Δίκτυο Καταγραφής Περιστατικών Ρατσιστικής Βίας: Η Δικαιοσύνη θωρακίζει το κράτος δικαίου και τα ανθρώπινα δικαιώματα στην Ελλάδα

Σκίτσο της Δ. Νικολαΐδη, στο πλαίσιο της καμπάνιας “Βάλ’ Τους Χ Ο Μαύρος Χάρτης Της Ρατσιστικής Βίας”

Το δικαστήριο ολοκληρώνει την εκδίκαση της υπόθεσης της Χρυσής Αυγής μετά από μία μακρά διαδικασία σχεδόν έξι ετών, αποφαινόμενο ομόφωνα ότι η Χρυσή Αυγή συστάθηκε και δρούσε ως εγκληματική οργάνωση και κρίνοντας ενόχους την πλειοψηφία των κατηγορουμένων για σειρά εγκληματικών πράξεων.

Το Δίκτυο Καταγραφής Περιστατικών Ρατσιστικής Βίας και οι 47 οργανώσεις που το αποτελούν χαιρετίζουν την απόφαση αυτή – ορόσημο με την οποία έμπρακτα θωρακίζεται το κράτος δικαίου στην Ελλάδα και δίνεται σαφές μήνυμα καταδίκης της εγκληματικής δραστηριότητας της Χρυσής Αυγής. Παράλληλα το Δίκτυο συγχαίρει για την καθοριστική συμβολή τους και την επιμονή που επέδειξαν στην εκδίκαση της υπόθεσης τα θύματα, οι οικογένειές τους και το σύνολο των συνηγόρων τους καθώς και όλες και όλοι που συμμετείχαν, με συνέπεια και αποφασιστικότητα, στο πλέγμα αλληλεγγύης που υποστήριξε τα θύματα και τους μάρτυρες σε αυτή τη μακρά πορεία προς τη δικαίωση.

Το Δίκτυο Καταγραφής Περιστατικών Ρατσιστικής Βίας παρακολούθησε με μεγάλο ενδιαφέρον τη δίκη της Χρυσής Αυγής, στην οποία κλήθηκε να καταθέσει εκ μέρους της νομικής ομάδας των Αιγύπτιων Αλιεργατών περιστατικό το οποίο ήταν ένα εκ των 154 που κατέγραψε το 2012. Από την ίδρυση του, το 2011, το Δίκτυο είχε κρούσει επανειλημμένα τον κώδωνα του κινδύνου για τη δραματική αύξηση των ρατσιστικών επιθέσεων αλλά και για τον τρόπο με τον οποίο γίνονταν (modus operandi). Υπενθυμίζεται ότι καθοριστικός παράγοντας για την ίδρυση του Δικτύου ήταν σε μεγάλο βαθμό η απόφαση εκπροσώπων των οργανώσεων της κοινωνίας των πολιτών και των κοινοτήτων των θυμάτων ρατσιστικής βίας, να ανταποκριθούν άμεσα και συντονισμένα στις ανάγκες που προέκυψαν από την οργανωμένη δράση της Χρυσής Αυγής. Και ήταν οι ίδιοι φορείς, που αργότερα το 2011 προχώρησαν με τη συμπαράσταση της Εθνικής Επιτροπής για τα Δικαιώματα του Ανθρώπου και της Ύπατης Αρμοστείας του ΟΗΕ για τους Πρόσφυγες, στη δημιουργία του Δικτύου, με στόχο την τεκμηρίωση της αύξησης των ρατσιστικών επιθέσεων και της οργανωμένης ξενοφοβικής βίας καθώς και τη διεκδίκηση εκείνων των αλλαγών που θα έβαζαν τέλος στο κλίμα ατιμωρησίας που είχε καλλιεργηθεί για μακρά περίοδο. Σήμερα, και οι πέντε κατηγορούμενοι στην υπόθεση των Αιγύπτιων Αλιεργατών, βρέθηκαν ένοχοι, αποκαθιστώντας το αίσθημα ασφάλειας και δικαίωσης τόσο στα θύματα, όσο και ευρύτερα στις κοινότητες που ανήκουν, αλλά και εν γένει στο κοινωνικό σύνολο.

Ωστόσο, δεν υπάρχει κανένα περιθώριο εφησυχασμού. Μολονότι, με βάση τις καταγραφές το Δικτύου, τα κρούσματα οργανωμένης βίας έχουν μειωθεί από το 2013, το Δίκτυο, όπως παρουσίασε στην τελευταία του ετήσια έκθεση για το 2019, συνεχίζει να καταγράφει επιθέσεις που παρουσιάζουν στοιχεία οργάνωσης ή τελούνται από οργανωμένες ομάδες, ενώ διαπιστώνει την αυξητική τάση στα περιστατικά ρατσιστικής βίας σε διάφορες εκφάνσεις της καθημερινότητας τόσο κατά προσφύγων και μεταναστών όσο και κατά ΛΟΑΤΚΙ ατόμων. Ανησυχητικές δε παραμένουν οι επιθέσεις σε βάρος των υπερασπιστών των ανθρωπίνων δικαιωμάτων.

Όπως έχει επισημάνει το Δίκτυο σε προηγούμενες τοποθετήσεις του καθοριστικό ρόλο στην ανάπτυξη τέτοιων συμπεριφορών παίζει και η ρατσιστική ρητορική που αναπτύσσεται από μέρος του πολιτικού κόσμου, σε κεντρικό και τοπικό επίπεδο, και των ΜΜΕ και συμβάλλει καθοριστικά στην εδραίωση της ξενοφοβίας και της μισαλλοδοξίας. Για το λόγο αυτό, το Δίκτυο συνεχίζει να καλεί τους εκπροσώπους της Πολιτείας, της τοπικής αυτοδιοίκησης, αλλά και τους εκπροσώπους των ΜΜΕ να απόσχουν από τη ρατσιστική ρητορική που κανονικοποιεί και ενθαρρύνει ξενοφοβικές και ευρύτερα ρατσιστικές αντιδράσεις ενώ πλήττει ανεπανόρθωτα την κοινωνική ειρήνη και συνοχή.

Άλλωστε, η δικαστική απόφαση έρχεται να υπενθυμίσει ότι η καταπολέμηση του ρατσισμού και της ρατσιστικής βίας και η διά του νόμου αντιμετώπιση των βίαιων, ξενοφοβικών ομάδων είναι ζήτημα ενίσχυσης των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και σεβασμού της νομιμότητας. Ο δε αντίκτυπος της καταδίκης της Χρυσής Αυγής εκφράζει στην πράξη την προστασία που παρέχει ο νόμος σε κάθε άτομο διαφορετικό και κάθε μέλος μιας κοινότητας που στοχοποιείται από άτομα και ομάδες με ρατσιστικό, ξενοφοβικό, ομοφοβικό ή τρανσφοβικό κίνητρο. Ας αποτελέσει η απόφαση αυτή ένα ακόμα έναυσμα ώστε κανένα έγκλημα υποκινούμενο αποκλειστικά ή σωρευτικά από προκατάληψη να μην μένει ατιμώρητο.