Βρετανία: Από το εμπόριο σκλάβων στη φυλάκιση προσφύγων

Η φορτηγίδα "Bibby Stockholm" που σχεδιάζεται από τη βρετανική κυβέρνηση να γίνει πλωτή φυλακή για 500 αιτούντες άσυλο.

 

του Ανδρέα Κοσιάρη

 

Η εταιρεία στην οποία ανήκει το σκάφος που πρόκειται να γίνει πλωτή φυλακή της Βρετανίας για εκατοντάδες αιτούντες άσυλο, ανήκει σε οικογενειακή ναυτιλιακή που συμμετείχε στο εμπόριο σκλάβων.

Η φορτηγίδα «Bibby Stockholm» που πρόκειται να χρησιμοποιηθεί από τη βρετανική κυβέρνηση για τη φυλάκιση αιτούντων άσυλο έως την εξέταση της αίτησής τους, κατέπλευσε την Τετάρτη 19 Ιουλίου σε λιμάνι του Ντόρσετ, όπου θα παραμείνει για τουλάχιστον 18 μήνες.

Σύμφωνα με τα σχέδια της κυβέρνησης του Ρίσι Σούνακ, το «Bibby Stockholm» θα γίνει μία πλωτή φυλακή («εναλλακτική διαμονή», είναι ο επίσημος ευφημισμός) για έως 500 άνδρες αιτούντες άσυλο μεταξύ 18 και 65 ετών, οι οποίοι θα παραμένουν έγκλειστοι εκεί για περίοδο μεταξύ τριών και έξι μηνών, έως ότου εξεταστεί η αίτησή τους. Οι πρώτοι 50 αναμένεται να επιβιβαστούν τις επόμενες ημέρες.

Σύμφωνα με την κυβέρνηση, οι επιβαίνοντες δεν θα είναι «επισήμως κρατούμενοι», όμως η φορτηγίδα θα φυλάσσεται από ιδιωτική ασφάλεια 24 ώρες το 24ωρο.

Το σχέδιο προχωρά ταυτόχρονα με την προώθηση του αμφιλεγόμενου νέου μεταναστευτικού νόμου, που θα κάνει παράνομη κάθε «παράτυπη» άφιξη σε βρετανικό έδαφος, με τους αιτούντες άσυλο να απελαύνονται στη Ρουάντα. Το σχέδιο πλωτών φυλακών (και άλλων «εναλλακτικών διαμονών» σε στρατιωτικές βάσεις) έχει προωθηθεί ως φτηνότερη εναλλακτική για τους περίπου 51.000 αιτούντες άσυλο που βρίσκονται ήδη σε βρετανικό έδαφος, που επί του παρόντος φιλοξενούνται σε ξενοδοχεία. Η κυβέρνηση ισχυρίζεται πως επί του παρόντος το κόστος ανέρχεται σε 6 εκατ. λίρες ανά ημέρα, και πως τα νέα σχέδιά της θα είναι σημαντικά «φθηνότερα».

Σύμφωνα όμως με έκθεση των ανθρωπιστικών οργανώσεων Reclaim The Sea και One Life to Live, η χρήση του «Bibby Stockholm» θα γλυτώσει στην καλύτερη λιγότερες από 10 λίρες ανά άτομο ανά ημέρα, χωρίς τον υπολογισμό αγνώστων εξόδων όπως η παροχή ασφαλείας και η χρήση υπηρεσιών κοινής ωφέλειας. Στην πραγματικότητα, λένε οι οργανώσεις, τα σχέδια της κυβέρνησης είναι αμφίβολο εάν θα κοστίσουν λιγότερο από την προϋπάρχουσα κατάσταση, ενώ παράλληλα προσθέτουν απάνθρωπες συνθήκες διαβίωσης για τους αιτούντες άσυλο, πολλοί από τους οποίους φέρουν ψυχολογικά τραύματα που σχετίζονται με τη διάσχιση θαλασσίων περιοχών, τα οποία είναι πιθανόν να επιδεινωθούν στην περίπτωση «διαμονής» σε πλωτό μέσο.

Από τους σκλάβους στους αστέγους στους πρόσφυγες

Πέρα από τις σύγχρονες πρακτικές διαφωνίες, υπάρχει και ένα οδυνηρό ιστορικό υπόβαθρο, αφενός με την εταιρεία στην οποία ανήκει η φορτηγίδα «Bibby Stockholm», και αφετέρου με το ίδιο το σκάφος.

Η εταιρεία «Bibby Lines» ή «Bibby Marine», ιδρύθηκε από τον Τζον Μπίμπι το 1807 και είναι μέχρι σήμερα στα χέρια των απογόνων του — η εταιρεία ισχυρίζεται πως είναι η παλαιότερη ανεξάρτητης ιδιοκτησία ναυτιλιακή στον κόσμο. Η επίσημη ίδρυσή της συμπίπτει με το έτος που η Βρετανία κατάργησε τη δουλεία — συνεπώς η επίσημη ιστορία της εταιρείας ισχυρίζεται πως ο Μπίμπι δεν είχε απολύτως καμία σχέση με το εμπόριο σκλάβων.

Υπάρχουν όμως στοιχεία που διαψεύδουν αυτόν τον ισχυρισμό. Αφενός, προτού ιδρύσει τη δική του εταιρεία, ο Μπίμπι είναι καταγεγραμμένος ως ιδιοκτήτης (μαζί με άλλους εκ των οποίων και ο μετέπειτα συνεταίρος του στην «Bibby Lines») τουλάχιστον τριών πλοίων που πραγματοποίησαν μεταφορές τουλάχιστον 737 σκλάβων μεταξύ 1805-1807.

Αφετέρου, μπορεί η μεταφορά σκλάβων να έγινε παράνομη από τη Βρετανία το 1807, όμως η κατοχή σκλάβων ήταν επιτρεπτή στις αποικίες της αυτοκρατορίας έως το 1838 και σε κάποιες από τις Αμερικανικές πολιτείες έως το 1865. Αυτό σημαίνει πως τα πλοία του Μπίμπι μπορεί να μην μετέφεραν επισήμως σκλάβους από το 1807 κι έπειτα, όμως δεδομένα μετέφεραν και κερδοσκοπούσαν από προϊόντα που παρήχθησαν με τον ιδρώτα σκλάβων — όπως έκαναν και όλες οι λοιπές εμπορικές ναυτιλιακές της εποχής, οι ιδιοκτήτες των οποίων θεωρούνται σήμερα «ευεργέτες» του βρετανικού έθνους.

Στη σύγχρονη εποχή, η φορτηγίδα «Bibby Stockholm» έχει χρησιμοποιηθεί μεταξύ των ετών 1994 και 1998 ως κέντρο διαμονής αστέγων, πολλοί εκ των οποίων αιτούντες άσυλο, στο Αμβούργο της Γερμανίας. Και το 2005, χρησιμοποιήθηκε στην Ολλανδία ως κέντρο κράτησης αιτούντων άσυλο — μέχρι που δημοσιογραφικές έρευνες αποκάλυψαν «αριθμό υποθέσεων κακοποίησης στο πλοίο, όπως ξυλοδαρμούς και σεξουαλική εκμετάλλευση, όπως και απόπειρες αυτοκτονίας, συστηματικές σωματικές έρευνες με ξεγύμνωμα, ψώρα και τον θάνατο ενός Αλγερινού στον οποίο δεν δόθηκε η απαραίτητη ιατρική μέριμνα για ένα επιδεινούμενο πρόβλημα με την καρδιά του» (Corporate Watch).

Τέλος, αξίζει να σημειωθεί πως η απάνθρωπη πολιτική των πλωτών φυλακών φαίνεται να έχει την έγκριση και του κόμματος των Εργατικών, που έχει προσεγγίσει τους κυβερνώντες Τόρις σε μία μεγάλη σειρά θεμάτων έπειτα από την ανέλιξη στην ηγεσία του κόμματος του Κιρ Στάρμερ.

ΠΗΓΗ