Έρευνα του Συνηγόρου του Πολίτη: Σοβαρή παραβίαση του στοιχειώδους δικαιώματος των προσφυγόπουλων στην εκπαίδευση

 

EUROKINISSI/ΣΤΕΛΙΟΣ ΜΙΣΙΝΑΣ

 

Εκτός εκπαίδευσης τα προσφυγόπουλα

  Της Διαλεκτής Αγγελή

 

Εκθεση του Συνήγορου του Πολίτη αποκαλύπτει ότι μόλις το 14,2% των παιδιών που φιλοξενούνται σε δομές παρακολουθεί μαθήματα στο σχολείο, ποσοστό που μειώνεται τραγικά στους διαμένοντες στα ΚΥΤ. ● Το παρατεταμένο λοκντάουν, μάλιστα, επιτείνει τους αποκλεισμούς, αφού οι καταυλισμοί τελούν υπό αυστηρή καραντίνα και δεν διαθέτουν υποδομές για την τηλεκπαίδευση.

Τραγικά μικρό είναι το ποσοστό των παιδιών προσφύγων που φοιτούν στα ελληνικά δημόσια σχολεία. Το ζήτημα έχουν αναδείξει ουκ ολίγες φορές εκπρόσωποι των φορέων που δραστηριοποιούνται στο προσφυγικό, ωστόσο τώρα μία ανεξάρτητη αρχή βγάζει πόρισμα με όλα τα στοιχεία που αποδεικνύουν ολιγωρία των συναρμόδιων υπουργείων Μετανάστευσης και Παιδείας να εξασφαλίσουν -ως οφείλουν- την απρόσκοπτη πρόσβαση των παιδιών αυτών στο εκπαιδευτικό σύστημα.

Ο Συνήγορος του Πολίτη σε σχετικό του πόρισμα, το οποίο μάλιστα κοινοποίησε στους δύο αρμόδιους υπουργούς στις 11 Μαρτίου 2021, διαπιστώνει ότι το 14,2% των παιδιών που διαμένουν στις δομές φιλοξενίας της ηπειρωτικής χώρας και στα κέντρα υποδοχής των νησιών, δηλαδή μόλις 1.483 παιδιά σε σύνολο 10.431 καταγεγραμμένων (Ιανουάριος 2021) παιδιών σχολικής ηλικίας, παρακολουθούν μαθήματα στο σχολείο, παρά το γεγονός ότι το συνολικό ποσοστό αυτών που εγγράφονται στα σχολεία και τις τάξεις υποδοχής φτάνει το 62%.

Χωρίς ίντερνετ

Η εικόνα είναι πολύ χειρότερη στα Κέντρα Υποδοχής και Ταυτοποίησης (ΚΥΤ) στα νησιά, όπου σε σύνολο 2.090 ανηλίκων σχολικής ηλικίας, μόλις 7 παιδιά φοιτούσαν στο σχολείο και 178 ήταν εγγεγραμμένα. Προβλήματα καταγράφονταν και πριν από την πανδημία, ωστόσο τα παρατεταμένα λοκντάουν και η καθολική επιβολή του μέτρου της τηλεκπαίδευσης, επί ένα χρόνο και πλέον τώρα, τα έχουν οξύνει ιδιαιτέρως.

Ενδεικτικό είναι ότι η ανεξάρτητη αρχή κατέγραψε το συντριπτικό ποσοστό του 82% των κέντρων φιλοξενίας που δεν έχουν δομές (σύνδεση στο διαδίκτυο, τεχνολογικό εξοπλισμό κ.λπ.) ώστε να εξυπηρετήσουν τις ανάγκες της τηλεκπαίδευσης.

Τα στοιχεία έδωσε η βοηθός Συνήγορος του Παιδιού Θεώνη Κουφονικολάκου, στο πλαίσιο της εκδήλωσης που διοργάνωσε το Ελληνικό Συμβούλιο για τους Πρόσφυγες (ΕΣΠ) σε συνεργασία με τις οργανώσεις ΑΡΣΙΣ, Changemakers Lab, DRC Greece, PRAKSIS, SolidarityNow, Terre des hommes Hellas και την υποστήριξη της Save the children. Βεβαίως, η κ. Κουφονικολάκου τόνισε ότι «υπάρχουν δομές που ανταποκρίθηκαν καλύτερα στις σχολικές ανάγκες των παιδιών και αυτό μας δείχνει ότι τα προβλήματα αυτά δεν σχετίζονται αμιγώς με την πανδημία».

Σύμφωνα με το πόρισμα, οι βασικοί λόγοι που στην πλειονότητά τους τα παιδιά πρόσφυγες δεν παρακολουθούν μαθήματα στα δημόσια σχολεία είναι η απαγόρευση εξόδου από τα κέντρα φιλοξενίας, η υποστελέχωση των τάξεων υποδοχής, τα προβλήματα στις μεταφορές από τις δομές στα σχολεία, η μη διενέργεια εμβολίων και η προβληματική στάση διευθυντών σχολείων και Διευθύνσεων Εκπαίδευσης. «Κάναμε ό,τι είναι ανθρωπίνως δυνατό για να ανταποκριθούμε στις απαιτήσεις μιας εκπαίδευσης για όλους», δήλωσε ο γενικός γραμματέας του υπουργείου Παιδείας Αλέξανδρος Κόπτσης.

Εδώ γεννάται, λοιπόν, το ερώτημα αν το τεράστιο ποσοστό των παιδιών προσφύγων που βρίσκονται εκτός εκπαίδευσης είναι αποτέλεσμα της... υπεράνθρωπης προσπάθειας που κατέβαλαν τα αρμόδια υπουργεία.

Ο κ. Κόπτσης αναγνώρισε, ωστόσο, ότι στην τηλεκπαίδευση υπήρξε πρόβλημα, υποστήριξε ότι δόθηκαν λάπτοπ «με προτεραιότητα στις τάξεις υποδοχής για να μην αποκλειστούν οι μαθητές αυτοί από την εκπαιδευτική διαδικασία», ανεξάρτητα από το αν δεν υφίσταται δυνατότητα συνδεσιμότητας, και προανήγγειλε τη δημιουργία ομάδων εργασίας με στόχο την τεχνολογική αναβάθμιση των δομών φιλοξενίας.

Ο πρώην υπουργός Παιδείας και αρμόδιος τομεάρχης του ΣΥΡΙΖΑ-Π.Σ. Νίκος Φίλης στάθηκε ιδιαίτερα στις κοινωνικές ανισότητες που δημιούργησε η τηλεκπαίδευση, ανισότητες οι οποίες είναι ακόμα μεγαλύτερες στους προσφυγικούς και μεταναστευτικούς πληθυσμούς. Δεν άφησε ασχολίαστη την πρόταση της υφυπουργού Μετανάστευσης για διενέργεια μαθημάτων εντός των καταυλισμών, κάτι το οποίο χαρακτήρισε «αντιπαιδαγωγική και αντιδημοκρατική επιλογή».

Ενταξη στο σχολείο

Ζήτησε επίσης να υπάρξει συμφωνία, πέραν των πολιτικών αντιδικιών, στο ότι τα προσφυγόπουλα πρέπει να ενταχθούν στο δημόσιο εκπαιδευτικό σύστημα. Για την ανάγκη αυτή υπερθεμάτισε και η συντονίστρια κοινωνικής υπηρεσίας του ΕΣΠ, Βασιλική Κατριβάνου, λέγοντας ότι η εκπαίδευση είναι ένα από τα «βασικότερα οχήματα για ένταξη και συμπερίληψη και αφορά όλη την κοινωνικοποίηση των ανθρώπων».

Τα προβλήματα της τηλεκπαίδευσης επιβεβαίωσε και ο διευθυντής του 87ου Δημοτικού Σχολείου Διαπολιτισμικής Εκπαίδευσης Αθήνας, Αλέξανδρος Καλιακάτσος, ο οποίος είπε ότι από τους 288 εγγεγραμμένους μαθητές του σχολείου μόλις 14 παιδιά παρακολούθησαν μαθήματα τηλεκπαίδευσης την πρώτη ημέρα εφαρμογής του μέτρου, ενώ το ζήτημα με τη μεταφορά των παιδιών στα σχολεία εξαιτίας της μετακύλισης της ευθύνης από τον Διεθνή Οργανισμό Μετανάστευσης στις περιφέρειες, οι οποίες δεν έχουν «πλαίσιο ελέγχου και υλοποίησης του έργου», τόνισε η Πέπη Παπαδημητρίου, συντονίστρια εκπαίδευσης στη δομή της Ριτσώνας.

ΠΗΓΗ

ΣΗΜΕΙΩΣΗ altersyros: Ακολουθούν η Περιγραφή και αναλυτικά το Πόρισμα και η Ανταπόκριση της Διοίκησης:

Περιγραφή

Ο Συνήγορος του Πολίτη, σύμφωνα με την αρμοδιότητά του για την προάσπιση και προαγωγή των δικαιωμάτων του Παιδιού, συγκέντρωσε την τρέχουσα σχολική χρονιά, στοιχεία από το σύνολο των δομών μαζικής φιλοξενίας προσφύγων που λειτουργούν υπό την εποπτεία του Υπουργείου Μετανάστευσης και Ασύλου, σχετικά με τη σχολική ένταξη των παιδιών που μετακινούνται (συνοδευόμενων ή ασυνόδευτων).

Από τα δεδομένα της έρευνας προέκυψε σοβαρή παραβίαση του στοιχειώδους δικαιώματος των ευάλωτων αυτών πληθυσμών ανηλίκων στην εκπαίδευση, εξαιτίας καθυστερήσεων στις επιμέρους διαδικασίες, αδράνειας της διοίκησης (ιδίως στα ΚΥΤ), υποστελέχωσης (σε τάξεις υποδοχής, ΔΥΕΠ κ.λπ.), προβλημάτων στις μεταφορές των μαθητών/τριών, παρατεταμένου αποκλεισμού των δομών λόγω πανδημίας, έλλειψης θέσεων στα σχολεία και μη έγκαιρης δημιουργίας νέων.

• 1. Πόρισμα Συνηγόρου - 1.35 MB

• 2. Ανταπόκριση της διοίκησης  - 1.76 MB