Ιστορική Νίκη του περιβαλλοντικού κινήματος: Το ΣτΕ κηρύσσει την ακύρωση του Mega-Aιολικού στις 14 νησίδες του ΝΑ ΑιγαίουΜε την απόφαση 1600/2025, το Συμβούλιο της Επικρατείας είπε ένα βροντερό «όχι» στο εγχείρημα να μετατραπούν 14 (ή 23 στη μεγαλύτερη εκδοχή) ανεκτίμητες νησίδες του Αιγαίου σε ενεργειακές εξέδρες ανεμογεννητριών. Η πολιτική καταστροφής της φύσης για την εξυπηρέτηση κερδοσκοπικών σχεδιασμών - και μάλιστα με "πράσινο προσωπείο" - υπέστη ένα αποφασιστικό πλήγμα.
Τι επρόκειτο να συμβεί — το σχέδιο της εταιρείας «Κυκλαδικά Μελτέμια (θυγατρικής της Eunice Energy)Το έργο περιλάμβανε 106 ανεμογεννήτριες των 3 και 6 MW, ύψους μέχρι 198,5 μέτρων, σε 14 (ή και 23 σε ευρύτερη εκδοχή) νησίδες: Κίναρος, Λέβιθα, Σύρνα, Κουνούπα, Ζαφοράς, Οφιδούσσα, Παχειά Νισύρου, Κανδελιούσσα, Περγούσσα, Παχειά Ανάφης, Μακρά Ανάφης, Λιάδι, Πλακίδα, Μεσονήσι.
Προέβλεπε επίσης δίκτυα 70+ χλμ. δρόμων, 14 λιμάνια, 14 ελικοδρόμια με νυχτερινό φωτισμό, πυλώνες και υποθαλάσσιες καλωδιώσεις μήκους 673 χλμ, όλα χτισμένα πάνω σε ευαίσθητα θαλάσσια και νησιωτικά οικοσυστήματα.
Η εκτίμηση κόστους ξεπερνούσε τα 1,2 δισ. ευρώ, με διάρκεια κατασκευής περίπου 5 έτη.
Η εταιρεία επιδίωκε να χαρακτηριστεί το project ως “Έργο Κοινού Ενδιαφέροντος” (PCI), με στόχο να ωφεληθεί από ευρωπαϊκές διευκολύνσεις και χρηματοδοτήσεις — αν και τελικά δεν συμπεριλήφθηκε στα PCI.
Ιστορική διαδρομή της αντίστασης2011
Η ΕΛΣΤΑΤ αγνοεί την ύπαρξη κατοίκων στις νησίδες Κίναρος και Λέβιθα — κάτι που επέτρεψε την κατηγοριοποίησή τους ως «ακατοίκητες». Λίγο αργότερα, η ΡΑΑΕΥ εκδίδει άδειες παραγωγής για μεγάλους αιολικούς σταθμούς σε 14 νησίδες, για την εταιρεία «Κυκλαδικά Μελτέμια». Στις άδειες αυτές η απουσία κατοίκησης λαμβάνεται ως δεδομένη.
2013
Οι Δήμοι Λέρου, Ανάφης, Αστυπάλαιας και Νισύρου “νοικιάζουν” τις νησίδες στην εταιρεία για ελάχιστο αντίτιμο.
Ο Δήμος Λέρου αποφασίζει να προχωρήσει σε πρωτόκολλο αποβολής των κατοίκων από τα Λέβιθα, ύστερα από απαίτηση της εταιρείας.
2019
Κατατίθεται η Μελέτη Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων (ΜΠΕ) της εταιρείας για διαβούλευση. Στη διαβούλευση συμμετέχουν πολίτες, περιβαλλοντικές οργανώσεις και τοπικοί φορείς, εκφράζοντας την έντονη αντίθεσή τους.
14 περιβαλλοντικές οργανώσεις αποστέλλουν επιστολή στον Πρωθυπουργό ζητώντας την προστασία των «Γκαλαπάγκος της Μεσογείου».
2020
Συγκροτείται η "Κίνηση για την Προστασία των Νησίδων", που θα συντονίσει τα επόμενα χρόνια τον αγώνα σε κινηματικό και νομικό επίπεδο. Πραγματοποιείται το 1ο ταξίδι ενημέρωσης της Κίνησης στο Νοτιοανατολικό Αιγαίο (Αμοργός, Αστυπάλαια, Κίναρος, Λέβιθα, Κουνούπα).
Η Διεύθυνση Διαχείρισης Φυσικού Περιβάλλοντος και Βιοποικιλότητας του ΥΠΕΝ εκδίδει αρνητική γνωμοδότηση, επισημαίνοντας «εξαιρετικά σημαντικές περιβαλλοντικές επιπτώσεις» που δεν μπορούν να αποφευχθούν.
2021
Το ΥΠΕΝ απορρίπτει επί της αρχής τη ΜΠΕ και η περιβαλλοντική αδειοδότηση του έργου παύει.
2ο ταξίδι ενημέρωσης της Κίνησης για την Προστασία των Νησίδων στο ΝΑ Αιγαίο (Λέρος, Νίσυρος, Κίναρος, Λέβιθα, Ανάφη).
2022
Η ΡΑΑΕΥ ανανεώνει τις Βεβαιώσεις Παραγωγού για τις 14 νησίδες — αγνοώντας τα δεδομένα της κατοίκησης και την απόρριψη του έργου.
Κατατίθενται ενδικοφανείς προσφυγές από το Σύλλογο "Νήσος Αμοργός", το Κέντρο Πολιτισμού "Άρτεμις" στη Λέρο, την Ελληνική Ορνιθολογική Εταιρεία, τους κατοίκους των νησιών Λέβιθα και Κίναρος και πολίτες της Νισύρου, χωρίς όμως να υπάρξει απάντηση από τη ΡΑΑΕΥ.
Εν τέλει οι παραπάνω φορείς προσφεύγουν στο ΣτΕ ενάντια στη ΡΑΑΕΥ, ζητώντας την ακύρωση των Βεβαιώσεων Παραγωγού.
Η νικηφόρα προσφυγή και η απόφασηΜε την ιστορική απόφαση 1600/2025 το ΣτΕ ακύρωσε τις βεβαιώσεις παραγωγού του έργου και ανέπεμψε την υπόθεση στη ΡΑΑΕΥ.
Παράλληλα, το ΣτΕ απέρριψε την προσφυγή της εταιρείας κατά της απόφασης απόρριψης του έργου από το ΥΠΕΝ. Στην δεύτερη αυτή υπόθεση, οι ίδιοι φορείς που προσέφυγαν κατά του έργου έκαναν πρόσθετη παρέμβαση υπέρ του Δημοσίου.
Στην απόφαση του, το ΣτΕ βασίζεται σε θεμελιώδεις νομικές ελλείψεις, όπως μεταξύ άλλων:
- Μη τήρηση του κριτηρίου φέρουσας ικανότητας
- Λανθασμένη αντιμετώπιση των νησίδων ως ακατοίκητων
- Απερισκεψία στη χρήση κρίσιμων παραμέτρων προστασίας
Οι οικολογικές συνέπειες που θα είχε επιφέρει το έργο:Οι νησίδες αυτές παρουσιάζουν οικολογικά χαρακτηριστικά σπάνιας αξίας:
- Ελάχιστη ανθρώπινη παρουσία — καθίστανται καταφύγια άγριας ζωής
- Στενοενδημικά είδη φυτών
- Ενδημικά υποείδη ερπετών, όπως η Αιγαιόσαυρα
- Σημαντικές αποικίες της Φώκιας Monachus monachus
Επίσης, στις νησίδες αυτές φωλιάζουν:
- περίπου 650 ζεύγη Μαυροπετρίτη
- 160 ζεύγη Αιγαιόγλαρου
- Αρτέμηδες, Μύχοι και Θαλασσοκόρακες
Παράλληλα, οι νησίδες αποτελούν τεράστιας σημασίας σταθμούς για τα μεταναστευτικά πουλιά που διασχίζουν τη Μεσόγειο.
Όπως τόνισε μάλιστα ο Φορέας Διαχείρισης Προστατευόμενων Περιοχών Κυκλάδων:
«Πρόκειται για πραγματική ιεροσυλία, για ενέργεια που υποθηκεύει την αξία της χώρας μας για την φυσική κληρονομιά ολόκληρης της Ευρώπης και που προφανώς δεν μπορεί σε καμία περίπτωση να είναι συμβατή με την ύπαρξη του δικτύου Natura 2000»
Τι δείχνει η νίκη αυτή;Η δύναμη της κοινωνίας των πολιτών, όταν οργανώνεται, μπορεί να σταματήσει ακόμα και τα πιο φαραωνικά σχέδια. Με εκδηλώσεις, νομικές ενέργειες, επιστημονική τεκμηρίωση και δουλειά "μυρμηγκιού" καταφέραμε, μέσα από την πολύτιμη συνεργασία μας με άλλες οργανώσεις, συλλόγους και πολίτες, να αντιμετωπίσουμε εταιρικά και κυβερνητικά συμφέροντα πολύ μεγαλύτερης κλίμακας.
Η Κίνηση για την Προστασία των Νησίδων θα συνεχίσει το ταξίδι της —
αντιστεκόμενη ενάντια στην επέλαση των βιομηχανικών ΑΠΕ, των επικίνδυνων
εξορύξεων, των ιχθυοκαλλιεργειών, των καταστροφικών τουριστικών
επενδύσεων και των παράνομων δρόμων.
Στις 5 Οκτωβρίου προγραμματίζουμε ένα μεγάλο γλέντι οικονομικής
ενίσχυσης στις 5 μ.μ., με εξαίρετους μουσικούς, στην Ακαδημία Πλάτωνος,
ώστε να καλύψουμε τα δικαστικά έξοδα της προσφυγής στο ΣτΕ. Σας
περιμένουμε για να γιορτάσουμε μαζί την διάσωση των "Γκαλαπάγκος του
Αιγαίου"!#small_islands_matter
Oριστική «ταφόπλακα» στο σχέδιο ανάπτυξης ανεμογεννητριών σε 14 νησίδες των Κυκλάδων και των Δωδεκανήσων μπαίνει με απόφαση του Συμβουλίου της Επικρατείας. Το δικαστήριο ακύρωσε τις άδειες παραγωγού, τις οποίες είχε ανανεώσει η Ρυθμιστική Αρχή Ενέργειας, υποδεικνύοντας ότι κακώς συνέβη αυτό. Για το ίδιο έργο το υπουργείο Περιβάλλοντος είχε το 2021 απορρίψει το αίτημα περιβαλλοντικής αδειοδότησης.
Το σχέδιο, που αφορούσε την τοποθέτηση ανεμογεννητριών σε νησίδες και βραχονησίδες της Ανάφης, της Αστυπάλαιας, της Νισύρου, της Αμοργού και της Λέρου, προκάλεσε έντονες αντιδράσεις, καθώς οι περιοχές αυτές θεωρούνται πυρήνες βιοποικιλότητας και φιλοξενούν πολλά απειλούμενα είδη ορνιθοπανίδας. Ο φάκελος περιβαλλοντικής αδειοδότησης του έργου «κόπηκε» τον Μάιο του 2021 από τη Διεύθυνση Περιβαλλοντικής Αδειοδότησης (ΔΙΠΑ) του υπουργείου Περιβάλλοντος για τρεις λόγους: Επειδή κατατέθηκαν πολλές αρνητικές γνωμοδοτήσεις, βάσει των οποίων η μελέτη ειδικής οικολογικής αξιολόγησης παρουσιάζει κρίσιμες ελλείψεις. Επειδή η μελέτη «δεν συσχετίζεται με την κατάσταση διατήρησης των οικοτόπων και ειδών ούτε λαμβάνει υπόψη τα κρίσιμα ενδιαιτήματα των ειδών χαρακτηρισμού των ζωνών ειδικής προστασίας και της μεταναστευτικής ορνιθοπανίδας». Τρίτον, επειδή η μελέτη περιβαλλοντικών επιπτώσεων του έργου δεν κατάφερε να αποδείξει ότι το έργο δεν θα έχει σημαντικές επιπτώσεις.
Η ανανέωση
Και ενώ οργανώσεις, φορείς και πολίτες που είχαν αντιταχθεί στο έργο είχαν μείνει με την εντύπωση ότι η υπόθεση τελείωσε εκεί, τον Ιούνιο του 2022 η Ρυθμιστική Αρχή Ενέργειας ήρθε να «ανανεώσει» την άδεια της εταιρείας («Κυκλαδικά Μελτέμια») για το έργο. Κατά της άδειας αυτής προσέφυγε στο ΣτΕ η Ελληνική Ορνιθολογική Εταιρεία. Η απόφαση (αρ.1600/2025) εκδόθηκε πριν από λίγες ημέρες και έρχεται να ακυρώσει την εκδοθείσα άδεια.
ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΠΙΣΗΣ
Το σκεπτικό του ΣτΕ δεν βασίζεται στην απουσία περιβαλλοντικής αδειοδότησης, αλλά σε άλλες πλημμέλειες του εν λόγω (προτεινόμενου) έργου. Οπως αναφέρει η απόφαση, βασικός κανόνας για τη χορήγηση άδειας παραγωγού από τη ΡΑΕ είναι να μην ξεπερνιέται η φέρουσα ικανότητα της περιοχής όπου θα εγκατασταθεί το αιολικό πάρκο. Το ΣτΕ επισημαίνει ότι «ο πρόεδρος της ΡΑΕ όφειλε να είχε εξετάσει αν οι νήσοι στις οποίες επρόκειτο να εγκατασταθούν οι αιολικοί σταθμοί ήταν κατοικημένες ή ακατοίκητες, ώστε να εφαρμόσει αναλόγως, είτε το πλέον περιοριστικό κριτήριο της υπέρβασης της πυκνότητας ανά δήμο, το οποίο ισχύει για τις κατοικημένες νήσους είτε το διευρυμένο κριτήριο της βιωσιμότητας, το οποίο ισχύει για τις ακατοίκητες νησίδες. Στην προκειμένη, όμως, περίπτωση το εν λόγω κριτήριο δεν εφαρμόστηκε παντάπασι».
Τα επόμενα βήματα
Το ΣτΕ σημειώνει ότι στην τελευταία απογραφή κάποιες από αυτές τις νησίδες (λ.χ. Κίναρος, Λέβιθα, Σύρνα) είναι απογεγραμμένες ως κατοικημένες «και εσφαλμένα θεωρήθηκαν ακατοίκητες». Επομένως, η υπόθεση αναπέμπεται στη ΡΑΕ, με σκοπό να αξιολογήσει εκ νέου την αίτηση – και σε σχέση με την περιβαλλοντική της αδειοδότηση.
Να σημειωθεί ότι πολλές από τις νησίδες αυτές πρόκειται λόγω της σημασίας τους να ενταχθούν στο εθνικό θαλάσσιο πάρκο του Αιγαίου και επομένως, ούτως ή άλλως, δεν επρόκειτο να επιτραπεί η εγκατάσταση ανεμογεννητριών σε αυτές.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου