
Προσφυγικό-μεταναστευτικό / 6+1 θαμμένες αλήθειες και κραυγαλέα ψέματα
Η φράση «Προπαγάνδα, προπαγάνδα, προπαγάνδα» αποδίδεται στον Γιόζεφ Γκέμπελς, τον υπουργό Προπαγάνδας του Χίτλερ στη ναζιστική Γερμανία.
Ο Γκέμπελς πίστευε ακράδαντα στη δύναμη της επανάληψης και της μαζικής επικοινωνίας για τον έλεγχο της κοινής γνώμης. Η φράση συνοψίζει τη φιλοσοφία του: «Επαναλάβετε ένα ψέμα αρκετά συχνά και θα γίνει αλήθεια».
Αυτή τη ναζιστική συνταγή εφαρμόζει για μια ακόμη φορά η κυβέρνηση Μητσοτάκη για το μεταναστευτικό-προσφυγικό, με την αρωγή των ΜΜΕ που ελέγχει.
Πρώτο ψέμα
«Είναι όλοι παράνομοι μετανάστες», «λαθρομετανάστες», όπως χαρακτηρίζει ο υπουργός (Αντι)Μεταναστευτικής Πολιτικής και Ασύλου, Θάνος Πλεύρης, αυτούς που έφτασαν στην Κρήτη.
Η αλήθεια: όπως προκύπτει από τα στατιστικά στοιχεία κάθε χρόνο, η πλειοψηφία όσων αναζητούν σωτηρία στην Ευρώπη (και στην Ελλάδα), προέρχεται από εμπόλεμες ζώνες, ή από χώρες όπου παραβιάζονται τα ανθρώπινα δικαιώματα.
Συνεπώς είναι δικαιούχοι διεθνούς προστασίας και οι χώρες υποδοχής οφείλουν, σύμφωνα με διεθνείς συνθήκες, που έχουν υπογράψει, να τους παρέχουν τη δυνατότητα να υποβάλουν αίτηση παροχής ασύλου και όχι να εφαρμόζουν μέτρα απώθησης (pushbacks) που παραβιάζουν το Δίκαιο της Θάλασσας.
Οφείλουν να εξετάζουν σε εύλογο χρονικό διάστημα τις αιτήσεις για άσυλο και όχι να επαναπροωθούν τους κατατρεγμένους και μάλιστα σε χώρες όπου κινδυνεύει η ζωή ή η ελευθερία τους. Χώρες μάλιστα με τις οποίες η Ελλάδα δεν έχει καν υπογράψει συμφωνίες για την επιστροφή τους.
Πέραν τούτου, όταν φεύγει κάποιος κυνηγημένος από τον τόπο του, γιατί απειλείται η ζωή του και στερείται ταξιδιωτικών εγγράφων, γιατί συχνά δεν υπάρχουν αρχές για να τα εκδώσουν, εύλογα περνά τα σύνορα χωρίς χαρτιά.
Η χρήση του όρου «λαθρομετανάστης» είναι απαξιωτικός. Είναι ηθελημένη προσβολή της ανθρώπινης αξιοπρέπειας και παραβίαση του διεθνούς δικαίου. Δεν υπάρχουν λαθραίοι άνθρωποι και αυτό το γνωρίζει ο υπουργός (Αντι)Μετανάστευσης και Ασύλου, πτυχιούχος Νομικής Σχολής.
Ο Κυριάκος Μητσοτάκης δε από τη στιγμή που ανέλαβε τη διακυβέρνηση της χώρας δεν έκρυψε τις προθέσεις του. Πάντα μιλούσε για μετανάστες, ξεχνώντας τη λέξη «πρόσφυγας». Και τα πιστά σε αυτόν Μέσα την ξέχασαν και αυτά. Αναπαρήγαγαν το λόγο της προπαγάνδας του.
Δεύτερο ψέμα
«Είναι εισβολείς», «διεξάγεται ένας υβριδικός πόλεμος εναντίον της Ελλάδας».
Η αλήθεια: κανένας άνθρωπος δεν θέλει να εγκαταλείψει τον τόπο όπου ζει. Όπου κι αν βρέθηκα σε Ασία και Αφρική, όσοι/ες φεύγουν, το κάνουν γιατί απειλείται η ζωή τους, είναι δηλαδή φυγάδες, πρόσφυγες. Ή διότι δεν μπορούν να τα βγάλουν πέρα σε συνθήκες ακραίας φτώχειας σε χώρες που είναι μεν πλουτοπαραγωγικές, αλλά υφίστανται την υπερ-εκμετάλλευση από δυτικές, ρωσικές και κινεζικές εταιρίες σε συνεργασία με διεφθαρμένους τοπικούς ηγέτες. Ή ακόμη φεύγουν, λόγω της κλιματικής αλλαγής.
Κοντολογίς, αυτά τα μιλούνια -έτσι τα χαρακτηρίζουμε- που διακινδυνεύουν τη ζωή τους για να αναζητήσουν σανίδα σωτηρίας στην Ευρώπη είναι άνθρωποι κυνηγημένοι. Είναι άνθρωποι με ονοματεπώνυμο που έχουν ιστορία πίσω τους, που έχουν οικογένειες, που έχουν όνειρα, όπως όλοι μας. Δεν είναι αριθμοί, ούτε στρατιές εισβολέων.
Είναι θύματα πολέμων, που διεξάγονται, ή και συντηρούνται με ευθύνη ισχυρών κρατών, που οφείλονται στη σύγκρουση γεωπολιτικών συμφερόντων, αποικιοκρατικών πολιτικών και στην καταλήστευση πόρων στις χώρες τους.
Και προφανώς ανάμεσά τους υπάρχουν και «κακοί», κλέφτες, επιτήδειοι, όπως σε όλες τις κοινωνίες… Η Ευρώπη, όμως, αντί να συμβάλει στην αποκλιμάκωση των εντάσεων, αντί να αντιμετωπίσει τις αιτίες που προκαλούν μεταναστευτικές και προσφυγικές ροές, συχνά με τις πολιτικές που εφαρμόζει, τροφοδοτεί αυτές τις ένοπλες συγκρούσεις.
Και μετά υψώνει φράχτες, εφαρμόζει στρατιωτικά μέτρα, χτίζει την Ευρώπη-φρούριο, χωρίς να αναλογίζεται ότι η δύναμη της απελπισίας των κατατρεγμένων είναι πολύ μεγαλύτερη από την ισχύ των όπλων. Η υποκρισία και ο στρουθοκαμηλισμός στο μεγαλείο τους.
Πολιτικές ηγεσίες που προκαλούν ένοπλες συρράξεις και το στρατιωτικο-βιομηχανικό σύμπλεγμα (military-industrial complex), που πλουτίζει από την πώληση όπλων, στη συνέχεια είτε αρνούνται να αντιμετωπίσουν τις συνέπειες των επιλογών τους, είτε κερδοσκοπούν, πουλώντας ασφάλεια.
Αρκεί να αντιπαραβάλει κανείς τις χώρες προέλευσης των μεταναστών και προσφύγων με τις πολιτικές που εφαρμόζουν σε αυτές οι ισχυροί της γης σε Δύση και Ανατολή, είτε είναι αναθεωρητές, είτε όχι. Υβριδικοί πόλεμοι διεξάγονται μεταξύ κρατών με θύματα πρόσφυγες και μετανάστες. Οι ηγέτες είναι έμποροι της ελπίδας, όπως οι δουλέμποροι. Οι πρώτοι εργαλειοποιούν κατά το δοκούν τον πόνο και την αγωνία αυτών των ανθρώπων για να εξυπηρετήσουν δικές τους σκοπιμότητες και δικά τους γεωπολιτικά και οικονομικά συμφέροντα. Οι άλλοι για να τα ‘κονομήσουν.
![]() |
| Πρόσφυγες και μετανάστες στο Εκθεσιακό Κέντρο Αγυιάς Χανιών. ΓΙΑΝΝΗΣ ΑΓΓΕΛΑΚΗΣ/EUROKINISSI) |
Τρίτο ψέμα
«Είναι μουσουλμάνοι και συνεπώς είναι επικίνδυνοι. Είναι εν δυνάμει τρομοκράτες».
Η αλήθεια: για τη σχέση θρησκείας και βίας και για τον πόλεμο των θρησκειών και των πολιτισμών έχουν γράψει διάφοροι πολιτικοί και κοινωνιολόγοι: από τον Henry Kissinger και τον Samuel Huntington έως τον Jean Birnbaum και τον Mark Juergensmeyer.
Από την εμπειρία μου, δύο πράγματα θα επισημάνω. Πρώτον, η θρησκευτική βία δεν είναι μονοπώλιο κανενός δόγματος. Είναι παγκόσμιο φαινόμενο, όταν η θρησκεία εργαλειοποιείται για πολιτικούς λόγους.
Λόγου χάρη, το πολιτικό Ισλάμ, δηλαδή ο ισλαμισμός εμφανίζεται έντονος και οι οπαδοί του ριζοσπαστικοποιούνται, τη δεκαετία του ΄70 και κυρίως μετά την τρομοκρατική επίθεση στους Δίδυμους Πύργους.
Ο Edward Said, καθηγητής στο πανεπιστήμιο Κολούμπια, πολλά χρόνια πριν αποβιώσει, στο βιβλίο του «Καλύπτοντας το Ισλάμ: πώς τα ΜΜΕ και οι αναλυτές καθορίζουν την εικόνα που έχουμε για τον υπόλοιπο κόσμο», περιέγραψε πώς κατασκευάζονται οι εχθροί της Δύσης.
Δεύτερον, έχοντας επισκεφτεί τις περισσότερες μουσουλμανικές χώρες, από την Κεντρική Ασία έως τον Ατλαντικό, από το Πακιστάν και την Ινδονησία μέχρι το Αζερμπαϊτζάν και τις χώρες του Μαγκρέμπ, διαπίστωσα ότι η μεγάλη πλειοψηφία των μουσουλμάνων δεν έχει σχέση με τον ισλαμικό φονταμενταλισμό.
Όπως συμβαίνει οπουδήποτε, η φτωχολογιά βρίσκει αποκούμπι στη θρησκεία. Το πρόβλημα δημιουργήθηκε από τη στιγμή που οι ιμπεριαλιστικές -ας μη φοβηθούμε την χρήση του όρου- και οι νεοαποικιοκρατικές πολιτικές της Δύσης και της Ανατολής (Κίνα, Ρωσία) έδωσαν το άλλοθι σε φονταμενταλιστές να κηρύξουν τζιχάντ (Ιερό πόλεμο) εναντίον των άπιστων.
Η ριζοσπαστικοποίηση και η ισλαμική τρομοκρατία τρέφεται από ακραίες πολιτικές τύπου απαρτχάϊντ, όπως συμβαίνει σε πολλές χώρες της Μέσης Ανατολής και στην Αφρική. Και εμείς στη Δύση, στην Ελλάδα, αντί να δούμε την αιτία και να δράσουμε αναλόγως, αντί να αποφύγουμε τις κακοτοπιές, κοιτάζουμε αποχαυνωμένοι το αποτέλεσμα και ξορκίζουμε το κακό με λιβανιστήρια, φρεγάτες, οπλικά συστήματα και ωδές στον θεό του Πολέμου για να είμαστε δήθεν στη σωστή πλευρά της Ιστορίας.
Τέταρτο ψέμα
«Οι παράνομοι μετανάστες έρχονται μόνον σε Ελλάδα και Ιταλία».
Η αλήθεια: το αφήγημα της «μοναδικής πίεσης» είναι απλώς άλλοθι για την απανθρωπιά. Από το Πακιστάν, το Ιράν και την Τουρκία μέχρι την Αίγυπτο και τη Λιβύη, οι χώρες αυτές, συν εκείνες που βρίσκονται σε εμπόλεμη κατάσταση, φιλοξενούν εκατομμύρια φυγάδες.
Σύμφωνα με στοιχεία της UNHCR, 2 εκατομμύρια έχει το Πακιστάν (στη διάρκεια του πολέμου στο Αφγανιστάν είχε φθάσει στα 5 εκατομμύρια), 3,5 εκατομμύρια, κυρίως Αφγανούς, έχει το Ιράν, 3,4 εκατομμύρια η Τουρκία, κυρίως Σύρους, 300 χιλιάδες η Αίγυπτος, κυρίως από τη Συρία και το Ιράκ.
Και αυτοί είναι μόνον οι πρόσφυγες, όχι οι εσωτερικά εκτοπισμένοι. Ακόμη χειρότερη είναι η κατάσταση στην Αφρική. Οι εστίες πολέμου έχουν πολλαπλασιαστεί. Από όσους δε έρχονται, ελάχιστοι είναι αυτοί που θέλουν να παραμείνουν στην Ελλάδα, ή ακόμη και στην Ιταλία. Οι περισσότεροι θέλουν να εγκατασταθούν σε βορειοευρωπαϊκές χώρες. Αρκεί να τους ρωτήσετε.
Για τη μετεγκατάστασή τους, όμως, δεν ευθύνονται αυτοί, αλλά οι κυβερνήσεις με πρώτη την κυβέρνηση Μητσοτάκη, η οποία κωλυσιεργεί ακόμη και σε αυτό το θέμα. Κάτι ξέρουν για αυτό οι γερμανικές αρχές.
![]() |
| Πρόσφυγες και μετανάστες στο Εκθεσιακό Κέντρο Αγυιάς Χανιών. (ΓΙΑΝΝΗΣ ΑΓΓΕΛΑΚΗΣ/EUROKINISSI) |
Πέμπτο ψέμα
«Φταίνε οι διακινητές που κατευθύνουν τις ροές προς την Ελλάδα».
Η αλήθεια: το δουλεμπόριο με κέρδη δισεκατομμυρίων ευρώ κάθε χρόνο ανθίζει, γιατί δεν δημιουργούνται νόμιμες δίαυλοι διέλευσης και καταγραφής των φυγάδων. Καμία ευρωπαϊκή χώρα, όμως, δεν συζητά αυτό το θέμα, παρότι ορισμένες αναγνωρίζουν ότι έτσι μπορεί να παταχθεί η παράνομη διακίνηση ανθρώπων.
Οι δουλέμποροι έχουν αναπτύξει δίκτυα από τα σύνορα Ρωσίας Φινλανδίας μέχρι τη Μεσόγειο, η οποία όπως είναι γνωστό έχει μετατραπεί σε υγρό τάφο για χιλιάδες ψυχές. Απλώς εμείς, με τον εθνοκεντρισμό που μας διακρίνει, ενημερωνόμαστε μόνο για «τα δικά μας».
Έκτο ψέμα
«Η Ελλάδα δεν αντέχει τόσους πολλούς ξένους. Υπάρχει ο κίνδυνος δημογραφικής αλλοίωσης».
Η αλήθεια: είναι προφανές όταν υπάρχει υπερσυγκέντρωση αλλοδαπών σ΄ ένα οποιαδήποτε μέρος, οι γηγενείς να ανησυχούν δικαιολογημένα ή όχι. Διότι πάντα υποβόσκει ο αρχέγονος φόβος για τον ξένο, γιατί υπάρχει ο κίνδυνος να μετατραπεί το μέρος αυτό σε αποθήκη ψυχών. Ή να τεθεί θέμα ασφάλειας, ή και θέσεων εργασίας, καθότι οι αλλοδαποί είναι διατεθειμένοι να εργαστούν για ένα κομμάτι ψωμί.
Όταν, όμως, υπάρχει καταμερισμός είτε σε εθνικό, είτε σε ευρωπαϊκό επίπεδο, όταν υπάρχει αλληλεγγύη μεταξύ γηγενών και νεοαφιχθέντων, αλλά και μεταξύ κρατών, όταν υπάρχει σχέδιο ενσωμάτωσης των αιτούντων άσυλο, όταν αναβιώνουν εικόνες από τη «δική μας προσφυγιά», τότε ο κίνδυνος αν δεν εκλείπει, τουλάχιστον μειώνεται δραστικά.
Όσο για τη μαύρη εργασία, για αυτό δεν ευθύνονται οι εργάτες, αλλά οι εργοδότες που δεν τους ασφαλίζουν.
Οι χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης, όμως, αντί να κινηθούν προς την κατεύθυνση του καταμερισμού και της αλληλεγγύης, υπέγραψαν το νέο Σύμφωνο Μετανάστευσης και Ασύλου, που παραβιάζει το Ενωσιακό Δίκαιο.
«Έξω από την αυλή μου κι ας είναι και η αδελφή μου» είναι το νέο δόγμα που κυριαρχεί στην Ευρωπαϊκή Ένωση. Και η Ελλάδα, χωρίς καμία βοήθεια από τους εταίρους της, αντί να ασκήσει πιέσεις για υποχρεωτική μετεγκατάσταση στα άλλα 26 κράτη-μέλη, αντί να εκπονήσει ένα σχέδιο διαχείρισης του μεταναστευτικού-προσφυγικού, όπως έκανε η Ισπανία, για να λύσει και προβλήματα με την έλλειψη χεριών στην ύπαιθρο, παραβιάζει το Διεθνές Δίκαιο και διεθνείς Συνθήκες που έχει υπογράψει και σχεδιάζει φυλακές για να κλείσει μέσα τούς κατατρεγμένους.
Το δικαίωμα στο άσυλο, το κράτος δικαίου χαντακώνονται ακόμη περισσότερο και η κυβέρνηση Μητσοτάκη εκθέτει την χώρα διεθνώς.
Έβδομο ψέμα
«Οι πρόσφυγες και μετανάστες απολαμβάνουν προνομίων και περιττών ανέσεων. Κάνουν τις διακοπές τους στην Ελλάδα με μενού ξενοδοχείου 5 αστέρων» όπως υποστηρίζει ο ανεκδιήγητος υπουργός (Αντι)Μετανάστευσης και Ασύλου, αφήνοντας να εννοηθεί ότι οι δαπάνες αυτές βαραίνουν τον ελληνικό λαό.
Η αλήθεια: η κυβέρνηση Μητσοτάκη -όπως και οι προηγούμενες- εισπράττει εκατομμύρια ευρώ κάθε χρόνο από την Ευρωπαϊκή Ένωση για τη διαχείριση του προσφυγικού-μεταναστευτικού.
Η σίτιση των αιτούντων άσυλο και γενικότερα το πρόγραμμα ένταξής τους γίνεται με βάση συγκεκριμένες οδηγίες της Ε.Ε.
Σύμφωνα με καταγγελίες οργανώσεων, ωστόσο, το υπουργείο Μετανάστευσης, ενώ έχει εισπράξει τα ποσά αυτά, δεν τα δίνει εκεί που πρέπει και η γραφειοκρατία, όπως και η υποστελέχωση των αρμόδιων κρατικών φορέων, προκαλούν χαοτικές καταστάσεις για τις οποίες καμία ευθύνη δεν φέρουν οι δικαιούχοι διεθνούς προστασίας, οι αιτούντες άσυλο.
Το αποτέλεσμα είναι ασυνόδευτα προσφυγόπουλα να μένουν στο δρόμο, να εκπορνεύονται για να επιβιώσουν, καταυλισμοί να υπολειτουργούν, άνθρωποι να ζουν σε απάνθρωπες συνθήκες και να πέφτουν θύματα δουλεμπόρων.
Αρκεί να μιλήσει κάποιος μ΄ ένα αιτούντα άσυλο για να καταλάβει από τις πρώτες φράσεις του εάν πράγματι κάνει διακοπές στην Ελλάδα. Δεν είναι τυχαίο, άλλωστε, ότι πολλοί απελπισμένοι από τη στάση των ελληνικών αρχών, αναζητούν την τύχη τους σε άλλες ευρωπαϊκές χώρες.
Το συμπέρασμα
Η οικονομική ασφυξία που νοιώθει ο ελληνικός λαός δεν προέρχεται από τους αλλοδαπούς. Η φτωχοποίηση ευρύτερων κοινωνικών στρωμάτων δεν οφείλεται στους ξένους, αλλά σε μια κυβέρνηση που υπηρετεί προκλητικά τους λίγους και ισχυρούς.
Που δεν έχει στέρεη εξωτερική πολιτική, που διαλύει το κοινωνικό κράτος, που πνίγει τη δημοκρατία στη λάσπη των σκανδάλων και της αυθαιρεσίας, που επενδύει στον φόβο και την τρομολαγνεία, που χτίζει φυλακές για πρόσφυγες αντί για δομές ένταξης, που καλλιεργεί τον ρατσισμό και τη ξενοφοβία, που παραβιάζει τις διεθνείς υποχρεώσεις της και σπρώχνει ανθρώπους στην απόγνωση.
Κι όλα αυτά για να χαϊδέψει το ακροδεξιό της κοινό, για τα ψηφουλάκια, αλλά και για να ξεχαστούν το σκάνδαλο των υποκλοπών, το έγκλημα των Τεμπών, οι λαμογιές του ΟΠΕΚΕΠΕ.
Όσο η ελληνική κοινωνία, όλοι μας δεν τολμάμε να δούμε κατάματα τι πραγματικά συμβαίνει και να αναστοχαστούμε, τόσο θα παραμένουμε ένα ανάδελφο, κακόμοιρο έθνος, ξεκομμένο από τον διεθνή περίγυρο. Τόσο θα μένουμε θεατές των εξελίξεων σ΄ ένα κόσμο που αλλάζει ραγδαία στην εποχή των τεράτων, που ρέπει όλο και πιο πολύ προς τον φασισμό.
Και άβουλοι, χωρίς φωνή, θα βλέπουμε ανθρώπινες ζωές, άλλων και δικές μας (θυμηθείτε πάλι τα Τέμπη), να θυσιάζονται στον βωμό μιας επικοινωνιακής επιβίωσης ενός ανορθόγραφου ηγέτη, που ζέχνει φόβο, αλαζονεία, καταστολή και μισαλλοδοξία.
Μέχρι να έρθει η δική μας σειρά.
*Ο Παύλος Νεράντζης είναι δημοσιογράφος και παραγωγός ντοκιμαντέρ, διδάκτωρ του Τμήματος Δημοσιογραφίας και ΜΜΕ του ΑΠΘ και συγγραφέας του βιβλίου «Η Αλήθεια βομβαρδίζεται. Τα ΜΜΕ και ο Πόλεμος με το βλέμμα ενός πολεμικού ανταποκριτή. Από τον 19ο έως τον 21ο αιώνα», εκδ. Παπαζήση.


Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου