Ο μεγάλος Βρετανός σκηνοθέτης Κεν Λόουτς τα έχει πει σχεδόν όλα από το 2001, όταν «γύρισε» μια εμβληματική του ταινία με τίτλο «The Navigators», μεταφρασμένο στα ελληνικά ως «Ο Πολ, ο Μικ και οι άλλοι». Σε αυτήν περιγράφει την αποδιοργάνωση, την έκπτωση και τελικά την τραγωδία των βρετανικών σιδηροδρόμων, οι οποίοι υπήρξαν για πολλές δεκαετίες το καμάρι της χώρας. Παράλληλα, περιγράφει γλαφυρά τη διάλυση της αλληλεγγύης, των κοινών δεσμών και των αγώνων της εργατικής τάξης που παρέσυρε το νεοφιλελεύθερο ρεύμα, το οποίο έθεσε σε κίνηση η «Σιδηρά Κυρία», Μάργκαρετ Θάτσερ.
Οι βρετανικοί σιδηρόδρομοι ιδιωτικοποιήθηκαν τελικά από τον διάδοχό της, Τζον Μέιτζορ, τη δεκαετία του 1990. Το ένα κομμάτι, της ανατολικής Αγγλίας, δόθηκε στην εταιρεία Virgin Trains East Coast και το άλλο, της βόρειας Αγγλίας, στη Northern Rail. Το αποτέλεσμα; Το 2018 επανακρατικοποιήθηκε το πρώτο και το 2020 το δεύτερο, αμφότερα από συντηρητικές κυβερνήσεις με πρωθυπουργό τον Μπόρις Τζόνσον.
Γιατί;
Μετά την ιδιωτικοποίηση, το άλλοτε «διαμάντι» της χώρας, οι σιδηρόδρομοί της, με τα τεράστια ποσοστά ασφάλειας, απαξιώθηκαν και κατέρρευσαν. Σαν συνέπεια ήρθε η ραγδαία αύξηση των τιμών των εισιτηρίων, η μείωση των δρομολογίων, η ελλιπής συντήρηση της υποδομής και η απουσία ελέγχων από το κράτος. Το αποτέλεσμα ήρθε εντελώς «φυσιολογικά»: πολλαπλά θανατηφόρα δυστυχήματα: το 1997 στο Σάουθχολ με επτά νεκρούς, το 1999 στο Λάντμπροκ Γκρόουβ με 30 νεκρούς, το 2000 στο Χάτφιλντ με 4 νεκρούς.
Εάν όλα αυτά σας θυμίζουν τη σημερινή πραγματικότητα στην Ελλάδα, τίποτα δεν είναι τυχαίο: mutato nomine de te fabula narratur, αλληγορικά ο μύθος μιλά για σένα. Αρχικά ο ΟΣΕ διασπάστηκε σε πολλές μικρότερες εταιρείες (ΕΡΓΟΣΕ, ΤΡΑΙΝΟΣΕ, ΓΑΙΟΣΕ κ.λπ.), κάτι που οδήγησε σε κατακερματισμό και αποδιοργάνωση. Ακολούθησαν η χρόνια υποστελέχωση και η υποχρηματοδότηση, ενώ η ιταλική Ferrovie dello Stato Italiane Group (υπό την πίεση των μνημονίων) εξαγόρασε το 2017 έναντι μόλις 45 εκατομμυρίων την ΤΡΑΙΝΟΣΕ, την εταιρεία παροχής του μεταφορικού έργου.
Εκτοτε επιδοτείται με 50 εκατομμύρια ευρώ ετησίως για να εκτελεί συγκεκριμένα δρομολόγια, τα οποία δεν γνωρίζουμε, καθώς αποτελούν «κρατικό μυστικό» (βλ. έρευνα «Εφ.Συν.», στις 16/2/22).
Δηλαδή το μεταφορικό έργο είναι ιδιωτικό, αλλά οι υποδομές κρατικές, οπότε είναι το κράτος που πρέπει να επενδύει γι’ αυτές και όχι η εταιρεία. Οι όροι της σύμβασης ιδιωτικοποίησης ανάμεσα στο ΤΑΙΠΕΔ και τη Ferrovie dello Stato ουδέποτε δημοσιεύτηκαν, κάτι που από μόνο του αποτελεί ένα σκάνδαλο. Κανείς δεν γνωρίζει τις υποχρεώσεις της εταιρείας, η οποία όμως μπορεί να έχει αξιώσεις και απαιτήσεις από το κράτος.
Ο αναπληρωτής καθηγητής Πολιτικής Επιστήμης στο ΑΠΘ, Αλέξανδρος Κιουπκιολής, στον πρόλογό του στο βιβλίο του Βρετανού συγγραφέα Κόλιν Κράουτς «Μεταδημοκρατία» (εκδόσεις Εκκρεμές), αναφέρει: «Στη θωράκιση του κυρίαρχου σχηματισμού συμβάλλουν περαιτέρω στρατηγικές της μεταπολιτικής, που προσανατολίζονται στην εγκαθίδρυση του λεγόμενου “επιτελικού κράτους”. Η επέκταση των ιδιωτικοποιήσεων και η λειτουργία των δημόσιων επιχειρήσεων με ιδιωτικοοικονομικά κριτήρια τις οχυρώνει απέναντι στον δημόσιο έλεγχο και τις πολιτικές διαμάχες. Η τεχνοκρατική αντιμετώπιση προβλημάτων με τη σύσταση επιτροπών και παρα-επιτροπών εμπειρογνωμόνων ομοίως στεγανοποιεί τη χάραξη πολιτικής από τον δημόσιο διάλογο και την κοινωνική διαπάλη». Και ο νοών νοείτω!
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου