Το δεύτερο «unfair» ενός Μητσοτάκη

Δημήτρης Ψαρράς

Τι έκανε στο Λονδίνο την περασμένη βδομάδα ο Κυριάκος Μητσοτάκης; Οι επίσημες ανακοινώσεις άφησαν κενό ένα μεγάλο μέρος αυτής της επίσκεψης γιατί καλυπτόταν κι αυτό από κάποιο «απόρρητο». Αυτή τη φορά δεν ήταν η ΕΥΠ και οι Δημητριάδης-Κοντολέων που το επέβαλαν. Ηταν ο βασιλιάς Κάρολος Γ’ του Ηνωμένου Βασιλείου.

Από τότε που έμαθε ο Κυριάκος Μητσοτάκης να επικαλείται το «απόρρητο», προκειμένου να συγκαλύψει την προσωπική του συμμετοχή στα σκάνδαλα της κυβέρνησής του, δεν παύει να καταφεύγει σ’ αυτό. Πριν από μια βδομάδα βρέθηκε στο Λονδίνο, όπου μεταξύ άλλων επισκέφτηκε στο Ουίνδσορ τον βασιλιά –πλέον– Κάρολο, συνοδευόμενος από τη σύζυγό του Μαρέβα. Σύμφωνα με το επίσημο πρωτόκολλο του αγγλικού θρόνου, δεν ανακοινώθηκε το περιεχόμενο της συζήτησής τους. Ηταν… απόρρητο. Αλλά αυτή η μυστικότητα δεν δυσαρέστησε καθόλου τον Ελληνα πρωθυπουργό, εφόσον μ’ αυτόν τον τρόπο απέφυγε τις ενοχλητικές πλευρές της συζήτησης και έμειναν στην ελληνική ειδησεογραφία μόνο οι προσπάθειές του να πείσει τον Κάρολο να μεσολαβήσει για κάποια συμφωνία ανταλλαγής σχετικά με τα Γλυπτά του Παρθενώνα.

Αφήνω κατά μέρος τη θλιβερή εικόνα ενός Ελληνα πρωθυπουργού που εμφανίζεται ως ηγέτης μιας αποικίας να εκλιπαρεί τον ηγεμόνα για κάτι αυτονόητα ελληνικό. Δυστυχώς εδώ και δεκαετίες έχει εγκαταλειφθεί η ιδέα μιας διεθνούς εκστρατείας για την επιστροφή των Γλυπτών που είχε κουρσέψει ο λόρδος Ελγιν και φιλοξενούνται στο Βρετανικό Μουσείο. Δεν είναι ο κ. Μητσοτάκης ο πρώτος Ελληνας πρωθυπουργός που κρατά αυτή τη στάση.

Ο Κάρολος Γ’ υποδέχεται τον Κυριάκο Μητσοτάκη και τη Μαρέβα Γκραμπόφσκι Μητσοτάκη στο Ουίνδσορ (28.11.2022). Ακολούθησε η «απόρρητη» συζήτηση για τα Γλυπτά και κυρίως το Τατόι. | ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΠΑΠΑΜΗΤΣΟΣ/ΓΡΑΦΕΙΟ ΤΥΠΟΥ ΠΡΩΘΥΠΟΥΡΓΟΥ/EUROKINISSI

Ο λόγος που βολεύτηκε ο κ. Μητσοτάκης με το «απόρρητο» της συνάντησής του στο Ουίνδσορ είναι ότι το βασικό ζήτημα της συζήτησής του με τον Κάρολο ήταν τα σχέδιά του για την ανάπλαση της περιοχής του Τατοΐου. Με προσωπική επιλογή του κ. Μητσοτάκη έχει ανατεθεί στο προσωπικό ίδρυμα του Καρόλου ο ρόλος «συμβούλου» για την «αξιοποίηση» του Τατοΐου. Για την υπόθεση αυτή η «Εφ.Συν.» έχει εγκαίρως ενημερώσει τους αναγνώστες της, εφόσον το μοντέλο της έπαυλης Dumfries House στη Σκοτία, την οποία αγόρασε και ανακαίνισε ο Κάρολος, συνδέεται με μια κραυγαλέα σκανδαλώδη διαχείριση που όταν αποκαλύφθηκε πριν από λίγους μήνες οδήγησε σε παραίτηση τον προσωπικό βοηθό του. Αυτές τις μέρες αποφασίζεται αν θα ασκηθούν διώξεις για το σκάνδαλο.

Στην Ελλάδα δεν έχει ακόμα αποκαλυφθεί ο τρόπος που θα μεταφερθεί η «τεχνογνωσία» του Καρόλου, λ.χ. η συγκέντρωση χρημάτων από Σαουδάραβες με την υπόσχεση απονομής «τίτλων ευγενείας», αλλά η ανάθεση ειδικού ρόλου για το Τατόι στον Βρετανό μονάρχη προδίδει τους σκοπούς του κ. Μητσοτάκη για την περιοχή. Το βασικό ερώτημα για το μέλλον του Τατοΐου είναι αν η ανάδειξη της ιστορίας των κτισμάτων και η μουσειακή αξιοποίησή τους θα σεβαστούν τη θεμελιώδη επιλογή του ελληνικού λαού ή όχι. Το μοντέλο του Dumfries House είναι εντελώς ακατάλληλο, εφόσον βασίζεται στην προβολή μιας εν ενεργεία μοναρχίας.

Συμπληρώνονται αυτή την Πέμπτη, 8 Δεκεμβρίου, 48 χρόνια από το δημοψήφισμα που με συντριπτική πλειοψηφία αποφάσισε την κατάργηση της μοναρχίας στη χώρα μας. Ο Κωνσταντίνος Μητσοτάκης ήταν εκείνος που προκάλεσε σκάνδαλο το 1988, όταν -και πάλι στο Λονδίνο- είχε χαρακτηρίσει «unfair» το δημοψήφισμα. Τώρα τα ίδια επαναλαμβάνει ο Κυριάκος Μητσοτάκης. Αφού θεωρεί το Τατόι «βασιλικά κτήματα», όπως είπε στη Βουλή, επόμενο είναι να περιφρονεί το δημοψήφισμα.

Το χειρότερο είναι ότι στην πτυχιακή του εργασία που θεωρεί ο ίδιος «έργο ζωής», έχει διαγράψει απολύτως το δημοψήφισμα της 8.12.1974. Δεν αναφέρει καν τη λέξη δημοψήφισμα. Ισχυρίζεται ότι η βασιλεία καταργήθηκε από το «Σύνταγμα του 1974», το οποίο υποτίθεται ότι ψήφισε η Κυβέρνηση Εθνικής Ενότητας (Kyriakos Mitsotakis, «Straddling the horns of a dilemma», Harvard College, Μάρτιος 1990, σ. 16)! Τα ίδια και στην ελληνική μετάφραση της εργασίας του που κυκλοφόρησε το 2006. Εδώ διορθώνει τη χρονολογία του Συντάγματος (1975), αλλά επιμένει ότι τότε καταργήθηκε η βασιλεία από την κυβέρνηση της Ν.Δ. Το δημοψήφισμα στα αζήτητα (Κυριάκος Μητσοτάκης, «Οι συμπληγάδες της εξωτερικής πολιτικής», Αθήνα 2006, σ. 68).

Πάντως δεν μπορεί να τα κρύψει όλα το «απόρρητο». Στην ίδια επίσκεψή του στο Λονδίνο ο Κυριάκος Μητσοτάκης είχε μια δημόσια συζήτηση με τον Κέβιν Φέδερστοουν, καθηγητή Σύγχρονων Ελληνικών Σπουδών και διευθυντή του Ελληνικού Παρατηρητηρίου του London School of Economics. Σ’ αυτή τη συζήτηση που έγινε, όπως είναι φυσικό, σε πολύ θερμό κλίμα, ο οικοδεσπότης, ο κ. Φέδερστοουν δεν παρέλειψε κάποια στιγμή να «καρφώσει» τον συνομιλητή του:

«Ο κόσμος αναγνωρίζει τον οικονομικό φιλελευθερισμό σας, αλλά αμφισβητεί τον κοινωνικό φιλελευθερισμό σας. Λέει, για παράδειγμα, σε σχέση με τα πολιτικά δικαιώματα, τη μετανάστευση -στην οποία θα επανέλθετε αργότερα-, τα ζητήματα του νόμου και της τάξης, τις σχέσεις με την Εκκλησία, την προώθηση των δικαιωμάτων των γυναικών, την προώθηση των δικαιωμάτων των ΛΟΑΤΚΙ, ότι δεν έχει θεσμοθετηθεί γάμος ομόφυλων ζευγαριών…».

Ο κ. Μητσοτάκης βρέθηκε σε πολύ δύσκολη θέση και έκανε ότι τα βέλη του συνομιλητή του στρέφονταν εναντίον της χώρας μας και όχι εναντίον του ίδιου: «Ω Θεέ μου! Μας εμφανίζετε σαν μια χώρα που κοιτάζει στο παρελθόν». Αλλά ο κ. Φέδερστοουν επέμεινε: «Σκέφτηκα να προσθέσω μια ρητορική πινελιά, αλλά καταλαβαίνετε το νόημα. Υπάρχει ένα θέμα εδώ αν είστε οικονομικά φιλελεύθερος αλλά όχι κοινωνικά φιλελεύθερος». Η απάντηση του πρωθυπουργού ήταν η αναμενόμενη: άλλα λόγια ν’ αγαπιόμαστε.

Από την τοποθέτηση αυτή του κ. Φέδερστοουν, που αναγκαστικά περιλαμβάνεται αυτούσια στον επίσημο ιστότοπο του μεγάρου Μαξίμου, καταλαβαίνει κανείς ότι ακόμα και αυτοί που συμπαθούν τον κ. Μητσοτάκη έχουν αντιληφθεί τον πυρήνα της πολιτικής του: οικονομικός (νεο)φιλελευθερισμός και κοινωνική αναλγησία. Σ’ αυτά τα βρίσκουν απολύτως με τον Κάρολο. Και θέλουν να τα αναδείξουν στο Τατόι. 

★ ΣΤΟ ΕΠΟΜΕΝΟ: Μπαμπά, τι θα πει «λαϊκισμός»;