14 Οκτωβρίου 2025

Ηταν ο Σωκράτης και ο Οδυσσέας σιωνιστές; - Του Τάσου Κωστόπουλου (ΕΙΚΟΝΕΣ)

Το άρθρο του Ντάντσιχ, «Οδυσσέας ο σιωνιστής», στον ιστότοπο των Times of Israel. Η σφαγή των μνηστήρων ως ιστορικό προηγούμενο και δικαιολόγηση της εξολόθρευσης των Παλαιστινίων
Ηταν ο Σωκράτης και ο Οδυσσέας σιωνιστές; 

 
Το Πανεπιστήμιο Κρήτης θα συνδράμει την προσπάθεια ακραίων ισραηλινών κύκλων να δικαιολογήσουν το μακελειό της Γάζας με βάση την αρχαιοελληνική κληρονομιά;

Tι σχέση μπορεί να έχει ο Σωκράτης, και γενικότερα η αρχαιοελληνική φιλοσοφία και γραμματεία, με την τρέχουσα αιματηρή εθνοκάθαρση της Γάζας από τους Ισραηλινούς εθνικιστές;

Το ερώτημα δεν είναι ρητορικό. Υπαγορεύεται, απεναντίας, από το τετραήμερο συνέδριο «Socratica VI» της Διεθνούς Εταιρείας Σωκρατικών Μελετών που έχει προγραμματιστεί για την ερχόμενη εβδομάδα (19-23/10) στο Ρέθυμνο, με συνδιοργανωτές το Τμήμα Φιλοσοφίας του Πανεπιστημίου Κρήτης και το Πανεπιστήμιο Μπαρ-Ιλάν του Ισραήλ. Με βασικό, μάλιστα, μέλος της επιστημονικής και οργανωτικής επιτροπής του και πρώτο ομιλητή έναν ακροδεξιό Ισραηλινό πανεπιστημιακό που επικαλείται την ελληνική αρχαιότητα ως δικαιολόγηση της εθνοκαθαρτήριας πολιτικής του Νετανιάχου, υποστηρίζοντας μεταξύ άλλων πως η εξολόθρευση των Παλαιστινίων «νομιμοποιείται» σαν το σημερινό ισοδύναμο της επιστροφής του ομηρικού Οδυσσέα στην Ιθάκη και της εξόντωσης των μνηστήρων που είχαν θρονιαστεί στο ανάκτορό του!

Τη συνδιοργάνωση του συνεδρίου καταγγέλλουν με ανακοίνωσή τους οι Ενιαίοι Φορείς Διδασκόντων των Σχολών Κοινωνικών Επιστημών, Φιλοσοφικής και Επιστημών Αγωγής του Πανεπιστημίου Κρήτης, παραθέτοντας συγκεκριμένα στοιχεία για το ποιόν των Ισραηλινών εταίρων και προειδοποιώντας πως η συνεργασία μαζί τους «εκθέτει το ακαδημαϊκό κύρος του Πανεπιστημίου Κρήτης και επιπλέον προσβάλλει τόσο τη φοιτητική κοινότητα όσο και την τοπική κοινωνία». Τα στοιχεία που επικαλούνται επιβεβαιώνονται δε πλήρως από το δικό μας ρεπορτάζ.

Θεοκρατία και κλασικοί

Ας ξεκινήσουμε με το Πανεπιστήμιο Μπαρ-Ιλάν. Πρόκειται για ίδρυμα με θεοκρατικές ρίζες και διακηρυγμένο σκοπό «την καλλιέργεια της νέας γενιάς ηγετών στον εβραϊκό κόσμο», οι Εβραίοι φοιτητές του οποίου είναι υποχρεωμένοι –όποια κι αν είναι η ειδικότητά τους– να περάσουν πέντε μαθήματα εθνοθρησκευτικής κατήχησης («εβραϊκών σπουδών»), με ξεχωριστά θεολογικά αναγνωστήρια για τα δύο φύλα και ειδικό πρόγραμμα για «ομογενείς» από το εξωτερικό, προϋπόθεση για την εγγραφή των οποίων αποτελεί η συστατική επιστολή κάποιου ραβίνου. Το Μπαρ-Ιλάν συνεργάζεται στενά στο ερευνητικό πεδίο με τις ισραηλινές ένοπλες δυνάμεις και τις υπηρεσίες ασφαλείας και πραγματοποιεί παράνομες (κατά το διεθνές δίκαιο) αρχαιολογικές ανασκαφές στα κατεχόμενα, τα ευρήματα των οποίων δεν γίνονται γι’ αυτόν τον λόγο δεκτά προς δημοσίευση από τα διεθνή περιοδικά του κλάδου. Εξ ου κι έχει μπει στη μαύρη λίστα ευρωπαϊκών ιδρυμάτων, όπως το Πανεπιστήμιο Ερασμος του Ρότερνταμ (το οποίο, σημειωτέον, είναι αντίθετο σ’ ένα γενικό μποϊκοτάζ των ισραηλινών ΑΕΙ), το αρμόδιο τμήμα του οποίου ζήτησε τον περασμένο Μάιο την απόρριψη ή διακοπή κάθε συνεργασίας μαζί του.

Οι επιδόσεις αυτές ωχριούν, ωστόσο, μπροστά στον ίδιο τον Γκάμπριελ Ντάντσιχ, αναπληρωτή καθηγητή εκεί και μέλος της επιστημονικής και οργανωτικής επιτροπής του επίμαχου συνεδρίου, τις εργασίες του οποίου θα ανοίξει με θέμα «Τι είναι οι σωκρατικές σπουδές;».

Ο καθηγητής Γκάμπριελ Ντάντσιχ, συνδιοργανωτής του συνεδρίου του Ρεθύμνου, και η ιστοσελίδα του «Φόρουμ» του, όπου μας εξηγεί πώς ψαρεύει συνηγόρους της ισραηλινής πολιτικής μέσα από παρόμοιες διοργανώσεις

Αμερικανοεβραίος που εγκαταστάθηκε μετά την ενηλικίωση και τις υπερατλαντικές σπουδές του στο Ισραήλ, μόνιμος κάτοικος του (παράνομου κατά το διεθνές δίκαιο) οικισμού Εφράτ που οικοδομήθηκε το 1983 πάνω στη γη τεσσάρων παλαιστινιακών χωριών της Δυτικής Οχθης, οι μισοί κάτοικοι του οποίου ψήφισαν στις τελευταίες εκλογές το ακροδεξιό «Θρησκευτικό Σιωνιστικό Κόμμα» του Σμότριτς, ο Ντάντσιχ χρησιμοποιεί την ελληνική αρχαιότητα μ’ έναν τρόπο εξαιρετικά οικείο στα καθ’ ημάς, μετά ιδίως τη βραχύβια εισβολή της Χρυσής Αυγής στο πολιτικό προσκήνιο.

Οπως διαβάζουμε στο βιογραφικό που έχει αναρτήσει (σε τρίτο πρόσωπο) στον ιστότοπο του Πανεπιστημίου του, ο Ντάντσιχ κάποια στιγμή «διαπίστωσε πως το ανερχόμενο ρεύμα του πλουραλισμού απωθούσε, αρκετά παράδοξα, τις πιο ενδιαφέρουσες ιδεολογίες εκτός δημοσίου χώρου» και πως «οι κλασικοί φαίνονταν ένας ασφαλής χώρος για να μελετήσει και να διδάξει την πιο ενδιαφέρουσα ύλη, δίχως να προσβάλλει τους πλουραλιστές». Δεν χρειάζεται φυσικά ιδιαίτερη σοφία για ν’ αντιληφθεί κανείς τι ακριβώς υπονοείται μ’ αυτές τις διατυπώσεις – ποιοι είναι δηλαδή οι «πλουραλιστές» και ποιες ακριβώς οι περιθωριοποιημένες «πιο ενδιαφέρουσες ιδεολογίες», που ο υπερπατριώτης καθηγητής διδάσκει με κάλυψη «τους κλασικούς». Στον προσωπικό λογαριασμό του στο facebook διαβάζουμε άλλωστε βαθυστόχαστες αναρτήσεις, σύμφωνα με τις οποίες η εθνική παλαιστινιακή ταυτότητα «μαγειρεύτηκε» από την… Κα Γκε Μπε για «ν’ αποσταθεροποιήσει τη Μέση Ανατολή»…

Χαρακτηριστική εικονογράφηση της ιστοσελίδας του «Κλασικού Φόρουμ για Σύγχρονα Ζητήματα». Στη θέση του Σωκράτη ένας αρχαίος πολεμιστής (Μεγαλέξανδρος;) γένους θηλυκού…
Fatima Shbair,File/AP Photo

«Λαϊκή διπλωματία» της γενοκτονίας

Για τον ρόλο που ο συνδιοργανωτής του συνεδρίου επιφυλάσσει στις αρχαιοελληνικές σπουδές, αποκαλυπτική είναι η διαδικτυακή αυτοπαρουσίαση του «Κλασικού Φόρουμ Σύγχρονων Ζητημάτων» που ο ίδιος ίδρυσε προ διετίας κι εξακολουθεί να διευθύνει· αυτοπαρουσίαση που χρησιμοποιεί, κι εδώ, τον παραπλανητικό τίτλο «Μια σωκρατική εξερεύνηση των εγκοσμίων». Το Φόρουμ, διαβάζουμε, «σχηματίστηκε την επαύριο των αντιισραηλινών διαδηλώσεων που σάρωσαν την ακαδημαϊκή κοινότητα ως αντίδραση στη σφαγή των Εβραίων την 7η Οκτωβρίου 2023 και την απάντηση του Ισραήλ. Αποσκοπεί να παράσχει ένα αντίβαρο στις πολυάριθμες αντιισραηλινές οργανώσεις που κυριαρχούν τώρα στον ακαδημαϊκό λόγο». Απαρτιζόμενο «από πανεπιστημιακούς κλασικών και συναφών σπουδών, όπως η ιστορία, η φιλοσοφία και η πολιτική επιστήμη, […] παρέχει μια μοναδική ευκαιρία για την ανάσχεση των αντιισραηλινών αφηγημάτων εκεί απ’ όπου πηγάζουν: μέσα στην ίδια την ακαδημαϊκή κοινότητα. Ενώ πολλές οργανώσεις επιδίδονται σε δημόσια διπλωματία, το δικό μας φόρουμ έχει ορίσει ως διακριτή θέση του να επηρεάσει τον ακαδημαϊκό λόγο προωθώντας σεβαστούς λογίους και χρησιμοποιώντας υφιστάμενους θεσμικούς διαύλους. Καθώς αποτελείται από καθηγητές τόσο Εβραίους όσο και μη Εβραίους, παρέχει την ευκαιρία της ενδυνάμωσης συμμαχιών με τη σιωπηρή πλειοψηφία των μη Εβραίων που δεν αποτελούν μέρος του ευαγγελικού κόσμου».

Δραστηριότητες του Φόρουμ, σύμφωνα πάντα με τον ιστότοπό του, είναι η «δημοσίευση ακαδημαϊκής έρευνας για μια ποικιλία σιωνιστικών θεμάτων»· η χρηματοδότηση «έντονα στρατευμένων πανεπιστημιακών υποστηρικτών για ν’ ακολουθήσουν σιωνιστικά ερευνητικά προγράμματα στο Ισραήλ με σκοπό να επηρεάσουν την ακαδημαϊκή συζήτηση»· τέλος, «εξερευνητικές αποστολές για πανεπιστημιακούς του εξωτερικού» προκειμένου «να φέρει φίλους και συμμάχους στο Ισραήλ για 10 ημέρες μάθησης κι εξερεύνησης», με σκοπό «να παράσχει τις δεξιότητες που απαιτούνται για τη συνηγορία υπέρ του Ισραήλ».

Για το θέμα μας, αποκαλυπτική είναι, τέλος, η διαπίστωση, της ίδιας ιστοσελίδας, ότι «συχνά, οι πιο αποτελεσματικοί δεσμοί δημιουργούνται τυχαία, όταν ερευνητές επισκέπτονται το Ισραήλ και συνεργάζονται με Ισραηλινούς συναδέλφους τους πάνω σε επαγγελματικά αντικείμενα». Στο πλαίσιο αυτό, το Φόρουμ επιδοτεί την πρόσκληση ξένων πανεπιστημιακών «σε επιστημονικά ή επαγγελματικά συνέδρια», αλλά και «συμπληρωματικές μίνι αποστολές για ακαδημαϊκά συνέδρια που έχουν ήδη συγκληθεί». Ο καθηγητής Ντάντσιχ, διαβάζουμε λίγες σειρές πιο πάνω, «έχει φιλοξενήσει πολυάριθμα επαγγελματικά συνέδρια στο Ισραήλ και διαδικτυακές εκδηλώσεις με σιωνιστικό περιεχόμενο. Αυτά τα συνέδρια και οι εκδηλώσεις έχουν βάλει το Ισραήλ στον χάρτη εντός του πεδίου της ειδίκευσής του κι έχουν δημιουργήσει δεσμούς με το Ισραήλ για πολυάριθμους συμμετέχοντες σε συνέδρια και διαδικτυακές εκδηλώσεις».

Με όλα αυτά δεδομένα και δημοσίως διακηρυγμένα, είναι προφανές πως η συνδιοργάνωση του Ρεθύμνου εμπίπτει σ’ αυτήν ακριβώς την κατηγορία: της καλλιέργειας εξωτερικών υποστηρικτών της εθνοκαθαρτήριας (και δυνάμει γενοκτονικής) πολιτικής του Ισραήλ στα κατεχόμενα παλαιστινιακά εδάφη.

EPA/MOHAMMED SABER/FILE

Ενας παρεξηγημένος σιωνιστής

Αφήσαμε για το τέλος το πιο γλαφυρό: το άρθρο του Γκάμπριελ Ντάντσιχ «Οδυσσέας, ο σιωνιστής» (The Times of Israel, 23/5/2024, https://shorturl.at/1ABTo), μια άκρως αποκαλυπτική έκθεση όχι μόνο του σκληρού πυρήνα των ιδεών του αλλά και της χρήσης που αυτός επιφυλάσσει στην αρχαιοελληνική γραμματεία, ως πηγή άντλησης επιχειρημάτων καφενειακού επιπέδου για τη θεωρητική «νομιμοποίηση» της εθνοκάθαρσης των Παλαιστινίων:

«Η κυριαρχία μπορεί να διεκδικηθεί με βάση την ιθαγένεια ή, αντιθέτως, με βάση το δίκαιο της κατάκτησης. Σπάνια ένα έθνος μπορεί να προβάλει και τους δύο αυτούς αντιφατικούς ισχυρισμούς, δεν είναι όμως αδύνατο. Η ιστορία του Οδυσσέα μάς επιτρέπει να διαγνώσουμε πώς ένας τέτοιος ισχυρισμός είναι δυνατός. Ο Οδυσσέας ήταν ο αρχικός ιδιοκτήτης της περιουσίας του στην Ιθάκη, ήταν όμως εξόριστος επί χρόνια και στο μεσοδιάστημα κάποιοι παρείσακτοι πήραν την περιουσία του υπό τον έλεγχό τους. Σ’ έναν καλύτερο κόσμο, θα εμφανιζόταν απλώς, θ’ ανακοίνωνε την άφιξή του και οι μνηστήρες της συζύγου του, αφού εκφράσουν τη χαρά τους που τον είδαν, θα επέστρεφαν την περιουσία του και θ’ άφηναν τη σύζυγό του ήσυχη. Δεν συμβαίνει όμως πάντα έτσι».

Η αρχική μεταμφίεση του Οδυσσέα σε άκακο ζητιάνο και η συνακόλουθη φονική εκκαθάριση του ανακτόρου της Ιθάκης από τους μνηστήρες, αποφαίνεται ο Ντάντσιχ, «απεικονίζει θαυμάσια την επιστροφή του εβραϊκού λαού από την εξορία» στην Παλαιστίνη, όπου «τα ξαδέρφια τους οι Αραβες, σε μια ενέργεια ασυναγώνιστης θρησκευτικής και φυλετικής θριαμβολογίας, για να μην πούμε ιδιοποίησης, είχαν χτίσει ένα τζαμί ακριβώς πάνω στον χώρο του εβραϊκού Ναού, σαν να τους λένε “δεν θα πάρετε ποτέ πίσω τη γυναίκα σας”»· από μιαν άποψη, μάλιστα, «η συμπεριφορά των Αράβων Μουσουλμάνων είναι ακόμη πιο ασεβής από εκείνη των μνηστήρων», αφού μεταχειρίστηκαν το συγκεκριμένο σημείο «όχι ως σύζυγο, αλλά ως παλλακίδα τους», υποβιβάζοντάς το σε «τρίτο ιερότερο χώρο» της θρησκείας τους. Οπως όμως η Πηνελόπη αναγνώρισε τον νόμιμο σύζυγό της από τη γνώση του για τη διάταξη της κρεβατοκάμαράς τους, έτσι και το Ισραήλ διαθέτει τις αρχαιολογικές ανασκαφές του (και τις εξετάσεις DNA των πολιτών του και των Εβραίων της Διασποράς), ως απόδειξη των ιδιοκτησιακών δικαιωμάτων του πάνω στην περιοχή.

Στον επίλογο του κειμένου του, ο συνδιοργανωτής του συνεδρίου του Ρεθύμνου δεν θα μπορούσε έτσι να γίνει περισσότερο σαφής:

«Ο Οδυσσέας δεν ήταν καθαυτό σιωνιστής, η ιστορία του όμως ρίχνει φως στη φύση του σιωνισμού. Οπως συνέβη με την επιστροφή του Οδυσσέα, έτσι και το εβραϊκό κράτος νομιμοποιείται τόσο βάσει του δικαιώματος της αρχικής κατοχής όσο και από το δίκαιο της κατάκτησης. Κάθε λαός έχει δικαίωμα να ζήσει μ’ ελευθερία κι αυτοδιάθεση κάπου στον κόσμο, τα δικαιώματα όμως του εβραϊκού κράτους έχουν περάσει ένα βάπτισμα πυρός πολύ πολύ απαιτητικότερο απ’ ό,τι των περισσότερων άλλων».

«Δικαίωμα της αρχικής κατοχής» (πριν από δύο ολόκληρες χιλιετίες), «δίκαιο της κατάκτησης» και του ισχυροτέρου… Είναι δυνατόν ένα εκπαιδευτικό ίδρυμα με το επίπεδο, την ιστορία και το κύρος του Πανεπιστημίου Κρήτης να νομιμοποιεί παρόμοια κηρύγματα, καλυπτόμενο πίσω από την οικουμενικότητα της αρχαιοελληνικής φιλοσοφίας;

ΠΗΓΗ 

- ΣΧΕΤΙΚΗ και η ανάρτηση στο μπλογκ μας: 

Αντιδράσεις των Ενιαίων Φορέων Διδασκόντων του Πανεπιστημίου Κρήτης για συνέδριο με συμμετοχή του Πανεπιστημίου Bar-Ilan του Ισραήλ

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου