Δύο ρεπορτάζ εν μέσω ακρίβειας: Ένα για τις αναδρομικές αυξήσεις-φωτιά στα τιμολόγια του ρεύματος και ένα για τα ενοίκια «φωτιά» στη φοιτητική στέγη (ΠΙΝΑΚΕΣ)

ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΝΑΓΟΠΟΥΛΟΣ/EUROKINISSI

• Αναδρομικές αυξήσεις-φωτιά στα τιμολόγια του ρεύματος

Άρης Χατζηγεωργίου

 

Η ΡΑΕ ενέκρινε αύξηση στα «μέσα διασφαλισμένα έσοδα» του ΑΔΜΗΕ και του ΔΕΔΔΗΕ, 23,1% και 14,5% αντίστοιχα, που μπορεί να ισχύσει από την αρχή του 2023, oδηγώντας σε νέες αυξήσεις στις ρυθμιζόμενες χρεώσεις

Λάδι στη φωτιά των ήδη αυξημένων χρεώσεων στους λογαριασμούς ρεύματος ρίχνει η Ρυθμιστική Αρχή Ενέργειας (νυν ΡΑΑΕΥ) εγκρίνοντας την άνοδο των διασφαλισμένων εσόδων για τη μεταφορά και τη διανομή ηλεκτρικής ενέργειας.

Σύμφωνα με πληροφορίες, η ΡΑΑΕΥ ενέκρινε την αύξηση του δείκτη απόδοσης WACC, που αντιστοιχεί στο μεσοσταθμικό κόστος κεφαλαίων, αφενός για τον διαχειριστή του δικτύου μεταφοράς ΑΔΜΗΕ και αφετέρου για τον διαχειριστή του δικτύου διανομής ΔΕΔΔΗΕ. Με βάση αυτή την άνοδο των συντελεστών, θα προκύψουν αυξήσεις χρεώσεων στα ρυθμιζόμενα έσοδα που χρεώνονται σε κάθε λογαριασμό. Και αυτό θα συμβεί την ώρα που οι χρεώσεις αυτές υπέρ ΑΔΜΗΕ και ΔΕΔΔΗΕ αυξήθηκαν έως τριπλασιασμού τους τελευταίους μήνες ενώ οι δείκτες WACC παρέμεναν ίδιοι όπως είχαν καθοριστεί από το 2020.

Πρόκειται για ακόμη ένα επεισόδιο στο σκηνικό της «άγριας Δύσης» που επικρατεί τα τελευταία χρόνια στον χώρο της ενέργειας, όπου οι χρεώσεις επιβάλλονται με τον πλέον ομιχλώδη τρόπο (τρανό παράδειγμα η «ρήτρα αναπροσαρμογής») με την κυβέρνηση να διασφαλίζει πρωτίστως τα έσοδα των διαχειριστών και των επιχειρήσεων. Εξαίρεση αποτέλεσε μόνον η προεκλογική περίοδος με τα δισεκατομμύρια των επιδοτήσεων που δόθηκαν προκειμένου οι αυξήσεις να μη γίνουν ορατές από τους καταναλωτές.

Στην προκειμένη περίπτωση, το θέμα δεν αφορά το ανταγωνιστικό σκέλος του λογαριασμού όπου η ΔΕΗ και οι άλλοι πάροχοι χρεώνουν την κατανάλωση ενέργειας. Οι αυξήσεις αφορούν τις δύο ρυθμιζόμενες χρεώσεις υπέρ ΑΔΜΗΕ (μεταφορά ενέργειας) και ΔΕΔΔΗΕ (διανομή). Σε αυτές τις χρεώσεις επιβλήθηκαν πρόσφατα σημαντικότατες αυξήσεις:

ΑΔΜΗΕ: Τον Σεπτέμβριο του 2022 η ΡΑΕ ενέκρινε αυξήσεις που ξεπέρασαν το 50% για τα νοικοκυριά και τις μικρές επιχειρήσεις που τροφοδοτούνται από τη χαμηλή τάση. Η χρέωση εκεί ανέβηκε από τα 6,35 στα 9,78 ευρώ ανά μεγαβατώρα. Η αύξηση της χρέωσης για τις επιχειρήσεις της μέσης τάσης ήταν στο 180% ανεβαίνοντας από το 1,384 στα 3,869 ευρώ ανά μεγαβατώρα, ενώ στην υψηλή τάση η χρέωση σχεδόν διπλασιάστηκε αλλά καλύφθηκε εν μέρει από έκπτωση που χορηγήθηκε.

ΔΕΔΔΗΕ: Οι αυξήσεις στις χρεώσεις του ΔΕΔΔΗΕ ίσχυσαν από τον περασμένο Μάιο και χτύπησαν καίρια επιχειρήσεις και νοικοκυριά. Εδώ άλλαξε ο τρόπος υπολογισμού καθώς η τελική χρέωση προκύπτει όχι μόνο με βάση την ενέργεια που καταναλώνεται αλλά και την ισχύ της σύνδεσης. Η χρέωση ισχύος υπερτριπλασιάστηκε από το 1,1 ευρώ ανά κιλοβάτ και μήνα στα 3,5 ευρώ. Ταυτόχρονα, η χρέωση ενέργειας αυξήθηκε κατά 50% από 2,8 στα 4,2 ευρώ ανά μεγαβατώρα. Υπολογίζεται ότι ένα νοικοκυριό που καταναλώνει ετησίως 3.600 κιλοβατώρες (300 τον μήνα) χρεώνεται πλέον με περίπου 170 ευρώ έναντι 90 ευρώ πριν από τον Μάιο.

WACC: Οι αυξήσεις που προαναφέραμε επιβλήθηκαν ενώ για τον ΑΔΜΗΕ ίσχυε «μέσο διασφαλισμένο έσοδο» 6,1% για την τετραετία 2022-2025 και για τον ΔΕΔΔΗΕ 6,7% για την τετραετία 2021-2024. Οι δύο επιχειρήσεις ζητούσαν εδώ και μήνες να αυξηθούν οι συντελεστές WACC. Με αφορμή δηλώσεις του προέδρου της τότε ΡΑΕ Αθ. Δαγούμα, τον Ιούνιο του 2022, η «Εφ.Συν.» έγραφε για «ανοιχτή σύγκρουση με τον ΑΔΜΗΕ» που ζητούσε να ανέβει το WACC στο 7,5% γιατί αλλιώς θα κινδύνευαν οι επενδύσεις του (π.χ. καλωδιακή σύνδεση νησιών). «Θέλουμε να γίνονται επενδύσεις αλλά όχι να χαρίζονται χρήματα. Αν κάποιος δεν μπορεί να κάνει τη δουλειά του να το πει», είπε τότε ο κ. Δαγούμας ο οποίος παραμένει στη ΡΑΑΕΥ, όμως χωρίς ουσιαστικές αρμοδιότητες καθώς για τον τομέα ενέργειας αποφασίζει ο τότε αντιπρόεδρος Δ. Φούρλαρης.

Το θέμα είναι ότι με τη νέα απόφαση Φούρλαρη τα WACC αυξάνονται και μάλιστα αναδρομικά. Ο δείκτης ανεβαίνει για τον ΑΔΜΗΕ από το 6,1% στο 7,51% (αύξηση 23,11%) ενώ για τον ΔΕΔΔΗΕ σκαρφαλώνει από το 6,7% στο 7,66% (+14,5%). Με άλλα λόγια ανοίγουν λεωφόροι για νέες αυξήσεις πέραν εκείνων που επιβλήθηκαν τον περασμένο Σεπτέμβριο και τον Μάιο όταν το WACC παρέμενε, υποτίθεται, σταθερό. Υπολογίζεται ότι μέσα από τους αυξημένους δείκτες, οι δύο εταιρείες θα διεκδικήσουν ετήσια αύξηση εσόδων κατά 60 εκατομμύρια, μέρος των οποίων θα επιβληθεί αναδρομικά από την αρχή του 2023.

Φυσικό αέριο: Αυξήσεις αναμένονται και στις ρυθμιζόμενες χρεώσεις για το φυσικό αέριο καθώς η ΡΑΑΕΥ ενέκρινε αυξημένο WACC 7,85% για τον ΔΕΣΦΑ και 8,57% για τη ΔΕΠΑ Υποδομών.

ΥΚΩ: Ακόμη μία ρυθμιζόμενη χρέωση στους λογαριασμούς ρεύματος αφορά τις Υπηρεσίες Κοινής Ωφέλειας (ΥΚΩ). Η «Εφ.Συν.» πρόσφατα (14/6/23) αποκάλυψε ότι ο λογαριασμός που συγκεντρώνει τα έσοδα από τις χρεώσεις ΥΚΩ έγινε ελλειμματικός ενώ υπολογιζόταν για το 2023 πλεόνασμα 510 εκατομμυρίων ευρώ. Σύμφωνα με πληροφορίες, αυτό το μισό δισ. έπεσε στην τρύπα των προεκλογικών επιδοτήσεων στους λογαριασμούς ρεύματος. Τώρα, η κυβέρνηση πιέζει τη ΡΑΑΕΥ να μην αυξήσει και τις χρεώσεις ΥΚΩ αλλά για να μη συμβεί αυτό θα πρέπει να καλυφθεί το έλλειμμα με ένεση από τον κρατικό προϋπολογισμό που υπολογίζεται μεταξύ 100-150 εκατομμυρίων ευρώ. Πικρή ειρωνεία; Υποτίθεται ότι οι χρεώσεις ΥΚΩ θα μειώνονταν διότι μεγάλο μέρος τους αφορά τα αυξημένα έξοδα ηλεκτροδότησης των νησιών με γεννήτριες που καίνε πετρέλαιο – έξοδα που θα έπρεπε να μειώνονται καθώς ενώνονται με καλώδιο μέσω των επενδύσεων του ΑΔΜΗΕ...

ΤΗΛΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΕΣ: Μέσα σε έναν τέτοιο επικείμενο ορυμαγδό αυξήσεων, η κυβέρνηση πιέζει τώρα μιαν άλλη ανεξάρτητη αρχή, την Εθνική Επιτροπή Τηλεπικοινωνιών και Ταχυδρομείων (ΕΕΤΤ), να «παγώσει» τη διαδικασία για την αύξηση των τηλεπικοινωνιακών τελών. Προεκλογικά, η ΕΕΤΤ ξεκίνησε διαβούλευση για να μπορούν οι εταιρείες τηλεπικοινωνιών να επιβάλλουν αυξήσεις που δεν προβλέπονται στα συμβόλαια με τους συνδρομητές τους. Τις αυξήσεις αυτές ζητούσαν οι εταιρείες επικαλούμενες, μεταξύ άλλων, το ενεργειακό κόστος. Οι Ενώσεις Καταναλωτών αντέδρασαν έντονα και τώρα η κυβέρνηση αφήνει να διαρρεύσει ότι κακώς ξεκίνησε αυτή η διαδικασία.

***** 

EUROKINISSI/ΣΤΕΛΙΟΣ ΜΙΣΙΝΑΣ

• «Φωτιά» τα ενοίκια για φοιτητική στέγη - Έρευνα Σπιτόγατος

Αφροδίτη Τζιαντζή

 

Η άνοδος των ενοικίων είναι εκρηκτική, ειδικά σε περιοχές κοντά σε πανεπιστήμια, ενώ το μεγαλύτερο «άλμα» στις τιμές σημειώνεται στην Πάτρα και το Ρίο, με μέση αύξηση 20% και 28% αντίστοιχα.

Διόλου τυχαία την ίδια ημέρα που ανακοινώνονται οι βάσεις εισαγωγής των πανελληνίων εξετάσεων, ο Spitogatos, η μεγαλύτερη ιστοσελίδα αγγελιών ακινήτων στην Ελλάδα, δημοσιεύει στοιχεία για τα φοιτητικά ενοίκια, με μεσοσταθμικές αυξήσεις 10%. Η άνοδος των ενοικίων είναι εκρηκτική, ειδικά σε περιοχές κοντά σε πανεπιστήμια, ενώ το μεγαλύτερο «άλμα» στις τιμές σημειώνεται στην Πάτρα και το Ρίο, με μέση αύξηση 20% και 28% αντίστοιχα.

Τα στοιχεία που επεξεργάστηκε το Spitogatos Insight, αξιοποιώντας τεχνολογικά εργαλεία ανάλυσης δεδομένων, επιβεβαιώνουν πρόσφατες έρευνες που έχει δημοσιεύσει και η Εφ.Συν (βλ. εδώ και εδώ) και αποδεικνύουν ότι το «προσιτό» φοιτητικό σπίτι, είναι πιο δυσεύρετο και από νερό στην έρημο.

Οι φοιτητές που έχουν την ατυχία να περάσουν σε σχολές μακριά από τον τόπο κατοικίας τους, θα δυσκολευτούν περισσότερο από κάθε άλλη χρονιά να βρουν στέγη, καθώς πολλοί ιδιοκτήτες προτιμούν να νοικιάζουν τα διαμερίσματά τους σε πλατφόρμες βραχυχρόνιας μίσθωσης - airbnb.

Διπλά άτυχοι είναι όσοι περνάνε σε πόλεις που είναι και τουριστικοί προορισμοί, με τα πιο τσουχτερά ενοίκια να καταγράφονται στην Κρήτη, την Ρόδο και την Κέρκυρα. Ακόμα και η δημοφιλής λύση της συγκατοίκησης δεν είναι πλέον προσιτή, αφού διαμερίσματα με περισσότερα απο ένα υπνοδωμάτια νοικιάζονται φέτος ως και 25% ακριβότερα από πέρυσι.

Αναλυτικά τα στοιχεία της έρευνας

Αθήνα: Στο 10,8€/τ.μ. η μέση ζητούμενη τιμή ενοικίασης φοιτητικής κατοικίας

Υψηλότερες σε σχέση με την υπόλοιπη Ελλάδα παραμένουν οι τιμές ενοικίασης φοιτητικών σπιτιών στην Αθήνα, με τις υψηλότερες μέσες ζητούμενες τιμή να εντοπίζονται σε Κολωνάκι – Λυκαβηττό,  Κουκάκι, Μετς, Δάφνη, Γουδή και Εξάρχεια. 

Από την άλλη,  η χαμηλότερη ζητούμενη τιμή ενοικίασης φοιτητικών κατοικιών εντοπίζεται σε Νίκαια, στην περιοχή Πατησίων – Αχαρνών, στην Κυψέλη, καθώς και ευρύτερα στα προάστια του Πειραιά.

 Spitogatos

Ταυτόχρονα, η αυξανόμενη δημοτικότητα της συγκατοίκησης φαίνεται να έχει επηρεάσει τις μέσες τιμές ενοικίου για φοιτητικές κατοικίες με περισσότερα από ένα υπνοδωμάτια. Ενδεικτικά, στην περιοχή Πατησίων - Αχαρνών,  η μέση ζητούμενη τιμή ενός διαμερίσματος με τρία υπνοδωμάτια ανέρχεται στα 5,9€/τ.μ., παρουσιάζοντας αύξηση 11% σε σχέση με την περσινή χρονιά, ενώ ταυτόχρονα περιοχές της Αττικής που αποτελούν σημαντικά φοιτητικά κέντρα αναφοράς φαίνονται να παρουσιάζουν υψηλή αύξηση στη μέση ζητούμενη τιμή διαμερισμάτων με δύο υπνοδωμάτια. Ενδεικτικά, ένα διαμέρισμα με δύο υπνοδωμάτια στο Γουδή φτάνει φέτος τα 9,5€/τ.μ., αύξηση +20% σε σχέση με πέρσι, ενώ στο Κέντρο της Αθήνας και στην περιοχή Ζωγράφου, η αύξηση στη μέση ζητούμενη τιμή τους αγγίζει το 13% και 16% αντίστοιχα.

Θεσσαλονίκη: Αύξηση 9% στη μέση ζητούμενη τιμή ενοικίασης φοιτητικής κατοικίας
 
Πολλοί φοιτητές θα ξεκινήσουν την ακαδημαϊκή τους χρονιά σε κάποιο από τα περιζήτητα εκπαιδευτικά ιδρύματα της συμπρωτεύουσας, στην οποία η μέση ζητούμενη τιμή ενοικίασης φοιτητικής κατοικίας κυμαίνεται στα 9,2€/τ.μ.

 Spitogatos

Οι μεγαλύτερες αυξήσεις στις μέσες ζητούμενες τιμές ενοικίασης φοιτητικών διαμερισμάτων εντοπίζονται στην περιοχή Τριανδρία - Δόξα, με αύξηση 14% σε σχέση με πέρσι και μέση τιμή ενοικίασης τα 9,6€/τ.μ.. Παρόλα αυτά, η περιοχή με την υψηλότερη ζητούμενη τιμή ενοικίασης φοιτητικής κατοικίας παραμένει σταθερά το κέντρο της Θεσσαλονίκης, με μέση ζητούμενη τιμή τα 10,7€/τ.μ. 

Στις πιο οικονομικές περιοχές συγκαταλέγονται η Σταυρούπολη και ο Εύοσμος, όπου κι εκεί ακόμα, παρατηρήθηκαν αυξήσεις στη μέση ζητούμενη τιμή ενοικίασης φοιτητικών κατοικιών κατά 8% και 6% αντίστοιχα.

 Spitogatos

Υπόλοιπη Ελλάδα: Οι ακριβότερες και οι οικονομικότερες πόλεις

Στην υπόλοιπη Ελλάδα, η υψηλότερη μέση ζητούμενη τιμή ενοικίασης φοιτητικών κατοικιών καταγράφηκε σε Κέρκυρα, Κρήτη και Ρόδο, νησιά που ταυτόχρονα αποτελούν τρεις από τους πιο δημοφιλείς τουριστικούς προορισμούς για το δεύτερο τρίμηνο του 2023.

Ενδιαφέρον παρουσιάζει η αύξηση στη μέση ζητούμενη τιμή ενοικίασης κατοικιών κατά 28% και 20% αντίστοιχα, σε Ρίο και Πάτρα. 

Πιο οικονομικές πόλεις για ενοικίαση φοιτητικής κατοικίας αποτελούν η Λαμία, οι Σέρρες, η Κοζάνη, η Καβάλα και η Τρίπολη.