25 Οκτωβρίου 2023

Το δικαίωμα στην άμυνα και το Ισραήλ - Του Δημήτρη Καλτσώνη*


*του Δημήτρη Καλτσώνη, καθηγητή θεωρίας κράτους και δικαίου στο Πάντειο Πανεπιστήμιο


Το βασικό επιχείρημα της ισραηλινής κυβέρνησης στην τρέχουσα συγκυρία είναι ότι έχει το δικαίωμα στην αυτοάμυνα, αφού δέχθηκε επίθεση. Πράγματι το άρθρο 51 του Καταστατικού Χάρτη θεμελιώνει το δικαίωμα στην άμυνα. Ωστόσο, εδώ δεν πρόκειται για αυτή την περίπτωση για τον απλούστατο λόγο ότι το Ισραήλ έχει υπό την κατοχή του εδώ και πολλές δεκαετίες την Παλαιστίνη. Παραβιάζει δηλαδή τον πυρήνα των αρχών στις οποίες είναι θεμελιωμένος ο ΟΗΕ, που είναι ο σεβασμός της εδαφικής κυριαρχίας και ακεραιότητας, το δικαίωμα των λαών στην αυτοδιάθεση, οι αρχές της ειρηνικής συνύπαρξης, της καλής γειτονίας και της ειρηνικής επίλυσης των διαφορών. Δεν μπορεί επομένως να γίνει λόγος για αυτοάμυνα. Για παράδειγμα οι επιχειρήσεις των γερμανικών ενόπλων δυνάμεων, όταν μάχονταν ενάντια στις ανταρτικές δυνάμεις της Ελλάδας ή άλλων κατεχόμενων χωρών, δεν ήταν αυτοάμυνα. Ούτε οι επιχειρήσεις των Οθωμανών ενάντια στους εξεγερμένους Έλληνες το 1821 ήταν αυτοάμυνα.

Επομένως είναι λαθεμένη και παραπλανητική η συζήτηση για το αν το Ισραήλ εφαρμόζει το διεθνές δίκαιο των ένοπλων συγκρούσεων. Απλούστατα δεν πρόκειται για άμυνα. Πρόκειται για επιχειρήσεις εδραίωσης της κατοχής. Αντί αυτών, θα έπρεπε να προσέλθει άμεσα σε ειρηνικές διαπραγματεύσεις και να αποχωρήσει πάραυτα από όλα τα κατεχόμενα εδάφη. Αυτομάτως θα επερχόταν η ειρήνευση.

Να υπενθυμίσω με την ευκαιρία ότι σύμφωνα με ερμηνεία του άρθρου 1 παρ. 2 του Χάρτη, που θεμελιώνει το δικαίωμα στην αυτοδιάθεση των λαών, νομιμοποιείται η χρήση βίας μέχρι να επιτευχθεί ο στόχος της απελευθέρωσης από την ξένη κατοχή. Επομένως με βάση το διεθνές δίκαιο ο λαός της Παλαιστίνης νομιμοποιείται γενικά να αγωνίζεται και ένοπλα ενάντια στην κατοχή.

Από την άλλη, με βάση το Καταστατικό του Διεθνούς Ποινικού Δικαστηρίου μπορεί να υποστηριχθεί ότι η κυβέρνηση του Ισραήλ διαπράττει εγκλήματα πολέμου. Ενδεικτικά αναφέρω:

1. την εκτεταμένη καταστροφή περιουσίας που δεν δικαιολογείται από στρατιωτική αναγκαιότητα,  

2. την παράνομη εκτόπιση ή μεταφορά,  

3. τις επιθέσεις με πρόθεση κατά του άμαχου πληθυσμού, ο οποίος δεν λαμβάνει άμεσα μέρος σε εχθροπραξίες, 

4. τη δήλωση ότι δεν θα υπάρξει έλεος.

Επιπλέον, με βάση το άρθρο 6 μπορεί να υποστηριχθεί ότι η κυβέρνηση του Ισραήλ διαπράττει το έγκλημα της γενοκτονίας αφού επιβάλλει «με πρόθεση την επιβολή επί της ομάδας συνθηκών ζωής υπολογισμένων να επιφέρουν τη φυσική καταστροφή τής εν όλω ή εν μέρει». Με βάση το άρθρο 7 διαπράττει και έγκλημα κατά της ανθρωπότητας με την εξόντωση του πληθυσμού στη Γάζα δηλαδή «την με πρόθεση επιβολή συνθηκών ζωής, μεταξύ άλλων στέρηση πρόσβασης σε τροφή και φάρμακα, υπολογισμένων να επιφέρουν την καταστροφή μέρους του πληθυσμού».

Για όλα τα παραπάνω την ευθύνη φέρει η ακροδεξιά κυβέρνηση Νετανιάχου. Ο ισραηλινός λαός έχει κάθε συμφέρον να ζήσει ειρηνικά δίπλα στον παλαιστινιακό λαό, ο οποίος πρέπει να αποκτήσει τη δική του ελεύθερη πατρίδα, στα όρια του 1967 με πρωτεύουσα την ανατολική Ιερουσαλήμ, όπως επιτάσσουν οι αποφάσεις του ΟΗΕ. Δυο κράτη, το ένα δίπλα στο άλλο, δύο λαοί ενωμένοι και ελεύθεροι.

ΠΗΓΗ

-ΣΧΕΤΙΚΟ και το ακόλουθο:

  • Ποια αυτοάμυνα; Το Ισραήλ βομβαρδίζει τρεις χώρες (και μία τέταρτη «κατά λάθος»)

Από τις ΗΠΑ - που συνυπογράφουν το σενάριο της αυτοάμυνας - μέχρι την Ευρώπη - που συμπεριφέρεται σαν δουλικό της Ουάσινγκτον- οι κυβερνήσεις προσπαθούν να πείσουν πως το Ισραήλ δεν έχει άλλη επιλογή.

Όσο ο πλανήτης παρακολουθεί μία εθνοκάθαρση σε ζωντανή μετάδοση, σταθερή επωδός του Ισραήλ και των διεθνών συμμάχων του είναι το επιχείρημα της τήρησης του διεθνούς δικαίου και του δικαιώματος στην αυτοάμυνα. Σε μία κραυγαλέα και πολλαπλά διάτρητη αντιστροφή της αλήθειας, σύσσωμη η Δύση υιοθετεί το αφήγημα που έχει κατασκευάσει το Ισραήλ για να νομιμοποιεί διαχρονικά τα εγκλήματα του.

Από τις ΗΠΑ – που συνυπογράφουν το σενάριο της αυτοάμυνας – μέχρι την Ευρώπη – που συμπεριφέρεται σαν δουλικό της Ουάσινγκτον- οι δυτικές κυβερνήσεις προσπαθούν με ψηφίσματα, ψευδείς ειδήσεις και ανιστόρητες μεγαλοστομίες να πείσουν πως το Ισραήλ δεν έχει άλλη επιλογή. Πως η ενδεδειγμένη απάντηση ενός κράτους στην επίθεση μίας ένοπλης οργάνωσης είναι οι μαζικοί βομβαρδισμοί σε κατοικημένη περιοχή. Πως είναι μονόδρομος η χερσαία εισβολή σε κατεχόμενη γη. Πως η ιστορία της Μέσης Ανατολής ξεκίνησε στις 7 Οκτωβρίου.

Όσο οι ηγέτες της Δύσης βουτάνε όλο και πιο βαθιά τα χέρια τους στο αίμα του παλαιστινιακού λαού, το Ισραήλ ασκεί το … «δικαίωμά του στην αυτοάμυνα» με:

1) μπαράζ βομβαρδισμών σε πυκνοκατοικημένες συνοικίες στη Λωρίδα της Γάζας, 

2) πυραυλικά χτυπήματα σε σχολεία και νοσοκομεία (που είναι εδώ η διεθνής νομιμότητας για τις συνθήκες σε περιπτώσεις πολέμου;),

3) διακοπή νερού, ρεύματος και εφοδιαστικής αλυσίδας των κατεχόμενων παλαιστινιακών εδαφών και

4) (καταγγελίες για) χρήση βομβών λευκού φωσφόρου (απαγορεύονται διεθνώς από τη Σύμβαση της Γενεύης του 1980 – πού είναι η διεθνής νομιμότητα;).

Είναι πρόδηλο πως η εφαρμογή του διεθνούς δικαίου και οι ανθρωπιστικές ευαισθησίες των ΗΠΑ και της ΕΕ λειτουργούν à la carte. Είναι, όμως, αξιοσημείωτο πως στην περίπτωση της Παλαιστίνης δεν μπαίνουν καν στον κόπο να τηρήσουν τα δυτικά προσχήματα, όπως σε αντίστοιχες περιπτώσεις στο παρελθόν. Δεν απαιτούν κατάπαυση του πυρός, δεν καλούν σε εκεχειρία, δεν ανοίγουν ανθρωπιστικές οδούς. Προκλητικά και ξεδιάντροπα παίρνουν το μέρος του καταπατητή, του κατακτητή, του εγκληματία. Γυρίζουν επιδεικτικά την πλάτη στη συντριβή ενός εξαθλιωμένου λαού και του κουνάνε το δάχτυλο επειδή δεν κάθεται να αφανιστεί ήσυχα κι ωραία.

Όσο η Δύση χτυπάει φιλικά στην πλάτη το Τελ Αβίβ, το Ισραήλ ασκεί το «δικαίωμα στην αυτοάμυνα». Πώς το κάνει; Όχι μόνο ισοπεδώνοντας την Παλαιστίνη, αλλά «εξουδετερώνοντας απειλές» και σε άλλες χώρες! Αλλεπάλληλα είναι τα χτυπήματα στον Λίβανο – λόγω Χεζμπολάχ – και στη Συρία. Την Κυριακή, την ώρα που ανθρωπιστική βοήθεια μεταφερόταν με καθυστέρηση εβδομάδων από το πέρασμα της Ράφα, ισραηλινά πυρά χτύπησαν αιγυπτιακό φυλάκιο στα σύνορα Ισραήλ – Αιγύπτου. Κατά λάθος! Χτύπησαν φυλάκιο τρίτης χώρας κατά λάθος. Και εξέδωσαν και ανακοίνωση εκφράζοντας απλά τη λύπη τους. Λες και ευθύνεται μια αόρατη δύναμη για το χτύπημα. Αν η αυτοάμυνα συνίσταται στον βομβαρδισμό τριών χωρών (και μίας τέταρτης «κατά λάθος»), τότε σε τι συνίσταται η επίθεση; Η ασύμμετρη απάντηση του Ισραήλ στην επίθεση της Χαμάς στερείται ερεισμάτων.

Οι ίδιες οι ισραηλινές δυνάμεις ανακοινώνουν καθημερινά νέους θανάτους ηγετικών στελεχών της Χαμάς. Λένε ότι ξέρουν ποιοι είναι και πού κινούνται. Τότε γιατί δεν κάνουν χειρουργικά χτυπήματα; Γιατί ο περιβόητος ισραηλινός στρατός και η πανίσχυρη υπηρεσία μυστικών πληροφοριών δεν μπορούν να ξεχωρίσουν τους άμαχους από τους «τρομοκράτες». Τα περί «ανθρώπινων ασπίδων» πέφτουν στο κενό από τη στιγμή που κανένα μέλος ή στέλεχος της Χαμάς δεν έχει βρεθεί νεκρό σε μέρος που έχασαν τη ζωή τους άμαχοι από ισραηλινό βομβαρδισμό (σύμφωνα με τις ανακοινώσεις των ίδιων των Ισραηλινών). Όσες ψευδείς και προπαγανδιστικές αφηγήσεις και αν διατυπωθούν, η αλήθεια είναι συντριπτική: το Ισραήλ εκμεταλλεύεται το μακελειό της 7ης Οκτωβρίου για να πραγματοποιήσει την εθνοκάθαρση που εποφθαλμιά εδώ και 75 χρόνια.

Όσο οι λαοί σε Δύση και Ανατολή διαδηλώνουν προς αλληλεγγύη των Παλαιστινίων αψηφώντας τη δολοφονική αδράνεια των κυβερνήσεών τους, το αφήγημα του δικαιώματος στην αυτοάμυνα ξεθωριάζει. Ο Αμερικανός διανοητής Νόρμαν Φίνκελσταϊν –παιδί Εβραίων της Πολωνίας που διασώθηκαν από τα στρατόπεδα συγκέντρωσης – περιέγραψε το δίλημμα περί αυτοάμυνας που έχει προκύψει για τους Δυτικούς λέγοντας:

«Χρησιμοποιείτε το ρητορικό ερώτημα: «Έχει το Ισραήλ δικαίωμα στην αυτοάμυνα;». Εγώ σας κάνω το εξής ερώτημα: Έχουν οι φύλακες στα στρατόπεδα συγκέντρωσης δικαίωμα στην αυτοάμυνα; Δεν είναι περίπλοκη ερώτηση γιατί η απάντηση είναι απόλυτα προφανής. Έχουν οι φύλακες στα στρατόπεδα συγκέντρωσης δικαίωμα στην αυτοάμυνα; Αν διαβάσετε τις αναφορές του Παρατηρητηρίου Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων θα δείτε πως το Ισραήλ διαπράττει αυτή τη στιγμή που μιλάμε εγκλήματα κατά της ανθρωπότητας στην Γάζα».

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου