Οι... κρυστάλλινες πηγές της Εθνικής Αρχής Διαφάνειας (ΕΑΔ)

Η έκθεση εξαφανίστηκε από τον ιστότοπο της ΕΑΔ το πρωί της Παρασκευής, ύστερα από την αποκάλυψη της γκάφας με τη δημοσιοποίηση των απόρρητων στοιχείων των πηγών

 

Του Δημήτρη Αγγελίδη

Εντελώς αναξιόπιστη αποδεικνύεται η καθυστερημένη έκθεση της Εθνικής Αρχής Διαφάνειας για τις επαναπροωθήσεις ● Με γκάφα ολκής αποκάλυψε η ίδια τις πηγές της, που περιορίζονται σε αξιωματικούς των σωμάτων ασφαλείας, λιμενικούς, μητροπολίτες και μέλη επιμελητηρίων ● Δηλαδή, πρόσωπα με εμπλοκή στις παράνομες πρακτικές αθωώνουν τους εαυτούς τους.

Μια γκάφα ολκής από την Εθνική Αρχή Διαφάνειας (ΕΑΔ) αποκάλυψε τον βαθμό αξιοπιστίας της έκθεσης που εκπόνησε η Αρχή για τις επαναπροωθήσεις. Η έκθεση αναρτήθηκε με μεγάλη καθυστέρηση στις 10 Μαΐου, δύο μέρες μετά –χάρη σε δημοσίευμα του OMNIA TV– μάθαμε ότι η ΕΑΔ άφησε να φανούν τα απόρρητα στοιχεία όσων συμμετείχαν στην έρευνά της και την τρίτη μέρα, χθες, η έκθεση εξαφανίστηκε από τον ιστότοπο της Αρχής.

Την Πέμπτη 12/5 το δημοσίευμα του OMNIA TV «Εθνική Αρχή (πάρα πολλής) Διαφάνειας και επαναπροωθήσεις» και η αναλυτική ανάρτηση του ερευνητή Φοίβου Συμεωνίδη στον λογαριασμό του στο twitter (@phesimeonid) μας ενημέρωναν για το λάθος της ΕΑΔ, αποτέλεσμα ασύγγνωστης προχειρότητας, καθώς ονόματα και ιδιότητες είχαν καλυφθεί με μαύρο στον υπολογιστή σε πίνακα ψευδωνυμοποίησης σε παράρτημα της έκθεσης, αλλά δεν είχαν σβηστεί, γεγονός που επέτρεπε να διαβαστούν αν επιλέγονταν με τον κέρσορα. Αυτή τη φορά η ΕΑΔ το παράκανε σε διαφάνεια, χωρίς βέβαια να είναι αυτός ο σκοπός της· αντιθέτως.

Οι ιδιότητες των 65 ανθρώπων που χρησιμεύουν σαν πηγές της έκθεσης, όπως και η ευρύτερη μεθοδολογία της, εξηγούν γιατί προσπάθησε ανεπιτυχώς η ΕΑΔ να κρατήσει απόρρητες τις πηγές και χρησιμεύουν σαν αδιάψευστα τεκμήρια της πλήρους έλλειψης σοβαρότητας και αξιοπιστίας της έκθεσης, όπως και της καταφανούς απόπειρας συγκάλυψης της παράνομης δράσης των ελληνικών αρχών.

Σύμφωνα με τις ιδιότητες των πηγών που παρουσίασε και ανέλυσε ο κ. Συμεωνίδης και σύμφωνα με την έκθεση της ΕΑΔ, που βρίσκεται στη διάθεση της «Εφ.Συν.», στη λίστα των πηγών παρελαύνουν η ηγεσία και μέλη των σωμάτων ασφαλείας στα νησιά και στον Εβρο (25 άτομα, 40% των πηγών, συμπεριλαμβανομένων λιμεναρχών, υποπλοιάρχων, διοικητών συνοροφυλακής και αστυνομικών διευθύνσεων), η ηγεσία της τοπικής Ελληνορθόδοξης Εκκλησίας και μουσουλμανικών κοινοτήτων (8 άτομα, 15/% των πηγών, μεταξύ των οποίων σχεδόν όλοι οι τοπικοί μητροπολίτες), μέλη επαγγελματικών ενώσεων και επαγγελματίες, 4 μετανάστες που δεν συγκαταλέγονται στα θύματα των επαναπροωθήσεων, 2 διοικητές ΚΥΤ, μία οργάνωση χωρίς εγγραφή στο μητρώο του υπουργείου και ένας δικηγόρος ανθρωπίνων δικαιωμάτων, η παρουσία του οποίου χρησιμεύει σαν άλλοθι και υπογραμμίζει τη μονομέρεια των πηγών.

Οι αποκαλύψεις

Σύμφωνα με το δελτίο Τύπου της ΕΑΔ, στα τέλη Μαρτίου η Αρχή διερεύνησε τις αποκαλύψεις δημοσιεύματος εννέα ευρωπαϊκών μέσων ενημέρωσης το περασμένο φθινόπωρο (Lighthouse Reports, Spiegel κ.ά.), που συνέλεξαν εκατοντάδες βίντεο από επαναπροωθήσεις στο Αιγαίο. Αν και σκοπός της έκθεσης, όπως αναφέρει, είναι η «διερεύνηση των αναφερόμενων στο δημοσίευμα περί άτυπων αναγκαστικών επιστροφών (επαναπροωθήσεων)», το κλιμάκιο της ΕΑΔ δεν κάνει την παραμικρή έρευνα για καμία άτυπη και άρα κρυφή επιχειρησιακή δράση. Αντιθέτως, παραθέτει την προβλεπόμενη νόμιμη διαδικασία και ρωτά τους ίδιους τους εμπλεκόμενους φορείς αν έδρασαν σύμφωνα με τον νόμο. Ρωτά επίσης φορείς των τοπικών κοινωνιών να της πουν αν έχουν γίνει μάρτυρες επαναπροωθήσεων ή αν πιστεύουν ότι γίνονται επαναπροωθήσεις.

Τα συμπεράσματα είναι βέβαια τα αναμενόμενα: «Στην πλειοψηφία τους εκφράζεται η πεποίθηση ότι τέτοια περιστατικά “δεν συμβαίνουν” και “δεν είναι δυνατό να συμβαίνουν” διότι:

● Τέτοιου είδους ενέργειες, στον βαθμό που απαιτούν οργάνωση και συντονισμό για την υλοποίησή τους, θα γίνονταν εύκολα αντιληπτές από τον κοινωνικό τους περίγυρο αλλά και από τη γείτονα χώρα ιδιαίτερα στην περιοχή του Εβρου εξαιτίας της μορφολογίας του εδάφους.

● Η Ελλάδα δεν θα ρίσκαρε να εκτεθεί ως χώρα και επιπλέον τέτοιες έκνομες πρακτικές δεν συνάδουν με την “ιδιοσυγκρασία του Ελληνα”.

● Η προσωπική τους εμπειρία [...] καταδεικνύει ότι οι αρμόδιες αρχές εκτελούν τα καθήκοντά τους με αξιοπρέπεια και [...] σεβόμενοι τα ανθρώπινα δικαιώματα».

Επιπλέον, τα βίντεο, οι φωτογραφίες και τα άλλα τεκμήρια, που παρέδωσε στην ΕΑΔ το Lighthouse Reports και πηγή στη Σάμο, κρίνονται αναξιόπιστα, καθώς «από τη μακροσκοπική εξέταση» «δεν προκύπτουν βιντεοσκοπήσεις με αρχή, μέση και τέλος» ή επειδή δεν δόθηκε λινκ ή δεν προκύπτουν «προσδιοριστικά στοιχεία προέλευσης/πηγής/λήψης». Τέλος, η ΕΑΔ υπέβαλε το υλικό σε ανάλυση στα Εγκληματολογικά Εργαστήρια της ΕΛ.ΑΣ., της υπηρεσίας δηλαδή που καταγγέλλεται για τις επαναπροωθήσεις, η οποία διαπίστωσε μεταξύ άλλων ότι δεν είναι δυνατό να διαπιστωθεί ότι πρόκειται για «πρωτογενές και ακέραιο υλικό [...] ολοκληρωμένο και αναλλοίωτο από την ώρα της λήψης».

Το αντίστοιχο της έρευνας της ΕΑΔ θα ήταν να διαπιστώσουν οι Αρχές ότι δεν έγινε ποτέ το φονικό λιντσάρισμα του Ζακ Κωστόπουλου στη Γλάδστωνος, επειδή τα μεταδεδομένα των βίντεο δεν δείχνουν ημερομηνία, ώρα και πηγή λήψης, ή δεν είναι πρωτογενές και ακέραιο υλικό, όπως και επειδή ρωτήθηκαν οι δράστες πολίτες και αστυνομικοί και απάντησαν ότι τίποτα παράνομο δεν έγινε και ούτε θα μπορούσε να συμβεί.

Μια αδιαφανής έκθεση

Η ΕΑΔ δημοσιοποίησε την έκθεση για τις επαναπροωθήσεις, αποτελούμενη από 40 σελίδες πόρισμα και περίπου 150 σελίδες παραρτήματα, στις 10 Μαΐου, ύστερα από πιέσεις οργανώσεων και ελληνικών και διεθνών φορέων, που υπογραμμίζουν ότι προϋπόθεση μιας διαφανούς έρευνας είναι προφανώς η πλήρης δημοσιοποίησή της. Από τα τέλη Μαρτίου, όταν ανακοίνωσε σε ένα γενικόλογο δελτίο Τύπου τα βασικά συμπεράσματα που επανέλαβε ο κυβερνητικός εκπρόσωπος, κρατούσε την έκθεση στα συρτάρια της. Αλλά και όταν τη δημοσιοποίησε, έκανε τα πάντα για να την κρατήσει όσο πιο κρυφή γινόταν.

Η έκθεση δημοσιεύτηκε στις μέσα σελίδες του ιστότοπου της ΕΑΔ, πίσω από τον κρυπτικό τίτλο «Εκθεση Ερευνας ΟΜ3/4_2022», που αποτελεί χαρακτηριστική παραφωνία με τους συνήθως αναλυτικούς και πομπώδεις τίτλους των άλλων εκθέσεων. Είναι επίσης η μόνη έκθεση που δεν παρατίθεται στην πρώτη σελίδα του ιστότοπου. Η έκθεση έρχεται σε πλήρη αντίθεση με το πρόσφατο πόρισμα της Ευρωπαϊκής Υπηρεσίας για την Καταπολέμηση της Απάτης (OLAF), που καταλογίζει στη Frontex βαρύτατες ευθύνες για σκανδαλώδη συγκάλυψη των ελληνικών επαναπροωθήσεων.