Λίμνη Κάρλα: «Ιερές» ανεμογεννήτριες στο προστατευόμενο παρθένο δάσος της - Λίμνη Καϊάφα: Επιτρέπονται οι... απαγορευμένοι αγώνες σκι!

Η Μονή Φλαμουρίου που παραχώρησε έκταση που της ανήκει για την κατασκευή του αιολικού σταθμού

«Ιερές» ανεμογεννήτριες στο παρθένο δάσος της Κάρλας

Τάσος Σαραντής

 

Η Συνέλευση Υπεράσπισης του Πηλίου από την Αιολική Βιομηχανία και οι κάτοικοι των χωριών γύρω από τη θέση «Μαυροβούνι» της Λίμνης Κάρλας διαμαρτύρονται σθεναρά για την έγκριση που έδωσε η Μονή Φλαμουρίου στην εγκατάσταση τιτάνιων ανεμογεννητριών στην προστατευόμενη περιοχή.

Την έντονη αντίθεσή τους και τη διαμαρτυρία τους για την άδεια-έγκριση από τη Μονή Φλαμουρίου για την εγκατάσταση και ανάπτυξη αιολικού σταθμού στη θέση «Μαυροβούνι» της Λίμνης Κάρλας στον Δήμο Ρήγα Φεραίου της Περιφερειακής Ενότητας Μαγνησίας εκφράζει με ψήφισμά της η Συνέλευση Υπεράσπισης του Πηλίου από την Αιολική Βιομηχανία, το οποίο υπογράφουν φορείς και κάτοικοι της ευρύτερης περιοχής και από άλλες περιοχές της χώρας και παραδόθηκε στη μονή την περασμένη Κυριακή κατά τη διάρκεια πεζοπορίας.

Κι αυτό διότι το υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας εξέδωσε στις 13 Ιουλίου Απόφαση Εγκρισης Περιβαλλοντικών Ορων για τη δημιουργία του αιολικού σταθμού σε περιοχή στην οποία φέρεται να ανήκει και στη Μονή Φλαμουρίου με τον μέγεθος της επέμβασης εντός του δασικού οικοσυστήματος της περιοχής να αποδεικνύεται καταστροφικό.

Τον αιολικό σταθμό δρομολογεί η εταιρεία «Ενεργειακή Μαυροβουνίου», που συστάθηκε τον Οκτώβριο του 2019 και είχε μοναδικό μέτοχο την ισπανική Siemens Gamesa Renewable Energy Wind Farms Sociedad Anonima. Τον Ιούλιο του 2022 τα εταιρικά μερίδια ανελήφθησαν από την «Ενεργειακή Βουρσάνα Μ.Α.Ε.».

Πρόκειται για μια εγκατάσταση αποτελούμενη από 16 ανεμογεννήτριες με ύψος πύργου 127,5 μέτρα και διάμετρο ρότορα 145 μέτρα. Στη θέση της κάθε ανεμογεννήτριας θα διαμορφωθεί πλατεία εγκατάστασης εμβαδού περίπου 6 στρεμμάτων (όσο ένα γήπεδο ποδοσφαίρου).

Στην κάθε πλατεία θα πραγματοποιηθεί διάνοιξη κυκλικού ορύγματος θεμελίωσης με διάμετρο περίπου 22 μέτρων και βάθους περίπου 3,1 μέτρων. Εντός του ορύγματος θα κατασκευαστεί η βάση οπλισμένου σκυροδέματος της κάθε ανεμογεννήτριας. Εκτός των λοιπών συνοδών έργων, για την πρόσβαση στη θέση του έργου θα πραγματοποιηθούν εργασίες οδοποιίας σε συνολικό μήκος 14 χιλιομέτρων.

«Με τη δική σας υπογραφή και έγκριση μπαίνει η ταφόπλακα σε ένα παρθένο οικοσύστημα, το οποίο μάλιστα έχει ενταχθεί στο δίκτυο Natura ακριβώς για την προστασία του, γεγονός που φυσικά εσκεμμένα αγνοήσατε. Οι ενέργειές σας καταδεικνύουν σύμπραξη με ανθρώπους που στη σκέψη τους δεν έχουν τίποτα άλλο, παρά μόνο αυτό που διαβάλλει όλους, το χρήμα. Εσείς συνεργάζεστε με αυτούς σε βάρος των χωριών μας, της υγείας μας, της τοπικής οικονομίας μας, των ίδιων, των προαιώνιων εστιών μας. Λειτουργείτε αδιαφορώντας ότι δίπλα σας υπάρχουν κοινωνίες που συμβιώνουν μαζί σας».

«Θα αγωνιστούμε με κάθε μέσο, για να αποτρέψουμε την εγκατάσταση αυτού του τερατουργήματος στην περιοχή μας, που υπονομεύει τη ζωή μας, την υγεία μας, τη μακραίωνη ιστορία μας, το μέλλον μας. Δεν είμαστε διατεθειμένοι να γίνουμε θυσία στο βωμό του κέρδους και στα συμφέροντα των λίγων που εσείς εξυπηρετείτε. Η επιβίωση των χωριών μας είναι δικαίωμα. Οπως και ο αγώνας γι’ αυτήν» αναφέρεται στο ψήφισμα που παραδόθηκε στη μονή.

Ο αιολικός σταθμός θα βρίσκεται κοντά στα χωριά Βένετο, Κεραμίδι, Κανάλια και Κερασιά με τον ντόπιο πληθυσμό να είναι αντίθετος και σε συναγερμό. Τις καταλυτικές επιπτώσεις του έργου και τους κινδύνους που εγκυμονεί έχουν επισημάνει οι κάτοικοι των Καναλίων:

● Αποδυνάμωση της κτηνοτροφίας και της μελισσοκομίας, που παραδοσιακά αναπτύσσονται στην περιοχή, με ευρύτερη συνέπεια τη μετανάστευση πολλών οικογενειών σε αστικές περιοχές για αναζήτηση εργασίας. Δεκάδες ποιμνιοστάσια με χιλιάδες αιγοπρόβατα και αγελάδες, πιθανώς άγνωστα στους επενδυτές, βρίσκονται σε απαγορευτικές αποστάσεις με τις προτεινόμενες θέσεις.

● Επέκταση του ήδη υπάρχοντος στην περιοχή πλημμυρικού φαινομένου και μείωση του βαθμού αντιπλημμυρικής προστασίας, καθώς η αποψίλωση δασικής βλάστησης διαμέσου της ανέγερσης των ανεμογεννητριών και της διαπλάτυνσης της οδοποιίας για τη μεταφορά τους θα δημιουργήσουν επιφάνειες που σε έντονες βροχοπτώσεις θα ενισχύουν τη δημιουργία φερτών υλών και την εμφάνιση έντονων πλημμυρικών φαινομένων.

● Αφανισμός σημαντικών στοιχείων που ενισχύουν τη βιοποικιλότητα της περιοχής, δεδομένου ότι η εγκατάσταση των ανεμογεννητριών σχεδιάζεται στην καρδιά του οικολογικού δικτύου Natura και πιο συγκεκριμένα στις Ζώνες Ειδικής Προστασίας για την ορνιθοπανίδα «Ορος Μαυροβούνι» και «Περιοχή Ταμιευτηρίων Πρώην Λίμνης Κάρλας» και στην Ειδική Ζώνη Διατήρησης - Τόπος Κοινοτικής Σημασίας «Κάρλα - Μαυροβούνι - Κεφαλόβρυσο Βελεστίνου - Νεοχώρι».

● Τσιμεντοποίηση τεράστιων εκτάσεων γης με βασικές συνέπειες την καταστροφή του μοναδικού βελανιδόδασους 1.000 ετών και του πυκνού δάσους οξιάς χωρίς αναστροφή και δυνατότητα αποκατάστασης και τη μείωση της κατείσδυσης οµβρίων υδάτων στο έδαφος, εμποδίζοντας έτσι την τροφοδοσία του υπόγειου υδροφόρου ορίζοντα και των πηγών.

● Βίαιη διακοπή της μακραίωνης ιστορικής διαδρομής που παρουσιάζει ο πολιτισμός των Καναλίων και ταχεία καταστροφή των τουριστικών προοπτικών της περιοχής δεδομένου ότι το έργο σχεδιάζεται προς εγκατάσταση σε τόπο ιστορικής και υψηλής θρησκευτικής σημασίας (πληθώρα εκκλησιών) και συνιστώντας τόπο συνάθροισης, κοινωνικής συνοχής και αναψυχής.

Επισημαίνεται ότι ο αιολικός σταθμός θα βρίσκεται κοντά σε οικισμούς χαρακτηρισμένους ως παραδοσιακούς, αρχαιολογικούς χώρους και ιστορικούς τόπους με τουριστική δραστηριότητα, επηρεάζοντας αρνητικά ένα πυκνό δίκτυο μονοπατιών από παλιά (λιθόστρωτα και μη) καλντερίμια.

Ανεπαρκής μελέτη

Για σοβαρή ανεπάρκεια της Μελέτης Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων/Ειδικής Οικολογικής αξιολόγησης (ΜΠΕ/ΕΟΑ) του έργου κάνει λόγο η Ελληνική Ορνιθολογική Εταιρεία. Οπως αναφέρει, η περιοχή είναι διαχρονικά πολύ σημαντική για την αναπαραγωγή αρπακτικών, πολλά εκ των οποίων ιδιαίτερα σπάνιων και απειλούμενων στην Ελλάδα, τα οποία αποτελούν την πλέον ευπαθή ομάδα πτηνών σε επιπτώσεις από την εγκατάσταση ανεμογεννητριών.

Το ίδιο τονίζεται και σε σχετικές εκδόσεις της Διεθνούς Ενωσης Προστασίας της Φύσης (IUCN) και της Ευρωπαϊκής Επιτροπής. Επιπλέον η ΕΟΑ δεν έχει αξιολογήσει ως όφειλε και τα βιβλιογραφικά δεδομένα και θεωρεί ως μόνα ορθά τα δεδομένα πεδίου μερικών ημερών που διεξήχθησαν κατά την εκπόνηση της ΕΟΑ.

Ιδιαίτερα σημαντικό είναι το γεγονός ότι η αξιολόγηση των επιπτώσεων ενός έργου σε μια περιοχή Natura γίνεται επί των Στόχων Διατήρησης (ΣΔ) που έχουν τεθεί για τη συγκεκριμένη περιοχή. Η Ελλάδα ωστόσο δεν έχει θεσμοθετήσει ακόμα ΣΔ για τις περιοχές Natura, καθώς για όσες περιοχές έχουν προταθεί ΣΔ στις περισσότερες περιπτώσεις είναι γενικοί, ανεπαρκείς και με σημαντικές ελλείψεις, ενώ η Ευρωπαϊκή Επιτροπή ορίζει με σαφήνεια ότι οι ΣΔ πρέπει να είναι ποσοτικοποιημένοι και μετρήσιμοι.

Σημειώνεται ότι η Ελλάδα καταδικάστηκε πρόσφατα από το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο για τη μη θεσμοθέτηση ΣΔ για τις περιοχές Natura, ενώ ήδη έργα χρηματοδοτούμενα ή συγχρηματοδοτούμενα από την Ευρωπαϊκή Ενωση έχουν «παγώσει» λόγω της μη θεσμοθέτησης Στόχων Διατήρησης στις περιοχές Natura.

Τέλος, σημειώνεται ότι στις εναλλακτικές λύσεις του έργου, παρά το γεγονός πως εξετάζονται 5 διαφορετικά σενάρια, δεν υπάρχει καμία που να εξετάζει τη χωροθέτηση εκτός της περιοχής Natura, που εύλογα θα είχε πολύ μικρότερες επιπτώσεις στα προστατευτέα στοιχεία της περιοχής και βέβαια δεν υπάρχει κάποια εξήγηση για ποιο λόγο δεν προτείνεται (και τελικά απορρίπτεται) ένα τέτοιο σενάριο, επισημαίνει η Ορνιθολογική. Αρνητικά για το έργο έχει γνωμοδοτήσει και ο Οργανισμός Φυσικού Περιβάλλοντος και Κλιματικής Αλλαγής (ΟΦΥΠΕΚΑ).

Πρέπει να σημειωθεί ότι στην περιοχή του νότιου και βορειοανατολικού Πηλίου δρομολογείται η εγκατάσταση αιολικών -εκτός από το Μαυροβούνι και έναν αιολικό σταθμό με 9 ανεμογεννήτριες σε γειτονική θέση- στο όρος Τισαίο και σε ακόμη 4 θέσεις στο νότιο Πήλιο, περιοχές δασώδεις και ορεινές στις οποίες δραστηριοποιούνται οι κάτοικοι. Συνολικά 74 ανεμογεννήτριες βρίσκονται μέχρι στιγμής σε αναμονή εγκατάστασης, από το Τρίκερι μέχρι το Μαυροβούνι και άνω των 130 στον νομό Μαγνησίας.

● Για την υπεράσπιση του Πηλίου από την αιολική βιομηχανία πραγματοποιήθηκε τριήμερο (20-22/10) με συζητήσεις, εκδηλώσεις και πεζοπορίες στα χωριά της λίμνης Κάρλας και του Μαυροβουνίου από τη Συνέλευση Υπεράσπισης του Πηλίου από την Αιολική Βιομηχανία σε συνεργασία με τοπικούς φορείς και συλλόγους. 

*****

Επιτρέπονται οι απαγορευμένοι αγώνες σκι στη λίμνη Καϊάφα!

Τάσος Σαραντής

 

 

Τα θαλάσσια σπορ που επιτράπηκαν κατ’ εξαίρεση μία φορά τον χρόνο στην προστατευόμενη από το Natura 2000 περιοχή, πραγματοποιούνται τελικά όποτε το επιθυμεί ο ενοικιαστής του χώρου, καταγγέλλει η Οικολογική Κίνηση Πάτρας.

Κατά παράβαση της νομοθεσίας και της ισχύουσας απόφασης για την περιβαλλοντική αδειοδότηση των έργων στην περιοχή, η διεξαγωγή αγώνων σκι από σχολή θαλάσσιων σπορ στην προστατευόμενη (Natura 2000) λίμνη Καϊάφα, που επιτράπηκε κατ’ εξαίρεση μία φορά τον χρόνο, μπορεί τελικά να πραγματοποιείται όποτε επιθυμεί ο ιδιώτης ενοικιαστής του χώρου! Κι αυτό συνέβη με αντικρουόμενες γνωμοδοτήσεις του Οργανισμού Φυσικού Περιβάλλοντος και Κλιματικής Αλλαγής (ΟΦΥΠΕΚΑ), γεγονός που υποδεικνύει «άνωθεν» παρεμβάσεις, όπως καταγγέλλει η Οικολογική Κίνηση Πάτρας (ΟΙΚΙΠΑ).

Για την προστατευόμενη περιοχή του Καϊάφα ισχύει το Προεδρικό Διάταγμα του Κυπαρισσιακού Κόλπου και η Απόφαση Εγκρισης Περιβαλλοντικών Ορων (ΑΕΠΟ) του 2019, που αφορά τα έργα-δραστηριότητες που αναπτύσσονται εντός του ακινήτου 5.200.000.τ.μ. της Εταιρείας Ακινήτων Δημοσίου. Με την ΑΕΠΟ αδειοδοτήθηκε περιβαλλοντικά -μεταξύ άλλων- και ο στίβος του σκι και τέθηκαν συγκεκριμένοι περιβαλλοντικοί όροι για το σκι, ενώ για τη διεξαγωγή αγώνων αναφέρεται ότι: «Κατ’ εξαίρεση επιτρέπεται μία φορά τον χρόνο επί μία εβδομάδα η χρήση του υδάτινου στίβου για διεξαγωγή αγώνων, χωρίς τη χρήση κερκίδων».

Ετσι, για το 2022 εκδόθηκε θετική γνώμη του ΟΦΥΠΕΚΑ για τη διεξαγωγή του αγώνα τον Ιούλιο και αρνητική σε αίτημα για διεξαγωγή τον Οκτώβριο (28-30/10/2022) επισημαίνοντας τον περιβαλλοντικό όρο 167 της ΑΕΠΟ για τη διεξαγωγή αγώνων μία φορά τον χρόνο, την άδεια λειτουργίας της αθλητικής εγκατάστασης, τους όρους της προηγούμενης γνωμοδότησής του και τις οχλήσεις από τον αγώνα στη μεταναστευτική και στη διαχειμάζουσα ορνιθοπανίδα της περιοχής.

Ωστόσο, μία ένσταση της διοργανώτριας εταιρείας ήταν αρκετή για να εκδοθεί νέα θετική γνώμη του ΟΦΥΠΕΚΑ για τον αγώνα του Οκτωβρίου 2022 αναφέροντας μόνο ότι ο αγώνας δεν αναμένεται να επηρεάσει με μη αναστρέψιμο τρόπο το προστατευτέο αντικείμενο της περιοχής και ότι απαιτείται τροποποίηση της ΑΕΠΟ. Με βάση αυτή τη γνωμοδότηση, η Διεύθυνση Ανάπτυξης Π.Ε. Ηλείας (Τμήμα Τουρισμού, Αθλητισμού και Απασχόλησης) της Περιφέρειας Δυτικής Ελλάδας εξέδωσε άδεια για την πραγματοποίηση του αγώνα.

Για το 2023 εκδόθηκε θετική γνώμη του ΟΦΥΠΕΚΑ για τον αγώνα στις 7-9 Ιουλίου επισημαίνοντας στοιχεία για την προστατευόμενη περιοχή, τους οικότοπους προτεραιότητας εντός των οποίων πραγματοποιείται η δραστηριότητα, τις σημαντικές πιέσεις σε αυτούς και στην πανίδα της περιοχής.

Λόγω της σοβαρότητας του θέματος και της ανάγκης προστασίας της περιοχής, τον Αύγουστο του 2023 στάλθηκε έγγραφο από τη Διεύθυνση Περιβάλλοντος και Χωρικού Σχεδιασμού Δυτικής Ελλάδας της Αποκεντρωμένης Διοίκησης με θέμα τη δραστηριότητα του σκι και τους αγώνες σκι στη λίμνη Καϊάφα προς όλους τους εμπλεκόμενους (ΕΤΑΔ, ΟΦΥΠΕΚΑ, Διεύθυνση Ανάπτυξης Π.Ε. Ηλείας της Περιφέρειας Δυτικής Ελλάδας και την εταιρεία διεξαγωγής των αγώνων). Στο έγγραφο αυτό αναφέρεται ότι η δραστηριότητα του σκι αδειοδοτήθηκε με την ΑΕΠΟ του 2019 και υπόκειται σε όρους και δεσμεύσεις.

Μεταξύ άλλων, επισημάνθηκε ότι δεν υπάρχει συμμόρφωση με τους όρους της ΑΕΠΟ, που προβλέπουν κατ’ εξαίρεση μόνο έναν αγώνα τον χρόνο και τονίστηκε ότι για την ισχύουσα ΑΕΠΟ του 2019 δεν έχει υποβληθεί διοικητική ή δικαστική προσφυγή κατά αυτής ούτε αίτημα για την τροποποίησή της, επομένως είναι σε ισχύ και οι όροι και οι περιορισμοί της.

Επειτα από αίτημα των διοργανωτών για νέο αγώνα στις 27-29 Οκτωβρίου 2023, εκδόθηκε αρνητική γνώμη του ΟΦΥΠΕΚΑ λαμβάνοντας υπόψη, μεταξύ άλλων, το έγγραφο της Αποκεντρωμένης Διοίκησης, τις οχλήσεις που διαπιστώθηκαν κατά την τέλεση των αγώνων και τους περιβαλλοντικούς όρους της ΑΕΠΟ που πρέπει να τηρούνται. Και -ω του θαύματος!- και αυτή τη φορά εκδίδεται νέο έγγραφο από τον ΟΦΥΠΕΚΑ που αναγράφει ότι ισχύει το έγγραφο θετικής γνωμοδότησης που εξέδωσε τον Οκτώβριο του 2022, δηλαδή ότι ο αγώνας δεν αναμένεται να επηρεάσει με μη αναστρέψιμο τρόπο το προστατευτέο αντικείμενο της περιοχής και ότι απαιτείται τροποποίηση της ΑΕΠΟ.

«Γίνεται φανερό ότι η διγλωσσία του ΟΦΥΠΕΚΑ προσβάλλει την επιστημονική αξιοπιστία του, αλλά και τη νοημοσύνη των πολιτών. Συνυπεύθυνη στα ανωτέρω είναι και η Διεύθυνση Ανάπτυξης Π.Ε. Ηλείας της Περιφέρειας που επιλέγει και εκείνη να μην τηρεί τους όρους της ΑΕΠΟ και εκδίδει αποφάσεις για τη διενέργεια των αγώνων, “καλυπτόμενη” από τις γνωμοδοτήσεις του ΟΦΥΠΕΚΑ» καταγγέλλει η ΟΙΚΙΠΑ. Και προειδοποιεί: «Ελπίζουμε να μη χρειαστεί να προσφύγουμε σε ευρωπαϊκά όργανα για την τήρηση της (ελληνικής) νομιμότητας».