Τα λεφτά πάνε στα... λεφτά: Οι 100 ευνοούμενοι του Ταμείου Ανάκαμψης

Η ακτινογραφία της λίστας των πιο ωφελούμενων από τις επιδοτήσεις και τα δάνεια του ελληνικού σχεδίου, που δημοσιοποιήθηκε με καθυστέρηση ● Ποιοι ιδιωτικοί επιχειρηματικοί όμιλοι χρηματοδοτούνται με ποσά άνω των 1,7 δισ. ευρώ.

 

Γιάννης Κιμπουρόπουλος

Περίπου 11,6 δισ. ευρώ από τους πόρους του Ταμείου Ανάκαμψης (ύψους 30,5 δισ. ευρώ μέχρι στιγμής, με προοπτική να φτάσουν τα 36 δισ. ευρώ) πάνε στους 100 πιο ωφελούμενους δημόσιους και ιδιωτικούς φορείς, σύμφωνα με τη λίστα τελικών αποδεκτών που με μεγάλη καθυστέρηση δημοσιοποίησε το υπουργείο Οικονομικών.

Η λίστα των 100 τελικών αποδεκτών με τα υψηλότερα ποσά χρηματοδότησης, δάνεια ή επιδοτήσεις, δημοσιοποιείται δυο φορές τον χρόνο από κάθε κράτος-μέλος, σύμφωνα με το άρθρο 25α του (Ε.Ε.) 2023/435, για προφανείς λόγους διαφάνειας. Η κυβέρνηση όφειλε να έχει δημοσιοποιήσει τον κατάλογο πριν από τις εκλογές, αλλά το έκανε προ ολίγων ημερών.

Φυσικά, η αναφορά σε «τελικούς αποδέκτες» στη λίστα που έχει δημοσιοποιηθεί (στον ιστότοπο greece20.gov.gr) είναι ένας ευφημισμός, μια και η μερίδα του λέοντος από τα ποσά αυτά πάει μεν σε δημόσιους φορείς, υπουργεία, περιφέρειες κ.ά., αλλά το πού καταλήγουν τα χρήματα κάθε χρηματοδοτούμενου έργου –δηλαδή σε ποιον ιδιώτη ανάδοχο, με ή άνευ διαγωνιστικής διαδικασίας– είναι άλλη υπόθεση, στην οποία ουδόλως μας διαφωτίζει η «λίστα των 100».

Εστω κι έτσι, έχει ενδιαφέρον να καταγραφεί ποιοι είναι οι ιδιωτικοί επιχειρηματικοί όμιλοι που παίρνουν απευθείας από τον ελληνικό Μηχανισμό Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας χρήματα, επιδοτήσεις ή δάνεια, για χρηματοδότηση επενδυτικών σχεδίων τους που περιλαμβάνονται στη «λίστα των 100».

Στην 11η θέση (αλλά πρώτη αμιγώς ιδιωτική εταιρεία) εμφανίζεται η ΤΕΡΝΑ (Ενεργειακή) που επιδοτείται με 250 εκατ. ευρώ για τη δημιουργία συστημάτων αποθήκευσης ενέργειας από ΑΠΕ (αντλησιοταμίευση).

Η ΤΕΡΝΑ επανέρχεται στη λίστα, μέσω της θυγατρικής ΤΕΡΝΑ Fiber που έχει ιδρύσει από κοινού με την Grid, μέτοχο του ΑΔΜΗΕ, και δανείζεται από το ΤΑΑ 129 εκατ. ευρώ για την ανάπτυξη υποδομών υπερυψηλής ευρυζωνικότητας. Στην πραγματικότητα πρόκειται για μέρος του έργου ευρύτερης ανάπτυξης υποδομών Ultra-Fast Broadband (UFBB), συνολικού προϋπολογισμού 868 εκατ. ευρώ που θα αναπτυχθεί με ΣΔΙΤ, το άλλο μέρος του οποίου θα αναλάβει ο ΟΤΕ. Τον οποίο συναντάμε στη θέση 30 της λίστας, με δανεισμό 91 εκατ. ευρώ, πιθανότατα για το ίδιο έργο. Για το οποίο, ωστόσο, χρηματοδοτείται από το ΤΑΑ και το υπουργείο Ψηφιακής Διακυβέρνησης.

Αυτοκίνητα

Στη 14η θέση, με δανειοδότηση 200 εκατ. ευρώ (έναντι συνολικού επενδυτικού σχεδίου 400 εκατ.) βρίσκουμε την Olympic Εμπορικές και Τουριστικές Επιχειρήσεις (Avis), που εκμεταλλεύεται (σε συνεργασία με τον τουρκικό όμιλο Κος) τα μεγαλύτερα σήματα στις ενοικιάσεις και το leasing αυτοκινήτων.

Στο ίδιο πεδίο, της ενοικίασης και leasing αυτοκινήτου, κινείται και η 20ή της λίστας που δανειοδοτείται με 150 εκατ. ευρώ για την ανανέωση και το «πρασίνισμα» του στόλου της η Autohellas του Ευτύχη Βασιλάκη. Ο όμιλος έχει άλλη μια χρηματοδότηση 23 εκατ., μέσω της Olympic Air.

Με 150 εκατ. ευρώ δανειοδοτείται και η Ελληνικός Χρυσός, που είναι 15η στη λίστα.

25η είναι η φαρμακευτική Demo, του Σταύρου Δέμου, με μια συνολική χρηματοδότηση 109 εκατ., επιδότηση και δανεισμό, στο πλαίσιο του λεγόμενου επενδυτικού clawback, με το οποίο οι φαρμακευτικές εταιρείες συμψηφίζουν οφειλές τους προς το Δημόσιο από υπερβάσεις της φαρμακευτικής δαπάνης προς νοσοκομεία και ΕΟΠΥΥ με επενδύσεις στην παραγωγή φαρμάκων και αναλώσιμων για νοσοκομεία.

Είναι μέρος ενός συνόλου πάνω από 50 επενδύσεων από αντίστοιχες φαρμακευτικές εταιρείες ύψους μισού δισ. ευρώ, από τα οποία το Δημόσιο μέσω Ταμείου Ανάπτυξης θα βάλει περίπου 250 εκατομμύρια (χρηματοδοτώντας έτσι τους οφειλέτες του να το εξοφλήσουν!). Γι’ αυτό και στη «λίστα των 100» συναντάμε μερικές ακόμη φαρμακευτικές: την ΕΛΠΕΝ (65η με 30 εκατ. Ευρώ), την ΒΕΝΝΕΤ (79η, με 23 εκατ. ευρώ), τη WIN MEDICA (92η, με 19 εκατ.), την Genepharm (97η, με 18 εκατ.).

Καράβια

Δάνειο 68 εκατ. ευρώ από το Ταμείο Ανάκαμψης παίρνει και η Attica Group, 34η στη λίστα, η εταιρεία που έχει στον έλεγχό της τις Superfast Ferries, Blue Star Ferries, Africa Morocco Link, Hellenic Seaways και πλέον και την ΑΝΕΚ, και ιδιοκτήτρια του «Blue Horizon», όπου βρήκε φρικτό θάνατο ο Αντώνης Καρυώτης. Η Sunlight βρίσκεται δυο θέσεις πιο κάτω με δανειοδότηση 60 εκατ. ευρώ, αλλά μέσω της θυγατρικής της Sunlight Technosystems παίρνει ένα ακόμη δάνειο 37 εκατ. ευρώ.

Ακολουθεί η Εγνατία Wind Ενεργειακή του Ομίλου Μυτιληναίος, που είναι 37η με δάνειο 58 εκατ., ενώ στις θέσεις 43 και 44 (και με δάνεια 49 εκατ. εκάστη) βρίσκουμε τη θυγατρική της Wind, Hellenic Openfiber και τη θυγατρική της ΔΕΗ, Solarlab, προσανατολισμένη στις ΑΠΕ. Με ΑΠΕ, φωτοβολταϊκά για την ακρίβεια, ασχολείται και η Sunrider (50ή) που δανειοδοτείται με 40 εκατ., χρηματοδότηση 96 εκατ. συνολικά παίρνουν δυο εταιρείες «Καράτζη Ανανεώσιμες Θεσσαλία 1 και 2» (με τρία δανειακά πακέτα), ενώ άλλα 29 εκατ. δίνονται στην μονοπρόσωπη Α.Ε. «Αμύνταιο Φωτοβολταϊκό Πάρκο 6». Αλλα δύο φωτοβολταϊκά στην περιοχή των πρώην λιγνιτωρυχείων μέσω ομώνυμων μονοπρόσωπων εταιρειών δανειοδοτούνται με μικρότερα ποσά.

Με 39 εκατ. ευρώ θα χρηματοδοτηθεί η Σκλαβενίτης, με τον ιλιγγιώδη τζίρο των 4,5 δισ. το 2022, ενώ στην 70ή θέση της λίστας φιγουράρει η Motor Oil που παρά τα 1 δισ. ευρώ καθαρά κέρδη φέτος, θα δανειοδοτηθεί με 25 εκατ. ευρώ (εκτός των 127 εκατ. ευρώ που θα πάρει μέσω του Ταμείου Καινοτομίας της Ε.Ε.). Στη λίστα των 100 εντάσσονται επίσης η Γκολφ Ρεζιντένσις (29 εκατ.), οι τουριστικές «Κολοσσός» (25 εκατ.), Mitsis (22 εκατ.) και Aldemar (17 εκατ.), η ΜΕΤΡΟ (25 εκατ.), η Fulgor (25 εκατ.), η Matrix Pack (23 εκατ.) και η θυγατρική των πρώην ΕΛΠΕ, Hellenic Petroleum Digital (21 εκατ.), του ομίλου που διακηρύσσει ότι φιλοδοξεί να σπάσει φέτος το όριο 1 δισ. στα κέρδη.

Η αναλυτική παράθεση των παραπάνω στοιχείων, που με έναν πρόχειρο υπολογισμό αντιστοιχούν σε περίπου 1,7 δισ. ευρώ ευνοϊκά δάνεια και επιδοτήσεις του Ταμείου Ανάκαμψης, δεν σημαίνει απαραίτητα κάτι επιλήψιμο για τα επενδυτικά σχέδια που χρηματοδοτούνται. Ωστόσο, η επιχειρηματική «ανθρωπογεωγραφία» των πλέον ευνοούμενων επιβεβαιώνει αυτό που εξαρχής καταγγελλόταν.

Οτι το μεγαλύτερο μέρος των πόρων θα διοχετευτεί στους… συνήθεις υπόπτους, τους μεγαλύτερους επιχειρηματικούς ομίλους. Κι αυτό χωρίς να υπολογίζεται πόσα από τα υπόλοιπα 10 δισ. με τα οποία χρηματοδοτούνται οι δημόσιοι φορείς, θα καταλήξουν στους ίδιους επιχειρηματικούς ομίλους, γιατί αυτοί θα υλοποιήσουν τα χρηματοδοτούμενα έργα.