Κρουαζιέρα: Ρύπανση, υπερτουρισμός και αμφίβολα οφέλη - Θέλουμε νησιά και πόλεις-εργοστάσια κρουαζιέρας ή τόπους που ζουν και αναπνέουν με σεβασμό στους κατοίκους και το περιβάλλον;

Κίνηση για την Προστασία των Νησίδων

 

Κρουαζιέρα: Ρύπανση, υπερτουρισμός και αμφίβολα οφέλη

Η εικόνα των γιγάντιων κρουαζιερόπλοιων να καταπλέουν στα λιμάνια της Μεσογείου δεν είναι απλώς ένα «τουριστικό θέαμα». Για πολλές πόλεις και νησιά, είναι πηγή ρύπανσης, υπερτουρισμού και κοινωνικών πιέσεων που ξεπερνούν κατά πολύ τα όποια οικονομικά οφέλη.

Το διεθνές κύμα αντίδρασης

Στη Βενετία, το 2021, χιλιάδες κάτοικοι βγήκαν στους δρόμους για να πουν «Όχι στα μεγάλα πλοία», καταγγέλλοντας ότι η κρουαζιέρα εξαφανίζει την κοινωνικοοικονομική ποικιλομορφία της πόλης.

Αντίστοιχες διαμαρτυρίες ξέσπασαν σε Βαρκελώνη, Μασσαλία, Βαλένθια και Λιβόρνο, όπου οι κάτοικοι καταγγέλλουν ότι τα κρουαζιερόπλοια μολύνουν τον αέρα και φέρνουν χιλιάδες επισκέπτες με ελάχιστη ουσιαστική στήριξη στις τοπικές οικονομίες.

Η κατάσταση στην Ελλάδα

Το 2024, οι ελληνικοί λιμένες υποδέχτηκαν:

5.490 αφίξεις
7.927.709 επιβάτες κρουαζιέρας

Σαντορίνη:

- 750 κρουαζιερόπλοια με 1,35 εκατ. επιβάτες.
- 63 «δύσκολες μέρες» με αφίξεις 4-5 πλοίων ταυτόχρονα (έως 25.000 τουρίστες μέσα σε λίγες ώρες).
- Κυκλοφοριακή ασφυξία, κορεσμένες υποδομές και υπέρβαση της φέρουσας ικανότητας του νησιού κατά 70%.

Πειραιάς:

- Οι μετρήσεις δείχνουν διπλάσιες συγκεντρώσεις οξειδίων του αζώτου από τα όρια της Ε.Ε.
- Το 2023, το Transport & Environment κατέταξε τον Πειραιά 3ο πιο ρυπασμένο λιμάνι της Ευρώπης από την κρουαζιέρα (μετά τη Βαρκελώνη και την Τσιβιταβέκια).
- Στην πρώτη δεκάδα και η Μύκονος (8η) και η Σαντορίνη (9η).

Κέρκυρα:

- Ο ιστορικός ιστός της πόλης αλλοιώνεται λόγω υπερτουρισμού και AirBnB.
- Οι μόνιμοι κάτοικοι εκδιώκονται, ενώ συχνά 10.000-15.000 επισκέπτες γεμίζουν τα καντούνια σε μία μόνο μέρα.

Πάτμος:

- Αντιδράσεις για σχέδια κατασκευής προβλήτας 220 μ..
- Οι κάτοικοι ζητούν όρια και κατανομή αφίξεων, τονίζοντας ότι τα οφέλη είναι ελάχιστα: «Παίρνουν ένα αναμνηστικό, άντε ένα νερό και ένα αναψυκτικό».

Η ρύπανση που δεν βλέπουμε

Μετρήσεις σε Σαντορίνη και Κέρκυρα έδειξαν υπέρλεπτα σωματίδια έως 120.000 ανά κυβικό εκατοστό αέρα (όταν το όριο καθαρού αέρα είναι <2.000). Συνολικά, το 2022, τα κρουαζιερόπλοια που έπλεαν γύρω από τα ευρωπαϊκά λιμάνια εξέπεμψαν:

- 509 τόνους οξειδίων του θείου,
- 19.125 τόνους οξειδίων του αζώτου,
- 448 τόνους αιωρούμενων σωματιδίων.

Η κρουαζιέρα ρυπαίνει περισσότερο από όλα τα ΙΧ μιας πόλης μαζί.

Τα οικονομικά οφέλη

Σύμφωνα με την Τράπεζα της Ελλάδος, οι εισπράξεις από την κρουαζιέρα έφτασαν τα 1,112 δισ. ευρώ το 2024. Ωστόσο, τα χρήματα αυτά καταλήγουν στο μεγαλύτερο βαθμό στις ίδιες τις εταιρείες, καθώς οι τοπικές κοινωνίες βλέπουν ελάχιστη κατανάλωση πέρα από «σουβενίρ, νερά και αναψυκτικά».

Συμπέρασμα

Η κρουαζιέρα εμφανίζεται ως «ευλογία» για τον τουρισμό, αλλά στην πραγματικότητα:

- Ρυπαίνει τον αέρα και τη θάλασσα.
- Συμβάλλει στον υπερτουρισμό και στην εκδίωξη των κατοίκων.
- Επιβαρύνει υποδομές και μνημεία.
- Αποφέρει δυσανάλογα λίγα στην τοπική οικονομία.

Ήρθε η ώρα να τεθεί το ερώτημα:

Θέλουμε νησιά και πόλεις-εργοστάσια κρουαζιέρας ή τόπους που ζουν και αναπνέουν με σεβασμό στους κατοίκους και το περιβάλλον;

Πηγή: Γιώργος Μουρμούρης / Long Stories Short