Η διαφήμιση που επί δεκαετίες προσπαθεί να μας πείσει να μην πετάμε σκουπίδια και πλαστικά σε θάλασσες και ακτές, δεν θα χρειάζεται σύντομα.
Η συνέχεια είναι η προβλεπόμενη, για όσους ζουν αρκετά χρόνια σε αυτό το μαγικό κομμάτι γης: με νέο νόμο οι παραλίες δεν κατοχυρώνονται ως δωρεάν δημόσιο αγαθό, αλλά ως οικόπεδα προς πώληση.
Προτεραιότητα δίνεται στην «αξιοποίηση» της δημόσιας περιουσίας και στο βωμό αυτής αλλάζουν έννοια οι όροι ‘αιγιαλός’ και ‘παραλία’. Επίσης, αφαιρείται η ρητή αναγνώριση του παράκτιου χώρου ως «δημόσιας κτήσης».
Άρα, για πρώτη φορά από το 1940 ο αιγιαλός και η παραλία δεν ορίζονται με σαφήνεια ως δημόσια αγαθά.
Πρακτικά αυτό σημαίνει πως είναι χρήσιμο να προετοιμαστείς για την δόμηση πάνω στο κύμα.
Πώς γίνεται αυτό, εν μέσω κλιματικής κρίσης και ανόδου της στάθμης της θάλασσας που επιτάσσει την καλύτερη δυνατή προστασία του περιβάλλοντος;
Όλα γίνονται, όταν υπάρχει θέληση και η αντιπολίτευση έχει αδυναμίες.
Θα δούμε ακριβώς τι προβλέπει ο νέος νόμος, σύμφωνα με τον πρωθυπουργό, Κυριάκο Μητσοτάκη αλλά και περιβαλλοντικές οργανώσεις, πολεοδόμους-χωροτάκτες και το Ευρωπαϊκό Δίκαιο -στο οποίο είμαστε πάλι έκθετοι και μας έχει επιβληθεί πρωτόδικα πρόστιμο περίπου 30.000 ευρώ την ημέρα, έως ότου κάνουμε ό,τι πρέπει για το θαλάσσιο σχεδιασμό που δεν έχουμε.
Θα αρχίσουμε από ένα βασικό ερώτημα.
Αν έχω λεφτά, μπορώ να χτίσω πάνω στην παραλία;
«Περίπου
ναι» λέει στο ΝΕWS 24/7 η αρχιτέκτων, ομότιμη καθηγήτρια στον Τομέα
Πολεοδομίας και Χωροταξίας, στη σχολή Αρχιτεκτόνων Μηχανικών ΕΜΠ,
Σοφία Αυγερινού Κολώνια, «στην πραγματικότητα, με αυτόν τον τρόπο
«απελευθερώνεται» η χρήση των παραλιών. Όπως λένε οι περιβαλλοντικές
οργανώσεις και ο Σύλλογος Πολεοδόμων και Χωροτακτών (ΣΕΠΟΧ)
ότι μέσω αυτής της κατάργησης αυξάνει το χώρο που περιέρχεται στην
κυριότητα του ελληνικού δημοσίου για να τον διαχειρίζεται κατόπιν, κατά
περίπτωση και μετά τον ιδιωτικοποιεί.
Με την κατάργηση της αδόμητης ζώνης των 30 μέτρων, οι παραλίες περιέρχονται σε ιδιοκτησία δημοσίου, με το ΤΑΫΠΕΔ να μπορεί να τις διαχειριστεί όπως θέλει. Έως τώρα δεν υπήρχε ιδιοκτησία δημοσίου στις παραλίες.
Τώρα η Ελλάδα πουλάει κυριολεκτικά γη και ύδωρ, αφού καταργώντας το ελάχιστο πλάτος της παραλίας χωρίς δόμηση, ανοίγει το δρόμο σε πράξεις οριοθέτησης παραλίας που επιτρέπουν τη δόμηση κυριολεκτικά επάνω στο κύμα.
ΤΙ ΛΕΕΙ Ο ΚΥΡΙΑΚΟΣ ΜΗΤΣΟΤΑΚΗΣ ΓΙΑ ΤΟ ΝΕΟ ΝΟΜΟ
Με video στο TikTok , ο πρωθυπουργός αναφέρθηκε στους μύθους και αλήθειες για το νέο νόμο της κυβέρνησης του, ως προς τις «ελεύθερες» παραλίες.
«Θυμάστε το περασμένο καλοκαίρι τη μεγάλη φασαρία που έγινε και δικαίως, από το κίνημα της πετσέτας, για την παράνομη κατάληψη των παραλιών μας, με τραπεζοκαθίσματα και ξαπλώστρες;
Κινητοποιηθήκαμε λοιπόν, άμεσα, ψηφίσαμε έναν νέο νόμο που βάζει τάξη στις παραλίες μας και με απλά λόγια κάνει 3 πράγματα.
1. Διασφαλίζουμε την ελεύθερη πρόσβαση σε όλες τις παραλίες μας, για όλους τους πολίτες.
2. Χρησιμοποιούμε νέες τεχνολογίες, τόσο για τις δημοπρασίες των παραλιών, όσο και για τους ελέγχους.
3. Επιβάλλουμε αυστηρότερα πρόστιμα για όσους παραβιάζουν το νόμο και καταπατούν τις παραλίες μας.
Επειδή όμως, είδα στα social media κάποια fake news για το τι κάνει και τι δεν κάνει ο νέος νόμος ας αποκαταστήσουμε επιτέλους την αλήθεια.
Να δούμε λοιπόν, πρώτα τι δεν κάνει ο νέος νόμος. Είναι ένα νομοσχέδιο του υπουργείου Οικονομικών. Δεν ασχολείται καθόλου με πολεοδομικά ζητήματα. Άρα, δεν επηρεάζει καμία απολύτως διάταξη που αφορά τους όρους δόμησης.
Για να το πω με απλά λόγια, δεν επιτρέπει τη δόμηση στην ακτογραμμή, εκεί που δεν επιτρεπόταν και πριν.
Αν παραδείγματος χάρη, σε μια περιοχή της χώρας υπάρχει απόσταση 50 μέτρα από τη γραμμή του αιγιαλού για να χτίσει κανείς, αυτή η απόσταση δεν αλλάζει. Εξακολουθεί να είναι 50 μέτρα.
Τι κάνει ο νέος νόμος
1. Από εκεί που παλιά πήγαινες σε μια οργανωμένη παραλία και την έβλεπες τίγκα στην ξαπλώστρα, τώρα διασφαλίζουμε ότι το 70% της έκτασης της παραλίας πρέπει να είναι ελεύθερο.
2. Επίσης εξασφαλίζουμε ότι θα έχει ελάχιστη απόσταση 4 μέτρων από τη θάλασσα μέχρι εκεί που θα ξεκινάει η γραμμή της πρώτης ξαπλώστρας. Για να σταματήσουμε να έχουμε τις εικόνες που ουσιαστικά μπαίνουν μες στο νερό.
3. Για τις παραλίες που είναι μέσα σε περιοχές Natura, το 70% γίνεται 85%. Με απλά λόγια, θα μπορούν να μπαίνουν ξαπλώστρες και ομπρέλες μόνο στο 15% της παραλίας Natura.
Επιπλέον, για πρώτη φορά δημιουργούμε τις «απάτητες παραλίες». Παραλίες δηλαδή, ιδιαίτερης περιβαλλοντικής αξίας, στις οποίες δεν επιτρέπεται καμία απολύτως εκμετάλλευση.
4. Για να αποκτήσει κάποιος άδεια χρήσης παραλίας πρέπει να συμμετέχει υποχρεωτικά σε ηλεκτρονική δημοπρασία. Για να σταματήσουν οι εικόνες σε δημοτικά συμβούλια να μπουκάρουν κάτι φουσκωτοί και με αυτόν τον τρόπο να εξασφαλίζουν την άδεια εκμετάλλευσης σε παραλία.
5. Όποιος πάρει άδεια, θα έχει συγκεκριμένες υποχρεώσεις. Να καθαρίζει την παραλία, να εξασφαλίζει πρόσβαση στην παραλία σε άτομα με αναπηρία και φυσικά, να υπάρχει να υπάρχει ναυαγοσώστης.
Θα μου πείτε «ωραίοι οι νόμοι, αλλά πώς τους εφαρμόζετε;
Και μήπως τελικά οι μαγαζάτορες και όσοι εκμεταλλεύονται τις παραλίες κάνουν ό,τι θέλουν;».
Λοιπόν, εγώ θέλω να το αλλάξω αυτό, πρώτον με πολύ περισσότερους ελέγχους και χρησιμοποιώντας και την τεχνολογία. Αν δείτε δηλαδή, κανένα drone να πετάει πάνω από την παραλία, μπορεί να είναι στα πλαίσια των ελέγχων που θα κάνουμε.
Δεύτερον, θα μας βοηθήσετε εσείς οι ίδιοι να εφαρμόσουμε το νόμο. Πώς; Μέσα από μια ειδική εφαρμογή, στην οποία θα φαίνεται ξεκάθαρα σε ποιο ποσοστό της παραλίας, σε ποιο μέρος συγκεκριμένα της παραλίας, μπορούν να τοποθετούνται ομπρέλες και ξαπλώστρες. Και αν για οποιονδήποτε λόγο ο παραχωρησιούχος έχει παραβιάσει τη νομοθεσία, να μας το καταγγείλετε. Να μας το πείτε κι εμείς θα κάνουμε τους ελέγχους.
Και τέλος, με αύξηση των προστίμων -αρκετά τσουχτερή. Να γνωρίζουν όλοι ότι θα υπάρχουν όχι μόνο αυστηρές οικονομικές συνέπειες, αλλά ακόμα και σφράγισμα της επιχείρησης που θα παραβιάζει το νόμο».
ΤΑ DEBUNKS ΤΟΥ ΜΗΤΣΟΤΑΚΗ ΑΠΟ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΕΣ ΟΡΓΑΝΩΣΕΙΣ ΚΑΙ ΠΟΛΕΟΔΟΜΟΥΣ
1) Τα «fake news» του Μητσοτάκη είναι true stories
Ο πρώτος που χρησιμοποίησε τη φράση fake news για να χαρακτηρίσει τις αντιδράσεις στην αύξηση της δόμησης στις παραλίες ήταν ο Κωστής Χατζηδάκης. Η WWF είχε απαντήσει πως «η αλήθεια είναι ότι το νομοσχέδιο αυξάνει υπέρμετρα την οικοδομική πίεση στις παραλίες, καθώς από τον ορισμό της ‘παραλίας’ (άρθ. 3) εξαφανίζει την ήδη ανεπαρκή ζώνη πλάτους 30 μέτρων από τη γραμμή αιγιαλού στην οποία απαγορεύεται σήμερα η δόμηση. Ο υπουργός δεν αναφέρθηκε καθόλου στις υποχρεώσεις της χώρας έναντι του διεθνούς και του ενωσιακού δικαίου».
Θα ασχοληθούμε σε λίγο ξεχωριστά με τις καταπατήσεις μας επί του δικαίου της ΕΕ.
2) Η διαβούλευση αγνόησε πάνω από 1200 σχόλια
Από την αρχή του 2024 η κυβέρνηση άρχισε να διαφημίζει ως ‘φανταστικό’ το νομοσχέδιο που θα έφερνε για τις παραλίες και τους αιγιαλούς. Όταν το ‘ανέβασε’ για διαβούλευση, έγιναν πάνω από 1.200 σχόλια. Δυο ημέρες μετά ήταν στη Βουλή.
Παλαιοί και έμπειροι κοινοβουλευτικοί ρώτησαν τον υπουργό Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών, Κωστή Χατζηδάκη πώς πρόλαβε και ενσωμάτωσε 1.200 σχόλια σε 48 ώρες. Μια αφορούσε τη δια νόμου επέκταση του λιμανιού της Αλεξανδρούπολης, γεγονός που θα έχει επίδραση στη Θαλάσσια Περιοχή Θράκης (περιοχή Natura 2000), ενώ όπως επισημαίνει η WWF δεν τηρούνται οι διαδικασίες της οδηγίας 2001/42/ΕΚ (του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, σχετικά με την εκτίμηση των περιβαλλοντικών επιπτώσεων ορισμένων σχεδίων και προγραμμάτων)
Αποδείχθηκε ότι οι καθ’ ύλην αρμόδιοι αρκέστηκαν σε κάποιες φραστικές αλλαγές και ότι η διαβούλευση ήταν προσχηματική, όπως καταγγέλλουν όσοι συμμετείχαν στην κοινοβουλευτική διαδικασία.
3) Ο νόμος για το περιβάλλον ήταν εισήγηση του υπουργείου Οικονομικών -όχι του ΥΠΕΝ
Αυτό που ο κύριος Μητσοτάκης ανέφερε ως θετικό («είναι ένα νομοσχέδιο του υπουργείου Οικονομικών. Δεν ασχολείται καθόλου με πολεοδομικά ζητήματα») και ένα παιδί δημοτικού μπορεί να καταλάβει πως είναι λάθος.
Η
κυρία Αυγερινού Κολώνια σχολίασε «θα έπρεπε να είναι τουλάχιστον κοινή
πρόταση με το Υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας, το οποίο δεν
συμμετείχε ποτέ πουθενά, ενώ το νομοσχέδιο μιλούσε για παράκτιο και θαλάσσιο χώρο, όπως και για Natura.
Όπως και ο Πρωθυπουργός, έτσι και ο υφυπουργός Οικονομικών, Χάρης Θεοχάρης είπε πως «κάνουμε ένα νομοσχέδιο που έχει σχέση με την παραχώρηση χρήσης της παραλίας. Όχι ένα περιβαλλοντικό νομοσχέδιο». Την ίδια ώρα, όλα γίνονται στο περιβάλλον.
Επέμεινε πως δεν άλλαξε η πολεοδομική νομοθεσία, ότι δεν επιτρέπεται να χτίζεις στα 30 μέτρα. Το πόσο είναι η παραλία δεν επηρεάζει τη δυνατότητα να χτίσεις ή όχι.
4) Αλλάζει ο ορισμός του αιγιαλού
Στο νόμο 2971 του 2001 (του υπουργείου Χωροταξίας) που ισχύει έως τώρα και όπως τροποποιήθηκε με τον νόμο 4607/2019 πως αιγιαλός (εκ του αἶγες=κύματα και ἁλός=θάλασσα) είναι «η ζώνη ξηράς που βρέχεται από τη θάλασσα κατά τις μεγαλύτερες και συνήθεις αναβάσεις των κυμάτων της. Ο αιγιαλός αποτελεί ουσιώδες στοιχείο του φυσικού περιβάλλοντος της Χώρας, που προστατεύεται από την Πολιτεία, η οποία το διαχειρίζεται, σύμφωνα με τη φύση του και τον κοινόχρηστο χαρακτήρα του».
Στον νυν νόμο δεν υπάρχει η δεύτερη πρόταση, αφαίρεση που είναι ουσιαστική για το πνεύμα του νόμου -κατά τον ΣΕΠΟΧ.
«Ειδικά αν ληφθεί υπόψη και η παράλειψη της αμέσως επόμενης χαρακτηριστικής αναφοράς του ν. 4607/2019: «Η προστασία των κοινοχρήστων πραγμάτων και του οικοσυστήματος αυτών της παραγράφου 1 είναι ευθύνη του Κράτους, το οποίο μεριμνά για την οργάνωση και λειτουργία ολοκληρωμένου συστήματος καταγραφής, διαχείρισης, εποπτείας και ελέγχου τους, σύμφωνα με τις κείμενες διατάξεις, τις αρχές της αειφορίας και του χωροταξικού σχεδιασμού».
Όπως λέει η κυρία Αυγερινού Κολώνια «ο παλιός ορισμός περιείχε την πρόταση πως ο αιγιαλός αποτελεί ουσιώδες στοιχείο του φυσικού περιβάλλοντος της χώρας, που προστατεύεται από την Πολιτεία -η οποία το διαχειρίζεται σύμφωνα με τη φύση και τον κοινόχρηστο χαρακτήρα. Η αφαίρεση δεν είναι τυπική, αλλά ουσιαστική για το πνεύμα του νόμου».
5) Αλλάζει και το τι είναι για το νόμο η παραλία
Στο νόμο που ίσχυε έως φέτος αναφερόταν πως «παραλία είναι η ζώνη της ξηράς η οποία προστίθεται στον αιγιαλό (σύμφωνα με τα άρθρα 3 έως 10), προς εξυπηρέτηση της επικοινωνίας της ξηράς με τη θάλασσα και αντίστροφα, καθώς και για τη διατήρηση και προστασία των ακτών από τη διάβρωση και γενικότερα την προστασία του αιγιαλού. Με την επιφύλαξη της παραγράφου 5 του άρθρου 7, το πλάτος της παραλίας καθορίζεται σε τουλάχιστον τριάντα (30) και μέχρι πενήντα (50) μέτρα από τη γραμμή του αιγιαλού».
Στο νέο νόμο η παραλία προσδιορίζεται ως «ζώνη ξηράς, συνεχόμενη προς τον αιγιαλό, η οποία ορίζεται με σκοπό τη διατήρηση και προστασία των ακτών από τη διάβρωση και προς εξυπηρέτηση της επικοινωνίας της ξηράς με τη θάλασσα και αντίστροφα, η οποία μπορεί να εκτείνεται περισσότερο από 50 μέτρα από την οριογραμμή του αιγιαλού.»
Έτσι καταργείται το ελάχιστο όριο των 30 μέτρων (άρα πράξεις οριοθέτησης που επιτρέπουν τη δόμηση πάνω στο κύμα, δεν απαγορεύονται), ενώ απουσιάζουν γενικά συνδέσεις με το πολεοδομικό καθεστώς που υπήρχαν έως τώρα.
Ως εκ τούτου, μπορείς να χτίσεις όπου θες, κατόπιν αδείας.
6) Εξαφανίζεται το κοινόχρηστο των παραλιών
Στο νέο νόμο έχουν παραλειφθεί οι γενικότερες αναφορές στα στοιχεία που αφορά η δημόσια κτήση. Χαρακτηριστικά, στον ισχύοντα -έως τώρα- νόμο 4607/2019, άρθρο 24 αναφέρεται ότι «ο αιγιαλός, η παραλία, η όχθη, η παρόχθια ζώνη, το υδάτινο στοιχείο, ο πυθμένας και το υπέδαφος του βυθού της θάλασσας, λιμνοθάλασσας, λίμνης και της κοίτης πλεύσιμου ποταμού είναι πράγματα κοινόχρηστα και ανήκουν κατά κυριότητα στο Δημόσιο».
7) Δεν αποκλείεται η δόμηση πάνω στο κύμα
Στο άρθρο 6 του νομοσχεδίου, αναφορικά με τον κοινόχρηστο χαρακτήρα και το ιδιοκτησιακό καθεστώς αιγιαλού αναφερόταν πως «3. Απαγορεύεται η κατασκευή κτισμάτων και εν γένει η τοποθέτηση κατασκευασμάτων, καθώς και οιαδήποτε μεταβολή χωρίς άδεια ή καθ’ υπέρβαση αυτής ή με άδεια που εκδόθηκε παράνομα στον αιγιαλό κλπ».
Η κυρία Αυγερινού-Κολώνια λέει ότι «συνεπώς από τη συγκεκριμένη διατύπωση δεν αποκλείει ότι είναι δυνατή η κατασκευή μετά από άδεια».
