα και τραυματίστηκε από τα συρματοπλέγματα. Παρ’ όλα αυτά, χαρακτηρίστηκε «παράνομη μαχήτρια».
Η συγκρατούμενή της, Αμπίρ Γκαμπάν, περιέγραψε πώς την τάιζαν με τα χέρια, την έντυναν και τη μετέφεραν με καροτσάκι. Η ίδια η Γκαμπάν είχε συλληφθεί επειδή ο στρατός μπέρδεψε τον σύζυγό της με μέλος της Χαμάς που είχε το ίδιο όνομα. Παρά την παραδοχή του λάθους, φυλακίστηκε για εβδομάδες, αφήνοντας τα τρία παιδιά της μόνα. Όταν αφέθηκε ελεύθερη, τα βρήκε να ζητιανεύουν στον δρόμο.
Νομικές και διεθνείς αντιδράσεις
Νομικοί και οργανώσεις ανθρωπίνων δικαιωμάτων επισημαίνουν ότι η ισραηλινή πολιτική παραβιάζει κατάφωρα το διεθνές δίκαιο. Ο Μάικλ Σφαρντ, ένας από τους κορυφαίους νομικούς για τα ανθρώπινα δικαιώματα στο Ισραήλ, τόνισε ότι οι συνθήκες κράτησης δεν πληρούν τις προϋποθέσεις της Τέταρτης Συνθήκης της Γενεύης, σημειώνοντας ότι η βίαιη κακομεταχείριση, η στέρηση τροφής, η άρνηση επισκέψεων του Ερυθρού Σταυρού και η απαγόρευση επικοινωνίας με την οικογένεια είναι συστηματικές. Ο ίδιος ο νόμος που χρησιμοποιείται για την κράτησή τους, πρόσθεσε, αποτελεί «κατάφωρη παραβίαση του διεθνούς δικαίου».
Ο Χασάν Τζαμπαρέν, διευθυντής της παλαιστινιακής νομικής οργάνωσης Adalah, συμφώνησε: «Ο Νόμος περί Παράνομων Μαχητών έχει σχεδιαστεί για να διευκολύνει τη μαζική κράτηση πολιτών και τις εξαναγκαστικές εξαφανίσεις, ουσιαστικά νομιμοποιώντας τις απαγωγές Παλαιστινίων από τη Γάζα». «Στερεί από τους κρατούμενους τις προστασίες που εγγυάται το διεθνές δίκαιο, συμπεριλαμβανομένων αυτών που αφορούν ειδικά τους πολίτες, χρησιμοποιώντας την ετικέτα του “παράνομου μαχητή” για να δικαιολογήσει τη συστηματική άρνηση των δικαιωμάτων τους».
Η διεθνής νομιμότητα, όπως ορίζεται στις Συνθήκες της Γενεύης, φαίνεται να παραβιάζεται σε πολλαπλά επίπεδα. Από τη σύλληψη πολιτών χωρίς αιτία, μέχρι την κράτηση τους χωρίς πρόσβαση σε δικηγόρο, την απουσία δίκαιης διαδικασίας και τις απάνθρωπες συνθήκες διαβίωσης. Παρά τις διαψεύσεις και τα επιχειρήματα της ισραηλινής κυβέρνησης, τα ίδια της τα δεδομένα δείχνουν ότι τρεις στους τέσσερις κρατούμενους δεν έχουν καμία σχέση με τις ένοπλες οργανώσεις.
Ο ισραηλινός στρατός (IDF) αρχικά δεν διέψευσε τα αριθμητικά στοιχεία που παρουσιάζονται στην έρευνα, αλλά σε μεταγενέστερη δήλωση είπε ότι οι αριθμοί ήταν «λανθασμένοι» και υποστήριξε ότι οι ισχυρισμοί των δημοσιογράφων «αντικατοπτρίζουν την παρεξήγηση των διαδικασιών κράτησης στο Ισραήλ».
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου