Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας: Γκάζι στις αδειοδοτήσεις, φρένο στο χωροταξικό

Eurokinissi-ΠΑΠΑΔΟΠΟΥΛΟΣ ΒΑΣΙΛΗΣ

Άρης Χατζηγεωργίου 

 

Τουλάχιστον ενάμιση χρόνο ακόμα θα καθυστερήσει το Ειδικό Χωροταξικό Πλαίσιο για τις Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας, που θα θέτει κανόνες και περιορισμούς στην τοποθέτησή τους ● Ο υφυπουργός Περιβάλλοντος Ν. Ταγαράς υπέγραψε απόφαση που δίνει παράταση 11 και πλέον μηνών για τη μελέτη αναθεώρησης του ΕΧΠ ● Προσεχώς, όμως, ψηφίζεται η απλοποίηση των διαδικασιών αδειοδότησης των ΑΠΕ! Ετσι, χωρίς κανόνες θα προχωρήσει η «πράσινη» μετάβαση.

Οποιος δεν θέλει να... ζυμώσει, σπέρνει αβέρτα τεράστιες ανεμογεννήτριες και φωτοβολταϊκά. Τουλάχιστον ενάμιση χρόνο ακόμη θα καθυστερήσει το Ειδικό Χωροταξικό Πλαίσιο (ΕΧΠ) για τις Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας (ΑΠΕ), που θα έπρεπε να είναι ήδη έτοιμο για να θέτει, υποτίθεται, κανόνες και περιορισμούς στην τοποθέτησή τους.

Αυτό προκύπτει από απόφαση που υπέγραψε πριν από λίγες μέρες ο υφυπουργός Περιβάλλοντος, Νικόλαος Ταγαράς, και χορηγεί παράταση 11,5 μηνών για την ολοκλήρωση, όχι του ΕΧΠ, αλλά της μελέτης για την αξιολόγηση και την αναθεώρησή του. Το Χωροταξικό Πλαίσιο που ισχύει σήμερα και βάσει του οποίου ολόκληρες περιοχές (π.χ. Νότια Εύβοια) κατακλύζονται από ανεμογεννήτριες χρονολογείται από την εποχή του Γιώργου Σουφλιά το 2008. Η διαδικασία για την αναμόρφωσή του ξεκίνησε το 2018 και ο διαγωνισμός για την απαραίτητη μελέτη βγήκε στον αέρα τον Φεβρουάριο του 2019. Ομως:

■ Το συμφωνητικό με τον ανάδοχο της μελέτης υπεγράφη 20 μήνες αργότερα, τον Οκτώβριο του 2020. Ο τότε υπουργός Περιβάλλοντος και Ενέργειας, Κ. Χατζηδάκης, υποσχόταν τον Νοέμβριο του ίδιου χρόνου ότι το νέο χωροταξικό για τις ΑΠΕ θα είναι έτοιμο τον Απρίλιο του 2022.

■ Ακολούθησε ένας ορυμαγδός αρχικών αδειοδοτήσεων για νέα έργα ΑΠΕ και υλοποίηση μεγάλων εγκαταστάσεων με ταχείς ρυθμούς μέσα στη διάρκεια της πανδημίας, ενώ εναλλακτικές μορφές, όπως εκείνη των Ενεργειακών Κοινοτήτων, καρκινοβατούν.

■ Εντονες ήταν σε πολλές περιπτώσεις οι αντιδράσεις τοπικών φορέων που διαμαρτύρονταν για τη χωρίς κανόνες εγκατάσταση ΑΠΕ. Οποτε οι διαμαρτυρίες αυτές έφταναν στη Βουλή, η κυβέρνηση προσπαθούσε να καθησυχάσει επικαλούμενη και το νέο Χωροταξικό Πλαίσιο που «οσονούπω» θα ήταν έτοιμο.

■ Ενδεικτικά ήταν όσα είπε στη Βουλή, απαντώντας σε επίκαιρη ερώτηση τον Ιούλιο του 2021, ο νυν υπουργός Περιβάλλοντος και Ενέργειας, Κ. Σκρέκας, που ισχυρίστηκε ότι το υπουργείο εργάζεται για την ολοκλήρωση του Ειδικού Χωροταξικού Πλαισίου για τις ΑΠΕ, βρίσκεται κοντά στη «γραμμή τερματισμού», ενώ λίγες μέρες αργότερα, στην Ολομέλεια της Βουλής, δεσμευόταν ότι μέχρι τέλος του χρόνου θα το είχαν ολοκληρώσει.

■ Σε όλο αυτό το διάστημα οι περιβαλλοντικές οργανώσεις διαμαρτύρονται για την έλλειψη χωροταξικού. Το WWF αναφέρει τον Αύγουστο ότι «οι πολιτικές και τα εργαλεία χωρικού σχεδιασμού έχουν μέχρι σήμερα εφαρμοστεί σε ιδιαίτερα περιορισμένο βαθμό και με αποσπασματικό τρόπο» και αυτό «γίνεται εμφανές από τις υφιστάμενες τάσεις χωροθέτησης των ΑΠΕ, με εγκαταστάσεις να αναπτύσσονται σχεδόν σε όλη την επικράτεια, πολλές φορές σε περιοχές υψηλής φυσικής αξίας, δημιουργώντας σημαντικές πιέσεις σε ευαίσθητα είδη, οικοτόπους και οικοσυστήματα». «Η ανάγκη για αποτελεσματικές χωρικές ρυθμίσεις καθίσταται ακόμα περισσότερο επιτακτική εάν ληφθεί υπόψη ότι η ανάπτυξη και χωρική επέκταση των ΑΠΕ πρόκειται να αυξηθεί με πολύ μεγαλύτερο ρυθμό κατά τα επόμενα χρόνια» συμπληρώνει το WWF, θυμίζοντας ότι η ανάθεση της τρέχουσας μελέτης έγινε με υπέρμετρη καθυστέρηση και «δεν υπάρχει κανένα περιθώριο για πρόσθετες καθυστερήσεις».

■ Ομως τον Δεκέμβριο του 2021 παραλαμβάνεται μόλις το πρώτο στάδιο της μελέτης και δίνεται εντολή για την έναρξη του δεύτερου σταδίου. Τον Μάρτιο του 2022 οι προθέσεις καθυστέρησης είναι πλέον εμφανείς, καθώς ξεκινά η διαδικασία για την έγκριση της παράτασης του χρονοδιαγράμματος.

■ Στο μεταξύ η ενεργειακή κρίση έχει φουντώσει και ο πόλεμος στην Ουκρανία μετατρέπεται σε χρυσή ευκαιρία για την επιτάχυνση των διαδικασιών αδειοδότησης. Τον Απρίλιο του 2022 τίθεται σε διαβούλευση νομοσχέδιο για τον εκσυγχρονισμό και την απλοποίηση της αδειοδοτικής διαδικασίας που αφορά ΑΠΕ, παραγωγή και αποθήκευση ηλεκτρισμού και ανάπτυξη πλωτών φωτοβολταϊκών, το οποίο κατατίθεται τις επόμενες μέρες στη Βουλή προς ψήφιση.

■ Κατόπιν τούτων ένα νέο Ειδικό Χωροταξικό Πλαίσιο που θα έβαζε φραγμούς στη βιομηχανία των ΑΠΕ απομακρύνεται. Ο Ν. Ταγαράς υπογράφει την παράταση του χρονοδιαγράμματος για τη μελέτη κατά 11 μήνες και 14 μέρες, ώς τον Απρίλιο του 2023. Οπως μάλιστα αναφέρει στην απόφαση, «η καθυστέρηση εκτέλεσης του χρονοδιαγράμματος της σύμβασης οφείλεται κυρίως σε γεγονότα που δεν ήταν δυνατό να προβλεφθούν και να αποφευχθούν».

«Η κυβέρνηση, που επαίρεται ότι την ενδιαφέρει η ανάπτυξη των ΑΠΕ και πλασάρεται ως πράσινη, καθυστερεί ακόμα μία φορά τον ολοκληρωμένο σχεδιασμό, αφήνοντας και άλλο περιθώριο για τη χωροθέτηση ΑΠΕ με όρους «φαρ ουέστ» επισημαίνουν σε κοινή τους δήλωση οι αρμόδιοι βουλευτές του ΣΥΡΙΖΑ, Σωκράτης Φάμελλος και Πέτη Πέρκα. Επικαλούμενοι την απόφαση Ταγαρά, μιλούν για «μια κυβέρνηση ψευτοπράσινη, που ναρκοθετεί την ανάπτυξη των ΑΠΕ, οδηγώντας τες σε χωροθέτηση χωρίς κανόνες και τροφοδοτώντας αντιθέσεις στις τοπικές κοινωνίες και επιπτώσεις στο περιβάλλον και τελικά δυσφημώντας την πράσινη μετάβαση», ενώ θυμίζουν ότι «όλο αυτό το διάστημα η κυβέρνηση ανακυκλώνει την ανύπαρκτη πρόοδο της μελέτης, όπως έκανε ο κ. Μητσοτάκης τον Οκτώβριο 2019 στον Καφηρέα, που αναφέρθηκε παραπλανητικά σε ανάθεση της μελέτης όταν η τελική συμβασιοποίηση έγινε έναν χρόνο μετά».