Για την ιστορία στον προηγούμενο νόμο η διατύπωση ήταν σαφής («Απαγορεύεται η κατασκευή κτισμάτων και εν γένει η τοποθέτηση κατασκευασμάτων στον αιγιαλό, την παραλία, την όχθη, την παρόχθια ζώνη, το υδάτινο στοιχείο, τον πυθμένα και το υπέδαφος του βυθού της θάλασσας, λιμνοθάλασσας, λίμνης και της κοίτης πλεύσιμου ποταμού»).
Η ΝΕΑ ΠΡΑΓΜΑΤΙΚΟΤΗΤΑ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ ΣΤΙΣ ΠΑΡΑΛΙΕΣ
1) Αποθεώνεται η ιδιωτικοποίηση
Η ιδιωτικοποίηση του παράκτιου χώρου εντάθηκε με τη νομοθεσία των μνημονίων. «Αντί να κάνουμε σημειωτόν και να δούμε πόσο σοβαρή είναι αυτή η κατάσταση και πόσο υπονομεύει το μέλλον γενιών που θα έλθουν, γίνεται ό,τι γίνεται τα τελευταία χρόνια, που έχει τρομακτικές επιπτώσεις στην ποιότητα των παραλιών και τεράστια επιβάρυνση στο φυσικό περιβάλλον, καθώς δημιουργείται εκτεταμένη ρύπανση και υποβάθμιση της ποιότητας των θαλασσών μας. Απομειώνεται και έτσι εξαφανίζονται τα πολύτιμα λιβάδια της Ποσειδωνίας, που εξασφαλίζουν το αναγκαίο οξυγόνο και τη βιωσιμότητα της θαλάσσιας πανίδας».
Κάποιες
από της βελτιώσεις του ν. 2971/2001 (Α’ 285), όπως τροποποιήθηκε με τον
ν. 4607/2019, όταν τέθηκαν ζητήματα βιώσιμης ανάπτυξης και θετικές
διατάξεις «τώρα αναιρούνται και αντικαθίστανται με νέους ασαφείς
ορισμούς, όπως είναι το «απάτητες παραλίες» λέει η κυρία Αυγερινού Κολώνια.
Η αρχιτέκτων μηχανικός-πολεοδόμος και βουλευτής Ευβοίας, Γιώτα Πούλου αναφέρθηκε σχετικά, σε ομιλία της στην Ολομέλεια της Βουλής.
«Ο αιγιαλός και η διαχείριση είναι ένα από τα κρίσιμα αγαθά. Στο νέο νόμο το πλάτος της παραλίας καθορίζεται μέχρι τα 50 μέτρα από την ακτή του αιγιαλού, καταργώντας ουσιαστικά το ελάχιστο όριο των 30 μέτρων. Έτσι δίνεται το πράσινο φως σε πράξεις οριοθέτησης, που επιτρέπουν τη δόμηση κυριολεκτικά πάνω στο κύμα».
H ρύθμιση τινάζει στον αέρα τα πρωτόκολλα κατεδάφισης, με τους καταπατητές να είναι οι ευνοημένοι.
2) Τα Δωδεκάνησα μένουν με μισές παραλίες
Στα Δωδεκάνησα υπάρχει ιδιαίτερο, προστατευτικό καθεστώς για τον παράκτιο χώρο, που δεν σταματά στα 30 μέτρα. Αυτό οφείλεται στην εποχή της ιταλικής κατοχής (εξ ου και το ‘θα ακολουθήσουμε φασιστική νομοθεσία;’ που ακούστηκε στο Κοινοβούλιο).
Ρύθμιση που είχε γίνει τότε προέβλεπε πως η γραμμή αιγιαλού είναι 12 μέτρα μεγαλύτερη από την υπόλοιπη Ελλάδα (όπου το όριο των περιοχών εκτός ορίων πόλεων ή οικισμών είναι το χειμέριο κύμα). Επίσης, η παραλία συνεχίζεται έως τα όρια της πλησιέστερης ιδιοκτησίας (δημόσιας ή ιδιωτικής).
Κατά τη Ροδιακή με το νέο νόμο αυτό καταργείται και το υπόλοιπο περιέρχεται στην ιδιωτική περιουσία του Δημοσίου. Άρα παραλίες που είναι πόλος έλξης για τους τουρίστες, όπως αυτή στο Αφάντου, της Καλλιθέας και το Φαληράκι μπορούν να δοθούν προς αξιοποίηση. Δηλαδή, να μείνουν μισές.
Ειρήσθω εν παρόδω, με τη νέα ρύθμιση ‘εξαφανίζονται’ τα πρωτόκολλα κατεδάφισης αυθαιρέτων σε αιγιαλούς και παραλίες. Όσα αυθαίρετα είναι εκτός ορίων αιγιαλού και παραλίες, μπορούν -προφανώς έναντι αντιτίμου- να νομιμοποιηθούν. Μόνο στη Ρόδο υπάρχουν 400.
3) Ξεχνάμε τις μικρές απομονωμένες παραλίες
Ο κύριος Μητσοτάκης δεν αναφέρθηκε στο ότι εφεξής θα επιτρέπεται η παραχώρηση αιγιαλού ή παραλίας, όταν το μήκος ή πλάτος είναι μικρότερο των 4 μέτρων ή το συνολικό εμβαδόν του διακριτού τμήματος αιγιαλού είναι μικρότερο από 150 μέτρα. Αυτές οι διαστάσεις αφορούν τους κοινώς λεγόμενους «μικρούς αιγιαλούς», δηλαδή μικρές απομονωμένες παραλίες, πολύτιμα οικοσυστήματα που έως τώρα δεν ήταν αντικείμενα που διατίθενται προς εμπορική εκμετάλλευση.
Στο νέο νόμο μεταβάλλεται το άρθρο 13 παρ. 7 του ν. 2971/2001 (των διαστάσεων του «μικρού» αιγιαλού) και εισάγεται νέα εξαίρεση. Προβλέπει, την παραχώρηση απλής χρήσης χωρίς δημοπρασία σε «μικρούς» αιγιαλούς σε περιπτώσεις όμορων ξενοδοχειακών καταλυμάτων.
Η κυρία Αυγερινού Κολώνια λέει ότι «συχνά οι μικροί αιγιαλοί ενσωματώνονται
από τα Ειδικά Σχέδια Χωρικής Ανάπτυξης Στρατηγικής Επένδυσης (ΕΣΧΑΣΕ ),
ώστε μια στρατηγική επένδυση για τουριστική ανάπτυξη μιας παράκτιας
έκτασης, να επιτρέπει την ιδιωτικοποίηση του παράκτιου χώρου της.
Το ίδιο μπορεί να κάνει και το δημόσιο. Διάφορες τέτοιες εγκαταστάσεις
υπάρχουν ήδη στη Μύκονο και τη Σαντορίνη, μεταξύ άλλων περιοχών της
χώρας».
Η βουλευτής Ευβοίας, κυρία Πούλου επισήμανε το εξής:
Χαρίζονται οι μικροί αιγιαλοί στους αγαπημένους επενδύτες της κυβέρνησης. Κυριολεκτικά, τους δίνουν γη και ύδωρ.
«Τεκμηριωμένες καταγγελίες οκτώ περιβαλλοντικών οργανώσεων και του ΣΕΠΟΧ, αλλά και επισημάνσεις του συνηγόρου του πολίτη, αποκαλύπτουν το πραγματικό σχέδιο που είναι η οικοπεδοποίηση των αιγιαλών».
Eιρήσθω εν παρόδω, σε ό,τι αφορά τα περυσινά πρόστιμα υπάρχουν και αποφάσεις δικαστηρίων για γκρέμισμα κατασκευών σε παραλίες που δεν έχουν γίνει. Χαρακτηριστικές είναι οι περιπτώσεις στη Σέριφο και την Ίο.
4) Καλωσορίζουμε τις -απροσδιόριστες- «απάτητες παραλίες»
Μετά την έξοδο των μικρών αιγιαλών από την εικόνα, οι Έλληνες πολίτες θα γνωριστούν με τις «απάτητες παραλίες». Δηλαδή αυτές της υψηλής προστασίας που βρίσκονται σε περιοχές Natura και για τις οποίες θα απαγορεύεται η παραχώρηση και κατ’ επέκταση η τοποθέτηση ομπρελών, ξαπλωστρών κλπ.
Όπως διευκρινίστηκε, θα καθοριστούν με κοινή απόφαση των υπουργών Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών και Περιβάλλοντος και Ενέργειας με βάση τα χαρακτηριστικά κάθε περιοχής και θα απαγορεύονται τα ομπρελοκαθίσματα.
«Δεν ξέρουμε σε τι αντιστοιχεί ο ορισμός «απάτητες παραλίες» λέει η κυρία Αυγερινού Κολώνια, «δεν υπάρχει ευθεία αντιστοιχία απάτητων παραλιών και αιγιαλών με τις περιοχές Natura. Έχουμε διακριτό τμήμα που βρίσκεται εντός της περιοχής Natura. Κάπου έχουν οριστεί, χωρίς να υπάρχει χαρτογράφηση.
Quote «Eίναι ενωσιακή υποχρέωση να απαγορεύεται το οτιδήποτε σε περιοχές Νatura. Ωστόσο, ο νόμος αυτός λέει πως μπορείς να κάνεις διάφορα, αρκεί να πάρεις σχετική άδεια».
Ενώ προστατεύονται παραλίες και αιγιαλοί μόνο εντός του δικτύου Natura (τουλάχιστον στα χαρτιά), αγνοούνται τα υπόλοιπα καθεστώτα προστασίας.
5) Το ‘μπαλάκι’ της ευθύνης ελέγχων στους δήμους -που αποκλείονται από τη διαχείριση
Κατά την κυρία Πούλου, ο δεύτερος στρατηγικός στόχος του νόμου είναι η ενίσχυση του συγκεντρωτισμού, σε βάρος της αποκέντρωσης και της αυτοδιοίκησης.
«Από το 2019 η κυβέρνηση έχει υποσχεθεί στους Οργανισμούς Τοπικής Αυτοδιοίκησης (ΟΤΑ) αρμοδιότητες και χώρους. Το μόνο που έδωσε είναι συγκεντρωτισμός, χειραγώγηση, υποχρηματοδότηση και υποστελέχωση. Έξι σημεία του νομοσχεδίου αποκάλυψαν τη συνέχιση της απαξίωσης.
Χαρακτηριστικά, με το άρθρο 7 υφαρπάζεται την αρμοδιότητα παραχώρησης απλής χρήσης αιγιαλού και παραλία από τους δήμους. Αποδίδεται στο δημόσιο. Κατά συνέπεια, οι δήμοι στερούνται συνταγματικώς κατοχυρωμένα έσοδα από τα μισθώματα -καθώς τους αποδίδονται μόνο το 60% επί του ανταλλάγματος. Ρύθμιση που μεταξύ άλλων, προσκρούει στο άρθρο 102 παράγραφος 1 του Συντάγματος».
Επιπροσθέτως, όπως διευκρίνισε η βουλευτής ο νόμος ‘ξηλώνει’ τους δήμους από την επιτροπή καθορισμού των ορίων του αιγιαλού, ώστε να μην έχουν κανένα λόγο στην οριοθέτηση, ενώ για τη διαδικασία παραχώρησης απλής χρήσης σε όμορη επιχείρηση ή σωματείο, χρειάζεται η απλή γνώμη -όχι η σύμφωνη- του δήμου.
Έτσι, μπορούν να συμμετέχουν στη διαδικασία όμορες επιχειρήσεις με οφειλές προς τους δήμους -μαζί με τις συνεπείς.
Και ενώ συμβαίνουν όλα αυτά, οι δήμοι αναλαμβάνουν τα έξοδα των ναυαγοσωστών και του εξοπλισμού τους και στις παραλίες όπου οι παραχωρησιούχοι έχουν μεγάλα έσοδα.
Ενώ μειώνονται και οι διαχειριστικές αρμοδιότητες των δήμων που αναλαμβάνουν το βάρος των διοικητικών και ελεγκτικών μηχανισμών -που εξ ορισμού είναι ευθύνες του κράτους. Δηλαδή, οι δήμοι είναι υπεύθυνοι για την καθαριότητα, την τοποθέτηση πινακίδων, την ενημέρωση των αστυνομικών αρχών και των κτηματικών υπηρεσιών για καταπατήσεις.
Οι δήμοι οφείλουν να πραγματοποιούν ελέγχους και να πιστοποιούν πρόστιμα και ποινές.
Η κυρία Πούλου αναρωτήθηκε «οι δήμοι που δεν θεωρούνται αξιόπιστοι από την κυβέρνηση για να διαχειρίζονται τις παραλίες, είναι αρκετά αξιόπιστοι για να ελέγχουν τις τυπικές διαδικασίες;
Και πώς θα τα κάνουν όλα αυτά οι δήμοι, τους πρωτοφανούς υποστελέχωσης;».
ΕΙΜΑΣΤΕ ΠΙΟ ΕΚΘΕΤΟΙ ΑΠΟ ΠΟΤΕ ΣΤΗΝ ΕΥΡΩΠΑΪΚΗ ΕΝΩΣΗ
Ο νόμος αφορά μεν την παράκτια ζώνη, αλλά δεν ακολουθεί ορισμούς και μεθοδολογία, που προτείνονται από το 7ο πρωτόκολλο της Σύμβασης της Βαρκελώνης για την Ολοκληρωμένη Διαχείριση των Παράκτιων Ζωνών της Μεσογείου.
Βασική υποχρέωση που προβλέπει για τα συμβαλλόμενα μέρη το ΟΔΠΖ είναι ο καθορισμός αδόμητης ζώνης παραλίας που δεν μπορεί να έχει πλάτος μικρότερο των 100 μέτρων.
«Ο νέος νόμος έρχεται σε πλήρη αντίθεση με την υποχρέωση σχεδιασμού του παράκτιου χώρου ως πολύτιμο αγαθό και ενιαίο οικοσύστημα. Απουσιάζει η συνεκτική θεώρηση του παράκτιου χώρου και της χερσαίας και θαλάσσιας ζώνης. Γεγονός που επιδεινώνει την απουσία θαλάσσιου σχεδιασμού», λέει η κυρία Αυγερινού Κολώνια.
Η κυρία Πούλου σημείωσε επ’ αυτού πως «με το παρόν νομοσχέδιο επιβεβαιώνει η κυβέρνηση τη συστηματική κριτική, για τη μη κύρωση του 7ου Πρωτοκόλλου Σύμβασης της Βαρκελώνης για την προστασία της Μεσογείου.
«Eίναι η απάντηση στο γιατί δεν προχωρήσατε στην κύρωση εδώ και πέντε χρόνια: επειδή τα σχέδια σας που φαίνονται στις διατάξεις, καταργούν τον ορισμό του αιγιαλού ως ουσιώδες στοιχείο του φυσικού περιβάλλοντος, που προστατεύεται από την πολιτεία και ως κοινόχρηστος χώρος».
Να σημειωθεί πως είμαστε μαζί με την Ιταλία, είμαστε οι μόνες χώρες μέλη της ΕΕ που ενώ έχουμε υπογράψει (από το 2008) το 7ο Πρωτόκολλο Σύμβασης της Βαρκελώνης, αλλά δεν το έχουμε εφαρμόσει
Δεν πτοηθήκαμε ούτε από το γεγονός ότι από τον Μάρτιο του 2011 έχει μετατραπεί σε ενωσιακό δίκαιο. Άρα είναι υποχρέωση όλων των μεσογειακών κρατών μελών της ΕΕ, συμβαλλόμενων του Πρωτοκόλλου (Σλοβενία, Ισπανία, Γαλλία, Μαυροβούνιο, Κροατία).
Όλοι οι άλλοι έχουν κάνει όσα προβλέπονται στο Πρωτόκολλο για την προστασία και τη διαχείριση του εξαιρετικής σημασίας παράκτιου χώρου. Για παράδειγμα, η ελάχιστη αδόμητη παράκτια ζώνη είναι στα 100 μέτρα.
Η ΔΙΟΡΘΩΣΗ ΤΗΣ WWF ΣΤΙΣ ΔΗΛΩΣΕΙΣ ΧΑΤΖΗΔΑΚΗ
Λανθασμένα ο κύριος Χατζηδάκης είπε πως δεν υπάρχει ανοικοδόμητη ζώνη 150 μέτρων από τη θάλασσα στην Ισπανία, με τη WWF να διορθώνει. «Η χώρα αυτή έχει κυρώσει το Πρωτόκολλο για την ολοκληρωμένη διαχείριση της παράκτιας ζώνης. Σε προηγούμενη ανακοίνωση είχαμε διευκρινίσει ότι σε έναν κόσμο που υφίσταται ολοένα και συχνότερα κλιματικές καταστροφές, οι υπόλοιπες ευρωπαϊκές χώρες (π.χ. Γαλλία, Ισπανία) εύλογα θεσπίζουν αδόμητες παράκτιες ζώνες που ξεκινούν από τα 100 μέτρα και φθάνουν μέχρι και στα 250 μέτρα από τον αιγιαλό, προωθώντας την απαιτούμενη προστασία των ακτών τους και αναγνωρίζοντας την κρίσιμη συμβολή τους στην αντιμετώπιση της κλιματικής κρίσης.
Η Κομισιόν μας παρέπεμψε στα Ευρωπαϊκή Δικαστήρια στις 21/12 του 2023, επειδή δεν εκπονήσαμε, μηδέ κοινοποιήσαμε τα θαλάσσια χωροταξικά μας σχέδια. Δεν διασφαλίσαμε την ορθή εφαρμογή της σχετικής οδηγίας, για το θαλάσσιο χωροταξικό σχεδιασμό.
Το πρόστιμο που μας επιβλήθηκε είναι περίπου 30.000 ευρώ την ημέρα έως εκείνη της σύνταξης μας με το ενωσιακό δίκαιο.
Η κυρία Αυγερινού Κολώνια εξηγεί ότι «έχει δυο βασικές υποχρεώσεις: α) βάζει την υποχρέωση της βιώσιμης ανάπτυξης για τον παράκτιο χώρο και εισάγει την τουριστική έννοια και β) στην ΕΕ υπάρχει ενιαία αντίληψη για την παράκτια ζώνη, μέσα στην οποία περιλαμβάνεται η στεριά (αιγιαλός και παραλία) και ένα κομμάτι της θάλασσας.
Στην Ολομέλεια της Βουλής πολλοί επικαλέστηκαν το Πρωτόκολλο. Είπαν πως η παράκτια ζώνη περιλαμβάνει κομμάτι της στεριάς και της θάλασσας.
Στο νόμο 4547/2020 αναιρέθηκε κάθε απόφαση συσχέτισης της ελληνικής νομοθεσίας με το πρωτόκολλο της Βαρκελώνης. Αφαιρέθηκε ο ορισμός για τις παράκτιες περιοχές.
«Τώρα το υπουργείο επιχειρηματολογεί πως ήταν αναγκαία προϋπόθεση για να μπορέσει να σχεδιαστεί καλύτερα ο θαλάσσιος χώρος.»
Πάντα πρόχειρη υπάρχει και η επαναλαμβανόμενη τοποθέτηση του υπουργείου Περιβάλλοντος, επί γεωπολιτικού και όχι χωροταξικού προβλήματος.
Κάνε έναν κόπο και αναζήτησε στο Google ποια είναι επισήμως τα ανατολικά σύνορα της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Βάζω στοίχημα πως δεν θα βρεις κάτι.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου