Του Άρη Χατζηστεφάνου
Ένα συνειρμικό παραλήρημα αποτελούσαν οι δηλώσεις μητέρας μαθητή από το 1ο ΓΕΛ Εύοσμου, η οποία φέρεται να έχει καταθέσει μήνυση επειδή δεν επέτρεψαν την είσοδο του γιού της στο σχολείο, αφού δεν είχε κάνει το προβλεπόμενο self-test. Η ίδια μάλιστα φέρεται να βρίσκεται ανάμεσα στους γονείς που καλούσαν τα παιδιά τους να κλείσουν το σχολείο κάνοντας κατάληψη.
Αξίζει να σχολιάσουμε μερικά από τα επιχειρήματά της καθώς συχνά τα συναντάμε αυτούσια στο λόγο αντιεμβολιαστών:
– «Έχω περάσει και εγώ κορονοϊό, με όλα τα συμπτώματα, δύσκολα».
Τι σημαίνει άραγε αυτό, ότι μετατράπηκε σε κάποιου είδους αυθεντία ή ότι δεν τον θεωρεί επικίνδυνο; Ελπίζουμε να μην εννοεί «εγώ το πέρασα οι υπόλοιποι να πάτε να πεθάνετε».
«Είναι καλός μαθητής και εδώ και τρεις ημέρες δεν μπορεί να μπει στην τάξη να κάνει μάθημα».
Δηλαδή; Οι καλοί μαθητές έχουν ανοσία; Και γιατί αφήνετε το παιδί εκτός μαθημάτων αρνούμενη το self test;
«Με βάση το νόμο του Συντάγματος Α 120 απαγορεύεται κάθε ιατρική πράξη στο παιδί χωρίς τη συγκατάθεση του γονέα».
–
Τι είναι ο νόμος του Συντάγματος; Και το Α 120; Μήπως αναφέρεται στην
λεγόμενη ακροτελεύτια διάταξη, περί της τήρησης του Συντάγματος που
επαφίεται στον πατριωτισμό των Ελλήνων;
«Η ένστασή μου είναι ότι δεν γνωρίζουμε την αξιοπιστία των self-tests».
Τα
self test έχουν ομολογουμένως χαμηλότερη αξιοπιστία σε ασυμπτωματικούς
ασθενείς για αυτό έχουμε επισημάνει ότι αποτελούν πολύτιμο αλλά
συμπληρωματικό εργαλείο ελέγχου. Τι προτιμάμε όμως, εκτίμηση χαμηλότερης
αξιοπιστίας ή μη εκτίμηση;
Δε γνωρίζουμε τι μπορεί να εμπεριέχουν που μπορεί να είναι
επιβλαβές για τον οργανισμό των παιδιών μας. Tα παιδιά μας δεν είναι
πειραματόζωα. Δεν ξέρουμε τι εξέλιξη θα έχει στον οργανισμό αυτό το
self-test.
Τα τεστ δεν εμπεριέχουν κάτι. Δεν είναι εμβόλια
ούτε υπόθετα. Συλλέγουν δείγμα από το οποίο βγαίνει το αποτέλεσμα. Όλες
οι θεωρίες των ψεκασμένων αντιεμβολιαστών για την επικινδυνότητα της
μπατονέτας έχουν καταρριφθεί.
Εγώ είμαι ελεύθερος επαγγελματίας, έχω τελειώσει και νοσηλευτική.
Συνεπώς αναρμόδια να εκφέρετε επιστημονική άποψη.
Έχω στην οικογένειά μου γιατρούς και γνωρίζω κάποια πράγματα από μέσα.
Η
επωδός κάθε αρνητή του ορθού λόγου που κρύβεται πίσω από δήθεν
επιστημονικά δεδομένα: «Μια ξαδέρφη μου, που ξέρει μια νοσοκόμα στο
Λαϊκό, που είπε ότι…
Όλα αυτά ίσως ακούγονται κωμικά αλλά είναι τραγικά καθώς παρουσιάζουν ορισμένα από τα βασικά, επαναλαμβανόμενα στοιχεία των θεωριών συνομωσίας. Ας δούμε ορισμένες από τις λεγόμενες λογικές πλάνες που συναντάμε εδώ:
– Επίκληση στην αυθεντία (Ad Verecundiam). Η αναφορά σε πηγές τις
οποίες είτε δεν κατονομάζουν, οπότε ενδέχεται να μην υπάρχουν, είτε δεν
έχουν σχέση με το αντικείμενο. (Έχω τελειώσει νοσηλευτική, ξέρω
γιατρούς).
– Επίκληση στο συναίσθημα (Argumentum ad Misericordiam).
Το επιχείρημα, «πρέπει» να γίνει αποδεκτό καθώς δημιουργεί έντονα
συναισθήματα αλλά όχι λογικά συμπεράσματα (πέρασα κορονοϊό, το παιδί μου
είναι καλός μαθητής).
– Αναφορά στο Σύνταγμα. Αγαπημένο κείμενο των
συνωμοσιολογιών σε όλο τον κόσμο, το οποίο είτε δεν έχουν διαβάσει, είτε
δεν έχουν καταλάβει, είτε αναφέρονται σε άρθρα που έχουν καταργηθεί σε
προηγούμενες αναθεωρήσεις.
Συνεχίζοντας θα βρούμε αρκετές ακόμη μορφές λογικής πλάνης, όπως μια ιδιόμορφη επίκληση στην άγνοια (ad ignorantiam), διάφορες γενικεύσεις και περιπτώσεις των λεγόμενων επιχειρημάτων αντιπερισπασμού (ignoratio elenchi).
Είχαμε επισημάνει, πριν ακόμη κυκλοφορήσουν τα self test, ότι μπορούν να αποδειχθούν έως και «επικίνδυνα» εάν η κυβέρνηση τα παρουσιάσει σαν πανάκεια για όλα τα προβλήματα. Εάν δηλαδή η κοινωνία θεωρήσει ότι με αυτά προστατεύεται πλήρως και έτσι σταματήσει να λαμβάνει μέτρα αυτοπροστασίας. Είχαμε μιλήσει επίσης για τα πιθανά επιχειρηματικά συμφέροντα που ίσως κρύβονται πίσω από την προμήθεια.
Τα ίδια τα τεστ όμως δεν είναι επικίνδυνα. Είναι πολύτιμοι σύμμαχοί μας. και όσοι τα πολεμούν είναι εχθροί του κοινωνικού συνόλου. Είναι οι ίδιοι άνθρωποι που όπως εξηγούσαμε ενδιαφέρονται μόνο για την πάρτη τους*. Οι άνθρωποι αυτοί πρέπει να συνειδητοποιήσουν ότι σε καταστάσεις πανδημίας οι αρχές ίσως είναι αναγκασμένες να τους απομονώσουν για να προστατεύσουν το κοινωνικό σύνολο.
*Παραθέτουμε, ακολούθως, και το ενδιαφέρον άρθρο, στο οποίο παραπέμπει ο σύνδεσμος αυτός:
Στο μυαλό ενός αρνητή των εμβολίων
Το κίνημα των αρνητών των εμβολίων δεν γνωρίζει εθνικά, ταξικά, μορφωτικά ή πολιτικά σύνορα. Υπάρχει όμως μια συχνά αδιόρατη γραμμή που ενώνει τα επιχειρήματα των μελών του: η πίστη στις αρχές του νεοφιλελευθερισμού, η οποία έχει «ποτίσει» τη σκέψη δισεκατομμυρίων ανθρώπων εδώ και σχεδόν μισό αιώνα.
Προ ημερών βρέθηκα να συνομιλώ στο twitter με έναν αρνητή των εμβολίων. Αναπαράγοντας μια παλιά θεωρία συνωμοσίας, ισχυριζόταν ότι, σύμφωνα με έρευνα Ινδών επιστημόνων, μισό εκατομμύριο παιδιά στην Ινδία έμειναν παράλυτα από εμβόλιο κατά της πολιομυελίτιδας. Η έρευνα βέβαια δεν έλεγε αυτό – οι Ινδοί επιστήμονες τόνιζαν ότι δεν υπάρχει «αιτιώδης συνάφεια» μεταξύ του εμβολίου και των κρουσμάτων παράλυσης, ενώ ο ΠΟΥ κατέρριψε και τα υπόλοιπα στοιχεία που παρουσίαζαν.
Από κάποια στιγμή και μετά ο αρνητής (που πλέον με αποκαλούσε «πόρνη» και υπάλληλο του Μπιλ Γκέιτς) άρχισε να μου στέλνει ξανά και ξανά ένα κείμενο που όπως έλεγε αποδείκνυε με «επίσημα στοιχεία» τη θέση του. Αυτό που έστελνε όμως ήταν μια έρευνα που κατέρριπτε το σύνολο της μεθοδολογίας των Ινδών ερευνητών. Χωρίς να το καταλαβαίνει, ακόμη και όταν του το επισήμανα, ο αρνητής των εμβολίων συνέχισε να με βομβαρδίζει με… τα δικά μου επιχειρήματα, πιστεύοντας ότι με έχει κατατροπώσει!
Τις ίδιες μέρες στο Facebook εκατοντάδες αφηνιασμένοι αρνητές των εμβολίων επετίθεντο με μανία σε δημοσιογράφους και επιστήμονες που υποστήριζαν ότι το εμβόλιο της AstraZeneca δεν ευθύνεται για θρομβοεμβολικά επεισόδια, όπως έκρινε και ο Ευρωπαϊκός Οργανισμός Φαρμάκων. Τα επιχειρήματά τους θα μπορούσαν να συνοψιστούν στην επόμενη φράση: «Τα παίρνεις από τον Μπιλ Γκέιτς (ή τον Τζορτζ Σόρος ή τον Πέτσα) για να ενισχύεις τις εγκληματικές φαρμακοβιομηχανίες και είσαι φασίστας αν διαγράφεις τα [ψευδή και ανυπόστατα] κείμενα που σου παραθέτουμε σαν απόδειξη».
Οι πιο «ψύχραιμοι» κατέληγαν ότι η απόφασή τους να μην εμβολιαστούν αφορά προσωπικά τους ίδιους και κανένας δεν μπορεί να τους πει τι θα κάνουν με το σώμα τους (συγκρατήστε αυτό το επιχείρημα γιατί αποτελεί κλειδί για την κατανόηση του φαινομένου).
Πώς μπορείς όμως να κερδίσεις μια αντιπαράθεση με ανθρώπους που δεν χρησιμοποιούν λογικά επιχειρήματα και συχνά δεν μπαίνουν καν στον κόπο να διαβάσουν τα κείμενα που προωθούν; Προσπαθώντας να δώσει μια απάντηση ο δημοσιογράφος Λέι Φίλιπς, που ειδικεύεται σε έρευνες για φαρμακοβιομηχανίες, ξεκίνησε να χαρτογραφεί τα χαρακτηριστικά των αρνητών των εμβολίων σε όλο τον κόσμο. Ίσως το πιο τρομακτικό συμπέρασμα ήταν ότι το φαινόμενο δεν γνωρίζει κανενός είδους σύνορα.
Είναι χαρακτηριστικό ότι τα υψηλότερα ποσοστά εμπιστοσύνης στον εμβολιασμό παρατηρούνται σε χώρες του Τρίτου Κόσμου, όπως η Ουγκάντα (87%), το Μπανγκλαντές (85%) και η Λιβερία (83%). Οι άνθρωποι εκεί διαπιστώνουν ιδίοις όμμασι ότι ο εμβολιασμός σώζει εκατομμύρια συνανθρώπους τους που λίγα χρόνια νωρίτερα θα πέθαιναν μαζικά από ασθένειες, τις οποίες η Δύση έχει ξεχάσει, αφού εξαλείφθηκαν πριν από δεκαετίες.
Το φαινόμενο δεν γνωρίζει ούτε εισοδηματικά σύνορα. Στις ΗΠΑ ο πιο επικίνδυνος αρνητής ήταν ο δισεκατομμυριούχος Ντόναλντ Τραμπ, ενώ στον Καναδά τον ίδιο τίτλο κατέχει ο εκατομμυριούχος Κάιλ Κέμπερ (ετεροθαλής αδελφός του πρωθυπουργού Τζάστιν Τριντό), ο οποίος επενδύει την περιουσία του σε κρυπτονομίσματα και δηλώνει ακραιφνής φιλελεύθερος (libertarian).
Τα επιχειρήματα, όμως, αυτών των εύπορων, ακροδεξιών αρνητών των εμβολίων αναπαράγουν και πολίτες σε όλο τον κόσμο, που δηλώνουν ότι ανήκουν στην Αριστερά και ασκούν κριτική στη δράση των πολυεθνικών της φαρμακοβιομηχανίας. Ξεκινώντας από τη σωστή κριτική στις ανήθικες πρακτικές που χρησιμοποιούν οι εταιρείες για να προωθούν τα προϊόντα τους, συνεχίζουν με το αβάσιμο επιχείρημα ότι αυτά τα προϊόντα θα πρέπει να είναι επικίνδυνα – ουσιαστικά υποστηρίζουν ότι μια καπιταλιστική εταιρεία, προκειμένου να περιορίσει έστω λίγο το κόστος παραγωγής, έχει όφελος να σκοτώνει τους σημερινούς και τους αυριανούς πελάτες της!
Είναι λοιπόν το κίνημα των αρνητών των εμβολίων μια εθνική, ταξική και ιδεολογική «σούπα» και δεν μπορεί να αντιμετωπιστεί με παραδοσιακά επιχειρήματα ακριβώς λόγω της πολυμορφίας του; Το 2019 οι καθηγητές Κρις Σάντερς και Κριστίν Μπάρνετ από το Πανεπιστήμιο του Λέικχεντ, στο Οντάριο του Καναδά, υποστήριξαν ότι υπάρχει ένας συνδετικός κρίκος που σχετίζεται με την επικράτηση των αρχών του νεοφιλελευθερισμού.
Στην έρευνά τους, που δημοσιεύτηκε στην επιστημονική επιθεώρηση Journal of Health and Social Sciences, δεν εστιάζουν απλώς στα οικονομικά χαρακτηριστικά του νεοφιλελεύθερου μοντέλου (ιδιωτικοποιήσεις, φοροαπαλλαγές για τους οικονομικά ισχυρούς κτλ), αλλά και στο γεγονός ότι προτάσσει το ατομικό συμφέρον απέναντι στην προστασία του κοινωνικού συνόλου. «Η νεοφιλελεύθερη ιδεολογία», αναφέρουν οι δύο επιστήμονες, «απορρίπτει το κοινωνικό συμβόλαιο προς όφελος της επίτευξης ατομικών στόχων και αρνείται την ανάγκη συλλογικής στήριξης της δημόσιας υγείας. Έτσι, απορρίπτει όλα τα δεδομένα που αποδεικνύουν ότι στον 20ό αιώνα η σημαντικότερη μείωση της θνησιμότητας προήλθε από πρωτοβουλίες των συστημάτων δημόσιας υγείας, όπως ο μαζικός εμβολιασμός και η δημόσια υγιεινή, που χρηματοδοτήθηκαν από κράτη και συλλογικές πρωτοβουλίες».
Ο αρνητής, λοιπόν, που υποστηρίζει ότι είναι ατομικό του δικαίωμα να μην κάνει ένα εμβόλιο, αρνείται ουσιαστικά όλα τα επιτεύγματα που προσέφεραν στην ανθρωπότητα τα συστήματα δημόσιας, καθολικής υγείας, ενώ υιοθετεί την πιο ακραία νεοφιλελεύθερη άποψη, σύμφωνα με την οποία η προσωπική ασφάλεια και ευημερία δεν σχετίζεται με την ευημερία και την ασφάλεια του κοινωνικού συνόλου. Αδιαφορεί, παραδείγματος χάριν, για συνανθρώπους του οι οποίοι δεν μπορούν να εμβολιαστούν (βρέφη, ορισμένες κατηγορίες ασθενών κοκ.) και οι οποίοι θα προστατεύονταν αν εξασφαλιζόταν η ανοσία αγέλης ή εάν εξαφανιζόταν πλήρως η ασθένεια.
Ουσιαστικά ο αρνητής των εμβολίων αναπαράγει, χωρίς ίσως να το συνειδητοποιεί, τη ρήση της Μάργκαρετ Θάτσερ «δεν υπάρχει κοινωνία, υπάρχουν μόνο τα άτομα». Ακόμη και όταν νομίζει ότι το κάνει με αντικαπιταλιστικούς και αντισυστημικούς όρους, επειδή καταδικάζει τη λειτουργία των πολυεθνικών του φαρμάκου, στην ουσία αναπαράγει το οικονομικό μοντέλο στο οποίο στηρίζεται η λειτουργία αυτών των εταιρειών.
Η μάχη βέβαια απέναντι στη βλακεία είναι καταδικασμένη εκ προοιμίου. Η μάχη όμως απέναντι στα οικονομικά δόγματα που προωθούν τη βλακεία μπορεί κάλλιστα να κερδηθεί.
Διαβάστε
The neoliberal roots of modern vaccine hesitancy
Ιστορική αναδρομή στο κίνημα κατά του εμβολιασμού και ιστορική σύνδεση των νέων μορφών του με το νεοφιλελεύθερο δόγμα
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου