Οι μύθοι του ΣΕΒ και η βιομηχανία (ΓΡΑΦΗΜΑ)

Ρεπορτάζ Χριστίνα Κοψίνη

 

Τι απαντά μελέτη του Εθνικού Ινστιτούτου Εργασίας στις κοινότοπες διαπιστώσεις του ΣΕΒ περί έλλειψης ειδικευμένου προσωπικού, που ίσως αποσκοπούν στην απόσπαση κοινοτικών πόρων για την κατάρτιση ● Η ενδεικτική σύγκριση Ελλάδας - Δανίας στο ποσοστό θέσεων υψηλών δεξιοτήτων στον τομέα της Μεταποίησης, όπου η χώρα μας υστερεί εξόφθαλμα.

Με την ολοκλήρωση των προγραμμάτων χορήγησης επιστρεπτέας προκαταβολής και τη λήξη των αναστολών ξεκίνησαν οι απολύσεις. Η αποσύνδεση από τις ρήτρες μη απόλυσης που προέβλεπαν οι αναστολές συμβάσεων και τα προγράμματα επιχορήγησης με τις επιστρεπτέες προκαταβολές, προσφέροντας μια, έστω και προσωρινή, ασφάλεια, προκάλεσαν περισσότερες από 59.000 απολύσεις τον Σεπτέμβριο σε σύγκριση με τον Αύγουστο του 2021, ενώ οι απολύσεις μέσα στο εννεάμηνο του 2021 ήταν αυξημένες κατά 45.598 σε σύγκριση με το αντίστοιχο χρονικό διάστημα του 2020.

Οι απολύσεις έπληξαν ιδιαίτερα τους νέους έως 24 ετών. Σε αυτήν την ηλικιακή κατηγορία έγιναν τον Σεπτέμβριο 22.854 απολύσεις, ενώ περισσότερο από όλους τους κλάδους επλήγη η εστίαση (37.559 απολύσεις), τα καταλύματα (-18.108), η βιομηχανία τροφίμων(-4.235) και το λιανικό εμπόριο (-3.930). Τα στοιχεία που μας επαναφέρουν στη συνήθη απαξιωτική πραγματικότητα της ελληνικής αγοράς εργασίας προέρχονται από το δελτίο του Πληροφοριακού Συστήματος «Εργάνη» που δόθηκε χθες στη δημοσιότητα από το υπ. Εργασίας. Ομως με την επιστροφή στην κανονικότητα της ελληνική αγοράς εργασίας επανήλθαμε και στην επανάληψη όλων των χιλιοειπωμένων στερεοτύπων του Συνδέσμου Επιχειρήσεων και Βιομηχανιών (ΣΕΒ).

Με τη γνωστή τακτική αποσιώπησης των ευθυνών που έχουν και τα μέλη τους-επιχειρήσεις που δεν προχωρούν σε αναβάθμιση των θέσεων εργασίας και δεν επενδύουν σε νέες τεχνολογίες, ο ΣΕΒ προτάσσει και πάλι την έλλειψη δεξιοτήτων του εργατικού δυναμικού, ενώ προτρέπει τους εργαζόμενους να στραφούν σε «δυναμικά τεχνικά επαγγέλματα» με δυο βασικά κριτήρια: πρώτο, το παρατηρούμενο μεγαλύτερο μερίδιο της απασχόλησης (68%) σε «επαγγέλματα μεσαίου επιπέδου προσόντων» την περίοδο 2013-2019 και, δεύτερο, τους αυξημένες, πάνω από τον μέσο μισθό, αποδοχές στα συγκεκριμένα επαγγέλματα. Σε μια περίοδο που συντάσσεται το νομοσχέδιο για την κατάρτιση, είναι πιθανό η ανάλυση του ΣΕΒ περί δυναμικών τεχνικών επαγγελμάτων να αποσκοπεί περισσότερο στη διασύνδεση των αναγκών σε κατάρτιση προσωπικού που έχουν οι επιχειρήσεις-μέλη του από τους χρηματοδοτικούς πόρους του Ταμείου Ανάκαμψης και του ΕΣΠΑ.

Απάντηση επιστημονική σε κοινότοπες διαπιστώσεις του ΣΕΒ για τα δυναμικά επαγγέλματα, και μάλιστα την ημέρα που καταγράφεται ρεκόρ απολύσεων, δίδει το Εθνικό Ινστιτούτο Εργασίας (ΕΙΕ), εποπτευόμενος οργανισμός του υπουργείου Εργασίας. Αντλώντας στοιχεία από ένα σημαντικό εργαλείο που διαθέτει, τον Μηχανισμό Διάγνωσης των αναγκών στην αγορά εργασίας (ένα από τα λίγα καλά των προαπαιτουμένων που έθεσαν οι πιστωτές), οι Σταύρος Γαβρόγλου, επιστημονικός υπεύθυνος του Ινστιτούτου, και Βάιος Κώτσιος, κύριος ερευνητής, κάτοχοι κι οι δυο PhD, σε μελέτη τους με τίτλο «Δεξιότητες: μύθοι και πραγματικότητα» θέτουν τον δάκτυλον επί τον τύπον των ήλων. «Το πρόβλημα της ελληνικής οικονομίας δεν είναι [τόσο] ότι ο νευραλγικός κλάδος της Μεταποίησης συγκεντρώνει μόνο ένα σχετικά μικρό μέρος της απασχόλησης, αλλά ότι η ελληνική Μεταποίηση δεν είναι, ως επί το πλείστον, υψηλού επιπέδου» σημειώνουν.

Σε τι διαφέρουμε από τη Δανία

«Η Δανία ευημερεί σε σχέση με την Ελλάδα παρά το γεγονός ότι στη χώρα ο κλάδος της Μεταποίησης δεν συγκεντρώνει πολύ μεγαλύτερο μερίδιο της απασχόλησης σε σύγκριση με αυτό της Ελλάδας (11% έναντι 10%). Η μεγάλη διαφορά έγκειται στο ότι στη Δανία το 44,8% των θέσεων εργασίας είναι θέσεις υψηλών δεξιοτήτων όταν στην Ελλάδα το αντίστοιχο ποσό είναι μόλις 19%», αναφέρουν οι ερευνητές του ΕΙΕ.

Αλλωστε, όπως καταδεικνύει η ανάλυση του Μηχανισμού διάγνωσης αναγκών, οι κλάδοι που έρχονται σήμερα πρώτοι σε αριθμό απολύσεων είναι εκείνοι που χαρακτηρίζονται από χαμηλές δεξιότητες»... Πρόκειται για τους κλάδους που θα πρέπει να αναδιαρθρωθούν κατά προτεραιότητα, ώστε να παρέχουν ταυτοχρόνως πιο ποιοτικές θέσεις εργασίας (μετάβαση σε επαγγέλματα υψηλών αντί για μέτριων δεξιοτήτων) και πιο αναβαθμισμένο προϊόν και υπηρεσίες (μετάβαση σε υψηλή προστιθέμενη αξία). «Κλάδοι που παρουσιάζουν τη μεγαλύτερη υστέρηση δεξιοτήτων σε σχέση με τις χώρες της ευρωζώνης: χονδρικό και λιανικό εμπόριο, μεταποίηση, Δημόσια Διοίκηση, κατασκευές, καταλύματα, εστίαση...» σημειώνουν οι ερευνητές.

Σύμφωνα με τη μελέτη του ΕΙΕ, είναι εντυπωσιακή η ελληνική υστέρηση δεξιοτήτων και στον κρίσιμο για την ελληνική οικονομία κλάδο: καταλύματα και εστίαση, όπου μόλις το 11% των θέσεων εργασίας αφορούν επαγγέλματα υψηλών δεξιοτήτων όταν στην ΟΝΕ είναι 18%, με χαμηλότερο ποσοστό στη Φινλανδία (5%) και υψηλότερο στο Βέλγιο (28%). «Η χαμηλή ποιότητα των θέσεων εργασίας των ελληνικών επιχειρήσεων, εάν δεν είναι αυτή που παράγει πρωτογενώς, τότε είναι σίγουρα αυτή που αναπαράγει τα ελλείμματα δεξιοτήτων του εργατικού δυναμικού», τονίζουν οι μελετητές, προκαλώντας όλους όσοι αμφιβάλλουν να συγκρίνουν τον βαθμό αξιοποίησης των εκπαιδευτικών προσόντων από τις επιχειρήσεις, διεθνώς και στη χώρα μας, και συγκεκριμένα το επίπεδο προσόντων που κατέχουν οι εργαζόμενοι με το επίπεδο των δεξιοτήτων που απαιτούν οι θέσεις στις οποίες εργάζονται.

ΠΗΓΗ