Μετά τη πρόσφατη σύντομη απόδραση του Τζεφ Μπέζος από τη Γη, ο ιδρυτής του γίγαντα του λιανεμπορίου Amazon είχε μια ιδέα: «Πρέπει να πάρουμε όλη τη βαριά βιομηχανία, όλη τη ρυπογόνο βιομηχανία, και να τη μεταφέρουμε στο διάστημα και να διατηρήσουμε τη Γη ως αυτό το πανέμορφο κόσμημα ενός πλανήτη που είναι», δήλωσε σε συνέντευξή του στο NBC News. «Αυτό θα πάρει δεκαετίες για να επιτευχθεί, αλλά πρέπει να ξεκινήσουμε. Και τα μεγάλα πράγματα ξεκινούν με μικρά βήματα».

Τα μεγάλα πράγματα ξεκινούν όντως με μικρά βήματα, αλλά η συγκεκριμένη ιδέα είναι ένα μεγάλο βήμα προς τα πίσω. Το να πετάξεις στο διάστημα για να κατασκευάσεις πράγματα υπό μηδενική βαρύτητα είναι ένας υλικοτεχνικός εφιάλτης με αστρονομικό κόστος, για να πούμε το ελάχιστο. Και στην πραγματικότητα δεν είναι και τόσο καινοτόμο σχέδιο. Το να χώνεις ανεπιθύμητα πράγματα σε ένα μέρος το οποίο φαινομενικά βρίσκεται εκτός οπτικού πεδίου και εκτός μυαλού αποτελεί μια αρκετά παλιά ιδέα. Είναι η ίδια παλιά νοοτροπία που πετά βιομηχανικά απόβλητα σε αποικισμένους λαούς και έγχρωμες γειτονιές εδώ και αιώνες.

Πολύ προτού οι πλούσιοι, λευκοί άνδρες ξεκινήσουν να εκτοξεύονται στο διάστημα, προσέγγιζαν οτιδήποτε αποτελούσε το «σύνορο» εκείνης της εποχής με τα σημάδια του δολαρίου στα μάτια τους και την καταστροφή στο πέρασμά τους. Ως αποτέλεσμα σήμερα, η ιερή γη για τις φυλές Shoshone και Paiute στη Νεβάδα χαρακτηρίστηκε ως χώρος πυρηνικών αποβλήπτων. Μια άλλη αγροτική έκταση γης κατά μήκος του ποταμού Μισισιπή, όπου οι πρώην σκλάβοι και οι απόγονοί τους έκαναν τα σπίτια τους, έγινε ο «δρόμος του καρκίνου» της Λουιζιάνα, αφού μεταφέρθηκαν εκεί περισσότερα από 150 διυλιστήρια και πετροχημικές εγκαταστάσεις.

Η γη και τα σπίτια τους μετατράπηκαν σε «ζώνες θυσίας» για τη βιομηχανία και τη δυτική ανάπτυξη, λένε συχνά οι υποστηρικτές της περιβαλλοντικής δικαιοσύνης. Ως ιδρυτής της Amazon, ο Μπέζος είναι υπεύθυνος για τη δημιουργία νέων «ζωνών θυσίας» για τις αποθήκες της αυτοκρατορίας του λιανεμπορίου του. Αυτές χρειάζεται να αντιμετωπιστούν άμεσα –μήπως να ξεκινήσει βλέποντας αυτές, πριν δημιουργήσει νέες στο διάστημα;

Μιλώντας προσωπικά, η Amazon έχει πλέον ένα τεράστιο αποτύπωμα στην περιοχή όπου μεγάλωσα, την «Inland Empire» της Καλιφόρνιας. Όταν ήμουν παιδί εκεί, το μέρος έμοιαζε ακόμη σαν τις κακοτράχαλες περιοχές του Λος Άντζελες –μια πιθανή στάση για τους κατοίκους των παραλιακών πόλεων κατά τη διαδρομή τους μέσω της ερήμου προς το Λας Βέγκας. Αποτελούσε ένα μέρος που δεν το έβλεπαν και δεν το είχαν στο μυαλό τους οι απανταχού «Μπέζος».

Τώρα η περιοχή κυριαρχείται όλο και περισσότερο από αποθήκες λιανικού εμπορίου δίπλα στα σπίτια των ανθρώπων, αποτελώντας «μαγνήτες» για τα ρυπογόνα φορτηγά και αεροπλάνα. Η Inland Empire κατέχει μερικά από τα χειρότερα επίπεδα ατμοσφαιρικής ρύπανσης στις ΗΠΑ. Η Amazon είναι ο μεγαλύτερος ιδιωτικός εργοδότης στην περιοχή και αντιμετωπίζει πιέσεις από τους κατοίκους και τους ίδιους τους υπαλλήλους της για να καθαρίσει την κατάσταση.

Οπτική απεικόνιση της ανάπτυξης των αποθηκών της Amazon γύρω από το αεροδρόμιο του Σαν Μπερναρντίνο (Καλιφόρνια) από το 2005 (πάνω) έως το 2018 (κάτω).

«Κάθε φορά που βλέπω ένα από αυτά τα φορτηγά [της Amazon] με χαμογελαστή φατσούλα πάνω του, νιώθω σαν να κοροϊδεύει τους ανθρώπους», αναφέρει ο Adrian Martinez, ανώτερος δικηγόρος της Earthjustice. Η Earthjustice εκπροσωπεί επί του παρόντος περιβαλλοντικές ομάδες που έχουν καταθέσει αγωγή κατά του κατασκευαστή ενός νέου κέντρου logistics αεροπορικού φορτίου στην Inland Empire που στεγάζει την Amazon.

Η Amazon και ο Μπέζος ανακοινώνουν θολές υποσχέσεις για την καταπολέμηση της κλιματικής αλλαγής. Οι κάτοικοι που εκπροσωπεί όμως ο Martinez εξακολουθούν να αναπνέουν τη ρύπανση της Amazon.

Άνθρωποι όπως ο Martinez δεν ζητούν από τον Μπέζο, την Amazon ή άλλους εταιρικούς ρυπαντές να μεταφέρουν τη ρύπανσή τους στο διάστημα. Απαιτούν να σταματήσει η ρύπανση εξαρχής και οι δισεκατομμυριούχοι να σταματήσουν να σχεδιάζουν νέες «ζώνες θυσίας».

*Η Justine Calma είναι επιστημονική δημοσιογράφος στο The Verge που καλύπτει το περιβάλλον και την κλιματική αλλαγή.

ΠΗΓΗ