Μαζί με το βασιλικό ξεπλύθηκε και η γλάστρα - Ο Κυριάκος Μητσοτάκης εξηγεί τι σημαίνει «ιδιωτικοποίηση»

• Μαζί με το βασιλικό ξεπλύθηκε και η γλάστρα – του Άρη Χατζηστεφάνου

Ένας δημοσιογράφος καθορίζει το πλαίσιο στο οποίο θα πραγματοποιηθεί μια συνέντευξη. θέτει δηλαδή τα όρια πέρα από τα οποία ένα θέμα θεωρείται «ταμπού» οπότε δεν το αγγίζουμε. Μέσα σε αυτό το πλαίσιο που ο ίδιος έχει θέσει μπορεί να κάνει σκληρές ή μαλακές (τις λεγόμενες softball) ερωτήσεις, να το παίξει νταής ή συγκαταβατικός κτλ.

Όσο στενότερο είναι αυτό το πλαίσιο, δηλαδή όσο λιγότερες οι πτυχές του προβλήματος που «επιτρέπεται» να συζητηθούν, τόσο περισσότερο ο δημοσιογράφος στηρίζει και προστατεύει το status quo. O καλύτερος τρόπος για να κατανοήσει κανείς αυτή τη διαδικασία είναι να παρακολουθήσει τα ντιμπέιτ των αμερικανικών εκλογών. Σε μια συζήτηση λόγου χάρη για την ιατροφαρμακευτική περίθαλψη των πολιτών το πλαίσιο που θέτουν οι Αμερικανοί δημοσιογράφοι ορίζει ότι δεν μπορεί να γίνει αναφορά στο ενδεχόμενο κοινωνικοποίησης του συστήματος ιδιωτικής υγείας, στην απαγόρευση των πατεντών με τις οποίες θυσαυρίζουν οι φαρμακοβιομηχανίες κοκ. Αφού καθοριστεί αυτό το πλαίσιο οι ερωτήσεις ενδέχεται να είναι και πολύ σκληρές για ορισμένους πολιτικούς και να οδηγήσουν ακόμη και στον δημόσιο διασυρμό τους. Ποτέ όμως δεν θα απειληθούν οι δομές του κυρίαρχου συστήματος.

Η οριοθέτηση ενός εξαιρετικά στενού πλαισίου ήταν το βασικότερο (ανάμεσα σε πολλά άλλα) προβλήματα της συνέντευξης που πήρε ο πρώην αρχηγός του Ποταμιού από τον νυν αρχηγό της Νέας Δημοκρατίας. Όπως έχουμε εξηγήσει σε δυο ντοκιμαντέρ,  πολλά podcast και ακόμη περισσότερα κείμενα, τα προβλήματα ασφαλείας που παρατηρούνται διεθνώς στους σιδηροδρόμους τις τελευταίες δεκαετίες προκύπτουν από την πολυδιάσπαση των υπηρεσιών που πραγματοποιείται ώστε να ιδιωτικοποιηθούν – προκειμένου δηλαδή να πάρουν οι ιδιώτες τα κερδοφόρα φιλέτα και να μείνει στους φορολογούμενους το κόστος συντήρησης του δικτύου. Αυτή η πολυδιάσπαση καταρχήν στερεί από το δημόσιο τομέα κάθε έσοδο που θα μπορούσε να διατεθεί στην συντήρηση και αναβάθμιση του δικτύου ενώ παράλληλα δημιουργεί ένα δαιδαλώδες δίκτυο δεκάδων (στην περίπτωση της Βρετανίας εκατοντάδων) εργολάβων και υπεργολάβων που φτάνουν να λειτουργούν χωρίς κεντρικό συντονισμό και επαρκή έλεγχο των παρεχόμενων υπηρεσιών.

Αυτή η παρατήρηση, που αποτελεί την αρχή και το τέλος κάθε συζήτησης για την ασφάλεια των σιδηροδρόμων, έμεινε προκλητικά εκτός του πλαισίου της συνέντευξης. Οι δυο πολιτικοί αρχηγοί (ο πρώην και ο νυν) μπορούσαν να ξιφουλκούν ελεύθερα εναντίον της ιταλικής εταιρείας διαχείρισης των τρένων (μίλησαν ακόμη και για «σαπάκια») χωρίς να θίξουν το ζήτημα της ιδιωτικοποίησης – και κατ’ επέκταση την ανάγκη επανεθνικοποίησης.

Με αυτόν τρόπο ο Θεοδωράκης δεν ξέπλυνε μόνο τον Μητσοτάκη αλλά και τον εαυτό του (που ως πολιτικός αρχηγός δεχόταν με ενθουσιασμό τις μνημονιακές πολιτικές για τις ιδιωτικοποιήσεις) αλλά και τον ΣΥΡΙΖΑ που πραγματοποίησε την ιδιωτικοποίηση του ήδη πολυδιασπασμένου συστήματος των σιδηροδρόμων.

Παρεμπιπτόντως στο πρώτο μας μήνυμά μας στο twitter μετά το δυστύχημα στα Τέμπη είχαμε προβλέψει ότι και τα δυο κόμματα εξουσίας θα επιχειρήσουν να απομακρύνουν τη συζήτηση από την ιδιωτικοποίηση και δυστυχώς επιβεβαιωθήκαμε.

Να σημειωθεί ότι στην προσπάθεια διάσωσης του συστήματος ο Θεοδωράκης αρκέστηκε σε γενικόλογες αναφορές σε «συμφέροντα» χωρίς να κατονομάζει τις ελληνικές ιδιωτικές εταιρείες που δραστηριοποιούνται στους σιδηροδρόμους Οι εταιρείες που διεκδικούν και παίρνουν τα συμβόλαια όμως έχουν όνομα (πχ ΓΕΚ ΤΕΡΝΑ – ΙΝΤΡΑΚΑΤ, ΑΒΑΞ – ALSTOM, ΑΚΤΩΡ – ΜΥΤΙΛΗΝΑΙΟΣ). Εάν καταδικάζεις το δημόσιο τομέα για διαπλοκή, χωρίς να αναφέρεις με ποιους κρατικοδίαιτους ιδιώτες διαπλέκεται, τότε στην πραγματικότητα δεν στρέφεσαι εναντίον του αμαρτωλού δημοσίου αλλά των δημοσίων αγαθών.

Κλείνοντας, στα προβλήματα της συνέντευξης θα πρέπει φυσικά να προσθέσουμε και το επικοινωνιακό πυροτέχνημα των ερωτήσεων που έκαναν οι επιζήσαντες του δυστυχήματος – καμία από τις οποίες δεν θα μπορούσε να στριμώξει τον πρωθυπουργό αφού ήταν αναμενόμενα γενικόλογες. Όπως έχουμε εξηγήσει τα θύματα μιας τραγωδίας είναι πρωτίστως αυτόπτες μάρτυρες. Μπορεί να κάνουν μια καλή ερώτηση αλλά μπορεί και όχι. Οι σκληρές ερωτήσεις σε έναν πολιτικό απαιτούν έρευνα και για αυτό (πρέπει να) πραγματοποιούνται από τους δημοσιογράφους. Η ανάθεση των ερωτήσεων σαν υπεργολαβία στα θύματα είναι κίνηση εντυπωσιασμού που προσφέρει απλώς μια επίφαση σκληρής κριτικής.

Υ.Γ. Μιλώντας για κινήσεις εντυπωσιασμού, τι απέγιναν όλα αυτά τα πλάνα που όπως είδαμε στο τρέιλερ της συνέντευξης έβγαζε ο Θεοδωράκης με το κινητό του στον πρωθυπουργό ; Κρίμα να πάει χαμένη τόσο δουλειά. Και ακόμη πιο κρίμα να βλέπεις ένα πρώην πολιτικό να προσποιείται το δημοσιογράφο που καταγράφει έναν πρωθυπουργό που προσποιείται ότι δουλεύει.

ΠΗΓΗ

-ΣΧΕΤΙΚΟ και το ακόλουθο:

• Tι σημαίνει «ιδιωτικοποίηση»: Ο Κυριάκος Μητσοτάκης εξηγεί  -  του Θάνου Καμήλαλη

Σε ένα ενδιαφέρον απόσπασμα από τη συνέντευξή του στον Σταύρο Θεοδωράκη, ο Πρωθυπουργός, Κυριάκος Μητσοτάκης εξηγεί, έστω στο περίπου, τι σημαίνει η ιδιωτικοποίηση των σιδηροδρόμων, αναδεικνύοντας άθελά του πολλά στραβά και παράλογα ζητήματα των ιδιωτικοποιήσεων δημοσίων υποδομών και κοινωνικών αγαθών. Το πώς δηλαδή, ο ιδιώτης αναλαμβάνει μόνο τα οφέλη και το Δημόσιο συνεχίζει να καλύπτει τις ζημιές. Και το πώς επίσης, οι «επενδύσεις» του ιδιώτη, δεν είναι εκ των ων ουκ άνευ, όπως θα περίμενε κανείς από οποιαδήποτε επιχείρηση, αλλά είναι αποτέλεσμα «διαπραγμάτευσης».

Ακολουθεί το απόσπασμα:

Στ. Θεοδωράκης: Πάντως δεν κατανοώ γιατί μια χώρα πουλάει το 100% των τρένων σε μία Ιταλική εταιρεία, που δεν έχει και πολύ μεγάλη εμπειρία -τέλος πάντων- και αξιοπιστία αλλά αυτό ας το αφήσω έτσι σαν μια μικρή παρένθεση και δεν κρατάει ένα 10%, ένα 34% στην καλύτερη περίπτωση για να μπορεί να ελέγχει τι γίνεται. Εννοώ ότι δώσαμε για πάντα ένα μονοπώλιο σε μία Ιταλική εταιρεία.

Κυρ. Μητσοτάκης: Ναι αλλά προσέξτε… Εδώ πέρα θα πρέπει να εξηγήσουμε με απλά λόγια στους πολίτες να καταλάβουν πώς δουλεύουν οι σιδηρόδρομοι και ποιες είναι οι εμπλεκόμενες εταιρείες.

Στ. Θεοδωράκης: Οι γραμμές είναι δικές μας, τα τρένα είναι των Ιταλών.

Κυρ. Μητσοτάκης: Οι γραμμές είναι δικές μας. Η ανάπτυξη των γραμμών είναι πάλι δικιά μας. Τα τρένα είναι των Ιταλών και προσέξτε υπάρχει το κράτος και υπάρχει και ένας Ρυθμιστής. Μην ξεχνάμε τον Ρυθμιστή! Ο Ρυθμιστής έχει τη δουλειά να ελέγχει όλους τους εποπτευόμενους, να βαράει καμπανάκια, θα δούμε αν τον έκανε αυτόν τον ρόλο του…

Στ. Θεοδωράκης:  Όλοι βαράνε καμπανάκια μετά την τραγωδία.

Κυρ. Μητσοτάκης: Εκ των υστέρων βαρέσαν όλοι. Μια χαρά τα καμπανάκια τα βαρέσαν, εκ των υστέρων όλοι. Αλλά τα τρένα έμειναν πίσω. Αυτή είναι η πραγματικότητα.

Στ. Θεοδωράκης: Εγώ λέω αν ο Κυριάκος Μητσοτάκης θα βρει την ευκαιρία, το έχει κάνει και ο Τόνι Μπλερ, με αφορμή ένα πολύ μεγάλο δυστύχημα στην Αγγλία το ’99, να επαναδιαπραγματευτεί τη συμφωνία με τη Hellenic Train.

Κυρ. Μητσοτάκης: Η απάντηση είναι πως θα καθίσουμε κάτω με τη Hellenic Train και θα καθίσουμε κάτω και με την Ιταλική κυβέρνηση και θα πετύχουμε μία καλύτερη συμφωνία για τον τρόπο με τον οποίο πρέπει να επενδύσουμε στον Ελληνικό σιδηρόδρομο και οι δύο. Εμένα δεν με ενδιαφέρει κατά ανάγκη να πάρω -ως κράτος- μερίδιο στη Hellenic Train, αλλά αυτό το οποίο με ενδιαφέρει είναι να εξασφαλίσω ότι η Hellenic Train θα μας φέρνει τα καλύτερα τρένα της και όχι -να το πω- τα «σαπάκια» ενδεχομένως τα οποία αποσύρει από την Ιταλία. Οτι το προσωπικό της θα το εκπαιδεύει σωστά και ότι θα επενδύσει επιτέλους αυτά που αξίζουν στον Ελληνικό σιδηρόδρομο. Και εμείς ταυτόχρονα, θα αναλάβουμε τη δέσμευση να επενδύσουμε χρήματα στην τακτική συντήρηση του δικτύου και να επεκτείνουμε λελογισμένα το δίκτυο μας, μέχρι την Αλεξανδρούπολη. Και ο εκσυγχρονισμός της γραμμής από την Αλεξανδρούπολη μέχρι τα σύνορα. Είναι έργα για τα οποία υπάρχουν πόροι.

Ας ενημερώσει κάποιος και τον Πρωθυπουργό και τον καλεσμένο του ότι τα καμπανάκια τα βάρεσαν πρώτοι από όλους οι εργαζόμενοι, με τα τρία εξώδικα που έστειλαν σε ενάμιση χρόνο, προειδοποιώντας για το δυστύχημα που έρχεται. Καμπανάκι επίσης βάρεσε ο Πρόεδρος της Επιτροπής ΕΤCS με την επιστολή παραίτησής του λόγω των σοβαρότατων καθυστερήσεων στην εγκατάσταση συστημάτων ασφαλείας. Καμπανάκι τέλος, βάρεσε η πυρκαγιά στο κτίριο του ΟΣΕ στη Λάρισα τον Ιούλιο του 2019, που έβγαλε ολοκληρωτικά εκτός λειτουργίας το σύστημα της τηλεδιοίκησης. Της πραγματικής τηλεδιοίκησης, όχι του πίνακα με τα λαμπάκια που βλέπει 8 χιλιόμετρα και προσπαθούν, χυδαία, να βαφτίσουν «τηλεδιοίκηση».

Ας διαβάσουμε όμως το τι λέει ο Πρωθυπουργός της χώρας, ο ατζέντης κάθε είδους ιδιωτικών συμφερόντων, για το πως λειτουργεί η «ιδιωτικοποίηση» στον σιδηρόδρομο. Το ελληνικό κράτος έχει τις γραμμές και την υποχρέωση της ανάπτυξης των γραμμών. Η «Ρυθμιστική Αρχή» είναι ανέκδοτο, όπως και με την Ενέργεια, αλλά, ας χώσουμε σε ρυθμιστική αρχή και το Νερό, τι μπορεί να πάει στραβά; Η εταιρεία βάζει μόνο τα τρένα. Και, αυτό που δεν λέγεται, είναι ότι βγάζει μόνο τα κέρδη. Αυτό που επίσης δεν λέγεται, είναι ότι η εταιρεία δεν είναι καν ιδιωτική. Η Ferrovie dello Stato, στην οποία, με εντολή της τρόικας, ξεπουλήσαμε τα τρένα επί ΣΥΡΙΖΑ, είναι εταιρεία που ανήκει στο ιταλικό κράτος. Γι αυτό, εξάλλου, ο Κυριάκος Μητσοτάκης λέει ότι θα «καθίσει κάτω και με την ιταλική κυβέρνηση».

Σας φαίνεται λογικό να βάζει άλλος τα λεφτά και άλλος να βγάζει τα έσοδα;

Το αν η εταιρεία στην οποία προσφέραμε ένα μονοπώλιο θα κάνει «επενδύσεις», είναι αποτέλεσμα διαπραγμάτευσης. Την ίδια στιγμή βέβαια, επιδοτείται από το ελληνικό Δημόσιο με 50 εκατ. τον χρόνο, με τη σύμβαση να προβλέπει ότι το «Αθήνα – Θεσσαλονίκη» θεωρείται «άγονη γραμμή». Mε την τελευταία συμφωνία εταιρείας και Δημοσίου, σβήστηκαν 600 εκατ. ευρώ «επενδύσεων» και το Δημόσιο απέφυγε τη δέσμευση να ολοκληρώσει εντός χρονοδιαγράμματος τα έργα ασφάλειας. Η απαξίωση του ΟΣΕ ξεκίνησε το 2008, με τον κατακερματισμό του, τις μειώσεις εξειδικευμένου προσωπικού και τη μη συντήρηση των δικτύων, που οδήγησε στο ολικό ξεχαρβάλωμα επί Κυριάκου Μητσοτάκη. Η «ιδιωτικοποίηση», υπογράφηκε το 2017. Έχουμε 2023 και ο καλύτερος θιασώτης ενός ξοφλημένου και παγκοσμίως αποτυχημένου μοντέλου αναγνωρίζει ότι χρειάζεται «καλύτερη συμφωνία» και ότι η εταιρεία μας έφερε τρένα – σαπάκια. Αυτό, αποκαλύφθηκε πριν από έναν χρόνο και κάτι, με την έρευνα του Investigate Europe, όταν μάθαμε ότι η Ferrovie φέρνει στην Ελλάδα τα τρένα που αποσύρθηκαν από την Ελβετία, επειδή αποδείχθηκαν επανειλημμένα επικίνδυνα. Η κυβέρνηση δεν έκανε τότε τίποτα, δεν είπε καν τίποτα. Άφησε κιόλας την εταιρεία να κάνει φιέστες για «ασημένια βέλη» και κουραφέξαλα, αυξάνοντας τις τιμές των εισιτηρίων.

Τώρα, μετά το έγκλημα, που έχει άμεση σχέση με την απαξίωση μίας δημόσιας υποδομής, της οποίας μέρος είναι η «ιδιωτικοποίηση» των κερδών, θα συνεχίσουμε στο ίδιο μοντέλο; Τα κάναμε όλα, ό,τι μας είπαμε, διώξαμε προσωπικό, δίνουμε με ΣΔΙΤ τις συμβάσεις σε εργολάβους, προσλαμβάνουμε σταθμάρχες με μπλοκάκια, εξοικονομούμε χρήματα για την ασφάλεια. Όλα, ό,τι διέταζε ο νεοφιλελεύθερος παραλογισμός, δεκαπέντε χρόνια τώρα. Τον Κυριάκο Μητσοτάκη δεν τον ενδιαφέρει να πάρει η Ελλάδα μερίδιο στην «Hellenic Train». Θέλει απλώς, αν γίνεται και με κάποιο φυσικά έξτρα κόστος για το Δημόσιο (έτσι είναι οι διαπραγματεύσεις) να μην μας φέρνουν σαπάκια και, αν γίνεται επίσης, να εκπαιδεύει το προσωπικό της.

Το ίδιο λέει πάντως εδώ και ο Αλέξης Τσίπρας. Στη συνέντευξή του στο Mega, αφού υποστήριξε πως το ξεπούλημα ήταν «σχεδόν αναγκαστικό», δεν ανέφερε κουβέντα για κρατικοποίηση, αλλά αρκέστηκε να μιλήσει απλώς για επαναδιαπραγμάτευση, ώστε να φτάσουμε στα προηγούμενα επίπεδα της συμφωνίας επί ΣΥΡΙΖΑ για τις «επενδύσεις».

Αλήθεια, δεν είναι περίεργο που μία εταιρεία στην οποία έχει ξεπουληθεί δημόσιος πλούτος, πρέπει να υποχρεωθεί σε επίμονη διαπραγμάτευση για να βάλει λεφτά στην «επένδυσή της»;

Άμα σου δίνουν ένα μονοπώλιο, ή ένα αναγκαίο κοινωνικό αγαθό, έτσι είναι. Τα έσοδα είναι διασφαλισμένα. Ακόμα και μετά από αυτό το πρωτοφανές έγκλημα, θα έρθει η ώρα, μακριά από Covid και ενεργειακή κρίση, που η «Ηellenic Train» θα παρουσιάζει με καμάρι τους ισολογισμούς της. Ποιος θα ήθελε να βάλει λεφτά στην «επιχείρησή» του αν το ήξερε αυτό; Την ίδια στιγμή, το Δημόσιο οφείλει να βρει τους πόρους για την τακτική συντήρηση του δικτύου, την επέκτασή του, τους εκσυγχρονισμούς των γραμμών, όπως είπε (τώρα) ο Πρωθυπουργός.

Έτσι γίνεται όταν βασικές λειτουργίες του κράτους και κοινωνικά παραδίδονται στον βωμό της κερδοσκοπίας και σταματούν να λειτουργούν προς όφελος των πολιτών. Προφανώς αυτά δεν ισχύουν μόνο για τον σιδηρόδρομο. Ανάλογα με τις ιδιαιτερότητες της κάθε «αγοράς», έχουμε και ειδικές καταστάσεις. Στο ρεύμα, μετράμε τα υπερκέρδη των παρόχων Ενέργειας και παράλληλα τα δισ. κρατικών επιδοτήσεων ώστε να κρατούνται οι τιμές «χαμηλά». Αλλού τα κέρδη, αλλού οι ζημίες. Στα αεροδρόμια και στα λιμάνια έχουμε αποικιοκρατικές συμβάσεις υπέρ των εταιρειών, ενάντια στο δημόσιο συμφέρον. Στις τηλεπικοινωνίες, επειδή η πίτα φτάνει για όλους, έχουμε παρόμοιες τιμές, από τις υψηλότερες στην Ευρώπη, αλλά και εξοργιστικές πρακτικές. Στους αυτοκινητοδρόμους, οι εργολάβοι κερδοσκοπούν από τα διόδια και παρακολουθούμε τραγικές καταστάσεις στο πρώτο χιόνι. Ετοιμαζόμαστε να ακολουθήσουμε αυτό το μοντέλο στην Εγνατία Οδό, αυτοκινητόδρομο που κατασκευάστηκε αποκλειστικά με δισεκατομμύρια δημοσίου χρήματος αλλά και στο Νερό, σταδιακά.

Τα περισσότερα από αυτά γίνανε στα καταστροφικά χρόνια των μνημονίων, υπό τους εκβιασμούς της τρόικας, με το πρόσχημα του δημοσίου χρέους. Τίποτα από αυτά δεν είχε λογική και νόημα, καθώς υποχρεωθήκαμε να ξεπουλάμε πετώντας τα έσοδα σε ένα καλάθι δίχως πάτο. Ούτε και τώρα, μετά απ΄ό,τι παρακολουθούμε, όχι μόνο στα Τέμπη, δεν θα γίνει κουβέντα για κρατικοποιήσεις; Ούτε τώρα δεν θα αναγνωριστεί η εγκληματική αποτυχία αυτών των πολιτικών, εις βάρος των πολιτών;

ΠΗΓΗ