Δραματικά είναι τα συμπεράσματα της 6ης έκθεσης αξιολόγησης της Διακυβερνητικής Επιτροπής για την Κλιματική Αλλαγή (Intergovernmental Panel on Climate Change – IPCC), της πιο ευρείας μελέτης του φαινομένου που έχει συμβεί ποτέ, και της οποίας το πρώτο μέρος δημοσιεύτηκε σήμερα. «Αναπόδραστες και μη αναστρέψιμες» χαρακτηρίζουν τις μεγάλες αλλαγές στο κλίμα οι επιστήμονες.
Σύμφωνα με τα δεδομένα περισσότερων από 14.000 επιστημονικών ερευνών που μελετήθηκαν στην έκθεση, «είναι αδιαμφισβήτητο πως η ανθρώπινη επίδραση έχει θερμάνει την ατμόσφαιρα, τους ωκεανούς και το έδαφος».
Η 42 σελίδων έκθεση, που είναι πρόδρομος δύο ακόμη αναλυτικών εκθέσεων που πρόκειται να δημοσιευτούν τους επόμενους μήνες, κρούει «κόκκινο συναγερμό για την ανθρωπότητα», όπως το έθεσε ο Γενικός Γραμματέας του ΟΗΕ, Αντόνιο Γκουτέρες.
Η δεκαετία που μόλις τελείωσε, 2011-2020, ήταν θερμότερη κατά 1,09 °C από τον μέσο όρο μεταξύ των ετών 1850-1900. Ο στόχος που είχε τεθεί στη Συμφωνία του Παρισίου για το κλίμα το 2015, ήταν η διατήρηση αυτής της αύξησης της θερμοκρασίας κάτω από τους 2 °C και, ει δυνατόν, αυτή να μην ξεπεράσει τους 1,5 °C. Όπως λένε οι επιστήμονες της IPCC, όλα τα μοντέλα πλέον προβλέπουν πως το έτος 2040 θα φτάσουμε την αύξηση των 1,5 °C. Εάν δεν μειωθούν δραματικά οι εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου τα επόμενα χρόνια, το οδυνηρό αυτό σημείο καμπής θα «επιτευχθεί» νωρίτερα.
Αναπόφευκτες είναι και οι καταστροφές που θα φέρνει ολοένα και συχνότερα αυτή η αλλαγή. Η Αρκτική αναμένεται υπό όλα τα σενάρια να μείνει άνευ πάγων στο τέλος του καλοκαιριού τουλάχιστον μία φορά μέχρι το 2050. Μέχρι το 2100, ακραίες καταστροφές που συνδέονται με την άνοδο της στάθμης της θάλασσας και μέχρι σήμερα συνέβαιναν κατά μέσο όρο μία φορά ανά αιώνα, θα συμβαίνουν σε τουλάχιστον ετήσια βάση. Αυξημένες θα είναι και οι μεγάλες πυρκαγιές σε πολλές περιοχές του πλανήτη.
Οι επιστήμονες κάλεσαν τα κράτη να παρουσιάσουν νέα σχέδια για τη δραστική ελάττωση των εκπομπών αερίων ρύπων στην COP26, το 26ο διεθνές Συνέδριο για την Κλιματική Αλλαγή που θα ξεκινήσει τις εργασίες του στις 31 Οκτωβρίου στη Γλασκώβη. Ο ΓΓ του ΟΗΕ ζήτησε το τέλος της δημιουργίας νέων μονάδων παραγωγής ενέργειας με καύση άνθρακα και της παύσης της έρευνας και εκμετάλλευσης νέων κοιτασμάτων ορυκτών καυσίμων. «Αυτή η έκθεση πρέπει να κρούσει τον κώδωνα του θανάτου για τον άνθρακα και τα ορυκτά καύσιμα , πριν καταστρέψουν τον πλανήτη μας», σημείωσε με στόμφο.
Στην ελάχιστη αισιόδοξη νότα, η έκθεση δηλώνει πως η διατήρηση της αύξησης της θερμοκρασίας εντός του ορίου των 1,5 °C είναι ακόμα επιτεύξιμη, όμως θα πρέπει οι ανθρωπογενείς εκπομπές αερίων ρύπων να μειωθούν στο μισό μέχρι το 2030, και να φτάσουμε σε μηδενικές καθαρές εκπομπές μέχρι τα μέσα του αιώνα. Αυτό σημαίνει πως μέχρι το 2050 ο πλανήτης και τα τεχνολογικά μας μέσα θα πρέπει να απορροφούν το σύνολο των επιβλαβών για το κλίμα αερίων που παράγουμε. Εάν επιτευχθεί και διατηρηθεί αυτό το ισοζύγιο, σημειώνουν οι επιστήμονες, ίσως να είναι εφικτή και η σταδιακή αντιστροφή της κατάστασης. Όμως οι καταστροφές που η αύξηση ήδη φέρνει, είναι αναπόφευκτες.
Τα επόμενα δύο μέρη της 6ης έκθεσης της IPCC, που θα δημοσιευτούν τους επόμενους μήνες, θα επικεντρώνονται σε συγκεκριμένες επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής και σε πιθανές λύσεις, αντίστοιχα. Είναι όμως άγνωστο, και από τις μέχρι στιγμής δηλώσεις αρχηγών κρατών και οργανισμών δεν φαίνεται πιθανό, να υπάρξει από επίσημα χείλη η αναγνώριση ότι οι καταστροφικές αυτές επιπτώσεις συνδέονται άρρηκτα με το οικονομικό μοντέλο που επικρατεί από άκρη σε άκρη του πλανήτη.
Οι καπιταλιστικές ονειρώξεις — της ολοένα αυξανόμενης ανάπτυξης, της παραγωγής και κατανάλωσης με σκοπό το κέρδος και όχι τις ανθρώπινες ανάγκες, της συσσώρευσης πλούτου και της χωρίς τέλος εκμετάλλευσης πεπερασμένων πόρων — είναι που βρίσκονται στη ρίζα της δημιουργίας του φαινομένου της κλιματικής αλλαγής, και είναι ο κύριος λόγος για τον οποίο η δράση για την καταπολέμησή του έχει αργήσει παραδειγματικά.
Οι μέθοδοι καταπολέμησής του που προτείνονται μέχρι στιγμής από τα κράτη, προωθούν τη διατήρηση του παρόντος οικονομικού μοντέλου, απλά με «πράσινο πρόσημο», ρίχνοντας στα φτωχότερα στρώματα το οικονομικό βάρος της «μετάβασης» και χωρίς να αμφισβητούν το ασύμβατο με την προστασία του περιβάλλοντος οικονομικό και παραγωγικό status quo.
Γραφήματα που παρουσίασε η βρετανική εφημερίδα Guardian με στοιχεία της έκθεσης, δείχνουν τις ραγδαίες αλλαγές που συντελούνται στο κλίμα του πλανήτη χονδρικά από τη βιομηχανική επανάσταση και έπειτα, την περίοδο δηλαδή που εγκαθιδρύθηκε και εδραιώθηκε ο καπιταλισμός.
Το πρώτο γράφημα δείχνει την παρατηρημένη άνοδο στη μέση θερμοκρασία του πλανήτη σε σχέση με τις θερμοκρασίες των τελευταίων δύο χιλιετιών, όπως αυτές προκύπτουν από τον μέσο όρο των μοντέλων που εξετάστηκαν. Η πορεία της θερμοκρασίας δεν αφήνει καμία αμφιβολία για την πηγή της αύξησης, που είναι η ανθρώπινη δραστηριότητα.
Στο δεύτερο γράφημα, που αφορά τα τελευταία 170 χρόνια, η κόκκινη γραμμή δείχνει την επίδραση στη θερμοκρασία του συνδυασμού ανθρώπινης και φυσικής δραστηριότητας (όπου φυσική, βλ. ηλιακή και ηφαιστειακή δραστηριότητα), ενώ η μπλε γραμμή αφαιρεί την ανθρώπινη δραστηριότητα και δείχνει την επίδραση μόνο των φυσικών φαινομένων.
Ακόμα και η ελάχιστη αύξηση έχει πλέον τη σημασία της, λέει ο Ρίτσαρντ Άλαν, καθηγητής κλιματικής επιστήμης στο Πανεπιστήμιο Reading και εκ των κύριων συγγραφέων της έκθεσης. «[Με περαιτέρω αυξήσεις της θερμοκρασίας] προβιβάζουμε τα μέτρια ακραία καιρικά φαινόμενα στην πρώτη κατηγορία ακραίων γεγονότων», δήλωσε.
«Η έκθεση θα έπρεπε να ανατριχιάζει τη ραχοκοκαλιά οποιουδήποτε τη διαβάσει», δήλωσε ο καθηγητής Διαχείρισης Άνθρακα στο Πανεπιστήμιο του Εδιμβούργου, Ντέιβιντ Ρέι. Η έκθεση «ορίζει το πού βρισκόμαστε και πού κατευθυνόμαστε σε σχέση με την κλιματική αλλαγή: σε μια τρύπα, και συνεχίζουμε να σκάβουμε», είπε χαρακτηριστικά ο Ρέι, συμπληρώνοντας πως «Οι ηγέτες θα πρέπει να έρθουν στην COP26 με τα συμπεράσματά της καυτηριασμένα στον νου τους, και να λάβουν την επείγουσα και εκτεταμένη δράση που απαιτείται».
Με πληροφορίες από BBC, the Guardian
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου