«Σεβαστείτε τη Ροτόντα, όχι στον φανατισμό» - Συλλογή υπογραφών

Dreamstime.com

Απόστολος Λυκεσάς

Το αίτημα του μητροπολίτη Θεσσαλονίκης Ανθιμου για την τοποθέτηση σταυρού επί του τρούλου έφερε αντιδράσεις και συγκέντρωση υπογραφών.

Σαν να μην πέρασε μια μέρα -όταν πριν από έξι χρόνια συγκεντρώνονταν υπογραφές προς υπεράσπιση της Ροτόντας-, πολίτες της Θεσσαλονίκης συγκεντρώνουν εκ νέου ηλεκτρονικά υπογραφές προκειμένου να θυμίσουν ότι το «σύμβολο της πολυπολιτισμικής ιστορίας της Θεσσαλονίκης απειλείται», ζητώντας από το υπουργείο Πολιτισμού «να επιδείξει τον αρμόζοντα σεβασμό και η Ροτόντα να αποτελέσει ένα θετικό παράδειγμα διαχείρισης της παγκόσμιας πολιτιστικής κληρονομιάς» και μάλιστα «σε μια εποχή που ο φανατισμός έχει οδηγήσει στη θρησκευτική οικειοποίηση οικουμενικών μνημείων, όπως στην περίπτωση της Αγια-Σοφιάς».

Πρόκειται για την πρώτη αντίδραση στο αίτημα του μητροπολίτη Θεσσαλονίκης Ανθιμου, ο οποίος με επιστολή του στο ΥΠΠΟ ζητά την τοποθέτηση σταυρού επί του τρούλου, «ισχυριζόμενος ότι «αλλιώς μπερδεύονται οι επισκέπτες και οι χριστιανοί Θεσσαλονικείς» και πως «βλέποντας μόνο τον μιναρέ θεωρούν ότι πάντα ήταν μουσουλμανικός χώρος λατρείας»». Στο θέμα έχει αναφερθεί εκτενώς η «Εφ.Συν.» (21.5.2022, «Ο Ανθιμος διεκδικεί ξανά τη Ροτόντα»), ανακινώντας ένα ζήτημα που είχε αποσυρθεί το 2016 μετά τις αντιδράσεις που είχε προκαλέσει η προσπάθεια της μητρόπολης («Εφ.Συν.» 15.1.2016, «Η Ροτόντα ενώνει») και που είχε βρει πολλά και ανόμοια μεταξύ τους πρόσωπα να υπογράφουν τότε το κείμενο διαμαρτυρίας (Τάσος Κουράκης, Σώτη Τριανταφύλλου, Αντώνης Λιάκος, Γιώργος Μαργαρίτης, Τριαντάφυλλος Μηταφίδης, Σπύρος Βούγιας, Ανδρέας Τάκης, Κρίτων Αρσένης, Παναγιώτα Ατζακά, Εφη Μανωλεδάκη, Γιώργος Κορδομενίδης κ.ά.).

Στο κείμενο που έχει αναρτηθεί στο διαδίκτυο και το έχουν υπογράψει ήδη 500 και πλέον πολίτες, καλλιτέχνες, συγγραφείς, υπό τον τίτλο «H Ροτόντα μνημείο παγκόσμιας πολιτιστικής κληρονομιάς. Να το σεβαστούμε», υπενθυμίζουν «ότι το Συμβούλιο της Επικρατείας, το ανώτατο δικαστήριο της χώρας, με την 9/2020 απόφασή του απέρριψε την τοποθέτηση σταυρού, ενώ ήδη με την 2068/1999 απόφασή του έκανε ξεκάθαρο ότι η Ροτόντα δεν προορίζεται για την εξυπηρέτηση θρησκευτικού σκοπού».

Το κείμενο περιέχει μια συνοπτική αναφορά στην ιστορία του μνημείου «που χτίστηκε τον 4ο μ.Χ. αιώνα με προορισμό να είναι μαυσωλείο του αυτοκράτορα Γαλερίου ή ρωμαϊκός ναός και του οποίου τα παλαιοχριστιανικά ψηφιδωτά αποτελούν Μνημείο Παγκόσμιας Κληρονομιάς της UNESCO, είναι το μόνο που διατηρεί τον μιναρέ ανάμεσα σε όλα όσα κατά τη διάρκεια της οθωμανικής περιόδου χρησιμοποιήθηκαν ως τζαμιά.

Dreamstime.com

 

Στην πραγματικότητα, εξωτερικά το μνημείο διαθέτει αρχιτεκτονικά χαρακτηριστικά και από τις τρεις ιστορικές του περιόδους: τη ρωμαϊκή, με την πομπική οδό από το ανάκτορο διά μέσου της Αψίδας του Γαλερίου και την κυλινδρική κατασκευή του, τυπική των μαυσωλείων των Ρωμαίων αυτοκρατόρων, τη χριστιανική με το πρόσθετο ιερό στην ανατολική πλευρά, τη μεταφορά της εισόδου δυτικά και την οθωμανική με ό,τι έχει απομείνει από τον αποκεφαλισμένο από σεισμό μιναρέ, που δεν φέρει πλέον το μουσουλμανικό σύμβολο της ημισελήνου».

Οπως σημειώνεται, «η μνημειακή αξία της Ροτόντας έγκειται στο πώς αποτυπώνει την ιστορική της διαδρομή και την πληθώρα των χρήσεων που εξυπηρέτησε στους αιώνες», ενώ υπογραμμίζεται με σαφήνεια ότι «η συσκότιση γύρω από την ιστορία και τον χαρακτήρα του μνημείου προκαλείται από τη διαχρονική στρατηγική της Εκκλησίας να διεκδικεί κατά αποκλειστικότητα τον χώρο και να αλλοιώνει με μόνιμες κατασκευές τη μορφή του ως μνημείου».

Οι πολίτες που υπογράφουν το κείμενο ζητούν από το ΥΠΠΟ «την προστασία του μνημείου και της ιστορίας του» και καταγγέλλουν «τις προσπάθειες να δημιουργηθούν τετελεσμένα με πολιτική πίεση, με παράνομες πράξεις και με τη διαστρέβλωση δικαστικών αποφάσεων».

-Η ΣΥΛΛΟΓΗ ΥΠΟΓΡΑΦΩΝ ΕΔΩ για όσες/ους θελήσουν να προσυπογράψουν το προαναφερόμενο κείμενο.