Βάζει στον γύψο το κράτος Δικαίου
Η εφημερίδα, Τα Νέα, επισημαίνουν ένα ακόμη βαρύτατο ολίσθημα του υπουργού Δικαιοσύνης, Γιώργου Φλωρίδη, ο οποίος πραξικοπηματικά καταργεί βασικούς κανόνες του κράτους Δικαίου. Κάτι που αφορά κάθε πολίτη, αφού εάν υλοποιηθούν οι «θέσεις» Φλωρίδη, κινδυνεύει να τον κατηγορήσουν και να τον τυλίξουν σε μια κόλλα χαρτί, δίχως να μπορέσει να αντικρούσει τις κατηγορίες.
Ειδικότερα, στο δημοσίευμα με τίτλο «απαγορεύουν με διάταξη την πρόσβαση στις δικογραφίες», αναφέρεται: «Παράθυρο» για ανακρίσεις στα κρυφά, που οδηγούν σε ευθεία παραβίαση του κράτους δικαίου και των αρχών της Ευρωπαϊκής Σύμβασης των Δικαιωμάτων του Ανθρώπου, ανοίγεται διάπλατα με διάταξη που προωθείται από το υπουργείο Δικαιοσύνης.
Σύμφωνα με αυτήν, είναι δυνατός ο αποκλεισμός του κατηγορουμένου από στοιχεία της δικογραφίας εις βάρος του, απλώς και μόνο εφόσον αυτό κρίνεται αναγκαίο, κατά τη γνώμη των αστυνομικών ή των αρμόδιων εισαγγελικών και δικαστικών λειτουργών.
Όπως επισημαίνουν νομικοί κύκλοι, που διαμαρτύρονται σε υψηλούς τόνους, η νέα ρύθμιση παραπέμπει σε διάταξη αποκλεισμού του κατηγορουμένου, η οποία είχε εφαρμοστεί στις αρχές της δεκαετίας του 1990 σε υποθέσεις τρομοκρατίας, προκαλώντας τότε την έντονη αντίδραση του νομικού κόσμου, και καταργήθηκε το 1996.
Τι προβλέπει; Με απλά λόγια, κάθε πολίτης –επαγγελματίας, δημόσιος ή ιδιωτικός υπάλληλος, δημοσιογράφος, αλλά και περιφερειάρχης, δήμαρχος, πρόεδρος οργανισμού ή επιχειρηματίας– θα μπορεί να λαμβάνει γνώση της κατηγορίας εις βάρος του, χωρίς όμως να δικαιούται να την αντικρούσει καθολικά, αφού η πρόσβασή του στη δικογραφία θα μπορεί αιτιολογημένα να αποκλείεται.
Οι αντιδράσεις και η απάντηση Φλωρίδη
Αντιδράσεις αναμένονται, βεβαίως, τόσο από τους αρμόδιους φορείς στη Βουλή όσο και από τα πολιτικά κόμματα. «Πολλά έχουν δει τα μάτια μου, μα αυτό μου φέρνει τρόμο», ανέφερε χαρακτηριστικά ο πρόεδρος του ΔΣΑ, Δημήτρης Βερβεσός.
Ο Μαρίνος Σκανδάμης, τομεάρχης του ΠΑΣΟΚ και πρώην γενικός γραμματέας του υπουργείου Δικαιοσύνης, σχολίασε: «Πρόκειται για τον απόλυτο εφιάλτη που μπορεί να υποστεί ο καθένας. Δεν πρόκειται απλώς για καταρράκωση του κράτους δικαίου, αλλά για την πραγμάτωση των άνομων σχεδίων μιας κυβέρνησης που παίζει παιχνίδια με τη δημοκρατία. Ο φασισμός δεν είναι μακριά».
Από την πλευρά του, ο Γιώργος Φλωρίδης επικαλέστηκε ευρωπαϊκή οδηγία του 2012, η οποία είχε ενσωματωθεί στο εθνικό δίκαιο το 2014 και καταργήθηκε το 2019. Υπογράμμισε, ωστόσο, ότι η κυβέρνηση δεν την είχε λάβει υπόψη της όταν προχώρησε στις αλλαγές στον Κώδικα Ποινικής Δικονομίας.
Νομικές πηγές, πάντως, σημειώνουν ότι η ρύθμιση που προωθείται σήμερα δεν ταυτίζεται με την οδηγία του 2012. Η τελευταία αφορούσε πολύ ειδικές περιπτώσεις (όπως ζητήματα εθνικής ασφάλειας) και προέβλεπε ως απαράβατη προϋπόθεση την απόφαση δικαστικής αρχής, τον δικαστικό έλεγχο και τη διασφάλιση του δικαιώματος της δίκαιης δίκης. Αντιθέτως, η τρέχουσα διατύπωση έρχεται σε ευθεία αντίθεση με την πάγια νομολογία του ΕΔΔΑ.
Ποιο κράτος Δικαίου;
Ο δικηγόρος, Χρήστος Κουτσονάσσιος, γράφει σε ανάρτησή του στα social media: Με βάση τις καταθέσεις των προστατευόμενων μαρτύρων στην υπόθεση Novartis, η ελβετική πολυεθνική υποχρεώθηκε να καταβάλλει 350 εκ. δολάρια στο αμερικανικό δημόσιο ως αποζημίωση για την παράνομη δράση της στην Ελλάδα, το οποίο πλήρωσε αδιαμαρτύρητα, ομολογώντας την ενοχή της για τα αδικήματα που την κατηγορούσε η αμερικάνικη δικαιοσύνη. Στην Ελλάδα της κυβέρνησης Μητσοτάκη η ελληνική δικαιοσύνη τους ίδιους μάρτυρες που αποκάλυψαν τις παρανομίες της Novartis όχι μόνο δεν τους προστάτευσε, όχι μόνο δεν έλαβε υπ’ όψιν της τα καταγγελλόμενα, αλλά τους καταδίκασε σε πολύμηνες ποινές φυλάκισης για συκοφαντική δυσφήμιση.
Ο προϊστάμενος της Εισαγγελίας Εφετών Λάρισας, κ. Λάμπρος Τσόγκας, στις 8 Σεπτεμβρίου παρέλαβε επισήμως δικογραφία 60.000 σελίδων για τα Τέμπη. Μία εβδομάδα αργότερα, έγινε γνωστό ότι όχι μόνο πρόλαβε να μελετήσει 60.000 σελίδες, αλλά και να συντάξει την εισαγγελική πρόταση, 996 σελίδων, αποστέλλοντας τη στην πρόεδρο Εφετών Λάρισας και το κυριότερο ότι η κατηγορία περιελάμβανε 36 κατηγορούμενους, αλλά όλως συμπτωματικά άφησε στο απυρόβλητο το Υπουργείο Μεταφορών, τον ΟΣΕ και τις εμπλεκόμενες εταιρείες.
Ο υπουργός δικαιοσύνης κ. Γιώργος Φλωρίδης εισηγείται να τροποποιηθεί το άρθρο 100 Κώδικα Ποινικής Δικονομίας έτσι ώστε έγγραφα της ανάκρισης θα παραμένουν μυστικά για τον ύποπτο ή/και τον κατηγορούμενο, με εισαγγελική διάταξη, με αποτέλεσμα να μην μπορεί αυτός να αντιτάξει μια αποτελεσματική υπεράσπισή του και να καταργείται το δικαίωμά του σε μια δίκαιη δίκη, στο στάδιο της προδικασίας όπου κρίνεται η άσκηση της ποινικής δίωξης ή ακόμα και στο κρίσιμο στάδιο της ανακριτικής απολογίας όπου κρίνεται πιθανή προφυλάκιση. Όλα αυτά για λόγους δημοσίου συμφέροντος και εθνικής ασφάλειας! Οι γνωστές αόριστες έννοιες, που θα μπορούν να ερμηνεύονται κατά το δοκούν από ένα Εισαγγελέα, όπως είδαμε ανάγλυφα και στην υπόθεση των υποκλοπών όπου η Εισαγγελέας Εφετών, τότε, κ. Βλάχου είχε υπογράψει χιλιάδες παρακολουθήσεις πολιτών από την ΕΥΠ για λόγους εθνικής ασφάλειας και όχι μόνο δεν ελέγχθηκε αλλά πήρε και προαγωγή.
Ο αντιεισαγγελέας του Αρείου Πάγου κ. Βασίλης Φλωρίδης, αδελφός του υπουργού δικαιοσύνης, σε συνέντευξή του στην Καθημερινή, διατυπώνει την άποψη ότι θα πρέπει να ληφθεί από την κυβέρνηση νομοθετική πρωτοβουλία, με την οποία στην περίπτωση υποβολή μηνύσεων κατά δικαστικών λειτουργών από πολίτες, εφόσον αυτές αρχειοθετηθούν, τότε αυτεπαγγέλτως θα ασκούνται κατά των πολιτών διώξεις για ψευδή καταμήνυση και συκοφαντική δυσφήμιση, χωρίς να ρωτηθεί ο μηνυθείς δικαστικός αν το επιθυμεί! Αφήνω εκτός σχολιασμού το γεγονός ότι στο ποινικό μας δίκαιο η κατηγορία για συκοφαντική δυσφήμιση δεν ασκείται ποτέ αυτεπαγγέλτως αλλά μόνο κατ’ έγκληση του παθόντος. Το ερώτημα όμως που προκύπτει είναι για ποιο λόγο το αυτεπάγγελτο των διώξεων, αφού και σήμερα ο δικαστικός έχει το δικαίωμα να στραφεί με μήνυση κατά του πολίτη που τον μήνυσε ψευδώς ή τον δυσφήμισε συκοφαντικά.
«Δώσε θάρρος στον χωριάτη να σ’ ανέβει στο κρεβάτι»
Από τη μεριά του, ο δικηγόρος, Θανάσης Καμπαγιάννης, ο οποίος ανήκει στην Ανακοίνωση της Εναλλακτική Παρέμβαση – Δικηγορική Ανατροπή, σημειώνει σε ανάρτησή του με τίτλο «Δώσε θάρρος στον χωριάτη να σ’ ανέβει στο κρεβάτι»:
Έτσι λέει ο λαός μας, και ταιριάζει γάντι στην περίπτωση του Υπουργού κατ’ ευφημισμό Δικαιοσύνης Γιώργου Φλωρίδη και την από πλευράς του στοχοποίηση των αντιδράσεων του νομικού κόσμου για την τροπολογία του άρθρου 100 του Κώδικα Ποινικής Δικονομίας υπό τον τίτλο: “Κατ’ εξαίρεση αποκλεισμός του κατηγορουμένου από την πρόσβαση σε μέρος της δικογραφίας”.
Με την τροπολογία, έγγραφα της ανάκρισης θα παραμένουν μυστικά για τον ύποπτο ή/και τον κατηγορούμενο με αποτέλεσμα να μην μπορεί αυτός να αντιτάξει μια αποτελεσματική υπεράσπιση και να καταργείται το δικαίωμα σε μια δίκαιη δίκη, στο στάδιο της προδικασίας όπου κρίνεται η άσκηση της ποινικής δίωξης ή ακόμα και στο κρίσιμο στάδιο της ανακριτικής απολογίας όπου κρίνεται πιθανή προφυλάκιση.
Ο Υπουργός μιλά απαξιωτικά για όσους αντιδρούν και επικαλείται το ενωσιακό δίκαιο, λες και είναι το ιερό δισκοπότηρο και δεν γνωρίζουμε πλήθος αυθαιρεσιών με πηγή την Ευρωπαϊκή Ένωση, ιδίως στο επίπεδο της αντιτρομοκρατικής νομοθεσίας. Επικαλείται, επιπλέον, και το γεγονός ότι ανάλογη διάταξη είχε ισχύσει από το 2014 μέχρι το 2019 και καταργήθηκε με τον νέο Ποινικό Κώδικα.
Φαίνεται πως το μάθημα των “προστατευόμενων μαρτύρων” – που όταν κατέθεσαν κατά των υπουργών του ΠΑΣΟΚ και της Νέας Δημοκρατίας μετονομάστηκαν εν μια νυκτί σε “κουκουλοφόρους” – δεν έγινε μάθημα για τον κύριο Υπουργό. Αν στο μέλλον ασκηθεί ποινική δίωξη με μυστικά έγγραφα και με κατηγορούμενους Υπουργούς της Νέας Δημοκρατίας, ας μην τσιρίζουν όμως: ο ποινικός αυταρχισμός και η κατάργηση των εγγυήσεων της ποινικής δίκης ανοίγουν μια δίνη που μπορεί να ρουφήξει ακόμα και τους εμπνευστές τους.
Δεν φταίει, όμως, μόνο ο Φλωρίδης και ο σκαιός τρόπος του, απέναντι ακόμα και στον πρόεδρο του ΔΣΑ Δ. Βερβεσό.
Τα θεσμικά όργανα του δικηγορικού σώματος επέτρεψαν στον Φλωρίδη – και στον κάθε Φλωρίδη – να βρουν και να τα κάνουν. Όταν περνούσε από τη Βουλή το ποινικό έκτρωμα του ν. 5090/2024 που μετέτρεψε τους Ποινικούς Κώδικες σε ξεχειλωμένη κουρελού χωρίς ίχνος δογματικής ενότητας, η διοίκηση του ΔΣΑ δεν σήκωσε ούτε το δαχτυλάκι της, παρά μόνο διαπραγματευόταν το “ερανιστικό” νομοσχέδιο. Αυτή η λογική, που θέλει τους δικηγόρους να σιωπούν απέναντι στις μεγάλες θεσμικές αντιμεταρρυθμίσεις με αντάλλαγμα κάποια μικροποσότητα δικηγορικής ύλης, μας έφτασε στο σημείο που είμαστε.
Ο συνυποψήφιός μου για την προεδρία του ΔΣΑ Μιχάλης Καταντζόπουλος ζήτησε από εμένα και όλους τους ανακοινωθέντες μέχρι σήμερα υποψηφίους για την προεδρία του ΔΣΑ (Αντρέας Κουτσολάμπρος, Δημήτρης Χρ. Αναστασόπουλος, Θωμάς Καμενόπουλος) να καταδικάσουμε ομόθυμα τις δηλώσεις Φλωρίδη και το ιταμό του ύφος. Τον ευχαριστώ πολύ και από πλευράς μου συνυπογράφω άνευ όρων την καταδίκη. Όμως ας συμφωνήσουμε και κάτι:
Στην επόμενη συνεδρίαση της Ολομέλειας των Προέδρων των Δικηγορικών Συλλόγων της χώρας, όποιος και αν εκλεγεί πρόεδρος του ΔΣΑ (και συνεπώς της Ολομέλειας), ο Υπουργός δεν θα στρογγυλοκάθεται σαν συμπροεδρεύων στο προεδρείο της συνεδρίασης. Γιατί απλούστατα ούτε συγκυβερνάμε ούτε συμπροεδρεύουμε. Είμαστε ανεξάρτητο θεσμικό όργανο ελέγχου της εξουσίας, δικαστικής, νομοθετικής και πρωτίστως εκτελεστικής. Ο Υπουργός καλείται να παρέμβει από το βήμα, όπως το κάνει σε κάθε αντίστοιχη θεσμική διαδικασία, βλέπε για παράδειγμα τη συνέλευση της Ένωσης Δικαστών και Εισαγγελέων. Κάθε άλλο θέαμα είναι – τουλάχιστον για μένα – ντροπιαστικό. Ιδίως με τον συγκεκριμένο Υπουργό, που θα έπρεπε από καιρό να έχει κηρυχθεί από το δικηγορικό σώμα persona non grata. Και βέβαια, να αποφασίσει άμεσα το ΔΣ του ΔΣΑ πρωτοβουλίες για να μην περάσει η επαίσχυντη τροπολογία.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου