Οι ρυθμίσεις περιλαμβάνονται σε σχέδιο νόμου του υπουργείου Εσωτερικών με τίτλο «Αναμόρφωση του συστήματος διακυβέρνησης Οργανισμών Τοπικής Αυτοδιοίκησης α’ και β’ βαθμού, κατάργηση νομικών προσώπων δημοσίου δικαίου δήμων, παρακολούθηση επιδόσεων τοπικής αυτοδιοίκησης, οικονομική και διοικητική διαχείριση οργανισμών τοπικής αυτοδιοίκησης, ευζωία των ζώων συντροφιάς, κατασκευή και αναβάθμιση λειτουργούντων χερσαίων συνοριακών σταθμών και λοιπές διατάξεις του Υπουργείου Εσωτερικών», που συζητιέται σήμερα (3/10/2023) στην Ολομέλεια της Βουλής.

Στο σχέδιο νόμου (άρθρο 28 «Μεταφορά αρμοδιοτήτων σχολικών επιτροπών και σύσταση πάγιας προκαταβολής στους διευθυντές των σχολικών μονάδων») αναφέρεται ότι:

  1. Από την 30η.6.2024 οι αρμοδιότητες των ν.π.δ.δ. «Σχολικές Επιτροπές» της παρ. 2 του άρθρου 103 του ν. 3852/2010 (Α’ 87) ασκούνται από τον οικείο δήμο. 
  2. Το άρθρο 27 εφαρμόζεται αναλόγως και για τις σχολικές επιτροπές.  
  3. Με απόφαση της δημοτικής επιτροπής συνιστάται παγία προκαταβολή, με υπόλογο διαχειριστή τον διευθυντή, ή τον εκτελούντα χρέη διευθυντή της σχολικής μονάδας ή τους αναπληρωτές αυτών.  
  4. Από τις 30.6.2024 οι αρμοδιότητες της δημοτικής επιτροπής παιδείας του άρθρου 50 του ν. 1566/1985 (Α’ 167) ασκούνται από το δημοτικό συμβούλιο ή από επιτροπή της παρ. 1 του άρθρου 30 του παρόντος, μετά από απόφαση του δημοτικού συμβουλίου.

Σημειώνουμε ότι μέχρι τώρα στη Δημοτική Επιτροπή Παιδείας (ΔΕΠ) συμμετέχουν, εκτός από τον δήμαρχο, ένας εκπρόσωπος της ένωσης γονέων, ένας διευθυντής σχολείου ΠΕ, ένας διευθυντής σχολείου ΔΕ, εκπρόσωπος των «παραγωγικών τάξεων» που ορίζεται με απόφαση του δημοτικού συμβουλίου και ένας εκπρόσωπος των συνδικαλιστικών οργανώσεων των εκπαιδευτικών. 

Η ΔΕΠ εισηγείται στο δημοτικό συμβούλιο «θέματα σχετικά με την καλύτερη οργάνωση και λειτουργία των σχολείων της πρωτοβάθμιας και δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης, την κατανομή των πιστώσεων για λειτουργικές δαπάνες των σχολείων, την ίδρυση, κατάργηση και συγχώνευση σχολείων και παρακολουθεί την ανέγερση των σχολικών κτιρίων, την επισκευή και συντήρησή του καθώς και το έργο των σχολικών επιτροπών».

Στις Σχολικές Επιτροπές (σε κάθε δήμο υπάρχει μία σχολική επιτροπή για την Πρωτοβάθμια Εκπαίδευση και μία για την Δευτεροβάθμια) συμμετέχουν προϊστάμενοι/νες νηπιαγωγείων, διευθυντές σχολικών μονάδων (έως πέντε), τουλάχιστον ένας εκπρόσωπος της αντίστοιχης ένωσης γονέων και τουλάχιστον ένας εκπρόσωπος των μαθητικών κοινοτήτων για τις σχολικές μονάδες της ΔΕ.

Οι Σχολικές Επιτροπές κατανέμουν τους πόρους (η χρηματοδότηση από το υπουργείο Εσωτερικών δίνεται σε δόσεις) «σε κάθε σχολική μονάδα βάσει ενός μαθηματικού τύπου που λαμβάνει υπόψη τον αριθμό των μαθητών και των αιθουσών, την παλαιότητα του σχολικού κτιρίου και άλλες παραμέτρους» και είναι υπεύθυνες «και για την εξασφάλιση ενιαίων διαδικασιών για τις προμήθειες».

Είναι, λοιπόν, φανερό, ότι με τις νέες ρυθμίσεις επιδιώκεται ο απόλυτος συγκεντρωτισμός και η αποφυγή-κατάργηση κάθε έστω και υποτυπώδους ελέγχου, αφού όλες οι αρμοδιότητες, κυρίως η διαχείριση των χρημάτων -διότι περί αυτού πρόκειται- περιέρχονται στον διευθυντή του σχολείου και στο δημοτικό συμβούλιο.

Η ουσία, βεβαίως, είναι ότι η κρατική χρηματοδότηση είναι και θα είναι πάντα λειψή και υποτυπώδης και δεν αρκεί να καλύψει τις στοιχειώδεις ανάγκες των σχολείων, καθώς για τον καπιταλισμό και τους διαχειριστές του η δημόσια εκπαίδευση θεωρείται μη παραγωγική και μη κερδοφόρος διαδικασία, άσε που εγκυμονεί κινδύνους για την σταθερότητα και διαιώνιση του συστήματος, αφού αποτελεί διαδικασία διαμόρφωσης εν δυνάμει του «στρατού τη ανατροπής».

Το νέο πλαίσιο ευλογεί και διαιωνίζει αυτήν την αντιεκπαιδευτική, αντιλαϊκή πολιτική και ταυτόχρονα ανοίγει τον δρόμο για την προώθηση της επιχειρηματικής λειτουργίας του σχολείου.

Είναι συνδεδεμένο σαν το νύχι με το κρέας με την «αυτονομία» της σχολικής μονάδας, δηλαδή την αποδέσμευση του αστικού κράτους από την υποχρέωσή του να χρηματοδοτεί πλούσια και ικανά το δημόσιο σχολείο, το οποίο οφείλει να αναζητά πόρους «από τρίτους» για να επιβιώσει, πράγμα που αποτελεί ένα από τα κριτήρια αξιολόγησής του, και τις νέες αρμοδιότητες του διευθυντή της σχολικής μονάδας-αξιολογητή και μάνατζερ. Ο οποίος, εκτός από τον απόλυτο έλεγχο στη διαχείριση των κονδυλίων και την αναζήτηση νέων πηγών χρηματοδότησης εκτός της κρατικής, θα ασκεί περαιτέρω πιέσεις και τρομοκρατία στους εκπαιδευτικούς του σχολείου (καθότι και ένας εκ των αξιολογητών τους), ώστε να σιωπούν και υποτάσσονται στις επιλογές του, αλλά να γίνονται και οι ίδιοι «κυνηγοί» πόρων σε συνεργασία με επιχειρήσεις, λογιών-λογιών «χορηγούς», κ.λπ. Με λίγα λόγια ανοίγει πεδίον δόξης λαμπρόν για την ιδιωτικο-οικονομική λειτουργία του δημόσιου σχολείου.

Οι αρμοδιότητες του διευθυντή-αξιολογητή και μάνατζερ  

Ο διευθυντής γίνεται απόλυτος δερβέναγας, αφού εκτός του ότι είναι και αξιολογητής των εκπαιδευτικών του σχολείου του (αξιολογεί το παιδαγωγικό κλίμα και τη διαχείριση της τάξης και την υπηρεσιακή συνέπεια και επάρκεια μαζί με τον Σύμβουλο), κρατά στα χέρια του όλα τα πλοκάμια της απαρέγκλιτης τήρησης των οδηγιών του υπουργείου Παιδείας. Γιατί ορίζει τους Ενδοσχολικούς Συντονιστές, τους μέντορες, τους Υποδιευθυντές, τους Υπεύθυνους διασύνδεσης με τη μαθητεία στα ΕΝΕΕΓΥΛ (Ενιαία Ειδικά Επαγγελματικά Γυμνάσια-Λύκεια).

Ακόμη και στην περίπτωση που προβλέπεται ότι ο διευθυντής απλώς «εισηγείται», αντιλαμβανόμαστε ότι ουσιαστικά αποφασίζει, αφού είναι πολύ δύσκολο οι εκπαιδευτικοί να τολμήσουν να αμφισβητήσουν την «εισήγησή» του, μιας και αποτελεί αξιολογητής τους ή και πειθαρχικός τους προϊστάμενος.

Είναι επίσης ένας διευθυντής-μάνατζερ, γιατί εκτός από τη «διαχείριση του προσωπικού», μπορεί να διαθέτει το σχολικό κτίριο και τις υποδομές του δημόσιου σχολείου σε «φορείς», προκειμένου να αποκομίσει «οφέλη», δηλαδή να αποκομίσει πόρους από «τρίτους» για τη λειτουργία του.

Ειδικότερα

  • Ο Διευθυντής, μετά από εισήγηση του Συλλόγου Διδασκόντων ή με δική του πρωτοβουλία, δύναται να αποφασίζει τη σύναψη συμφωνιών συνεργασίας με κάθε φορέα που κρίνει σκόπιμο, με σκοπό τη συμμετοχή της σχολικής μονάδας σε προγράμματα και δράσεις πολιτιστικού, αθλητικού, κοινωνικού ή εκπαιδευτικού ενδιαφέροντος.
  • Με απόφαση του Διευθυντή αποφασίζεται η πραγματοποίηση στη σχολική μονάδα πρακτικής άσκησης από προπτυχιακούς ή μεταπτυχιακούς φοιτητές Α.Ε.Ι., καθώς και από καταρτιζόμενους και από σπουδαστές δημόσιων και ιδιωτικών φορέων.
  • Με απόφαση του Διευθυντή δύναται να αποφασίζεται η συγκρότηση και η λειτουργία εκπαιδευτικών ομίλων μετά τη λήξη του ημερήσιου ωρολογίου προγράμματος διδασκαλίας. Η επιλογή των Υπευθύνων των Εκπαιδευτικών Ομίλων πραγματοποιείται μεταξύ των εκπαιδευτικών που εκδηλώνουν ενδιαφέρον για την ανάληψη των σχετικών καθηκόντων. Ο χρόνος που οι Υπεύθυνοι Εκπαιδευτικών Ομίλων αφιερώνουν στην οργάνωση και λειτουργία των εκπαιδευτικών ομίλων δεν προσμετράται στο εργασιακό τους ωράριο, αλλά συνεκτιμάται κατά την ατομική αξιολόγησή τους, καθώς και κατά την επιλογή τους ως στελεχών εκπαίδευσης.
  • Οι Ενδοσχολικοί Συντονιστές ορίζονται με απόφαση του Διευθυντή της σχολικής μονάδας. Η θητεία ενός εκπαιδευτικού ως Ενδοσχολικού Συντονιστή (Συντονιστή Τάξης ή /και Γνωστικού Πεδίου) συνεκτιμάται κατά την ατομική αξιολόγησή του, καθώς και για την επιλογή του ως στελέχους εκπαίδευσης.
  • Ο Υποδιευθυντής της σχολικής μονάδας ορίζεται μετά από εισήγηση του Διευθυντή.
  • Ο Διευθυντής ορίζει τον μέντορα του νεοδιοριζόμενου εκπαιδευτικού ή του πρόσφατα τοποθετημένου στη σχολική μονάδα μόνιμου ή αναπληρωτή ή ωρομίσθιου εκπαιδευτικού με προϋπηρεσία έως πέντε έτη. Η θητεία ενός εκπαιδευτικού ως παιδαγωγικού συμβούλου – μέντορα συνεκτιμάται κατά την ατομική αξιολόγησή του, καθώς και κατά την επιλογή του ως στελέχους εκπαίδευσης.
  • Με απόφαση του Διευθυντή πραγματοποιούνται, σε επίπεδο σχολικής μονάδας, επιμορφωτικά σεμινάρια, συνολικής διάρκειας τουλάχιστον δεκαπέντε (15) ωρών ανά σχολικό έτος. Η συμμετοχή των εκπαιδευτικών στα επιμορφωτικά σεμινάρια είναι προαιρετική και συνεκτιμάται κατά την ατομική αξιολόγησή τους. Ο Διευθυντής χορηγεί και τη βεβαίωση παρακολούθησης.
  • Την πειθαρχική ποινή της έγγραφης επίπληξης δύναται, ως πειθαρχικός προϊστάμενος, να επιβάλλει και ο Διευθυντής στους εκπαιδευτικούς.
  • Κατά τη διάρκεια του σχολικού έτους είναι δυνατόν να διοργανώνονται και να υλοποιούνται από τη σχολική μονάδα, μετά το πέρας του ωρολογίου διδακτικού προγράμματος, με ή χωρίς συνεργασία με τρίτους φορείς, εκδηλώσεις, προγράμματα και συνέδρια που απευθύνονται στην εκπαιδευτική κοινότητα, ύστερα από εισήγηση του Διευθυντή, με απόφαση του Σχολικού Συμβουλίου, η οποία γνωστοποιείται στον οικείο Δήμο.

Τυχόν έσοδα από τις εκδηλώσεις αυτές αποδίδονται στη σχολική μονάδα μέσω της αρμόδιας Σχολικής Επιτροπής (σ.σ. προ της κατάργησής της).