Τη συνταγματικότητα των προστίμων που έχει επιβάλει η ΕΛ.ΑΣ. σε πολίτες που παραβίασαν τα περιοριστικά μέτρα για δημόσιες συναθροίσεις θα εξετάσει το Συμβούλιο της Επικρατείας, το οποίο έδωσε εντολή για πάγωμα όλων των εκκρεμών υποθέσεων.
Πρόκειται για μια πολύ σημαντική απόφαση από το ανώτατο ακυρωτικό δικαστήριο της χώρας, το οποίο θα κρίνει όχι μόνο τη συνταγματικότητα των καταχρηστικών προστίμων, αλλά θα θέσει και τις βάσεις, εμμέσως πλην σαφώς, για το κατά πόσο η εκάστοτε κυβέρνηση θα μπορεί να ανακοινώνει όποτε θέλει να προσθέτει λόγους απαγόρευσης συναθροίσεων, πέρα από εκείνους που προβλέπονται συνταγματικά.
Η υπόθεση ξεκίνησε από τη Θεσσαλονίκη έπειτα από προσφυγή 46 κατοίκων της πόλης, σε βάρος των οποίων κόπηκαν τα πρόστιμα των 300 ευρώ. Οι πολίτες κατέθεσαν στο Διοικητικό Πρωτοδικείο Θεσσαλονίκης αιτήσεις ακυρώσεις των προστίμων. Παράλληλα κατέθεσαν και αντιρρήσεις (ενδικοφανή προσφυγή) κατά των πράξεων επιβολής των προστίμων, οι οποίες όμως απορρίφθηκαν. Στη συνέχεια οι 46, επικαλούμενοι τον νόμο 3900/2010, κατέθεσαν αίτημα στο Συμβούλιο της Επικρατείας, προκειμένου οι υποθέσεις τους να εκδικαστούν στο Ανώτατο Ακυρωτικό Δικαστήριο ως πρότυπες δίκες (πιλοτικές δίκες) και όχι στο Διοικητικό Πρωτοδικείο.
Επικαλέστηκαν, αντισυνταγματικότητες ως προς την επιβολή των διοικητικών προστίμων. Τελικά, η πρόεδρος του ΣτΕ Ειρήνη Σάρπ συγκάλεσε, κατ΄ επιταγήν του νόμου 3900/2010, την αρμόδια τριμελή επιτροπή (συμμετείχαν οι αντιπρόεδροι Μαρία Καραμανώφ και Ιωάννης Γράβαρης) οποία, έκανε δεκτό το αίτημα και οι υποθέσεις εισήχθησαν στο ΣτΕ ως πιλοτικές δίκες. Παράλληλα, όπως επισημαίνεται στην απόφαση του ΣτΕ «Η παρούσα πράξη συνεπάγεται την αναστολή εκδίκασης των εκκρεμών υποθέσεων, στις οποίες ανακύπτει το ίδιο ζήτημα».
Τι αναφέρουν οι δικηγόροι
Όπως επισημαίνει Χαράλαμπος Κουρουνδής, ένας εκ των δικηγόρων των 46 πολιτών:
Ο
κυβερνητικός αυταρχισμός, που ξεδιπλώνεται με ανανεωμένη ορμή από το
φθινόπωρο μέχρι σήμερα, έχει προφανώς ως βασική αιτία του την αδυναμία
διαχείρισης της πανδημίας. Η άλλη όψη του νομίσματος της περικοπής μισού
δισεκατομμυρίου Ευρώ από τον φετινό προϋπολογισμό για την Υγεία είναι
οι απαγορεύσεις των διαμαρτυριών που επικρίνουν αυτήν την πολιτική.
Επιστέγασμα αυτών των απαγορεύσεων είναι η ποινική και διοικητική
καταστολή.
Σταθμό στην εν λόγω κατασταλτική προσπάθεια αποτέλεσε η
τετραήμερη απαγόρευση συναθροίσεων στις 15-18 Νοεμβρίου 2020. Η
προσχηματική επίκληση λόγων δημόσιας υγείας που επέβαλλαν την απαγόρευση
γελοιοποιήθηκε μάλιστα από τον ίδιο τον αρμόδιο υπουργό Μ. Χρυσοχοϊδη
που δήλωσε εκ των υστέρων ότι "ο ιός δεν μεταδίδεται σε εξωτερικούς
χώρους". Ωστόσο, σε όλη την Ελλάδα επιβλήθηκαν χιλιάδες πρόστιμα σε
διαδηλωτές και διαδηλώτριες που αψήφισαν τις απαγορεύσεις.
Χθες λοιπόν, το Συμβούλιο της Επικρατείας έκανε δεκτό το αίτημα που υπέβαλλα μαζί με τον καλό φίλο και συνάδελφο Βασίλη Τσιγαρίδα και η προσφυγή των διαδηλωτών της Θεσσαλονίκης θα συζητηθεί ενώπιόν του με τη διαδικασία της πρότυπης ("πιλοτικής") δίκης. Η κρίση του επίδικου ζητήματος από το Ανώτατο Διοικητικό Δικαστήριο της χώρας αντιστοιχεί στην κορυφαία νομική και πολιτική σημασία του.
Η διαδικασία της πρότυπης δίκης σημαίνει ότι το ΣτΕ θα κρίνει σειρά νομικών ζητημάτων γενικότερου ενδιαφέροντος. Έτσι, με απλά λόγια, θα κριθεί αν η εκάστοτε κυβερνητική πλειοψηφία μπορεί να προσθέτει κατά το δοκούν λόγους απαγόρευσης συναθροίσεων στους συνταγματικά προβλεπόμενους. Θα κριθεί η αδιαφορία της κυβερνητικής πλειοψηφίας να ζητήσει ακόμα και την απλή γνώμη της Επιτροπής ειδικών που η ίδια συνέστησε. Θα κριθεί, σε τελική ανάλυση, αν η ελληνική διοικητική δικαιοσύνη θα αρκεστεί στην επίκληση λόγων "δημοσίου συμφέροντος" ή θα ακολουθήσει τις πιο εκλεπτυσμένες σταθμίσεις της διεθνούς νομολογίας, από τη Γερμανία και τη Γαλλία μέχρι τις ΗΠΑ και την Ινδία.
Σε κάθε περίπτωση πάντως, η ιστορική εμπειρία έχει δείξει ότι η θεμελίωση και η υπεράσπιση των δημοκρατικών ελευθεριών δεν είναι τόσο υπόθεση δικαστικής διαμάχης όσο ζήτημα κοινωνικής εγρήγορσης. Δύο αιώνες μετά τη γαλλική, την αμερικανική και την ελληνική επανάσταση, δεν ξεχνάμε ότι βασική νεωτερική κατάκτηση είναι το δικαίωμά μας να διαφωνούμε με την εκάστοτε κυβέρνηση και να το εκφράζουμε. Στο χέρι μας είναι οι επίδοξοι Σουλτάνοι να έχουν την τύχη της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας.
Για το θέμα τοποθετήθηκε μέσω Facebook και ο δικηγόρος Θανάσης Καμπαγιάννης, επισημαίνοντας ότι η υπόθεση των καταχρηστικών προστίμων γίνεται πραγματικός κίνδυνος για τη δημοκρατία όταν αυτά επιβάλλονται στις «παράνομες απαγορεύσεις των συναθροίσεων με αστυνομικές διαταγές (είχαμε τρεις τέτοιες, στο τετραήμερο 15-18 Νοεμβρίου, στις 6 Δεκεμβρίου και στο εξαήμερο 26 Ιανουαρίου έως 1 Φεβρουαρίου)».
«Τα ακυρωτικά δικαστήρια άλλων χωρών (βλ. Γερμανία, Αμερική, Ινδία, κοκ) έχουν ήδη προβεί σε δικαστικό έλεγχο και σε ακύρωση σημαντικών αποφάσεων της Διοίκησης εν μέσω COVID-19, για απαγορεύσεις συγκεντρώσεων, κυκλοφορίας, θρησκευτικής λατρείας, συνθήκες ταφής, κλπ. Το ΣτΕ, με εξαίρεση τον Μεγάλο Περίπατο, έχει μείνει μάλλον άφωνο μπροστά στον κατακλυσμό απαγορεύσεων της τελευταίας χρονιάς.Η δίκη αυτή θα είναι μια καλή ευκαιρία να τεθούν οι δικαστές προ των δικών τους ευθυνών. Και αυτό έχει από μόνο του μια ξεχωριστή σημασία» τονίζει σε άλλο σημείο.
Η τοποθέτηση Καμπαγιάννη
Η μάχη ενάντια στα καταχρηστικά πρόστιμα είναι μάχη για την ισονομία και τη δημοκρατία.
Η μεγαλύτερη πρόκληση στις ανεμελιές του Πρωθυπουργού στην Πάρνηθα και την Ικαρία δεν είναι η «λάθος εικόνα», όπως ισχυρίζεται η κυβέρνηση. Είναι η έλλειψη κάθε έννοιας ισονομίας, καθώς την ώρα που η κουστωδία του Πρωθυπουργού έστηνε τσιμπούσι παραβιάζοντας τα μέτρα, χιλιάδες πολίτες δέχονταν πρόστιμα για ήσσονος σημασίας πράξεις ή παραλείψεις, όπως ότι βάδιζαν σε ένα βουνό ή κάθονταν σε ένα παγκάκι.
Εκεί που η υπόθεση των καταχρηστικών προστίμων γίνεται πραγματικός κίνδυνος για τη δημοκρατία είναι στις παράνομες απαγορεύσεις των συναθροίσεων με αστυνομικές διαταγές (είχαμε τρεις τέτοιες, στο τετραήμερο 15-18 Νοεμβρίου, στις 6 Δεκεμβρίου και στο εξαήμερο 26 Ιανουαρίου έως 1 Φεβρουαρίου). Τα εκατοντάδες πρόστιμα του Νοέμβρη και του Δεκέμβρη πρέπει να ακυρωθούν και αυτό είναι υπόθεση του μαζικού κινήματος και κάθε δημοκρατικού πολίτη ξεχωριστά: οι πολίτες στους οποίους υπεβλήθησαν τήρησαν απαρέγκλιτα τις υγειονομικές προφυλάξεις και εκπροσώπησαν όλες και όλους μας στην άσκηση των συνταγματικών δικαιωμάτων μας.
Ως δικηγόροι αναλάβαμε και την δικαστική αμφισβήτηση αυτών των προστίμων. Μετά από δύο διαδικτυακές συναντήσεις συναδελφισσών και συναδέλφων, υπεβλήθησαν ήδη προσφυγές στα Διοικητικά Δικαστήρια και ετοιμάζονται και νέες σε διάφορες πόλεις ανά την Ελλάδα. Η απόφαση δεν θα ληφθεί από το κάθε Διοικητικό Πρωτοδικείο ξεχωριστά, αφού ούτως ή άλλως οι προσφεύγοντες δεν έχουν τη δυνατότητα (ούτε έχει νόημα) να υποβάλλουν αιτήσεις αναστολής και αιτήματα για προσωρινή διαταγή. Υποβλήθηκε έτσι αίτημα για πιλοτική δίκη στο Συμβούλιο της Επικρατείας με συγγραφείς τους καλούς νομομαθείς συναδέλφους Βασίλη Τσιγαρίδα και Χαράλαμπο Κουρουνδή, που έγινε δεκτό. Έτσι, το ΣτΕ καλείται να κρίνει, απ' αφορμή αυτά τα πρόστιμα, επί της συνταγματικότητας των αστυνομικών απαγορεύσεων του Νοεμβρίου και του Δεκεμβρίου - εκκρεμεί ήδη και η αίτηση που έχουν υποβάλει (και που έχει ήδη δικαστεί) η ΕλΕΔΑ και το ΜέΡΑ25.
Τα ακυρωτικά δικαστήρια άλλων χωρών (βλ. Γερμανία, Αμερική, Ινδία, κοκ) έχουν ήδη προβεί σε δικαστικό έλεγχο και σε ακύρωση σημαντικών αποφάσεων της Διοίκησης εν μέσω COVID-19, για απαγορεύσεις συγκεντρώσεων, κυκλοφορίας, θρησκευτικής λατρείας, συνθήκες ταφής, κλπ. Το ΣτΕ, με εξαίρεση τον Μεγάλο Περίπατο, έχει μείνει μάλλον άφωνο μπροστά στον κατακλυσμό απαγορεύσεων της τελευταίας χρονιάς.
Η δίκη αυτή θα είναι μια καλή ευκαιρία να τεθούν οι δικαστές προ των δικών τους ευθυνών. Και αυτό έχει από μόνο του μια ξεχωριστή σημασία.
Η απόφαση του ΣτΕ για την πιλοτική δίκη
ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ
ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ ΤΗΣ ΕΠΙΚΡΑΤΕΙΑΣ
ΠΡΑΞΗ 4/2021 της Επιτροπής του άρθρου 1 παρ 1 του ν 3900/2010
Η Επιτροπή του άρθρου 1 παρ. 1 του ν. 3900/2010, όπως ισχύει, αποτελούμενη από την Πρόεδρο του Συμβουλίου της Επικρατείας Ειρήνη Σάρπ, την αρχαιότερη Αντιπρόεδρο και Πρόεδρο του καθ’ ύλην αρμόδιου Δ΄ Τμήματος Μαρία Καραμανώφ και τον επόμενο κατά σειρά αρχαιότητας Αντιπρόεδρο Ιωάννη Γράβαρη,
Αφού έλαβε υπ' όψιν:
α) το άρθρο 1 του ν 3900/2010,
β) την από 22.1.2021 αίτηση (..........) 46 φυσικών προσώπων, με την οποία ζητείται, κατ’ επίκληση του άρθρου 1 παρ. 1 του ν. 3900/2010, να εισαχθεί προς εκδίκαση στο Συμβούλιο της Επικρατείας η εκκρεμής ενώπιον του Διοικητικού Πρωτοδικείου Θεσσαλονίκης υπόθεσή τους, κατόπιν ασκήσεως της από 8.1.2021 (....../8.1.2021) προσφυγής. Με την εν λόγω προσφυγή οι 46 αιτούντες ζητούν την ακύρωση ισάριθμων (46) πράξεων επιβολής προστίμου ύψους 300 ευρώ, που εκδόθηκαν την 17.11.2020 σε βάρος εκάστου εξ αυτών δυνάμει της υπ’ αριθμ. 1029/8/18 από 13.11.2020 Απόφασης του Αρχηγού της Ελληνικής Αστυνομίας (Β΄ 5046/14.11.2020), με την οποία, όπως αναφέρεται στην απόφαση, για επιτακτικούς λόγους αντιμετώπισης σοβαρού κινδύνου δημόσιας υγείας (κίνδυνος διασποράς κορωνοϊού COVID-19), αποφασίσθηκε η απαγόρευση όλων των δημόσιων συναθροίσεων στο σύνολο της Επικράτειας, στις οποίες συμμετέχουν τέσσερα ή περισσότερα άτομα από 15 Νοεμβρίου 2020 και ώρα 6.00 πμ έως και τις 18 Νοεμβρίου 2020 ώρα 9.00 μμ, καθώς και η επιβολή κυρώσεων σε περίπτωση παράβασης της ανωτέρω απαγόρευσης. Με την εν λόγω προσφυγή ζητείται επιπλέον η ακύρωση ισάριθμων απορρίψεων των ενδικοφανών προσφυγών που ασκήθηκαν εκ μέρους των ήδη αιτούντων κατά των ανωτέρω πράξεων επιβολής προστίμου. Με την υπό κρίση αίτηση προβάλλεται ότι με την παραπάνω προσφυγή τίθενται τα παρεμπιπτόντως εξεταστέα γενικότερου ενδιαφέροντος ζητήματα α) της συμφωνίας με το Σύνταγμα (άρθρα 11 και 43 του Συντάγματος) της εξουσιοδοτικής διατάξεως (άρθρο εξηκοστό όγδοο παρ. 2 της από 20.3.2020 ΠΝΠ – Α΄ 68, κυρωθείσας με το άρθρο 1 του ν. 4683/2020 – Α΄ 83), δυνάμει της οποίας εκδόθηκε η ως άνω απόφαση του Αρχηγού της Ελληνικής Αστυνομίας, β) της συμφωνίας της ίδιας ως άνω αποφάσεως του Αρχηγού της Ελληνικής Αστυνομίας με το Σύνταγμα (άρθρα 11, 25, 43 και 48 του Συντάγματος), με τον ν. 4703/2020 «Δημόσιες υπαίθριες συναθροίσεις και άλλες διατάξεις» (Α΄ 131) και με το άρθρο 1 της από 6.11.2020 ΚΥΑ «Έκτακτα μέτρα προστασίας της δημόσιας υγείας από τον κίνδυνο περαιτέρω διασποράς του κορωνοϊού COVID-19 στο σύνολο της Επικράτειας για το διάστημα από το Σάββατο 7 Νοεμβρίου 2020 έως και τη Δευτέρα 30 Νοεμβρίου 2020» (Β΄ 4899), καθώς και γ) της τήρησης των ουσιωδών τύπων της διαδικασίας (διαδικασία γνωμοδοτήσεως, αιτιολογία) για την έκδοση της ως άνω αποφάσεως του Αρχηγού της Ελληνικής Αστυνομίας. Ισχυρίζονται δε οι αιτούντες ότι τα ως άνω ζητήματα έχουν συνέπειες για ευρύτερο κύκλο προσώπων, διότι αφορούν στο επίπεδο προστασίας των συνταγματικών δικαιωμάτων την εποχή της πανδημίας, ενώ ήδη εκκρεμούν παρόμοιες προσφυγές (καθ’ ύλην αρμοδιότητας μονομελούς πρωτοδικείου) σε διάφορα Διοικητικά Πρωτοδικεία της χώρας (Θεσσαλονίκη, Κέρκυρα, Ηράκλειο, Τρίκαλα) κατά πράξεων επιβολής προστίμων για αποδοθείσες παραβάσεις τόσο της ως άνω αποφάσεως του Αρχηγού της Ελληνικής Αστυνομίας, όσο και της από 4.12.2020 αποφάσεως του Αρχηγού της Ελληνικής Αστυνομίας (Β΄ 5344/4.12.2020) περί δημοσίων υπαίθριων συναθροίσεων (άρα με παρόμοια νομικά ζητήματα).
γ) το γεγονός ότι για την αίτηση αυτή έχει κατατεθεί το νόμιμο παράβολο (υπ’ αριθμ. ........ διπλότυπο είσπραξης τύπου Α, σειράς ......... της ΔΟΥ Θεσσαλονίκης),
α π ο φ α σ ί ζ ε ι
την αποδοχή του ανωτέρω αιτήματος, διότι συντρέχουν οι προϋποθέσεις εφαρμογής του άρθρου 1 του ν. 3900/2010.
δ ι α τ ά σ σ ε ι
1. Να εισαχθεί στο Συμβούλιο της Επικρατείας η με αριθμό κατάθεσης ......./8.1.2021 προσφυγή, η οποία εκκρεμεί ενώπιον του Διοικητικού Πρωτοδικείου Θεσσαλονίκης
2. Να αποδοθεί στους αιτούντες το κατατεθέν για την υποβολή της παρούσας αιτήσεως παράβολο και
3. Να δημοσιευθεί η πράξη αυτή στις ημερήσιες εφημερίδες «ΤΑ ΝΕΑ» και «ΕΣΤΙΑ» και να αναρτηθεί στην ιστοσελίδα του Συμβουλίου της Επικρατείας
Η παρούσα πράξη συνεπάγεται την αναστολή εκδίκασης των εκκρεμών υποθέσεων, στις οποίες ανακύπτει το ίδιο ζήτημα.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου