![]() |
Στη φωτογραφία οι «συνεργάτες» (χρηματοδότες) του πιστοποιημένου από το IFCN σερβικού «Ελεγκτή της Αλήθειας» Istinomer (Centre for Research Transparency and Accountability—CRTA ): ΑμερικανοΝΑΤΟϊκές πρεσβείες και κυβερνήσεις, η USAID και το NED, η ευρωπαϊκή Κομισιόν και άλλοι ανάλογοι οργανισμοί-προεκτάσεις μυστικών υπηρεσιών (περισσότερα μέσα στο άρθρο) |
Η Διεθνής των Λογοκριτών ή αλλιώς, η Στρατηγική της Αράχνης—Μέρος Β΄: Το IFCN συμμετέχει στις κατευθυνόμενες προσπάθειες αποσταθεροποίησης στα Δυτικά Βαλκάνια
Πρόλογος
Το παρόν αποτελεί το Δεύτερο Μέρος του άρθρου με τίτλο «Η Διεθνής των Λογοκριτών ή αλλιώς, η Στρατηγική της Αράχνης», όπου ασχολούμαστε με την οργάνωση των λεγόμενων «Ελεγκτών της Αλήθειας» στα Δυτικά Βαλκάνια. Θα ακολουθήσει και τρίτο μέρος όπου θα ασχοληθούμε με τη δράση τους στην Ελλάδα.
Στο Πρώτο Μέρος (σ.σ. είχε αναρτηθεί και στο blog μας, εδώ) μιλήσαμε αναλυτικά για τη γιγάντωση εδώ και κάμποσα χρόνια ενός τερατώδους ιστού προπαγάνδας που συστηματικά ‘επεξεργάζεται’ και ‘διαδίδει’ τις εκάστοτε καθεστωτικές δυτικές αφηγήσεις, όχι μόνο ‘θετικά’ αλλά και ‘αρνητικά’ μέσω των λεγόμενων «Ελέγχων της Αλήθειας» που χρησιμοποιούνται ως εργαλείο εναντίον κάθε φωνής αμφισβήτησης, κυρίως στα ηλεκτρονικά μέσα ενημέρωσης και κοινωνικής δικτύωσης στις χώρες που βρίσκονται υπό την ΑμερικανοΝΑΤΟϊκή κυριαρχία.
Είδαμε την παραδοχή από τον ιδρυτή και ιδιοκτήτη του Meta, Μαρκ Ζούκενμπεργκ, της μετατροπής των «Ελεγκτών της Αλήθειας» που χρησιμοποιεί στις πλατφόρμες του (κυρίως στο Facebook) σε σκληρούς λογοκριτές, βγαλμένους από τη νουβέλα ‘1984’ του Τζορτζ Όργουελ που στοχεύουν την ελευθερία του λόγου. Ο Ζούκενμπεργκ απαγόρευσε τη δράση τους στο Facebook, αλλά μόνο στις ΗΠΑ. Σε όλες τις υπόλοιπες υποτελείς χώρες, όπως η Ελλάδα, η δράση τους συνεχίζεται απρόσκοπτα.
Είδαμε επίσης ότι η δράση τους είναι συμπληρωματική των κρατικών ιδεολογικών μηχανισμών καταστολής και ελέγχου οι οποίοι αποσκοπούν στη διάδοση των εκάστοτε κυρίαρχων αφηγήσεων, έχοντας αυτοί αναλάβει τον ρόλο της κατάπνιξης οποιασδήποτε αφήγησης που αμφισβητεί την ‘αρμοδίως εγκεκριμένη’. Είδαμε ότι η δράση τους εκπορεύεται από τους κρατικούς μηχανισμούς.
Ερευνώντας βρήκαμε και παρουσιάσαμε τη δράση και την ιδεολογία ενός διεθνούς δικτύου από 130-170 οργανισμούς λογοκρισίας (προτιμούν να αποκαλούνται «Ελεγκτές της Αλήθειας») που έχουν οργανωθεί από το νέο-συντηρητικό Ινστιτούτο Pointer υπό την ομπρέλα του λεγόμενου «Διεθνούς Δικτύου Ελεγκτών της Αλήθειας» (International Fact Checking Network—IFCN). Μόνο ‘πιστοποιημένοι’ λογοκριτές από αυτό το δίκτυο μπορούν να αναλαμβάνουν τον ρόλο του τελεσίδικου κριτή της ‘αλήθειας’ στο Facebook έναντι, φυσικά, αδρής αμοιβής. Στην Ελλάδα, πιστοποιημένα μέλη του δικτύου είναι τα ‘Greece Fact Check’, ‘Ellinika Hoaxes’ και το πρόσφατο και πολύ μικρότερο“Fact Review”.
Ερευνήσαμε τις πηγές χρηματοδότησης του IFCN, οι οποίες, εκτός των μέσων κοινωνικής δικτύωσης, περιλαμβάνουν τα παρακλάδια της CIA/State Department “National Endowment for Democracy” (NED) και “Institute for War and Peace Reporting” (IWPR), το ίδιο το State Department, καθώς και τα δίκτυα ανατροπής κυβερνήσεων και ‘έγχρωμων επαναστάσεων’ του Τζορτζ Σόρος (Open Society Foundations) και του Πιερ Ομιντιάρ (Omidyar Network—Luminate).
Το σημερινό Δεύτερο Μέρος έχει ιδιαίτερη σημασία για την πολιτική επικαιρότητα καθώς αυτή τη στιγμή βρίσκεται σχέδιο εν εξελίξει ‘έγχρωμης επανάστασης’ στη Σερβία καθώς και ανατροπής της Σερβικής Δημοκρατίας της Βοσνίας-Ερζεγοβίνης. Όπως θα δούμε, τα δίκτυα των «Ελεγκτών της Αλήθειας» στα Δυτικά Βαλκάνια συμπίπτουν με τις χρηματοδοτούμενες από την ΕΕ και το ΝΑΤΟ οργανώσεις (καθώς και από τον εσμό των NED, USAID, Τζωρτζ Σόρος, Πιερ Ομιντιάρ, κ.λπ., κ.λπ.) που οργανώνουν βάσει σχεδίου την ανατροπή των νόμιμων αλλά απειθάρχητων κυβερνήσεων στις χώρες της πρώην Γιουγκοσλαβίας (ή την απόλυτη ευθυγράμμισή τους με τις ψυχροπολεμικές κατευθύνσεις της Δ. Ευρώπης).
Εισαγωγή—«USAID, Αναπαύσου εν Ειρήνη»—J.D. Vance: Η Ευρώπη απειλείται από τις αντιδημοκρατικές πρακτικές των πολιτικών της ελίτ
Στο μεταξύ όμως, μεταξύ της συγγραφής του πρώτου και του δεύτερου μέρους του άρθρου για την ‘Διεθνή των Λογοκριτών’, είχαμε συνταρακτικά γεγονότα στις ΗΠΑ, για τα οποία αξίζει να πούμε δυο λόγια. Τα γεγονότα αυτά συνίστανται στην προσπάθεια της νέας κυβέρνησης Τραμπ να θέσει υπό τον έλεγχό της τον παλαιότερο και ισχυρότερο μηχανισμό προβολής της λεγόμενης ‘μαλακής ισχύος’ των ΗΠΑ στο εξωτερικό, την USAID. Αν και το IFCN δεν εμφανίζεται να έχει σχέση με την USAID, ουσιαστικά αυτό αποτελεί μέρος της ίδιας πολιτικής απεξάρτησης των ρόλων που παλιότερα αναλάμβανε η CIA όσο αφορά την κυριαρχία στα ΜΜΕ των ξένων χωρών, στα πολιτικά κόμματα και στις πολιτικές, συνδικαλιστικές, πολιτιστικές οργανώσεις της ‘κοινωνίας των πολιτών’.
Απλά το IFCN, όπως και το IWPR (βλ. Α’ Μέρος του άρθρου), είναι οργανισμοί που επικεντρώνονται στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης και στη δημοσιογραφία ενώ το USAID, όπως και το αδελφάκι του, το NED, έχουν ευρύτερο επιτελικό ρόλο παρέμβασης σε κάθε οργάνωση της ‘κοινωνίας των πολιτών’. Πάντως, γεγονός είναι ότι όταν περνάμε από το ‘κέντρο’ στην ‘περιφέρεια’ οι ρόλοι γίνονται πιο ασαφείς. Όπως ήδη γράψαμε, στα Βαλκάνια (και κυρίως στις χώρες της πρώην Γιουγκοσλαβίας) πολλοί οργανισμοί άμεσα ελεγχόμενοι από την USAid και το NED ανήκουν ταυτόχρονα και στο δίκτυο του IFCN.
Η USAID είναι (ή ήταν, ανάλογα με τις τρέχουσες εξελίξεις) μια αμερικανική υπηρεσία που αν και κρατική, λειτουργούσε ‘ανεξάρτητα’ από τους εκτελεστικούς και νομοθετικούς μηχανισμούς του αμερικανικού κράτους έχοντας εξελιχθεί σε ένα ‘σκληρό πυρήνα’, ανεξέλεγκτο από τις επίσημες ‘αρχές’ της χώρας. Αυτή, μαζί με το άλλο παρακλάδι της CIA, το National Endowment for Democracy, έχουν πλέξει ένα τεράστιο δίκτυο από ΜΚΟ, ΜΜΕ, και κάθε λογής οργανώσεις και οργανισμούς σε όλες τις χώρες του κόσμου, που συνιστούν μια τερατώδη προπαγανδιστική μηχανή, αλλά και ένα τρομερό μοχλό αλλαγής κυβερνήσεων και καθεστώτων.
![]() |
Το Politifact, η αδελφή οργάνωση της Διεθνούς των Λογοκριτών IFCN, θυγατρική—όπως και το IFCN—του πυλώνα της δημοσιογραφίας Pointer Institute, θρηνεί για το ‘κλείσιμο’ της USAID. RIP είναι η αγγλική συντομογραφία του «Αναπαύσου εν Ειρήνη» ή, επί το ελληνικότερον «Αιωνία σου η Μνήμη». Oι θρήνοι και οι ‘κατάρες’ προς την κυβέρνηση Τραμπ για την επίθεση κατά της USAID διαπερνούν τους ιστότοπους του Pointer Institute, του Politifact, και του IFCN αποδεικνύοντας την εκλεκτική συγγένεια όλων αυτών μεταξύ τους. |
Όμως, όπως πάντα συμβαίνει με παρακρατικούς μηχανισμούς, η USAID άρχισε να ανακατεύεται και στις εσωτερικές υποθέσεις των ΗΠΑ υποστηρίζοντας αποφασιστικά την πολιτική των neo-cons και εντασσόμενη σε έναν ευρύτερο μηχανισμό προπαγάνδας, καταστολής και επιτήρησης που σχηματίστηκε από το FBI, την CIA, τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης και την πλειοψηφία των καθεστωτικών ΜΜΕ—μέσα σε αυτά και ‘πυλώνες της δημοσιογραφίας’ όπως οι New York Times και η Washington Post. Η μηχανή αυτή έριξε όλο της το βάρος στην παρεμπόδιση του Τραμπ να εκλεγεί στην προεδρία των ΗΠΑ.
Για τον χαρακτήρα της USAid, για τους λόγους της επίθεσης
της κυβέρνησης Τραμπ εναντίον της και για το συναγερμό—συνοδευόμενο από
θρήνους—που κήρυξαν όλα τα καλοταϊσμένα ΜΜΕ, έχουμε γράψει αναλυτικά σε χωριστό άρθρο[i].
Την ώρα που γράφονται αυτές οι γραμμές είναι άγνωστο αν η κυβέρνηση
Τραμπ θα ‘βάλει χέρι’ και στον άλλο πυλώνα παρεμβάσεων στις κοινωνίες
των ξένων χωρών από το αμερικανικό βαθύ κράτος, δηλαδή στο λεγόμενο Εθνικό Ίδρυμα για την Δημοκρατία (National Endowment for Democracy—NED) που έπαιξε αποφασιστικό ρόλο στην ίδρυση του διεθνούς δικτύου λογοκρισίας IFCN, την παραπέρα επέκταση του οποίου ανέλαβαν κατά τα πρώτα χρόνια της ζωής του το Δίκτυο Omidyar και το Δίκτυο Open Society Foundations του George Soros.
Το άλλο πολύ σημαντικό γεγονός που συνέβη μεταξύ της συγγραφής του Α’ Μέρους και του Β’ Μέρους αυτής της έρευνας ήταν η ομιλία του αντιπροέδρου των ΗΠΑ J.D. Vance στην 61η Συνδιάσκεψη για την Ασφάλεια του Μονάχου στις 14 Φεβρουαρίου 2025. Η ομιλία συντάραξε τις ευρωπαϊκές ελίτ καθώς, σύμφωνα με την παραπάνω περιγραφή του εισαγωγικού σημειώματος του διαπρεπούς περιοδικού Foreign Policy στο κείμενο της ομιλίας, αυτή «άφησε την Ευρώπη άναυδη» καθώς «αποκάλυψε πόσο δραματικά η δεύτερη κυβέρνηση Τραμπ αναμορφώνει τις διατλαντικές σχέσεις» προχωρώντας σε ενέργειες που «επιβεβαιώνουν τους χειρότερους φόβους» των πολιτικών ελίτ της γηραιάς ηπείρου.
Η «πύρινη και ανορθόδοξη» ομιλία του Vance, γράφει το Foreign Policy, «πυροδότησε μια άγρια πυρκαγιά» καθώς αυτός «κατηγόρησε τους Ευρωπαίους ηγέτες για καταστολή της ελευθερίας του λόγου και λογοκρισία» και υπογραμμίζει: «Η μεγαλύτερη απειλή για την ασφάλεια που αντιμετωπίζει η Ευρώπη δεν είναι η Ρωσία ή η Κίνα, τους είπε, αλλά η ‘απειλή εκ των έσω’».
Και όσο αφορά το παρόν άρθρο—που γράφτηκε με αφορμή την λογοκρισία από το Facebook (καθ’ υπόδειξη των Ellinika Hoaxes) της ανάρτησης της τοποθέτησης του Γάλλου πρώην επιτρόπου της ΕΕ Τιερί Μπρετόν για τη δυνατότητα ακύρωσης των εκλογών στην Γερμανία εάν επικρατήσει το AfD «όπως κάναμε και στην Ρουμανία» (βλ. Α’ Μέρος)—το πιο ενδιαφέρον σημείο της ομιλίας Vance είναι η κατηγορηματική καταδίκη αυτών των πρακτικών με αφορμή ακριβώς το συγκεκριμένο περιστατικό με τον Μπρετόν. Μόνο που σε εμάς, η λογοκρισία δεν ήταν ‘ευρωπαϊκής’ προέλευσης, αλλά ‘αμερικανικής’, καθώς τα Ellinika Hoaxes είναι μέρος του αμερικανικού δικτύου IFCN και το Facebook ανήκει στην αμερικανική εταιρία Meta.
![]() |
J.D. Vance στη Συνδιάσκεψη για την Ασφάλεια του Μονάχου: «Έμεινα έκπληκτος που ένας πρώην Ευρωπαίος επίτροπος βγήκε πρόσφατα στην τηλεόραση και ακούστηκε ενθουσιασμένος που η ρουμανική κυβέρνηση μόλις ακύρωσε μια ολόκληρη εκλογική διαδικασία. Προειδοποίησε ότι αν τα πράγματα δεν πάνε σύμφωνα με το σχέδιο, το ίδιο ακριβώς πράγμα θα μπορούσε να συμβεί και στη Γερμανία!» |
Τι κρίμα που τα Ellinika Hoaxes δεν τόλμησαν να πατήσουν μια σφραγίδα λογοκρισίας πάνω στην ομιλία του αμερικανού αντιπροέδρου…
Σταχυολογώ μερικά χαρακτηριστικά αποσπάσματα της ομιλίας Vance, χωρίς σχόλια.
«…η απειλή για την οποία ανησυχώ περισσότερο απέναντι στην Ευρώπη δεν είναι η Ρωσία, δεν είναι η Κίνα, δεν είναι κανένας άλλος εξωτερικός παράγοντας. Αυτό για το οποίο ανησυχώ είναι η απειλή εκ των έσω, η υποχώρηση της Ευρώπης από ορισμένες από τις πιο θεμελιώδεις αξίες της – αξίες που μοιράζεται με τις Ηνωμένες Πολιτείες της Αμερικής.
Τώρα, έμεινα έκπληκτος που ένας πρώην Ευρωπαίος επίτροπος βγήκε πρόσφατα στην τηλεόραση και ακούστηκε ενθουσιασμένος που η ρουμανική κυβέρνηση μόλις ακύρωσε μια ολόκληρη εκλογική διαδικασία. Προειδοποίησε ότι αν τα πράγματα δεν πάνε σύμφωνα με το σχέδιο, το ίδιο ακριβώς πράγμα θα μπορούσε να συμβεί και στη Γερμανία!
Τώρα, αυτές οι επιπόλαιες δηλώσεις σοκάρουν τα αμερικανικά αυτιά. Εδώ και χρόνια, μας λένε ότι όλα όσα χρηματοδοτούμε και υποστηρίζουμε είναι στο όνομα των κοινών δημοκρατικών αξιών μας.
Τα πάντα, από την πολιτική μας για την Ουκρανία μέχρι την ψηφιακή λογοκρισία, διαφημίζονται ως υπεράσπιση της δημοκρατίας, αλλά όταν βλέπουμε ευρωπαϊκά δικαστήρια να ακυρώνουν εκλογές και ανώτερους αξιωματούχους να απειλούν να ακυρώσουν άλλες, οφείλουμε να αναρωτηθούμε αν κρατάμε τους εαυτούς μας σε κατάλληλα υψηλά στάνταρ….
…. Στρέφω το βλέμμα μου στις Βρυξέλλες, όπου οι επίτροποι της ΕΕ προειδοποιούν τους πολίτες ότι σκοπεύουν να κλείσουν τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης σε περιόδους πολιτικών ταραχών τη στιγμή που θα εντοπίσουν αυτό που κρίνουν ως, εισαγωγικά, ‘περιεχόμενο μίσους’….
…. Στη Βρετανία, και σε όλη την Ευρώπη, η ελευθερία του λόγου, φοβάμαι ότι βρίσκεται σε υποχώρηση….
…. Τώρα, βέβαια, έχουμε φτάσει στο σημείο η κατάσταση να έχει επιδεινωθεί τόσο πολύ, ώστε, τον Δεκέμβριο, η Ρουμανία ακύρωσε τα αποτελέσματα των προεδρικών εκλογών, βασιζόμενη στις σαθρές υποψίες μιας υπηρεσίας πληροφοριών και στις τεράστιες πιέσεις των ηπειρωτικών γειτόνων της.
Τώρα, όπως καταλαβαίνω, το επιχείρημα ήταν ότι η ρωσική παραπληροφόρηση είχε μολύνει τις ρουμανικές εκλογές, αλλά θα ζητούσα από τους Ευρωπαίους φίλους μου να έχουν κάποια προοπτική. Μπορείτε να πιστεύετε ότι είναι λάθος για τη Ρωσία να αγοράζει διαφημίσεις στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης για να επηρεάσει τις εκλογές σας. Εμείς σίγουρα το πιστεύουμε. Μπορείτε να το καταδικάσετε ακόμη και στην παγκόσμια σκηνή. Αλλά αν η δημοκρατία σας μπορεί να καταστραφεί με μερικές εκατοντάδες χιλιάδες δολάρια ψηφιακής διαφήμισης από μια ξένη χώρα, τότε δεν ήταν πολύ ισχυρή εξ αρχής….
…. μοιάζει όλο και περισσότερο με παλιά, παγιωμένα συμφέροντα που κρύβονται πίσω από άσχημες, σοβιετικής εποχής λέξεις όπως «παραπληροφόρηση» και «αντιπληροφόρηση», που απλά δεν τους αρέσει η ιδέα ότι κάποιος με μια εναλλακτική θεώρηση μπορεί να εκφράσει μια διαφορετική άποψη, ή, Θεός φυλάξοι, να ψηφίσει με διαφορετικό τρόπο, ή, ακόμα χειρότερα, να κερδίσει μια εκλογική αναμέτρηση….
…. Και πιστεύω βαθιά ότι δεν υπάρχει ασφάλεια αν φοβάσαι τις φωνές, τις απόψεις και τη συνείδηση που καθοδηγούν τον ίδιο σου το λαό.
Η Ευρώπη αντιμετωπίζει πολλές προκλήσεις, αλλά η κρίση που αντιμετωπίζει αυτή η ήπειρος αυτή τη στιγμή, η κρίση που πιστεύω ότι αντιμετωπίζουμε όλοι μαζί, είναι μια κρίση που εμείς οι ίδιοι δημιουργήσαμε.
Αν τρέχετε επειδή φοβάστε τους ίδιους σας τους ψηφοφόρους, δεν υπάρχει τίποτα που μπορεί να κάνει η Αμερική για εσάς. Ούτε, επίσης, υπάρχει κάτι που μπορείτε να κάνετε για τον αμερικανικό λαό που με εξέλεξε και εξέλεξε τον Πρόεδρο Τραμπ….»
Α. Το Δίκτυο «Ελεγκτών της Αλήθειας» στα Δυτικά Βαλκάνια
Μεταξύ της συγγραφής του Α’ Μέρους και του Β’ Μέρους αυτού του άρθρου το F/B κατέβασε τη σελίδα όπου κατέγραφε τους «Ελεγκτές της Αλήθειας» που χρησιμοποιεί σε κάθε χώρα—μάλλον λόγω της ‘ανάνηψης’ του Μαρκ Ζούκενμπεργκ. Επομένως, όσα ακολουθούν αφορούν το δίκτυο «Ελεγκτών της Αλήθειας» IFCN, του οποίου όμως τα μέλη είναι περισσότερα από τους «Ελεγκτές της Αλήθειας» που είναι συμβεβλημένοι με το Meta καθώς η ένταξη στο IFCN είναι αναγκαία, αλλά όχι ικανή, συνθήκη για την άσκηση λογοκρισίας σε μέσα κοινωνικής δικτύωσης όπως το Facebook.
Αυτή τη στιγμή (15 Φεβρουαρίου 2025) παγκοσμίως, σύμφωνα με το IFCN, στο δίκτυο είναι καταγεγραμμένοι 201 οργανισμοί άσκησης λογοκρισίας, από τους οποίους οι 145 έχουν ενεργά πιστοποιητικά, οι 33 βρίσκονται σε διαδικασία ανανέωσης της πιστοποίησής τους και οι 23 έχουν ληγμένα πιστοποιητικά. Στα Βαλκάνια (Ρουμανία, Βουλγαρία, Ελλάδα, Αλβανία και χώρες της πρώην Γιουγκοσλαβίας) είναι ενεργοί 17 οργανισμοί, από τους οποίους η μεγάλη πλειοψηφία ασκεί τα καθήκοντά της στις χώρες της πρώην Γιουγκοσλαβίας: συνολικά 11, από τους οποίους οι 2 στο Κόσοβο.
Στην Ελλάδα ενεργοί είναι 3 οργανισμοί «Ελεγκτών της Αλήθειας», τα Ellinika Hoaxes, το Greece Fact Check και το ήσσονος σημασίας Fact Review, από τους οποίους το Facebook χρησιμοποιεί τους δύο πρώτους, που είναι όχι μόνο αρχαιότεροι αλλά και πολύ πλουσιότερα χρηματοδοτούμενοι.
Από τους υπό ανανέωση του πιστοποιητικού ή τους ληγμένους, κανείς δεν ανήκει στα Βαλκάνια. Συμπεραίνουμε ότι το 12% των ενεργών οργανώσεων του δικτύου «Ελεγκτών της Αλήθειας» παγκοσμίως δραστηριοποιείται στα Βαλκάνια, ένα ασύμμετρο γεγονός που υπογραμμίζει την σημασία που αποδίδουν οι ΗΠΑ σε αυτή την περιοχή όσο αφορά τον έλεγχο της πληροφόρησης και την κατάπνιξη της ελευθερίας λόγου. Ειδικότερα, αν εξαιρέσουμε την Βουλγαρία και τη Ρουμανία, στα Δυτικά Βαλκάνια δραστηριοποιούνται 15 οργανισμοί λογοκρισίας, δηλαδή πάνω από το 10%.
![]() |
Η σελίδα όπου το F/B παρέθετε τον κατάλογο των «Ελεγκτών της Αλήθειας» ανά χώρα έχει κατέβει. Αλλά οι ελεγκτές (εκτός ΗΠΑ) παραμένουν. |
Χορηγίες από το «Παγκόσμιο Ταμείο Ελέγχου της Αλήθειας»—Έμφαση στα Δυτικά Βαλκάνια
Το Δίκτυο των «Ελεγκτών της Αλήθειας» IFCN ξεκινώντας από το 2023 απονέμει ετησίως διάφορες χορηγίες (grants) μία κατηγορία των οποίων απονέμεται από το επονομαζόμενο «Παγκόσμιο Ταμείο Ελέγχου της Αλήθειας» (Global Fact Check Fund) το οποίο διαχειρίζεται το IFCN αλλά τα χρήματα προέρχονται από το Google και από το YouTube. Το ταμείο απονέμει τρεις κατηγορίες χορηγιών, τις BULD ($25,000), GROW ($50,000) και ENGAGE ($100,000) και μέχρι σήμερα έχουν ανακοινωθεί οι χορηγίες των δύο πρώτων κατηγοριών για τα έτη 2023 και 2024 και οι χορηγίες της τρίτης για το 2023.
Χορηγίες BUILD για το 2023 έλαβαν 35 οργανισμοί «Ελεγκτών της Αλήθειας» παγκοσμίως, από τους οποίους στα Δυτικά Βαλκάνια, δηλαδή στην Αλβανία, στην Ελλάδα και στις χώρες που προήλθαν από την Γιουγκοσλαβία, ανήκαν οι δύο (Αλβανία και Κόσοβο), ενώ για το 2024 έλαβαν 34 οργανισμοί, από τους οποίους στα Δυτικά Βαλκάνια ανήκε ένας, το ελληνικό Greek Fact Check.
Παχυλότερες χορηγίες GROW για το 2023 έλαβαν 20 οργανισμοί «Ελεγκτών της Αλήθειας» παγκοσμίως, από τους οποίους στα Δυτικά Βαλκάνια ανήκε ένας (Σερβία), ενώ για το 2024 έλαβαν επίσης 20 οργανισμοί, από τους οποίους στα Δυτικά Βαλκάνια ανήκαν οι 5 (Βοσνία-Ερζεγοβίνη, Βόρεια Μακεδονία, Κόσοβο, Αλβανία, Ελλάδα—το ‘δικό μας’ Ellinika Hoaxes).
Τέλος τις πολύ πλουσιότερες χορηγίες ENGAGE για το 2023 έλαβαν 20 οργανισμοί «Ελεγκτών της Αλήθειας» παγκοσμίως, από τους οποίους στα Δυτικά Βαλκάνια ανήκαν οι δύο (Σερβία και Κροατία).
Παρατηρούμε και πάλι την μεγαλύτερη σχετική βαρύτητα χρηματοδοτήσεων προς τα Δυτικά Βαλκάνια—προσμετρώντας και το μέγεθός τους—η οποία προφανώς οφείλεται στις προτεραιότητες της αμερικανικής εξωτερικής πολιτικής και της προβολής της ισχύος των ΗΠΑ σε αυτή την περιοχή του κόσμου, η οποία εκδηλώνεται με τις προσπάθειες ανατροπής της Σερβικής κυβέρνησης, ανεξαρτητοποίησης του Κοσόβου και διάλυσης της αυτόνομης σερβικής δημοκρατίας της Βοσνίας-Ερζεγοβίνης. Παρατηρούμε επίσης ξανά την ιδιαίτερη σημασία την οποία αποδίδει το IFCN στις χώρες της πρώην Γιουγκοσλαβίας. Τις προσπάθειες αυτές των ΗΠΑ επικουρούν η Κομισιόν της ΕΕ, και χωριστές ΝΑΤΟϊκές χώρες όπως το Ηνωμένο Βασίλειο, η Ολλανδία, η Δανία κ.α.
Οργάνωση Υποδικτύων «Ελεγκτών της Αλήθειας» στα Δυτικά Βαλκάνια
Ως παράδειγμα της ιδιαίτερης έμφασης που δίνει το δίκτυο των «Ελεγκτών της Αλήθειας» στα Βαλκάνια και ιδιαίτερα στις χώρες της πρώην Γιουγκοσλαβίας προχωράμε στην εξέταση μερικών χαρακτηριστικών περιπτώσεων πριν περάσουμε στο επόμενο θέμα μας, τη θερινή σύναξη των λογοκριτών στην πρωτεύουσα της Βοσνίας Ερζεγοβίνης Σαράγιεβο το 2024.
Η πρώτη παρατήρηση αφορά τον συντονισμό των οργανισμών «Ελέγχου της Αλήθειας» στις χώρες της πρώην Γιουγκοσλαβίας μέσω του στησίματος υπο-δικτύων λογοκρισίας. Όπως μας πληροφορεί με ιδιαίτερη χαρά και επαίνους η Διπλωματική Υπηρεσία της ΕΕ τον Αύγουστο του 2020, οι «Ελεγκτές της Αλήθειας» στις χώρες της πρώην Γιουγκοσλαβίας, με αφορμή την επιδημία COVID-19, ενώνουν τις δυνάμεις τους.
Το συγκεκριμένο δημοσίευμα, αφού περιγράψει με ενθουσιασμό τη διαδικασία λογοκρισίας που εφαρμόζει το Facebook, αναφέρεται στην είσοδο τεσσάρων νέων οργανώσεων «Ελεγκτών της Αλήθειας» στο IFCN (Raskrinkavanje.ba – Βοσνία και Ερζεγοβίνη, Raskrinkavanje.me (Centre for Democratic Transition) – Μαυροβούνιο, Metamorphosis Foundation and Truthmeter – Βόρεια Μακεδονία, Istinomer (Centre for research transparency and accountability) – Σερβία, οι οποίες θα αποτελέσουν υπο-δίκτυο συντονιζόμενο από το Γαλλικό Πρακτορείο Agence France-Presse (AFP), πλάι στο ήδη υπάρχον υπο-δίκτυο SEE-check, το οποίο επίσης ανήκει στο IFCN και απαρτίζεται από έξι οργανισμούς «Ελεγκτών της Αλήθειας» που ήδη λειτουργούν ενιαία (Fake News Tragač – Σερβία, Faktograf.hr – Κροατία, Raskrikavanje.rs – Σερβία, Raskrinkavanje.ba – Βοσνία και Ερζεγοβίνη, Raskrinkavanje.me – Μαυροβούνιο, Razkrinkavanje.si – Σλοβενία)—ορισμένοι οργανισμοί συμμετέχουν και στα δύο δίκτυα.
Σύμφωνα με την Διπλωματική Υπηρεσία της ΕΕ τα υπο-δίκτυα οργανώνονται για την καλύτερη πάταξη της «παραπληροφόρησης» (διάβαζε της ελευθερίας λόγου).
«Λόγω της ομοιότητας των γλωσσών της περιοχής, η παραπληροφόρηση δεν σταματά στα σύνορα και απαιτεί στενή συνεργασία μεταξύ των ελεγκτών γεγονότων των περιοχών. Η συνεργασία αυτή εντάθηκε κατά τη διάρκεια της κρίσης COVID-19. Για παράδειγμα, τα μέλη του δικτύου ελέγχου γεγονότων της Νοτιοανατολικής Ευρώπης SEE Check—το οποίο αποτελείται από ορισμένους οργανισμούς ελέγχου της αλήθειας των Δυτικών Βαλκανίων και κρατών μελών της ΕΕ—ενίσχυσαν τη συνεργασία τους. Αντάλλαξαν γνώσεις και πρακτικές στην κορύφωση της κρίσης, αποδεικνύοντας τον καθοριστικό τους ρόλο στην οικοδόμηση ανθεκτικότητας στην παραπληροφόρηση στις τοπικές κοινότητες και ενισχύοντας με αυτόν τον τρόπο τη δημοκρατία.»
Η διαπλοκή των «Ελεγκτών της Αλήθειας» με καθαρά πολιτικές οργανώσεις που μάχονται για την υλοποίηση των ΑμερικανοΝΑΤΟϊκών στόχων—το υποδίκτυο ActionSEE
Στα Δυτικά Βαλκάνια και ιδιαίτερα στις χώρες της πρώην Γιουγκοσλαβίας οι οργανισμοί «Ελέγχου της Αλήθειας» αλληλοδιαπλέκονται με ΜΚΟ που αποσκοπούν στην ανατροπή κυβερνήσεων ή είναι ηχεία αμερικανοΝΑΤΟϊκής σκληρής προπαγάνδας. Όλες οι ιστοσελίδες τους κάνουν σαφές αυτό το γεγονός: για παράδειγμα, και όσο αφορά το κεντρικής σημασίας για τους ΑμερικανοΝΑΤΟϊκούς Βοσνιακό Why Not ( Zašto ne), δείτε εδώ ή εδώ.
Ένα μεγαλύτερο υποδίκτυο διαπλεκόμενων οργανώσεων «Ελεγκτών της Αλήθειας» με καθαρά πολιτικού χαρακτήρα ‘Μη Κυβερνητικές Οργανώσεις’ (ΜΚΟ) που προωθούν ενεργά τους στόχους των χρηματοδοτών τους είναι το ActionSEE το οποίο συντονίζεται από τον πιστοποιημένο από το IFCN «Ελεγκτή της Αλήθειας» Metamorphosis που εδρεύει στα Σκόπια. Στο υποδίκτυο ActionSEE συμμετέχει μεγάλος αριθμός «Ελεγκτών της Αλήθειας» των Δυτικών Βαλκανίων, δηλαδή οργανώσεων που έχουν πιστοποιηθεί από το IFCN ως δήθεν ‘αμερόληπτοι’, ‘αντικειμενικοί’ και ‘ακομμάτιστοι’ κριτές, πλάι σε οργανώσεις που αποτελούν απευθείας βραχίονες των αμερικανικών υπηρεσιών ή/και των υπηρεσιών ευρωπαϊκών κρατών και της ΕΕ δουλεύοντας για αλλαγή καθεστώτων, ανατροπή κυβερνήσεων και επηρεασμού εκλογικών αποτελεσμάτων.
Για κάθε οργάνωση «Ελεγκτών της Αλήθειας» του ActionSEE ισχύει είτε ότι η ίδια λειτουργεί άμεσα και καθαρά ως πολιτική οργάνωση/πράκτορας των ΑμερικανοΝΑΤΟϊκών είτε ότι είναι θυγατρική μιας τέτοιας οργάνωσης-πράκτορα. Για κάποιο λόγο, το ακρωνύμιο SEE (South Eastern European κ.λπ.) είναι ιδιαίτερα αγαπητό στην ονοματοδοσία αυτών των δικτύων αλληλο-διαπλεκόμενων οργανώσεων, π.χ. έχουμε ακόμη το δίκτυο «Ελεγκτών της Αλήθειας» SEE Check ή το δίκτυο SEE Digital Rights Network.
Μια ιδέα για τις εξαρτήσεις του δικτύου ActionSEE από κυβερνητικές πηγές Δυτικών χωρών παίρνουμε διαβάζοντας τις ετήσιες απολογιστικές εκθέσεις του Metamorphosis όπου περιγράφονται τα διάφορα προγράμματα που έχει αναλάβει για λογαριασμό τους και ποιες συγκεκριμένες οργανώσεις του δικτύου συμμετέχουν στο κάθε ένα (π.χ. εδώ είναι η έκθεση για το 2023).
Ενδεικτικά παραθέτω τίτλους μερικών προγραμμάτων που έτρεξαν το 2023 με τους χρηματοδότες τους: «Κόμβος Αντι-παραπληροφόρησης Δυτικών Βαλκανίων: Αποκαλύπτοντας Κακόβουλες Επιρροές μέσω της Δημοσιογραφίας-Φύλακα», χρηματοδοτούμενο από το υπουργείο εξωτερικών της Ολλανδίας, «Αξιόπιστες Ειδήσεις για Ενδυναμωμένους Νέους», χρηματοδοτούμενο από την πρεσβεία του Ηνωμένου Βασιλείου στα Σκόπια, «Σύστημα Διαχείρισης Παραπληροφόρησης & Ενημερώσεις Δημοσιογράφων», χρηματοδοτούμενο από την USAid, «Προώθηση της Πρόσβασης σε Αξιόπιστη Ειδησεογραφία για την Αντιμετώπιση της Παραπληροφόρησης», χρηματοδοτούμενο από το NED, «Δημοσιογραφία για μια Νέα Γενιά: Ένα Πρόγραμμα Εκπαίδευσης Μέσων Μαζικής Ενημέρωσης για τη Βόρεια Μακεδονία», χρηματοδοτούμενο από την πρεσβεία των ΗΠΑ στα Σκόπια, «Αύξηση της Συμμετοχής των Πολιτών στην Ψηφιακή Ατζέντα – ICEDA», χρηματοδοτούμενο από την Ευρωπαϊκή Ένωση, «Χρήση των Νέων Μέσων Ενημέρωσης για την Προώθηση της Κυβερνητικής Διαφάνειας», χρηματοδοτούμενο από το NED, «ACTION SEE – Λογοδοσία, Τεχνολογία και Θεσμικό Δίκτυο Ανοικτότητας στη Νοτιοανατολική Ευρώπη 2022», χρηματοδοτούμενο από το NDI [ΣΗΜ. Το NDI είναι ‘αδελφή οργάνωση’ του NED, βλ. και πιο κάτω. Το πρόγραμμα απλά αποτελεί άμεση ενίσχυση του ActionSEE, το «ΑCTION» της επωνυμίας του προγράμματος είναι το αρκτικόλεξο στα αγγλικά των λέξεων της επωνυμίας, που επίσης αποτελούν την μετάφραση του πλήρους τίτλου του δικτύου], «(DIGILOC) Ψηφιακός μετασχηματισμός σε Τοπικό Επίπεδο – Εμπλεκόμενη Κοινότητα για την Ανθεκτικότητα στη Διαφθορά», χρηματοδοτούμενο από την Ελβετική κυβέρνηση, «Δείκτης Ανοικτότητας», χρηματοδοτούμενο από το NED και την Foundation Open Society Macedonia του δικτύου Soros, «Ιδιωτικότητα μέσω Σχεδιασμού – Χτίζοντας ένα Ψηφιακό Περιβάλλον που Συμπεριλαμβάνει τα Πάντα», χρηματοδοτούμενο από την αντιπροσωπεία της Ευρωπαϊκής Ένωσης στην Β. Μακεδονία, «Καλή Διακυβέρνηση στην Κυβερνοασφάλεια στα Δυτικά Βαλκάνια», χρηματοδοτούμενο από την βρετανική κυβέρνηση (FCDO).
Σύμφωνα με τον ιστότοπο του δικτύου:
«Τα βασικά μέλη του δικτύου είναι η Metamorphosis από τη Μακεδονία (sic!), το Κέντρο για τη Δημοκρατική Μετάβαση (CDT) από το Μαυροβούνιο , το CA Why Not ( Zašto ne) από τη Βοσνία, το Κέντρο για την Έρευνα, τη Διαφάνεια και τη Λογοδοσία (CRTA) και εταίροι από τη Σερβία. Συνεργαζόμαστε επίσης με εταίρους από την Αλβανία – Mjaft!, το Κοσσυφοπέδιο – Open Data Kosovo και την Κροατία, καθώς και με εταίρους από άλλες χώρες της Ευρώπης και του κόσμου.»
Να προσθέσουμε εδώ ότι στην αναλυτικότερη παρουσίαση των μελών του δικτύου ActionSEE, που γίνεται σε άλλο σημείο, προστίθεται ως δια μαγείας ως ισότιμη οργάνωση με τις υπόλοιπες (και μάλιστα πρώτη στη σειρά αναφοράς) και το βρετανικό Westminster Foundation for Democracy, μια κρατική οργάνωση του Ηνωμένου Βασιλείου που ως στόχο έχει την ευθεία παρέμβαση στις πολιτικές διαδικασίες τρίτων χωρών μέσω της χρηματοδότησης πολιτικών κομμάτων, κ.λπ.
Το δίκτυο ActionSEE που απαρτίζεται κυρίως από «Ελεγκτές της Αλήθειας» του IFCN, αλλά λειτουργεί ως βραχίονας ξένων κυβερνήσεων, καλύπτει τις περισσότερες χώρες της πρώην Γιουγκοσλαβίας και την Αλβανία. Η φωτογραφία είναι από τον ιστότοπό τους αλλά ‘ξεχνά’ να απεικονίσει τον κύριο εταίρο του δικτύου, τον Βρετανικό κυβερνητικό φορέα παρέμβασης στις πολιτικές διαδικασίες ξένων χωρών Westminster Foundation for Democracy. |
Παρατηρούμε εδώ ότι το CDT είναι η ‘μητρική εταιρία’ του πιστοποιημένου από το IFCN «Ελεγκτή της Αλήθειας» Raskrinkavanje.me—αν και στις περισσότερες αναφορές ως «Ελεγκτής της Αλήθειας» αναφέρεται άμεσα το ίδιο το CDT. Το Raskrinkavanje έχει επίσης αναπτύξει δικό του υπο-δίκτυο πιστοποιημένων λογοκριτών σε τέσσερις χώρες της πρώην Γιουγκοσλαβίας (βλ. πιο πριν).
Επίσης το Κέντρο για την Έρευνα, τη Διαφάνεια και τη Λογοδοσία (CRTA) της Σερβίας αναφέρεται απευθείας από το IFCN ως πιστοποιημένος «Ελεγκτής της Αλήθειας» σε γράμμα υποστήριξης που εξέδωσε όταν ο οργανισμός δέχθηκε κριτική για τη χρηματοδότησή του από την USAid (βλ. αναλυτικά παρακάτω).
To Zašto ne από την Βοσνία, που το αναφέραμε παραπάνω ως κέντρο σκληρής προπαγάνδας (όπως είναι σαφές από τις αναρτήσεις στον ιστότοπό του) είναι η μητρική των πιστοποιημένων από το IFCN «Ελεγκτών της Αλήθειας» Istinomjer.ba και Raskrinkavanje.ba.
Τέλος, το Metamorphosis από τη Βόρεια Μακεδονία (που στην ιστοσελίδα του ActionSEE αναφέρεται ως «Μακεδονία») είναι καταγεγραμμένο στους πιστοποιημένους «Ελεγκτές της Αλήθειας» του IFCN.
Τα μέλη του παραπάνω δικτύου χρηματοδοτούνται άμεσα από την αμερικανική κυβέρνηση (μέσω των πρεσβειών, του NED και της USAid) καθώς και από κυβερνήσεις ή κυβερνητικούς οργανισμούς χωρών του ΝΑΤΟ και της ΕΕ (βλ. αναλυτικότερα πιο κάτω) ενώ επίσης παρεμβαίνουν στις εκλογές των χωρών τους (π.χ. Mjaft!), οργανώνουν πολιτικές κινητοποιήσεις κ.ο.κ.
Αυτό δεν ισχύει μόνο για τα μέλη του IFCN στις χώρες μέλη της πρώην Γιουγκοσλαβίας, αλλά ισχύει και για άλλες χώρες, όπως π.χ. την Αλβανία, όπου ο μοναδικός πιστοποιημένος οργανισμός «Ελέγχου της Αλήθειας», Faktoje.al έχει ως βασικό χρηματοδότη τέτοιες πηγές όπως διαβάζουμε στις λογιστικές του καταστάσεις (π.χ. για το οικονομικό έτος 2023 τουλάχιστον το 51% της χρηματοδότησης προερχόταν απευθείας από τέτοιες πηγές).
Η δράση αυτών των «Ελεγκτών της Αλήθειας» δίνει νέο περιεχόμενο στις έννοιες ‘ακομμάτιστος’, ‘αντικειμενικός’, ‘αμερόληπτος’ που κατά το IFCN χαρακτηρίζουν τα μέλη του δικτύου του.
O πολυπλόκαμος λαβύρινθος των χρηματοδοτήσεων
Η δεύτερη παρατήρηση αφορά τη μεγάλη αδιαφάνεια, μέχρι και σήμερα, των χρηματοδοτήσεων αυτών των οργανισμών «Ελέγχου της Αλήθειας» κατά παράβαση ακόμη και των ίδιων των–υποτίθεται—αρχών του IFCN που τους έχει ‘πιστοποιήσει’ παρόλ’ αυτά. Ο μόνος από αυτούς που παραθέτει (εν μέρει) πληροφόρηση είναι αυτός που ανήκει στην μικρότερη χώρα, ο raskrinkavanje.me του Μαυροβουνίου. Χωρίς αναφορά σε συγκεκριμένα ποσά, δηλώνει ότι
«Οι δραστηριότητες του Raskrinkavanje έχουν μέχρι στιγμής χρηματοδοτηθεί μέσω προγραμμάτων του NED, του Balkan Trust for Democracy (BTD), του International Fact-Checking Network (IFCN), του Υπουργείου Εξωτερικών της Ολλανδίας, της Πρεσβείας των ΗΠΑ στην Ποντγκόριτσα, καθώς και μέσω εσόδων που προέρχονται από το πρόγραμμα Third Party Fact-Checking του Facebook.»
Καταρχήν, μια και το συναντάμε εδώ για πρώτη φορά, το BTD είναι ένας άλλος αμερικανοκίνητος οργανισμός επέμβασης στις εσωτερικές υποθέσεις των χωρών της πρώην Γιουγκοσλαβίας με έδρα το Βελιγράδι. Ιδρύθηκε τον Μάρτιο του 2003 από το “German Marshall Fund των Ηνωμένων Πολιτειών”[ii], την Υπηρεσία Διεθνούς Ανάπτυξης των Ηνωμένων Πολιτειών (USAID) και το Charles Stewart Mott Foundation με χορηγία τριάντα εκατομμυρίων δολαρίων ΗΠΑ. Άλλοι δωρητές ήταν το Rockefeller Brothers Fund, το Tipping Point Foundation, η Compagnia di San Paolo, το Robert Bosch Foundation, η Swedish International Development Cooperation Agency και τα υπουργεία Εξωτερικών της Δανίας και της Ελλάδας.
Το ίδιο το BTD περιγράφει τον εαυτό του ως «μια βραβευμένη διατλαντική πρωτοβουλία που υποστηρίζει τη δημοκρατία, τη χρηστή διακυβέρνηση και την ευρωατλαντική ολοκλήρωση στη Νοτιοανατολική Ευρώπη». Στον ιστότοπό του μπορεί ο αναγνώστης να διαβάσει αναρτημένα καθαρά ψυχροπολεμικά άρθρα με αντικείμενο θέματα όπως «[την] εξεύρεση βιώσιμης λύσης για το Κοσσυφοπέδιο και τη Σερβία, [το] να καταστεί η Βοσνία-Ερζεγοβίνη ένα βιώσιμο και λειτουργικό κράτος, [τη]μείωση των εξαρτήσεων από τη ρωσική ενέργεια και [τον] περαιτέρω περιορισμό της επιρροής της Μόσχας, [την] προσεκτική παρακολούθηση και δυνητική αντιμετώπιση της συνεχώς αυξανόμενης επιρροής της Κίνας, [τη] δημιουργία ευκαιριών για εμβάθυνση των δεσμών μέσω εμπορικών και οικονομικών ανταλλαγών μεταξύ της περιοχής και των Ηνωμένων Πολιτειών»[iii].
Η παραπάνω αναφορά στους χορηγούς του Raskrinkavanje ενδέχεται να αφορά και τα τέσσερα παραρτήματα στις τέσσερις χώρες όπου λειτουργεί: Σερβία, Βοσνία & Ερζεγοβίνη, Μαυροβούνιο, Σλοβενία. Και με την ευκαιρία, Raskrinkavanje σημαίνει «ρίχνοντας τις μάσκες»—οπωσδήποτε πολύ ενδιαφέρουσα επιλογή επωνυμίας.
Παρακάτω ασχολούμαστε πολύ αναλυτικά με τις χρηματοδοτήσεις που λαμβάνει από εξωτερικές πηγές το raskrinkavanje.me του Μαυροβουνίου επειδή πιστεύουμε ότι η όλη διάρθρωση των προγραμμάτων του και των χορηγών του χαρακτηρίζει όλο το σύμπλεγμα των «Ελεγκτών της Αλήθειας», μελών του IFCN, στις χώρες της πρώην Γιουγκοσλαβίας. Άλλωστε, πρώτον αποτελεί μέλος, και μάλλον επικεφαλής, ενός ενιαίου οργανισμού τεσσάρων ομώνυμων «Ελεγκτών της Αλήθειας» στις χώρες αυτές και δεύτερον, εμφανίζεται ως ο πλέον ανοικτός σε ‘διαφάνεια’ ως προς τις πηγές χρηματοδότησης «Ελεγκτής της Αλήθειας».
Για εμάς είναι σαφές ότι οι υπόλοιποι μόνο χειρότεροι από τον συγκεκριμένο μπορεί να είναι όσο αφορά την εμπλοκή τους σε χρηματοδοτήσεις από δυτικές κρατικές κυβερνητικές πηγές και οργανισμούς-παρακλάδια μυστικών υπηρεσιών—αν αυτό είναι δυνατόν—καθώς πρώτον, λειτουργούν σε μεγαλύτερες χώρες όπου η Δύση αντιμετωπίζει μεγαλύτερο διακύβευμα και ισχυρότερη αντιπαράθεση (π.χ. Σερβία) και δεύτερον, αυτοί καν δεν αναρτούν πληροφορίες για τις χρηματοδοτήσεις τους που πιθανότατα σημαίνει ότι οι εξαρτήσεις τους είναι ακόμη χειρότερες.
Επίσης, το NED από το καλοκαίρι του 2024 σταμάτησε να δίνει στοιχεία για τα συγκεκριμένα προγράμματα και τα ποσά με τα οποία τα χρηματοδοτεί, πράγμα που φυσικά αναιρεί όλο το σκεπτικό δημιουργίας του (βλ. Μέρος Α) σύμφωνα με το οποίο η ‘ανοικτότητα’ θα προστάτευε τους χρηματοδοτούμενους από την κατηγορία για συνεργασία με τις μυστικές υπηρεσίες των ΗΠΑ. Το μόνο στοιχείο που δημοσιεύει είναι ότι στη Νοτιο-Ανατολική Ευρώπη σήμερα (Μάρτιος 2025) χρηματοδοτεί 28 προγράμματα με 6,5 εκατομμύρια δολάρια και στην Βοσνία-Ερζεγοβίνη χρηματοδοτεί 27 προγράμματα με 1,65 εκατομμύρια δολάρια.
Τα μόνα στοιχεία που μπορέσαμε να βρούμε για τους υπόλοιπους είναι:
(α) Ο Σερβικός Istinomer (Centre for Research Transparency and Accountability—CRTA ), που μιμείται το Politifact (βλ. Μέρος A), συγχρηματοδοτείται από την Ευρωπαϊκή Ένωση και την USAid μέσω του μητρικού CRTA[iv]. H ιστοσελίδα του Istinomer δεν δίνει καμία πληροφορία για τους χρηματοδότες του ενώ η ιστοσελίδα του CRTA,αν και δεν έχει συγκεκριμένη αναφορά στους χρηματοδότες, αναφέρει τους ‘εταίρους’—βλ. σχετική φωτογραφία—από όπου μαθαίνουμε ότι π.χ. κατά το 2023 χρηματοδοτήθηκε από τις κυβερνήσεις της Σουηδίας, ΗΠΑ, Καναδά, Βρετανίας, Ολλανδίας, Γερμανίας, Γαλλίας και Τσεχίας.
![]() |
Οι χρηματοδότες-‘εταίροι’ του σερβικού «Κέντρου για τη Διαφάνεια στην Έρευνα και τη Λογοδοσία» (CRTA) |
Η αμαρτωλή προέκταση της CIA (USAid) έχει διαθέσει δύο εκατομμύρια δολάρια από τον Απρίλιο του 2018 έως τον Απρίλιο του 2022 στο πρόγραμμα ανατροπής της Σερβικής κυβέρνησης που ονομάζεται «Πολιτική Δράση για τη Λογοδοσία». Ανασύραμε τη σχετική πληροφορία από αρχειοθετημένη σελίδα της USAid που πλέον έχει κατέβει από το διαδίκτυο. Κατά την USAid, τα χρήματα δίνονται στον Σερβικό «Ελεγκτή της Αλήθειας» για ένα πρόγραμμα
«…που υποστηρίζει τη συλλογική δράση για την αύξηση της κυβερνητικής λογοδοσίας και τη μείωση της διαφθοράς. Το έργο υποστηρίζει δραστηριότητες με γνώμονα τους πολίτες για την ανάπτυξη και την ενίσχυση ενός δικτύου της κοινωνίας των πολιτών, οργανώσεων βάσης, ακτιβιστών και δημοσιογράφων σε ολόκληρη τη χώρα, οι οποίοι υπερασπίζονται αποτελεσματικά μέτρα κατά της διαφθοράς και μεγαλύτερη κυβερνητική λογοδοσία.»
Εννοείται ότι πίσω από τις ‘παχιές’ κουβέντες κρύβεται η επιχείρηση ανατροπής της Σερβικής κυβέρνησης.
Όταν η κυβέρνηση Τραμπ στράφηκε (για τους δικούς της λόγους) κατά της USAid—που ο Μασκ αποκάλεσε ένα βάζο με σκουλήκια—πλήθυναν οι φωνές στη Σερβία κατά του CRTA, οπότε το Poynter Institute έσπευσε να τονίσει ότι καλύπτει πλήρως τη δράση του CRTA, αν και το τελευταίο κάθε άλλο παρά τηρεί τους υποτιθέμενους κανόνες διαφάνειας τους οποίους επίσης υποτίθεται ότι έχει καθιερώσει και βάσει αυτών το IFCN πιστοποιεί τους «Ελεγκτές της Αλήθειας», ενώ ταυτόχρονα λειτουργεί καθαρά ως εντολοδόχος δυτικών υπηρεσιών.
Η κριτική, λέει η ανακοίνωση του IFCN αποκαλώντας την ‘παρενόχληση’, που δέχεται ο εργολάβος της USAid είναι ανεπίτρεπτη επειδή τα δύο εκατομμύρια δολάρια που πήρε το CRTA από την USAid λειτούργησαν ευεργετικά για την Σερβία καθώς διοχετεύτηκαν «σε εκπαιδευτικές εκστρατείες κατά της διαφθοράς για την ενίσχυση της κυβερνητικής λογοδοσίας». Η ίδια η ασκούμενη κριτική («παρενόχληση κατά φορέων της κοινωνίας των πολιτών στη Σερβία») κατά το IFCN
«…μπορεί να έχει ανασταλτικά αποτελέσματα στην ανεξάρτητη δημοσιογραφία της λογοδοσίας, συμπεριλαμβανομένου του έργου των ελεγκτών γεγονότων. Η CRTA αποτελεί σεβαστό μέρος της διεθνούς κοινότητας ελέγχου των γεγονότων και θα πρέπει να μπορεί να συνεχίσει το έργο της χωρίς απειλές.»
Γίνεται περισσότερο από φανερό ότι το IFCN δεν είναι κάποιο αθώο ‘τεχνοκρατικό’ δίκτυο «Ελεγκτών της Αλήθειας», αλλά, αντίθετα, είναι ενσωματωμένο στο συνολικό δίκτυο προβολής της λεγόμενης ‘μαλακής ισχύος’ των ΗΠΑ, μέρος ενός ενιαίου μηχανισμού που περιλαμβάνει την USAid, το NED, κ.ο.κ. Δηλαδή, το γεγονός της ενσωμάτωσης του IFCN στους μηχανισμούς προέκτασης της CIA δεν αποκαλύπτεται μόνο μέσω των διαπλοκών στις χρηματοδοτήσεις αλλά και μέσω των ίδιων των ανακοινώσεων του.
(β) Το Κροατικό faktograf.hr, παραπέμποντας σε κάποια εξαιρετικά συνοπτικά (και πρόχειρα) φωτογραφικά αρχεία στα Κροατικά, αναφέρει:
«Η έναρξη λειτουργίας της πύλης Faktograf.hr υποστηρίχθηκε οικονομικά από το National Endowment for Democracy (NED), το Ίδρυμα TechSoup και το Υπουργείο Εξωτερικών των Ηνωμένων Πολιτειών (το πρότζεκτ έναρξης λειτουργίας του Faktograf χρηματοδοτήθηκε εν μέρει μέσω της υποστήριξης της πρεσβείας των ΗΠΑ στο Ζάγκρεμπ).
Το έργο του Faktograf. hr έχει χρηματοδοτηθεί όλα αυτά τα χρόνια μέσω έργων που έχουν κερδηθεί σε διαγωνισμούς από το NED, το Ταμείο Καινοτομίας της Google The Digital News Initiative (μέσω του έργου Mozaik veza ), το Balkan Trust for Democracy (BTD—βλ. επεξήγηση για το BTD νωρίτερα), τον Οργανισμό Ηλεκτρονικών Μέσων Ενημέρωσης , την Ευρωπαϊκή Ένωση μέσω του προγράμματος «Ευρώπη για τους Πολίτες», την Ευρωπαϊκή Επιτροπή (Γενική Διεύθυνση Δικτύων Επικοινωνιών, Content and Technology), το Ευρωπαϊκό Ταμείο για τα Μέσα Μαζικής Ενημέρωσης και Πληροφόρησης, την Πρεσβεία των ΗΠΑ στην Κροατία, το Ταμείο για την Ενεργό Ιθαγένεια στην Κροατία, το πρόγραμμα CHANSE (Collaboration of Humanities and Social Sciences in Europe), την Google Ireland Limited, το YouTube, και μέσω του παγκόσμιου προγράμματος ελέγχου γεγονότων του TikTok και του προγράμματος ελέγχου γεγονότων από τρίτους της Meta.»
![]() |
Φωτογραφία αναρτημένη στο άρθρο με τίτλο «Ποιοι είναι οι ιδεολόγοι πίσω από τον Τραμπ;» όπου γίνεται επίθεση με καθαρή neo-con τοποθέτηση κατά της νέας αμερικανικής κυβέρνησης «που επιτίθεται αφηνιασμένη κατά των αμερικανικών θεσμών», όπως συμπεραίνει στο τέλος της βαθυστόχαστης τουρλού-τουρλού ‘ανάλυσης’. Αναρτημένο στο site του κροατικού «Ελεγκτή της Αλήθειας» Faktograf.hr, μέλους του δικτύου SEE-Check, του οποίου το σύνθημα (motto) είναι: «Αποκλειστικά τα Γεγονότα». |
Η άσκηση προπαγάνδας από τους «Ελεγκτές της Αλήθειας» στις χώρες της πρώην Γιουγκοσλαβίας
Η τρίτη παρατήρηση αφορά το περιεχόμενο των αναρτήσεων αυτών των υπο-δικτύων που νέμονται τις πρώην χώρες της Γιουγκοσλαβίας. Δεν περιορίζονται καθόλου σε «Ελέγχους της Αλήθειας» αλλά το μεγαλύτερο ποσοστό τους είναι καθαρά προπαγανδιστικά κείμενα διάδοσης φιλο-ΝΑΤΟϊκών απόψεων που αναπαράγουν και διαδίδουν τις αφηγήσεις της Δυτικής προπαγάνδας. Μια απλή επίσκεψη στα site τους αρκεί για να το επιβεβαιώσει: Δεκάδες κειμένων, συχνά χοντροκομμένων, επιτίθενται στη νέα αμερικανική κυβέρνηση και προσωπικά στα στελέχη της, μηδέ του προέδρου των ΗΠΑ Τραμπ εξαιρουμένου, ενώ ασκούν έντονη προπαγάνδα υπέρ της ανατροπής της Σερβικής κυβέρνησης υποστηρίζοντας ευθέως κάθε κινητοποίηση ‘διαφωνούντων’ που επιδιώκουν μια ‘έγχρωμη’ επανάσταση. Ασκούν χοντροκομμένη προπαγάνδα υπέρ του καθεστώτος του Κιέβου που διακρίνεται από ακραία ρωσοφοβία, ανάλογη με αυτή των Βαλτικών χωρών. Και φυσικά, επίσης θρηνούν και οδύρονται για την αναστολή των χρηματοδοτήσεων μέσω της USAid.
Καθώς ήδη έχουμε αναφέρει, οι μηχανισμοί των «Ελεγκτών της Αλήθειας» στην πρώην Γιουγκοσλαβία αποτελούν παραρτήματα MKO που ελέγχονται άμεσα από την USAid, το NED και τις αμερικανικές πρεσβείες, στο στυλ της Γεωργίας, και παρεμβαίνουν άμεσα στις πολιτικές και κοινωνικές διαδικασίες. Ας μην ξεχνάμε ότι όλη η περιοχή ‘βράζει’ από κοινωνικο-πολιτικές εντάσεις, υπάρχει πολιτική αστάθεια εν πολλοίς προκαλούμενη από την ΑμερικανοΝΑΤΟϊκή πλευρά, και ότι έχουμε συνεχώς εκλογικές διαδικασίες στις οποίες αυτές οι ΜΚΟ παρεμβαίνουν άμεσα για λογαριασμό των χρηματοδοτών τους.
![]() |
Τα δίκτυα ΜΚΟ των χρηματοδοτούμενων από ΑμερικανοΝΑΤΟϊκές κυβερνήσεις και οργανισμούς στις χώρες της πρώην Γιουγκοσλαβίας λειτουργούν ταυτόχρονα και ως «Ελεγκτές της Αλήθειας» για λογαριασμό του IFCN και ως πολιτικές οργανώσεις που οργανώνουν ‘έγχρωμες επαναστάσεις’, στα γνωστά πρότυπα της CIA. Τις μέρες που γράφεται αυτό το άρθρο εντείνεται η προσπάθεια ανατροπής της Σερβικής κυβέρνησης, στις οποίες πρωτοστατούν τα παραπάνω δίκτυα «Ελεγκτών της Αλήθειας». Εδώ εικόνες από την ‘διαμαρτυρία’ με κροτίδες, βεγγαλικά, δακρυγόνα και καπνογόνα εντός του κοινοβουλίου από βουλευτές της φιλο-δυτικής αντιπολίτευσης στις 4 Μαρτίου 2025. Η απίστευτη εκδήλωση ‘διαμαρτυρίας’ των φιλο-ΝΑΤΟϊκών κατέληξε σε σοβαρούς τραυματισμούς βουλευτών του κυβερνητικού κόμματος, επί των οποίων εκτοξεύτηκαν φωτοβολίδες. |
Εδώ έχουμε μια ουσιαστική διαφορά σε σχέση με τη δράση των «Ελεγκτών της Αλήθειας» σε χώρες με σαφέστερο και πιο παγιωμένο φιλο-ΝΑΤΟϊκό προσανατολισμό, όπως π.χ. η Ελλάδα ή οι χώρες της Δ. Ευρώπης. Στις χώρες αυτές τηρούνται ορισμένα προσχήματα και η προπαγανδιστική δράση των «Ελεγκτών της Αλήθειας» συνήθως ‘περιορίζεται’ στην επιβολή της κυρίαρχης αφήγησης με την απαγόρευση μεν και καταστολή της αντίθετης άποψης στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, αλλά χωρίς την έντονη άσκηση «Εθνικής Ηθικής Διαπαιδαγώγησης»[v] αφού το κυρίαρχο αφήγημα διοχετεύεται από τον ομόφωνο ψαλμό των με άλλο τρόπο ελεγχόμενων ΜΜΕ.
Η περίπτωση όμως των Δυτικών Βαλκανίων, πλην Ελλάδος, διαφέρει καθώς εδώ συναντάμε αρκετά ΜΜΕ με μη ελεγχόμενη από τους ΑμερικανοΝΑΤΟϊκούς αφήγηση και ισχυρές αντι ΝΑΤΟϊκές δυνάμεις, οπότε οι «Ελεγκτές της Αλήθειας» έχουν συνδέσει την καταστολή της αντίθετης άποψης με την ενεργή προπαγάνδα.
Όσο αφορά την περίπτωση των μελών του δικτύου IFCN, είναι σαφές ότι αυτός ο τρόπος λειτουργίας στις χώρες της πρώην Γιουγκοσλαβίας καταρρίπτει άμεσα και ολοκληρωτικά τον μύθο περί ‘αμεροληψίας’ και ‘ακομματικότητας’ που καλλιεργεί το Ινστιτούτο Poynter μέσω του «Κώδικα Αρχών» που υπογράφουν και υποτίθεται ότι δεσμεύονται να τηρούν τα μέλη του.
Η περίπτωση του Raskrinkavanje.me ως Case Study
Αποτελεί εξαιρετικά ενδιαφέρον κείμενο στη ‘μαυρίλα’ και λογική παραδοξότητα που το χαρακτηρίζει, η συνόψιση της δράσης του Raskrinkavanje στο Μαυροβούνιο κατά το 2023[vi] ή μάλλον καλύτερα, της μητρικής του οργάνωσης CDT (βλ. και πιο κάτω—για τα προγράμματα χρηματοδότησης του CDT βλ. εδώ).
Σύμφωνα με τον απολογισμό, ο συγκεκριμένος «Ελεγκτής της Αλήθειας»
- Μάχεται με όλες του τις δυνάμεις κατά της ξένης επιρροής στις δημοκρατικές διαδικασίες της χώρας μέσω τριών προγραμμάτων:
α) Του προγράμματος «Από τον έλεγχο των γεγονότων έως την αντίσταση στην παραπληροφόρηση», που χρηματοδοτείται από την πρεσβεία των ΗΠΑ στην Ποντγκόριτσα.
β) του προγράμματος: «Αποκάλυψη ξένων επιρροών μέσω της ερευνητικής δημοσιογραφίας που βασίζεται σε γεγονότα», που χρηματοδοτείται από το Υπουργείο Εξωτερικών της Ολλανδίας.
γ) του προγράμματος «Διάλογος χωρίς αποκλεισμούς για την πρόοδο της κοινωνίας», που χρηματοδοτείται από την αντιπροσωπεία της Ευρωπαϊκής Ένωσης στο Μαυροβούνιο και από το υπουργείο Δημόσιας Διοίκησης.
Είναι εντυπωσιακό ότι λένε ανοιχτά ότι μάχονται κατά της ξένης επιρροής και για τον σκοπό αυτό πληρώνονται από κυβερνήσεις ξένων δυνάμεων. Τέτοιοι μαχητές κατά της «ξένης επιρροής» ήταν και στην Ελλάδα κατά την Κατοχή ο Τσολάκογλου και ο Ράλλης.
Στο ίδιο κείμενο διαβάζουμε ότι:
«Σημαντικό μέρος των δραστηριοτήτων μας κατά το περασμένο έτος επικεντρώθηκε στην υποστήριξη αλλαγών στο νομοθετικό και θεσμικό πλαίσιο και στην εφαρμογή ορθών πρακτικών για την αποτελεσματική καταπολέμηση της παραπληροφόρησης και την ενίσχυση της ανθεκτικότητας της κοινωνίας.»
Αυτές οι πολιτικές δραστηριότητες αυτές στον απολογισμό κατατάσσονται κάτω από τον τίτλο «Ανθεκτικότητα της Κοινότητας και ρητά επιδιώκουν την οργάνωση ‘ακτιβισμού’ για καθεστωτικές αλλαγές. Επομένως περνάμε στο
- Δράσεις για την «ανθεκτικότητα της κοινότητας» μέσω των εξής προγραμμάτων:
α) «TruthShield Balkan: Raskrinkavanje.me και Fake News Tracker στον αγώνα κατά της παραπληροφόρησης στο Μαυροβούνιο και τη Σερβία», που χρηματοδότησε ο CFI, ο Γαλλικός Οργανισμός για την Ανάπτυξης των Μέσων Ενημέρωσης.
β) «Απογραφή του Μαυροβουνίου 2023: Καταπολέμηση της εξάπλωσης της παραπληροφόρησης», που χρηματοδοτήθηκε από την Open Information Partnership, μια οργάνωση που έχει στηθεί από τρία υπουργεία του Ηνωμένου Βασιλείου.
γ) «Έλεγχος των γεγονότων για την οικοδόμηση ανθεκτικότητας κατά της παραπληροφόρησης», που χρηματοδοτείται από την πρεσβεία των ΗΠΑ στην Ποντγκόριτσα.
δ) «Ενεργοί πολίτες κατά της παραπληροφόρησης», που χρηματοδοτείται από την πρεσβεία των ΗΠΑ στην Ποντγκόριτσα.
ε) «Παρακολούθηση των μέσων κοινωνικής δικτύωσης», που χρηματοδοτείται από το Εθνικό Δημοκρατικό Ινστιτούτο (National Democratic Institute—NDI) των Ηνωμένων Πολιτειών, έναν παγκόσμιο οργανισμό που μάχεται για την εγκαθίδρυση της «δημοκρατίας» σε πολλές δεκάδες χώρες του κόσμου και ίδρυσε ο Ρ. Ρήγκαν το 1983 στα πλαίσια της μεταφοράς δραστηριοτήτων της CIA που αφορούν τις κοινωνίες των πολιτών σε ‘ανοικτούς οργανισμούς’ όπως π.χ. το NED.
Οι χώρες που δραστηριοποιείται το αμερικανικό NDI για την «κατοχύρωση της δημοκρατίας» |
στ) «Δίκτυο SEE-Check—καταπολέμηση της παραπληροφόρησης μέσω ενός δικτύου ελεγκτών γεγονότων», που χρηματοδοτείται από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή και Υπουργείο Δημόσιας Διοίκησης.
ζ) «Αποκάλυψη ξένης επιρροής μέσω ερευνητικής δημοσιογραφίας βασισμένης σε γεγονότα», που χρηματοδοτείται από το Ολλανδικό Υπουργείο Εξωτερικών.
η) «Καλή διακυβέρνηση στην κυβερνοασφάλεια στα Δυτικά Βαλκάνια», που χρηματοδοτείται από το Κέντρο της Γενεύης για τη Διακυβέρνηση του Τομέα της Ασφάλειας (Geneva Centre for Security Sector Governance—DCAF). Το DCAF ξεκίνησε από την Ελβετική κυβέρνηση ως οργανισμός παρέμβασης στους στρατούς των Βαλκανικών χωρών και των χωρών του πρώην συμφώνου της Βαρσοβίας. Σήμερα η χρηματοδότησή του προέρχεται κατά τα 2/3 από την Ελβετική κυβέρνηση και κατά το 1/3 από κυβερνήσεις ΝΑΤΟϊκών χωρών (Γερμανία, Ηνωμένο Βασίλειο, Σουηδία, Δανία, Νορβηγία κ.λπ. Χρηματοδοτείται επίσης από την Κομισιόν της ΕΕ0.
θ) «Εκλογές στο Μαυροβούνιο – ανάλυση της πολιτικής διαδικτυακής διαφήμισης», που χρηματοδοτείται από την Ευρωπαϊκή Σύμπραξη για τη Δημοκρατία (European Partnership for Democracy—EPD). To EPD δημιουργήθηκε το 2008 με σκοπό να είναι το ευρωπαϊκό αντίστοιχο του αμερικανικού NED. Με έδρα τις Βρυξέλλες απαρτίζεται από 19 ευρωπαϊκές ΜΚΟ και δρα σε πάνω από 140 χώρες σε όλο τον κόσμο. Ως στόχο του αυτοπροσδιορίζει «την υποστήριξη της δημοκρατίας ανά την υφήλιο». Στις δράσεις του δεν περιφρονεί τις ίδιες τις ευρωπαϊκές χώρες, όπου διοργανώνει συνάξεις και παρεμβάσεις για την στερέωση της «ευρωπαϊκής» συνοχής, την καταπολέμηση της «παραπληροφόρησης» και άλλα παρόμοια.
Το ποζάρισμα οργανώσεων «Ελεγκτών της Αλήθειας», όπως η συγκεκριμένη, ως δήθεν ‘ανεξάρτητων’, ‘ακομμάτιστων’, αντικειμενικών’ κ.ο.κ. οι οποίες επιπλέον ερευνούν και ‘αποκαλύπτουν’ την επιρροή ξένων δυνάμεων στη χώρα τους την ίδια στιγμή που χρηματοδοτούνται από ξένες πρεσβείες, κυβερνήσεις και παρακλάδια μυστικών υπηρεσιών, σίγουρα επιδεικνύει ασύστολο θράσος.
Ο απολογισμός δεν σταματά εδώ, καθώς τα προγράμματα είναι άφθονα και οι χρηματοδοτήσεις από τις ξένες πηγές πλουσιοπάροχες, αλλά ήδη πρέπει να έχει γίνει σαφές στον αναγνώστη περί τίνος πρόκειται, οπότε, πολύ περιληπτικά, βρήκαμε ακόμη
- προγράμματα που αφορούν παρέμβαση στις εκλογικές διαδικασίες:
α) «Ενίσχυση της ακεραιότητας της εκλογικής διαδικασίας», που χρηματοδοτείται από το παρακλάδι της CIA, το NED.
β) «Ψηφίστε ελεύθερα – Παρακολούθηση των εκλογών του 2023 στο Μαυροβούνιο», που χρηματοδοτείται από το Υπουργείο Εξωτερικών και Ευρωπαϊκών Υποθέσεων του Μεγάλου Δουκάτου του Λουξεμβούργου.
- Προγράμματα που αφορούν τη ‘Διαφάνεια’ και την ‘Καλή Διακυβέρνηση’
α) «Διάλογος χωρίς αποκλεισμούς για την πρόοδο της κοινωνίας», που χρηματοδοτείται από την Αντιπροσωπεία της Ευρωπαϊκής Ένωσης στο Μαυροβούνιο και το Υπουργείο Δημόσιας Διοίκησης
β) «Χρήση των νέων μέσων ενημέρωσης για την προώθηση της διαφάνειας στην κυβέρνηση», που χρηματοδοτείται από το παρακλάδι της CIA, το NED.
γ) «Εφαρμογή κοινών λύσεων για την καταπολέμηση της διαφθοράς και της χρηστής διακυβέρνησης στη Νοτιοανατολική Ευρώπη: καινοτόμες πρακτικές και συμπράξεις δημόσιου και ιδιωτικού τομέα», που χρηματοδοτείται από το Νορβηγικό Ταμείο Περιφερειακής Συνεργασίας
Είναι σαφής ο ρόλος που παίζουν οι «Ελεγκτές της Αλήθειας»
στις χώρες της πρώην Γιουγκοσλαβίας, όπως σαφείς είναι και οι λόγοι που
η προσοχή των ΑμερικανοΝΑΤΟϊκών στα Βαλκάνια έχει στραφεί προς τα εκεί,
καθώς η καταστάσεις στην περιοχή είναι ρευστές και όχι πλήρως
ελεγχόμενες από το ΝΑΤΟ και την ΕΕ. Αλλά η δράση τους λειτουργεί
αποσταθεροποιητικά και η προπαγάνδα που διαδίδουν λειτουργεί εμπρηστικά
για την ειρήνη στα Βαλκάνια καθώς παίρνει αντι-Σερβικές θέσεις σχετικά
με το Κόσοβο καθώς και σχετικά με την Σερβική Δημοκρατία της
Βοσνίας-Ερζεγοβίνης, που έχει έρθει ξανά στο προσκήνιο αυτές τις μέρες
λόγω της καταδίκης του προέδρου της Milorad Dodik
σε ένα χρόνο φυλάκιση από δικαστήριο του Σαράγιεβο στις 26 Φεβρουαρίου
2025 λόγω… «αψήφισης της εξουσίας» του Γερμανού ‘ύπατου αρμοστή’
Christian Schmidt ο οποίος έχει αναλάβει επισήμως την επίβλεψη της
εφαρμογής της ειρηνευτικής συμφωνίας του Ντέιτον του 1995, με την οποία
τερματίστηκε ο πόλεμος στη Βοσνία[vii].
![]() |
Ο Σερβο-Βόσνιος ηγέτης Milorad Dodik, πρόεδρος της μεγαλύτερης αυτόνομης κρατικής οντότητας της Σερβίας-Ερζεγοβίνης, της Republika Srpska, ο οποίος καταδικάστηκε στις 26-2-2025 σε ένα χρόνο φυλάκιση επειδή επιδεικνύει απείθεια προς τον Γερμανό ύπατο αρμοστή της χώρας καθώς μιλά σε συγκέντρωση στην πόλη Μπάνια Λούκα την παραμονή της καταδικαστικής απόφασης σε βάρος του. February 25, 2025. © AP Photo / Radivoje Pavicic |
Η τέταρτη παρατήρηση αφορά τον τρόπο λειτουργία των «Ελεγκτών της Αλήθειας» όπως τον αποκαλύπτει το υπο-δίκτυο SEE-check μέσω του Raskrinkavanje.me. Οι οικονομική διαπλοκή του Facebook με τον μηχανισμό λογοκρισίας του συγκεκριμένου μέλους του IFCN καθώς και με τον μηχανισμό ενεργού προπαγάνδας του, όπως και η οικονομική αλληλεξάρτηση όλων αυτών, αποκαλύπτονται μέσω της δικής τους ανάρτησης για τη χρηματοδότηση που λαμβάνουν—υπενθυμίζω ότι από τις οργανώσεις των δύο υπο-δικτύων του IFCN στην πρώην Γιουγκοσλαβία μόνο η συγκεκριμένη έχει αναρτήσει πληροφορίες για την χρηματοδότησή της, στις οποίες έχουμε ήδη παραπέμψει.
Έτσι διαβάζουμε:
«Το Κέντρο για τη Δημοκρατική Μετάβαση (Center for Democratic Transition—CDT) είναι ο εκδότης και ιδρυτής της πλατφόρμας Raskrinkavanje… Τα έσοδα του CDT για το 2022 ανήλθαν σε 576.370 ευρώ, εκ των οποίων 150.000 ευρώ διατέθηκαν για τις δραστηριότητες Αποκάλυψης. Το πρόγραμμα Third Party Fact Checking του Facebook υλοποιείται μέσω της Praxis, μιας εταιρείας που ανήκει κατά πλειοψηφία στο CDT, και βάσει αυτού η Praxis χορήγησε πέρυσι 200.000 ευρώ στο CDT.»
Ενδεχομένως, τα πράγματα να είναι πολύ χειρότερα από όσο εμείς εδώ καταγράφουμε, καθώς είναι ασαφές τι σημαίνει η διατύπωση «Το πρόγραμμα Third Party Fact Checking του Facebook υλοποιείται μέσω της Praxis». Αν η Praxis ελέγχει τις παραγγελίες «Ελέγχου της Αλήθειας» του Facebook, δηλαδή αν η Praxis, που ανήκει στο CDT, είναι αυτή που παραγγέλλει τι θα ελέγξει ως προς «τα γεγονότα» ο «Ελεγκτής της Αλήθειας» Raskrinkavanje, ο οποίος επίσης ανήκει στο CDT, τότε βρισκόμαστε μπροστά στο κλασικό «Γιάννης κερνά και Γιάννης πίνει». Δηλαδή, σε μια τέτοια περίπτωση, ο Ζούκενμπεργκ, που ξέσκιζε τα ιμάτιά του υποστηρίζοντας ότι το Facebook καμία οργανική σχέση δεν έχει με τον μηχανισμό λογοκρισίας των «Ελεγκτών της Αλήθειας» (βλ. Μέρος Α), θα έχει πιαστεί ψευδόμενος.
Τέλος να σημειώσουμε το μέγεθος του ποσού—σχεδόν 600 χιλιάδες ευρώ—με το οποίο χρηματοδοτήθηκε ο οργανισμός που ελέγχει την πλατφόρμα Raskrinkavanje.me σε μια μικροσκοπική (και σχετικά φτωχή) χώρα των Βαλκανίων (Μαυροβούνιο) που έχει μόνο 600 χιλιάδες κατοίκους. Και αυτό το ποσό αφορά μόνο την χρήση του 2022.
Θα ήταν εδώ ενδιαφέρον να γνωρίζαμε αν παρόμοια συμβαίνουν και με τα Ellinika Hoaxes κ.λπ. στην Ελλάδα και αν υπάρχει άμεση σύνδεση του μηχανισμού επιβολής ποινών στο ελληνικό Facebook με τον μηχανισμό—ανεξάρτητο υποτίθεται—των Ellinon λογοκριτών.
Β. Η Θερινή Σύναξις των Αληθοφυλάκων στο Σαράγιεβο
Το IFCN διοργανώνει κάθε χρόνο ένα ‘συνέδριο’ όπου μαζεύει τους «Ελεγκτές της Αλήθειας» στα πλαίσια της παραπέρα ιδεολογικής ενοποίησής τους. Το καλοκαίρι του 2024 και με τίτλο «The 11th Global Fact-Checking Summit», η μάζωξη αυτή πραγματοποιήθηκε στο Σαράγιεβο από τις 26 έως τις 28 Ιουνίου για να υπογραμμιστεί η ιδιαίτερη σημασία που όλο αυτό το κακό συναπάντημα αποδίδει στις χώρες της πρώην Γιουγκοσλαβίας. Ακριβώς πριν (24-25 Ιουνίου) και ουσιαστικά ως ενιαίο σώμα με το συνέδριο των αληθοφυλάκων πραγματοποιήθηκε το «Point 12 Conference» που επικεντρωνόταν περισσότερο στις πολιτικές δραστηριότητες των χρηματοδοτούμενων από ξένες πηγές ΜΚΟ στον χώρο των Δυτικών Βαλκανίων.
![]() |
Άποψη του «The 11th Global Fact-Checking Summit» από τον ιστότοπο της οργάνωσης του George Soros «Open Society Foundations—Western Balkans» (OSF-WB). Η προσέλευση δεν μπορεί να θεωρηθεί εντυπωσιακή καθώς στο συνέδριο συμμετείχε και όλος ο εσμός των εκπροσώπων ξένων δυνάμεων (Foreign agents—MKO, “Ελεγκτές της Αλήθειας», κ.ο.κ.) από τις χώρες της πρώην Γιουγκοσλαβίας. Χαρακτηριστικό του απολογητικού τόνου που χαρακτήρισε τη σύναξη είναι και η αρχή του ρεπορτάζ του OSF-WB: «Το OSF-WB και το IFCN συνδιοργάνωσαν το 11ο Global Fact Conference στο Σεράγεβο, όπου οργανώσεις ελέγχου της αλήθειας από όλο τον κόσμο συναντήθηκαν για να τονίσουν ότι ο έλεγχος των γεγονότων ενισχύει τον δημόσιο διάλογο και δεν πρέπει να εκλαμβάνεται ως λογοκρισία». |
Αν και οι συμμετέχοντες ήταν εν πολλοίς κοινοί, ο βοσνιακός οργανισμός Why Not ( Zašto ne)—που για την κοινωφελή δράση του έχουμε ήδη μιλήσει—είχε αναλάβει την «εξασφάλιση [της] συνάφειας με την περιοχή» των προερχομένων από άλλες περιοχές του κόσμου, όπως έχει την καλοσύνη να μας πληροφορήσει η οργάνωση του George Soros «Open Society Foundations—Western Balkans» που ήταν κεντρικός χρηματοδότης και των δύο συνεδρίων και από την σχετική σελίδα της οποίας αντλήσαμε τις παραπάνω πληροφορίες. Για τους σκοπούς των δύο αλληλο-συνδεδεμένων μαζώξεων, ο ενδιαφερόμενος αναγνώστης ας ανατρέξει στην ίδια σελίδα ενώ για αναλυτικές αναφορές στο πρόγραμμα και τους ομιλητές στο «Point 12» ενδιαφέρουσες πληροφορίες υπάρχουν στον ιστότοπο που έχει φτιάξει το Zašto ne γι’ αυτό το συνέδριο.
Πάντως δεν υπάρχουν και πολλά καινούργια πράγματα για να μάθει κάποιος, καθώς η φρασεολογία αυτού του εσμού λογοκριτών και ‘μαχητών της ελευθερίας’ έχει τυποποιηθεί σε υπέρτατο βαθμό, οπότε αν κάποιος μάθει τις ‘λέξεις-κλειδιά’ που χρησιμοποιούν και το συντακτικό των αφηγηματικών τους σχημάτων, τότε τα έχει μάθει όλα.
Όλα; Ε, όχι κι όλα, καθώς ορισμένες φορές εξωτερικοί παράγοντες τους ζορίζουν και χρειάζεται να απαντήσουν. Η είδηση που φέρνουν αυτές οι ‘απαντήσεις’ δεν βρίσκεται στην τυποποιημένη τους επιχειρηματολογία—όπως είπαμε τα ίδια και τα ίδια λένε—αλλά στον εντοπισμό του ερεθίσματος που προκαλεί κάθε φορά την αντίδρασή τους. Μαθαίνουμε δηλαδή τι άλλαξε στο περιβάλλον τους ώστε να τους προκαλέσει ανησυχία.
Έτσι, διαβάζοντας την ‘Ανακοίνωση’ που εξέδωσαν κατά τις 25 Ιουνίου 2024, αντιλαμβανόμαστε ότι έχουν ανησυχήσει από την κατακραυγή που συνοδεύει τη δράση τους ως λογοκριτών. Σύμφωνα με αυτήν:
«… οι ελεγκτές της αλήθειας έχουν δεχθεί τα τελευταία χρόνια ανελέητες επιθέσεις ως διαδικτυακοί λογοκριτές, και μετά από τέτοιες επιθέσεις πολλοί έχουν υποστεί λεκτική κακοποίηση, διαπόμπευση, συντονισμένες επιθέσεις, νομικές απειλές, πολιτική πίεση, ακόμη και σωματική βία. Ωστόσο, ως έκφραση του λόγου, ο έλεγχος της αλήθειας δεν μπορεί να θεωρηθεί λογοκρισία με την πραγματική έννοια του όρου. Η λογοκρισία αφαιρεί τις πληροφορίες. Ο έλεγχος των γεγονότων τις προσθέτει.»
Είναι ενδιαφέρων ο νηπιακός τρόπος επιχειρηματολογίας καθώς και το ψεύδος που τον συνοδεύει: Κατ’ αυτούς, ο «έλεγχος της αλήθειας» ΔΕΝ αφαιρεί πληροφορίες καθώς—όπως το IFCN είχε απαντήσει στις κατηγορίες του ίδιου του ιδιοκτήτη του Meta εναντίον τους για άσκηση λογοκρισίας (βλ. Μέρος Α)—υπεύθυνοι για το κατέβασμα εκατοντάδων χιλιάδων αναρτήσεων, που αυτοί είχαν διαβάλει, δεν ήταν οι ίδιοι, αλλά το F/B. Και προσέξτε διατύπωση: Δεν μπορείτε να μας κατηγορήσετε για λογοκρισία, λένε, τουλάχιστον «όχι με την πραγματική έννοια του όρου».
Όταν ένας δημοσιογράφος αρχίζει να μιλά για «πραγματικές έννοιες των όρων» και άλλα παρόμοια, τότε αντιλαμβανόμαστε ότι έχει λερωμένη τη φωλιά του. Πολύ περισσότερο που οι συγκεκριμένοι που φιλοξένησαν τη διεθνή σύναξη είναι πρωταγωνιστές σε λυσσασμένο πολιτικό αγώνα που καμία σχέση δεν έχει με την αντικειμενική—αν υπάρχει τέτοια—δημοσιογραφία.
Και η ανακοίνωση καταλήγει:
«Το κοινό έχει ανάγκη από ακριβείς πληροφορίες προκειμένου να λαμβάνει αποφάσεις σχετικά με τις κυβερνήσεις του, τις οικονομίες του, την υγεία του και όλες τις πτυχές της ζωής του. Ο έλεγχος της αλήθειας αποτελεί βασικό μέρος της παροχής ακριβών πληροφοριών στο κοινό και της βελτίωσης των οικοσυστημάτων πληροφόρησης.»
Με άλλα λόγια: ‘Είμαστε αναγκαίοι, μη μας ξηλώσετε, διότι αποτελούμε ζωτικό τμήμα του …οικοσυστήματος της διάδοσης της κυρίαρχης αφήγησης’.
Για να αντιληφθούμε την πηγή του άγχους που εκφράζει η ανακοίνωση της μάζωξης, θα πρέπει να ανατρέξουμε στην περιβάλλουσα ατμόσφαιρα: Στις ΗΠΑ έχει αρχίσει να διαφαίνεται η επερχόμενη μεγάλη ήττα του Μπάιντεν. Αν και η ημερομηνία της ανακοίνωσης, όπως εμφανίζεται σήμερα στο διαδίκτυο, είναι η 25η Ιουνίου, εν τούτοις η αρχειοθετημένη στο διαδίκτυο ανακοίνωση φέρει ημερομηνία 27 Ιουνίου.
Έχει αυτό σημασία; Έχει! Η ημερομηνία άλλαξε επειδή στις 27 Ιουνίου είχαμε την τηλεμαχία Τραμπ-Μπάιντεν που κατέδειξε σε όλο τον κόσμο την διανοητική κατάπτωση του τότε αμερικανού προέδρου, προκάλεσε τεράστια αναστάτωση στις γραμμές των ‘χορηγών’ του Δημοκρατικού Κόμματος και έκανε σαφές ότι ο Τραμπ είχε το καθαρό προβάδισμα. Από εκεί και μετά το αποτέλεσμα, παρόλες τις φιλότιμες προσπάθειες της ορδής των διατεταγμένων ΜΜΕ και των «Ελεγκτών της Αλήθειας», ήταν προδιαγεγραμμένο.
Οι πιθανότητες είναι εξαιρετικά μεγάλες ότι η ανακοίνωση, που υπογράφουν οργανώσεις «Ελέγχου της Αλήθειας» απολύτως εξαρτημένες από το IFCN, αποτελεί προϊόν αλλαγών της τελευταίας στιγμής. Αλλιώς γιατί άλλαξαν την ημερομηνία ώστε να αποφεύγεται η σύνδεση με τις παράλληλες πολιτικές εξελίξεις;
Την παραπάνω υπόθεση ενισχύει και η εξής διατύπωση από την ανάρτηση που παρουσιάζει την ανακοίνωση του συνεδρίου στον ιστότοπο του συγχρηματοδότη του. Μιλάμε για την «Open Society Foundations—Western Balkans» (OSF-WB) του George Soros:
«Η Ανακοίνωση εκφράζει την ανησυχία της για τις κλιμακούμενες επιθέσεις κατά των ιδρυμάτων ελέγχου της αλήθειας και της παγκόσμιας κοινότητας ελέγχου της αλήθειας. Υπογράμμισε ότι οι εργαζόμενοι των οργανισμών αυτών αντιμετωπίζουν όλο και περισσότερο διάφορες μορφές παρενόχλησης, διαδικτυακές απειλές και νομικές προκλήσεις τα τελευταία χρόνια, ιδίως στη Γεωργία, τις Ηνωμένες Πολιτείες, τη Βραζιλία και τις Φιλιππίνες.»
Αλλά πουθενά στην ανακοίνωση δεν αναφέρεται καμία από τις παραπάνω χώρες. Και ακόμη χειρότερα, ο σύνδεσμος προς την ανάρτηση της ίδιας της ανακοίνωσης του συνεδρίου που δίνει η ιστοσελίδα του OSF-WB παραπέμπει στον ιστότοπο της …Apple! (βλ. φωτο). Με άλλα λόγια, η αρχική διεύθυνση που παρέπεμπε στην καθαυτή ανακοίνωση του συνεδρίου έχει αλλοιωθεί από τους διαχειριστές του OSF-WB.
![]() |
Το ρεπορτάζ του συγχρηματοδότη του 11ου παγκόσμιου συνέδριου των ελεγκτών της αλήθειας OSF-WB αναφέρεται ‘λανθασμένα’ σε ένα απόσπασματης Ανακοίνωσης του συνεδρίου που όμως δεν υπάρχει στην κοινοποίησή της από το IFCN (υπογράμμιση). Επίσης, ο σύνδεσμος που υποτίθεται ότι παραπέμπει στο αυτούσιο κείμενο της ανακοίνωσης, αντί σε αυτό παραπέμπει στον ιστότοπο της …Apple (κύκλος κάτω αριστερά)! |
Ως υποσημείωση να προσθέσουμε ότι φυσικά η ανακοίνωση φέρει την υπογραφή και των ‘δικών μας’ «Ellinika Hoaxes» και «Greece Fact Check».
Σύμφωνα με την «Open Society Foundations—Western Balkans» (OSF-WB) του George Soros:
«Το OSF-WB χρηματοδότησε το συνέδριο με στόχο την ενίσχυση της περιφερειακής πολιτικής υπευθυνότητας και της τεχνολογικής καινοτομίας στα Δυτικά Βαλκάνια. Οι πρωτοβουλίες αυτές ενισχύουν τις δημοκρατικές αξίες και την ενημερωμένη συμμετοχή των πολιτών, αντιμετωπίζοντας την παραπληροφόρηση και προωθώντας την υπεύθυνη διακυβέρνηση στην ψηφιακή εποχή.»
Αλλά ο ισχυρισμός της οργάνωσης του Sorοs ότι επωμίστηκε ‘μισά-μισά’ τα έξοδα—που δεν αναφέρονται σε τι ποσό έφτασαν—μαζί με το IFCN περιπλέκεται από ανάρτηση του ίδιου του ιστότοπου του συνεδρίου που μπερδεύει τα ίχνη. Σύμφωνα με αυτήν:
«Το GlobalFact 11 παρουσιάζεται από το Poynter και το IFCN σε συνεργασία με το Zašto ne. Σύμμαχοι χορηγoί(?) το Tik-Tok και το Google. Χορηγοί αλήθειας το NED και το Meta. Χορηγοί διαφάνειας το SKUP[viii], το YouTube, το Logically Facts[ix], η Ευρωπαϊκή Ένωση, και η Open Society Foundations—Western Balkans. Χορηγοί Λογοδοσίας το Γαλλικό Πρακτορείο Ειδήσεων AFP, το International Center for Journalists (ICFJ)[x]…»
Όπως και νάχει, η εικόνα είναι σαφής όσο αφορά τη λειτουργία όχι μόνο του δικτύου IFCN και του συνεδρίου του, αλλά και ολόκληρης της—εντυπωσιακής είναι η αλήθεια—λιτανείας των υπόλοιπων δικτύων και υπο-δικτύων ‘δημοσιογράφων’ και ‘ελεγκτών της αλήθειας’ που παρελαύνουν ως χορηγοί ή/και συμμέτοχοι της μιας ή της άλλης κατηγορίας. Το αν ο Soros πλήρωσε τα μισά χρήματα και οι υπόλοιποι τα άλλα μισά ή το κόστος της σύναξης επιμερίστηκε διαφορετικά αποτελεί δευτερεύουσα λεπτομέρεια μπροστά στο εφιαλτικό τοπίο, βγαλμένο ατόφιο μέσα από το «1984» που ξεδιπλώνεται στα μάτια μας.
Όσο αφορά το πρόγραμμα και τους ομιλητές του συνεδρίου, για κάποιο περίεργο λόγο όλες οι σχετικές σελίδες έχουν κατέβει από τον ιστότοπό του και ούτε μπορέσαμε να βρούμε στιγμιότυπά τους από τις μηχανές αρχειοθέτησης. Αυτό δεν συνηθίζεται για μεγάλα συνέδρια διεθνούς προσέλευσης.
![]() |
Η προμετωπίδα του ρεπορτάζ της βρετανικής The Telegraph (3 Ιουνίου 2023) για τις γιγαντιαίες διαστάσεις που έχει πάρει η επιτήρηση από την Βρετανική κυβέρνηση των αναρτήσεων στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης. Η επιτήρηση διεξάγεται μέσω τεχνητής νοημοσύνης υπό την διεύθυνση του «Ελεγκτή της Αλήθειας», πιστοποιημένου από το IFCN, ‘Logically Facts’ και της μητρικής του, ‘Logically’. H ‘Logically Facts’ ήταν «χορηγός διαφάνειας» (ό,τι κι αν σημαίνει αυτό) του συνεδρίου GlobalFact 11. |
Το Συνέδριο Point 12
Όπως έχουμε ήδη δει, στις 24 και 25 Ιουνίου 2024, αμέσως πριν από το GlobalFact 11, πραγματοποιήθηκε το συνέδριο Point 12 των επιτόπιων αληθοφυλάκων, οι οποίοι συμπίπτουν με τους πολιτικούς ακτιβιστές που επιδιώκουν αλλαγή καθεστώτος και ΝΑΤΟϊκή ευθυγράμμιση στις διάφορες χώρες της πρώην Γιουγκοσλαβίας. Διοργανωτής του ήταν το δίκτυο ActionSEE, με την βασική ευθύνη να ανήκει στο Zašto ne, συνδιοργανωτή του GlobalFact 11. Έχουμε ήδη ασχοληθεί με τις συγκεκριμένες οργανώσεις.
Στο Point 12 συμμετείχαν και ως εισηγητές πολλοί διεθνείς σύνεδροι είτε του Poynter Institute είτε από αδελφές οργανώσεις λογοκριτών του IFCN και χρηματοδοτών του, πράγμα που επίσης αποδεικνύει την διαπίδυση μεταξύ όλου αυτού του εσμού αληθοφυλάκων και ‘μαχητών της ελευθερίας’.
Κατά τις δύο ημέρες διεξαγωγής του, στο Point 12 συμμετείχαν ως ομιλητές 58 άτομα. Μεταφέρω μερικούς χαρακτηριστικούς τίτλους ενοτήτων από το πρόγραμμα του συνεδρίου: «Η κατάσταση του ελέγχου της αλήθειας», «Λοιπόν, είμαστε όλοι ξένοι πράκτορες. Και τώρα τι;», «Οι εκλογές στην ΕΕ. Τι συνέβη και γιατί;», «Πώς να επιτύχουμε στα Βαλκάνια το μέγιστο δυνατόν μέσω της ‘Πράξης Ψηφιακών Υπηρεσιών’ (DSA)[xi] και του Κώδικα Πρακτικής», «Εκλογές στις ΗΠΑ: Τέσσερα ακόμη χρόνια από…», «Αφηγήσεις παραπληροφόρησης που καλλιεργούν τον σκεπτικισμό για την ΕΕ στα Δυτικά Βαλκάνια», «Ποιος σκότωσε την αλλαγή; Διαδραστικό σεμινάριο για την καθοδήγηση ανθρώπων και οργανώσεων μέσα από αλλαγές», «Χρησιμοποιώντας τεχνητή νοημοσύνη για καλούς σκοπούς», κ.α.
Πολλές από τις παραπάνω ομιλίες και συζητήσεις έχουν αποτυπωθεί σε αναρτήσεις (βλ. εδώ και εδώ) ενώ υπάρχει και βίντεο με όλες τις 8 ώρες της πρώτης ημέρας που έχει επιτύχει από τη μέρα της ανάρτησής του προ 7 μηνών τον εκπληκτικό αριθμό των 39 θεάσεων. Οι απόψεις είναι απολύτως χαρακτηριστικές των neo-con αφηγήσεων, πράγμα αναμενόμενο καθώς οι ομιλητές ήταν είτε στελέχη των βαλκανικών οργανώσεων που πρακτορεύουν αμερικανο-ΝΑΤΟϊκά συμφέροντα είτε προσκεκλημένοι από αντίστοιχες οργανώσεις του εξωτερικού, όπως το Atlantic Council, το Radio Liberty/Free Europe, το Politifact, το IFCN, το German Marshal Fund, κ.α., οι οποίοι φυσικά παρέμειναν και για το επόμενο συνέδριο GlobalFact 11.
Σταχυολογώ μερικά δείγματα τοποθετήσεων:
(α) Για τις ΗΠΑ: Την τεχνική να πλασάρεται παραπληροφόρηση μέσω της δήθεν καταπολέμηση ‘ψευδών ειδήσεων’ εισήγαγε ο Ντόναλτ Τραμπ όταν μιλούσε για ‘fake news’—προφανώς η αναφορά αφορά της διαμαρτυρίες του Τραμπ για το αναγνωρισμένο πλέον ως ‘fake news’ Russiagate. Θα θυμόμαστε ότι το Politifact (θυγατρική του Poynter Institute) ακόμη επιμένει στη συγκεκριμένη ψευδή είδηση και μάλιστα παριστάνοντας ότι το ίδιο έχει ελέγξει την αλήθεια της. Στις ΗΠΑ—κατά τους εισηγητές—επιτίθενται στους «Ελεγκτές της Αλήθειας» αποκαλώντας τους Παραπληροφοριακό-Βιομηχανικό Σύμπλεγμα και κατηγορώντας τους ότι στην πραγματικότητα, αυτοί είναι οι πραγματικοί φορείς διάδοσης της παραπληροφόρησης (από τον Andy Carvin του Atlantic Council, ο οποίος τόνισε την ανάγκη οι «Ελεγκτές της Αλήθειας» να επιδεικνύουν ευελιξία και προσαρμοστικότητα στον ρόλο τους). Ο Peter Jones, από τους ‘ρεπόρτερς χωρίς σύνορα’, παρουσίασε τη θέση ότι η ελευθερία του τύπου στις ΗΠΑ ελαττώνεται ως αποτέλεσμα και της πρώτης θητείας Τραμπ ενώ στην ίδια συνεδρίαση η Katie Sanders, διευθύντρια του αμαρτωλού PolitiFact, εμφανίστηκε ως κομματάρχης της προεκλογικής εκστρατείας του τότε υποψήφιου προέδρου Τζο Μπάιντεν καθώς «επεσήμανε τον αδυσώπητο χαρακτήρα των εκστρατειών παραπληροφόρησης, ιδίως εκείνων που στοχεύουν τον πρόεδρο Μπάιντεν» και εντείνονται κυρίως στις Πολιτείες κλειδιά για το αποτέλεσμα των προεδρικών εκλογών[xii].
«Εάν φανταστώ ότι υπάρχουν πιο ‘ακομμάτιστοι’ και ‘αντικειμενικοί’ από αυτούς τους «Ελεγκτές της Αλήθειας», θα πεθάνω…», που θάλεγε και η χήρα Μήτση του Λαζόπουλου.
(β) Για την αμαρτία της επίδειξης σκεπτικισμού απέναντι στην Ευρωπαϊκή Ένωση και το ΝΑΤΟ: Κατά τη δεύτερη μέρα του Point 12 συζητήθηκαν οι «αφηγήσεις παραπληροφόρησης που υποκινούν τον ευρωσκεπτικισμό στα Δυτικά Βαλκάνια» με ομιλητές έναν εκπρόσωπο της Διπλωματικής Υπηρεσίας της ΕΕ, μία μέλος του «Ελεγκτή της Αλήθειας» Faktoje της Αλβανίας και ένα μέλος του «Ελεγκτή της Αλήθειας» Metamorphosis της Βόρειας Μακεδονίας (και για τις δύο αυτές οργανώσεις γράψαμε αναλυτικά πιο πριν). Αρχικά—είπαν οι ομιλητές—παρουσιάστηκαν οι εισαγόμενες από χώρες εκτός της ΕΕ θεωρίες ‘συνωμοσίας’—λέγε με Ρωσία—που ως στόχο έχουν την ΕΕ και το ΝΑΤΟ και στη συνέχεια επεκτάθηκαν σε όλη την Ευρώπη και στα Βαλκάνια.
Η αμφισβήτηση του πρότζεκτ ΕΕ παρουσιάστηκε από τους εισηγητές ως εκπορευόμενη και τρεφόμενη από το …εξωτερικό—η γνωστή θεωρία των ξενοκίνητων ανατροπέων, που στην περίπτωσή μας ταιριάζει γάντι για τους ίδιους τους συνέδρους. Οι ομιλητές υποστήριξαν ότι το πρόβλημα δεν αφορά μόνο τα ΜΜΕ κ.λπ. αλλά και την ‘ασφάλεια’ των χωρών που υφίστανται την υποκίνηση του ευρωσκεπτικισμού. Κατ’ αυτούς, η έκφραση ‘ευρωσκεπτικισμού’ κατατάσσεται στην κατηγορία του «λόγου μίσους» (hate speech) και οφείλει να αντιμετωπίζεται ανάλογα (π.χ. κατέβασμα αναρτήσεων κ.λπ.).
(γ) Για τις προκλήσεις που θέτει στις οργανώσεις των «Ελεγκτών της Αλήθειας» η θέσπιση νομοθεσίας για τους ‘ξένους πράκτορες’: Το θέμα της αύξησης των χωρών που παίρνουν νομοθετικά μέτρα απαιτώντας οι χρηματοδοτούμενοι από ξένες χώρες να το δηλώνουν—η γνωστή νομοθεσία περί ‘ξένων πρακτόρων’ που το τυπικότερο δείγμα της βρίσκουμε στις ΗΠΑ εδώ και χρόνια—ήταν κεντρικό ζήτημα και απασχόλησε τη δεύτερη συνεδρίαση του Point 12 καθώς όλος αυτός ο ορυμαγδός οργανώσεων «Ελεγκτών της Αλήθειας» στα Δυτικά Βαλκάνια είναι έξωθεν χρηματοδοτούμενος.
Οι ομιλητές στο πάνελ υποστήριξαν τα γνωστά, με αφορμή τον νόμο για τέτοιες οργανώσεις που είχε πρόσφατα ψηφιστεί στη Γεωργία: Αν υποχρεώνεσαι να το δηλώνεις όταν χρηματοδοτείσαι από ξένες πηγές, τότε φιμώνεται η ελευθερία λόγου σου και απενεργοποιείται η δυνατότητά σου να προσφέρεις κοινωφελές έργο—εννοείται ότι αυτοί οι αφορισμοί δεν υποστηρίχτηκαν με λογικά επιχειρήματα. Ειδικά, το πάνελ ασχολήθηκε με την Γεωργία, όπου καταγγέλθηκε η ‘στροφή της χώρας’ μετά την ‘ρωσική εισβολή στην Ουκρανία’ και η λανθασμένη αποστασιοποίησή της από τους «ξένους εταίρους».
Η ομιλήτρια Tamar Kintsurashvili, από το Ίδρυμα Ανάπτυξης Μέσων Μαζικής Ενημέρωσης στη Γεωργία, «σημείωσε ότι η δυτική χρηματοδότηση που έρχεται στη Γεωργία χρησιμοποιείται για την υποστήριξη του αγώνα για τη δημοκρατία, αλλά ότι η ίδια η δημοκρατία θεωρείται απειλή από την παρούσα κυβέρνηση».
![]() |
Η εικονιζόμενη Tamar Kintsurashvili, εισηγήτρια στη συνεδρίαση του Point12 με τίτλο: «Λοιπόν, είμαστε όλοι ξένοι πράκτορες. Και τώρα τι;» υποστήριξε ότι «η δυτική χρηματοδότηση που έρχεται στη Γεωργία χρησιμοποιείται για την υποστήριξη του αγώνα για τη δημοκρατία, αλλά η ίδια η δημοκρατία θεωρείται απειλή από την παρούσα κυβέρνηση». |
(δ) Για την παγκόσμια κατάσταση του ‘κινήματος’ των «Ελεγκτών της Αλήθειας»: Όπως ήδη έχουμε γράψει, η μάζωξη των αληθοφυλάκων στο Σαράγιεβο είχε έντονα αμυντικά χαρακτηριστικά καθώς όλο και περισσότερος κόσμος ξεσηκώνεται κατά των πρακτικών λογοκρισίας που εφαρμόζουν, πράγμα που—όπως πλέον γνωρίζουμε σήμερα—οδήγησε στις κλαψιάρικες απολογίες του Ζούκενμπεργκ και στην καταρράκωση του συστήματος λογοκρισίας που εφαρμόζει το Meta, που εν τούτοις συνεχίζεται η εφαρμογή του για χώρες εκτός των ΗΠΑ.
Η συζήτηση στο Point12 άνοιξε με αυτό το θέμα υπό την προεδρία του προέδρου του “Zašto Ne” Darko Brkan, ο οποίος ζήτησε από τους εισηγητές να τοποθετηθούν για το παρόν και το μέλλον των λογοκριτικών δράσεων των απανταχού της Γης οργανώσεων «Ελέγχου της Αλήθειας».
Ακούστηκαν ποικίλες απόψεις όπως ότι: Οι οργανώσεις κινδυνεύουν λόγω της μονολιθικότητας στην προέλευση των χρηματοδοτήσεών τους, όπως και λόγω της μείωσης της κριτικής σκέψης του κοινού, αλλά επίσης κινδυνεύουν λόγω της έλλειψης μονολιθικότητας στις ιδεολογίες που πρεσβεύουν που οφείλουν να ‘ομογενοποιηθούν’. Οι φορείς της ‘παραπληροφόρησης’ είναι επικίνδυνοι και πρέπει να στερηθούν την πρόσβαση σε πλατφόρμες έκφρασης των απόψεών τους. Ο ενστερνισμός από κρατικούς φορείς του κινδύνου που εκφράζει η ελευθερία γνώμης—ουπς ‘παραπληροφόρησης’—δημιουργεί ευκαιρίες παραπέρα ανάπτυξης των δικτύων ελεγκτών της αλήθειας, αλλά ενέχει και κινδύνους όσο αφορά την ‘ανεξαρτησία’ τους. Η έλευση των αλγορίθμων τεχνητής νοημοσύνης δημιουργεί νέες ευκαιρίες αυτόματης «διάδοσης της πληροφόρησης για τους λαούς» την οποία θα μπορούσαν να αναλάβουν ως «επιμελητές [της παροχής] πηγών [στην τεχνητή νοημοσύνη]» οι αληθοφύλακες. Η εκπρόσωπος του IFCN υπογράμμισε την ανάγκη συντονισμού «της κοινότητας’ των «Ελεγκτών της Αλήθειας» και της επιλογής ενιαίας κατεύθυνσης για το μέλλον ενώ τοπικά μέλη του IFCN υπογράμμισαν τη σημασία των υποδικτύων αληθοφυλάκων που έχουν σχηματίσει στις χώρες της πρώην Γιουγκοσλαβίας.
(ε) Για τις μεθόδους διείσδυσης της ρωσικής προπαγάνδας στη Δύση: Ομιλητής ήταν ο Peter Benzoni, στέλεχος της θυγατρικής του German Marshall Fund of the United States (GMF, βλ. σχετική υποσημείωση) που επονομάζεται «Συμμαχία για την Εξασφάλιση της Δημοκρατίας»[xiii] (Alliance for Securing Democracy, ASD). Σε συνεδρίαση με τίτλο: «Το ξέπλυμα της πληροφορίας και η ρωσική κούκλα Ματριόσκα της προπαγάνδας»[xiv], το στέλεχος της ψυχροπολεμικής ASD χρησιμοποίησε κάποιο εργαλείο που οι ίδιοι αποκαλούν ‘Laundromat’ για να αναλύσει τους τρόπους που χρησιμοποιεί ο δημοσιογραφικός οργανισμός Russia Today (RT) για να παρακάμπτει τη λογοκρισία, τις απαγορεύσεις και τις κυρώσεις της ΕΕ. Ο Benzoni, παρά τα εργαλεία του, εμφανίζεται και άσχετος καθώς θεωρεί ότι ναι μεν το RT διαβάζεται πλατιά στην Ευρώπη, αλλά αυτό γίνεται μόνο μέσω των αναδημοσιεύσεων από ‘τρίτους’ ιστότοπους που λειτουργούν ως ‘καθρέπτες’ του RT[xv]. Και βέβαια, κατά Benzoni, όποιος/α αναρτά περιεχόμενο από το RT «ξεπλένει την προπαγάνδα» του Πούτιν.
![]() |
Η φωτογραφία αποτελεί την προμετωπίδα κεντρικού άρθρου που κοσμεί[xvi] την πρώτη σελίδα του ιστότοπου της «Συμμαχίας για την Εξασφάλιση της Δημοκρατίας» (ASD) από τις 12 Φεβρουαρίου κ.ε. Ο χάρτης απεικονίζει τις Πολιτείες των ΗΠΑ και επάνω σημειώνονται οι Πολιτείες που έχουν πέσει υπό την επήρεια της Ρωσικής/Κινεζικής/Ιρανικής προπαγάνδας. Με μεγάλη έκπληξη διαπιστώνουμε ότι Καλιφόρνια και Τέξας βρίσκονται υπό ρωσική επιρροή ενώ η Φλόριντα υπό …Ιρανική. |
Θα μπορούσαμε να συνεχίσουμε για πολύ ακόμη, αλλά πιστεύουμε ότι ο αναγνώστης θα έχει αντιληφθεί περί τίνος επρόκειτο.
Όμως θα εξαντλήσουμε τα όρια της υπομονής του θίγοντας το πολύ σοβαρό θέμα της στάσης της σύναξης των αληθοφυλάκων απέναντι στη θέσπιση της κατάπτυστης ευρωπαϊκής «Πράξης Ψηφιακών Υπηρεσιών» (Digital Services Act—DSA) που επιχειρεί να εγκαθιδρύσει σκληρό καθεστώς καταστολής της ελευθερίας του λόγου σε ολόκληρη της ΕΕ.
Προφανώς—μαντέψατε σωστά—η σύναξη όχι μόνο επευφήμησε την λογοκρισία που καθιερώνει η νέα νομοθεσία της ΕΕ, αλλά ασχολήθηκαν επισταμένα με τους τρόπους που θα μπορέσουν να την …επιβάλουν στα Δυτικά Βαλκάνια με το δεδομένο ότι οι χώρες σε αυτά δεν ανήκουν στην ΕΕ. Πάντως, επισημάνθηκε ότι η εφαρμογή της καθίσταται υποχρεωτική ΠΡΙΝ την ένταξή τους στην ΕΕ καθώς αυτό αποτελεί πρόβλεψη της «Συμφωνίας για τη Σταθεροποίηση και την Ένταξη» (Τhe Stabilisation and Association Agreement).
Η πρώτη διαπίστωση των εισηγητών στις δύο συνεδριάσεις που ασχολήθηκαν με το θέμα (με τίτλους «Είναι η περιοχή της ΝΑ Ευρώπης έτοιμη για τις ευρωπαϊκές ψηφιακές κανονιστικές πράξεις;» και «Πώς να αξιοποιήσετε στο έπακρο την DSA και τον Κώδικα Πρακτικής: Η συνεργασία είναι το κλειδί») ήταν ότι οι κρατικές δομές στα Δυτικά Βαλκάνια δεν είναι ακόμη έτοιμες για να αναλάβουν τον ρόλο της καταστολής της ελευθερίας του λόγου σύμφωνα με τις προβλέψεις της DSA. Δεδομένου ότι κεντρική επιδίωξη των οργανώσεων της μάζωξης ήταν η ευθυγράμμιση των κυβερνήσεων—ενδεχομένως και με την ανατροπή τους—στις ΑμερικανοΝΑΤΟϊκές εντολές και αφηγήσεις, το συμπέρασμα για τις αιτίες της καταγγελλόμενης ανετοιμότητας προφανώς είναι οι καθυστερήσεις στην ευθυγράμμισή τους με τις Βρυξέλλες.
Η δεύτερη διαπίστωση ήταν ότι αποτελεί κομβικό ζήτημα το ποιοι θα αναλάβουν τον ρόλο του «συντονιστή των ψηφιακών υπηρεσιών» ο οποίος σε κάθε χώρα θα ελέγχει σε πανεθνικό επίπεδο την ‘ορθή’ εφαρμογή της DSA. Εδώ ήταν διάχυτος ο φόβος μήπως και καμιά χώρα ξεφύγει από τα δίκτυά τους.
Η Σερβική ΜΚΟ SHARE παρέμβηκε αναφέροντας την κατάστρωση μιας αναλυτικής έκθεσης, σε συνεργασία με πέντε άλλες οργανώσεις των Δυτικών Βαλκανίων, όπου μελετώνται όλα τα εργαλεία που οι ‘εκπρόσωποι’ των ευρωπαϊστών θα έχουν στη διάθεσή τους για την επιβολή της DSA και την ‘βελτίωση’ των τοπικών νομοθεσιών. Η έκθεση χρηματοδοτήθηκε από την OSF-WB του George Soros.
Οι σύνεδροι ασχολήθηκαν και με την παρέμβαση των ευρωπαϊστών μέσω της χρήσης της DSA στις εκλογές—π.χ. πότε θα πρέπει να κατεβαίνουν αναρτήσεις που δεν συνάδουν με τις ‘αρχές της κοινότητας’, δηλαδή με τις κυρίαρχες αφηγήσεις. Πάντως, και χωρίς την χρήση της DSA, ο συντονισμός των οργανώσεων των αληθοφυλάκων, είπαν, μπορεί να εξασφαλίσει τον έλεγχο της «παραπληροφόρησης», δηλαδή της αντίθετης άποψης. Ειδικά το Meta, είπαν απονέμοντάς του εύσημα, είναι το πιο συνεργάσιμο από τα λεγόμενα κοινωνικά δίκτυα ενημέρωσης στον «Έλεγχο της Αλήθειας» ενώ κατέκριναν το YouTube επειδή δεν λογοκρίνει αρκετά κατά τα γούστα τους.
Τέλος, συζήτησαν τρόπους με τους οποίους θα μπορέσουν να συμπεριληφθούν οι ίδιοι στις συνομιλίες και στις συζητήσεις περί οργάνωσης ενός πανευρωπαϊκού δικτύου επιβολής της DSA ώστε να αναλάβουν άμεσο ρόλο στα πλαίσια των «Συντονιστών» της λογοκρισίας που προβλέπει η πράξη ψηφιακών υπηρεσιών για την επιτήρηση της εφαρμογής της. «Πρέπει να τροφοδοτήσουμε [την Κομισιόν] με αποδεικτικά στοιχεία – η ίδια η Κομισιόν ζητά περισσότερα στοιχεία για τις βλάβες που προκύπτουν. Οι ποιοτικές πληροφορίες δεν προωθούνται από τους αλγόριθμους, επομένως πρέπει να αλλάξουμε τον τρόπο με τον οποίο οι πλατφόρμες βελτιστοποιούν τους αλγόριθμους, προκειμένου να προωθηθεί η ποιότητα της δημοσιογραφίας, κατέληξε η εισηγήτρια» διαβάζουμε.
Η συζήτηση της αναζήτησης τρόπων επιβολής των ρυθμιστικών
πράξεων της Κομισιόν για την άσκηση διαδικτυακής λογοκρισίας και στα μη
ενταγμένα στην ΕΕ Δυτικά Βαλκάνια αποτυπώθηκε επίσης και στην καταληκτική περιγραφή του Point 12 όπου δίνεται έμφαση στο ζήτημα.
![]() |
Ένας από τους βραχίονες των USAid/NED είναι (ή ήταν, ανάλογα με τις εξελίξεις) το Solidarity Center της Αμερικανικής Γενικής Συνομοσπονδίας Εργατών AFL-CIO, του οποίου αρμοδιότητα είναι η εγκαθίδρυση της ‘δημοκρατίας’ στις εργατικές ενώσεις ανά τον κόσμο και η απομάκρυνσή τους από την επιρροή αριστερών δυνάμεων. Το Solidarity Center της AFL-CIO (μαζί με το Βατικανό) έπαιξαν καθοριστικό ρόλο μέσω της γενναίας χρηματοδότησης στην επιβίωση και ανάπτυξη του Πολωνικού συνδικάτου της «Αλληλεγγύης» κατά τα γεγονότα των αρχών της δεκαετίας του 1980. Δεδομένου ότι το 96% της χρηματοδότησης του Solidarity Center προέρχεται από την αμερικανική κυβέρνηση μέσω της USAid και του NED, δεν είναι διόλου περίεργο ότι το site του έπαψε να λειτουργεί μόλις η κυβέρνηση Τραμπ διέκοψε τη χρηματοδότηση της USAid. Η επιγραφή που βλέπει ο επισκέπτης στον ιστότοπό του γράφει: «Λόγω του παγώματος από την κυβέρνηση των ΗΠΑ της εξωτερικής βοήθειας, το Solidarity Center έχει κατεβάσει τον ιστότοπό μας από το διαδίκτυο για να περιορίσει τα κόστη. Εκτιμούμε την κατανόησή σας και ελπίζουμε στο μέλλον να αποκαταστήσουμε τον ιστότοπο όταν μπορέσουμε να έχουμε πρόσβαση στους πόρους μας». |
ΠΑΡΑΠΟΜΠΕΣ
[i] Στο άρθρο για την USAid αποφύγαμε να αναφερθούμε στη δράση της στα Βαλκάνια προκειμένου το κείμενο να μην πάρει δυσανάλογες διαστάσεις καθώς εξ αρχής έχουμε επιλέξει να επικεντρωθούμε στη Διεθνή των «Ελεγκτών της Αλήθειας». Όμως, σε θέματα δημοσιογραφίας και «Ελέγχου της Αλήθειας» δραστηριοποιείται και η USAid, αλλά με έμφαση κυρίως σε θέματα της ‘κοινωνίας των πολιτών’. O Kit Klarenberg γράφει (31-NED01-2025) ότι: «Από το 2020 έως το τέλος του 2024, η Ουάσινγκτον έχει διοχετεύσει το ιλιγγιώδες ποσό των 1,7 δισεκατομμυρίων δολαρίων στα Δυτικά Βαλκάνια, “υποστηρίζοντας οργανώσεις της κοινωνίας των πολιτών και κρατικούς θεσμούς και έργα που κυμαίνονται από τα ανθρώπινα δικαιώματα και τα μέσα μαζικής ενημέρωσης έως την ενεργειακή απόδοση”, χωρίς σχεδόν κανένα αποδεδειγμένο κοινωνικό όφελος. Τώρα, “όλα τα έργα έχουν σταματήσει… μέχρι να ολοκληρωθεί η περίοδος αξιολόγησης”». Στα Βαλκάνια σημαντικό ρόλο παίζει το Βαλκανικό Δίκτυο Ερευνητικού Ρεπορτάζ (Balkan Investigative Reporting Network—BIRN) με έδρα το Σαράγιεβο και πλοκάμια σε όλες τις χώρες της Χερσονήσου. Δεν είναι τυχαίο ότι στη Βοσνία-Ερζεγοβίνη δραστηριοποιούνται περισσότερες από 26,500 ΜΚΟ από τις οποίες πάνω από 7,500 στην Σερβική Δημοκρατία (Republika Srpska). To BIRN έχει κατηγορηθεί βάσει στοιχείων ευθέως από το The Grayzone ότι ελέγχεται από τις Βρετανικές μυστικές υπηρεσίες. Με το BIRN υπάρχει σύνδεση του ελληνικού δημοσιογραφικού(;) οργανισμού που φέρει τον ελληνικότατο τίτλο «Incubator for Media Education and Development»—IMEdD και έχει ιδρυθεί/χρηματοδοτηθεί από το Ίδρυμα Σταύρος Νιάρχος. Το IMEdD ανήκει στους θρηνωδούς για το κόψιμο των προγραμμάτων της USAid από τη νέα αμερικανική κυβέρνηση.
[ii] Το German Marshall Fund of the United States (GMF) είναι μια δεξαμενή σκέψης για τη διάδοση των ιδεωδών του Ατλαντισμού που ίδρυσε η Δ. Γερμανία το 1972 στις ΗΠΑ προς τιμήν της 25ης επετείου του γνωστού σχεδίου Μάρσαλ για την Ευρώπη. Το GMF έχει την έδρα του στην Ουάσιγκτον και γραφεία στο Βερολίνο, τις Βρυξέλλες, την Άγκυρα, το Βελιγράδι, το Βουκουρέστι, το Παρίσι και τη Βαρσοβία. Ρίχνει ιδιαίτερο βάρος στην ανάδειξη νέων ευρωπαίων και αμερικανών πολιτικών ηγετών. Κατά την Wikipedia, «Το GMF συμβάλλει στην έρευνα και την ανάλυση διατλαντικών και παγκόσμιων θεμάτων, συγκεντρώνει πολιτικούς και επιχειρηματικούς ηγέτες σε διεθνή συνέδρια, παρέχει ευκαιρίες ανταλλαγών σε ανερχόμενους Αμερικανούς και Ευρωπαίους ηγέτες και υποστηρίζει πρωτοβουλίες που μπορούν να ενισχύσουν τις δημοκρατίες. Το GMF επικεντρώνεται στην πολιτική, την ηγεσία και την κοινωνία των πολιτών». Θυγατρική του GMF είναι η «Συμμαχία για την Εξασφάλιση της Δημοκρατίας» (The Alliance for Securing Democracy, ASD) η οποία είναι επιφορτισμένη με δραστηριότητες διάδοσης (παρα)πληροφόρησης και «Ελέγχου της Αλήθειας». Η ASD είχε ενεργή συμμετοχή στα δύο συνέδρια του Σαράγιεβο στα οποία αναφερόμαστε στη συνέχεια. Τόσο το GMF όσο η ASD λειτουργούν ως βραχίονες του βαθέος κράτους των ΗΠΑ και προεκτάσεις των μυστικών τους υπηρεσιών. Τον τελευταίο καιρό έχουν ξεσπαθώσει κατά της νέας αμερικανικής κυβέρνησης.
[iii] Οι στόχοι της αρθρογραφίας (καθώς και των χρηματοδοτήσεων στις οποίες προχωρά στις χώρες της πρώην Γιουγκοσλαβίας) το BTD έχουν παρθεί από ένα άρθρο τοποθετημένο στην προμετωπίδα του ιστότοπού του από τις 25 Οκτωβρίου του 2024 με τον χαρακτηριστικό τίτλο «Οι Εκλογές του 2024 στις ΗΠΑ: Τι διακυβεύεται για τα Βαλκάνια». Το άρθρο αυτό καταλήγει: «Πολλοί στα Βαλκάνια ελπίζουν ότι κάποιο είδος βαθύτερης ενσωμάτωσης εντός της ΕΕ, μαζί με την Ουκρανία και τη Μολδαβία, θα συμβεί μέσα στα επόμενα χρόνια. Αναγνωρίζοντας ότι η εδραίωση της ευρωπαϊκής ηπείρου είναι απαραίτητη, η ΕΕ έχει πραγματοποιήσει πολλές συζητήσεις σχετικά με τη μορφή ένταξης. Οι Ηνωμένες Πολιτείες μπορούν να παράσχουν υποστήριξη, αλλά χωρίς μια σταθερή πολιτική απόφαση από την ΕΕ για την έγκαιρη διασφάλιση της νοτιοανατολικής πλευράς της, ο κίνδυνος αποσταθεροποίησης θα αυξηθεί». Εννοείται ότι ως ‘αποσταθεροποίηση’ η συγγραφέας του άρθρου εννοεί την ανεξαρτησία και κυριαρχία των επί μέρους κρατών που, όπως ήδη είδαμε. η ίδια—αντανακλώντας τις ιδέες των χρηματοδοτών της—επιθυμεί να αλλάξει η φυσιογνωμία τους.
Η όλη αρθρογραφία που προβάλλεται στον ιστότοπο του BTD είναι χαρακτηριστική των στόχων του—π.χ. δείτε και το άρθρο για τις εκλογές στην Ρουμανία, αναρτημένο στις 5 Ιουνίου 2024 με τίτλο «Ο Νικητής τα Παίρνει Όλα».
[iv] Τις τελευταίες μέρες το CRTA ασχολείται με την αξιοποίηση των φοιτητικών διαδηλώσεων με αφορμή την πτώση ενός στέγαστρου που σκότωσε 15 ανθρώπους στον σιδηροδρομικό σταθμό της πόλης Νόβι Σαντ. Αίτημα της χρηματοδοτούμενης από την ΕΕ και την USAid οργάνωσης «Ελεγκτών της Αλήθειας» είναι η πτώση του προέδρου και της κυβέρνησης Βούσιτς. Εννοείται ότι τα ΜΜΕ στην Ελλάδα λειτουργούν ως μεγάφωνα της επιχειρούμενης ανατροπής.
[v] Η λεγόμενη «Εθνική Ηθική Διαπαιδαγώγησις» (ΕΗΔ) αποτελούσε κύρια δραστηριότητα του ελληνικού στρατού που ατόνησε περί το 1985. Τις προπαγανδιστικές ομιλίες, συνήθως χυδαία αντικομμουνιστικές αναλάμβανε να οργανώνει το Γραφείο Α2.
[vi] Είναι χαρακτηριστικό ότι όσο αφορά την χρηματοδότηση, ο σύνδεσμος που δίνει η σελίδα του συγκεκριμένου «Ελεγκτή της Αλήθειας» παραπέμπει στην μητρική CDT.
[vii] Η εμπρηστική, καθαρά πολιτική, απόφαση από το δικαστήριο του Σαράγιεβο να καταδικάσει τον Σερβοβόσνιο ηγέτη Milorad Dodik, πρόεδρο της αυτόνομης Republika Srpska, για απείθεια προς τον Γερμανό ύπατο αρμοστή έχει προκαλέσει μεγάλη ένταση την ώρα που γράφονται αυτές οι γραμμές. Εκτός από φυλάκιση ενός έτους, η απόφαση απαγορεύει επίσης στον Dodik, έναν απερίφραστο επικριτή της επέκτασης του ΝΑΤΟ και των δυτικών κυρώσεων κατά της Ρωσίας, να κατέχει πολιτικά αξιώματα για έξι χρόνια! Ο Σέρβος ηγέτης δεν παρέστη στην ακροαματική διαδικασία της Τετάρτης, αλλά πριν από την απόφαση προειδοποίησε ότι μια καταδίκη θα μπορούσε να «επιφέρει θανάσιμο πλήγμα στη Βοσνία-Ερζεγοβίνη» και απείλησε ότι οι εξελίξεις οδηγούν στην απόσχιση της Republika Srpska. Μετά την ετυμηγορία, ο Dodik μίλησε σε συγκέντρωση στην πόλη Μπάνια Λούκα, όπου απέρριψε την απόφαση ως πολιτικά υποκινούμενη και υποσχέθηκε να εφαρμόσει «ριζοσπαστικά μέτρα».
«Καταδικάζουμε τέτοιες ενέργειες, διότι μπορούν να έχουν πολύ αρνητικές συνέπειες όχι μόνο για τη Βοσνία-Ερζεγοβίνη αλλά και για τα Βαλκάνια στο σύνολό τους», δήλωσε ο εκπρόσωπος του Κρεμλίνου Νμίτρι Πεσκόφ στους δημοσιογράφους την Πέμπτη, 27 Φεβρουαρίου αναφερόμενος στην απόφαση του δικαστηρίου. «Οι ενέργειες αυτές θα μπορούσαν να οδηγήσουν σε αποσταθεροποίηση», πρόσθεσε. Ο διορισμός του Christian Schmid ως Ύπατου Αρμοστή για τη Βοσνία-Ερζεγοβίνη δεν έλαβε ποτέ την έγκριση του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ, η οποία απαιτείται κανονικά σε τέτοιες περιπτώσεις, δήλωσε ο Πεσκόφ. Ο αξιωματούχος διορίστηκε από το Συμβούλιο Εφαρμογής της Ειρήνης («Peace Implementation Council», PIC)—ένα διεθνές όργανο επιφορτισμένο με την εφαρμογή της ειρηνευτικής συμφωνίας του Ντέιτον του 1995—το 2021. Η Ρωσία και η Κίνα έχουν δηλώσει επισήμως ότι δεν αναγνωρίζουν τη νομιμότητα του Schmid λόγω των παρατυπιών στον διορισμό του. Την Πέμπτη, ο Πεσκόφ χαρακτήρισε τον αξιωματούχο «απατεώνα», εννοώντας ότι αντιποιείται αρχή και κάλεσε τις βοσνιακές αρχές να επιστρέψουν στο «πνεύμα» των συμφωνιών του Ντέιτον.
Την καταδίκη του Dodik καταδίκασε επίσης ο Ούγγρος πρωθυπουργός Βίκτορ Όρμπαν, χαρακτηρίζοντάς την «πολιτικό κυνήγι μαγισσών» και κατάχρηση του νομικού συστήματος εναντίον ενός δημοκρατικά εκλεγμένου αξιωματούχου. Τέτοιες κινήσεις είναι επιζήμιες για τη σταθερότητα των Δυτικών Βαλκανίων, προειδοποίησε.
[viii] «Νορβηγικό ίδρυμα για την ερευνητική δημοσιογραφία»—Stiftelsen for en kritisk og undersøkende presse; SKUP
[ix] To Logically Facts, θυγατρική της βρετανικής εταιρίας Logically, είναι μέλος του δικτύου IFCN. Η εταιρία Logically διαθέτει πολύ μεγάλα κεφάλαια και προσωπικό καθώς χρησιμοποιεί τεχνητή νοημοσύνη για να επιτηρεί τις αναρτήσεις στα κοινωνικά δίκτυα (και όχι μόνο) στις χώρες της Ευρώπης, Ηνωμένο Βασίλειο, ΗΠΑ και Ινδία. Πολλά εκατομμύρια στερλίνες έχουν δοθεί στην Logically από υπουργεία και κυβερνητικής υπηρεσίες του Ηνωμένου Βασιλείου δημιουργώντας έναν «υπερ-ελεγκτή της αλήθειας» που ανήκει στην Οργουελιανή σφαίρα της νέας εκκολαπτόμενης πραγματικότητας. Κατά την The Telegraph, η συνεργασία της Logically με τις βρετανικές κυβερνητικές υπηρεσίες είναι απόρρητη καθώς αυτή έχει γιγαντωθεί και «υποστηρίζει τις δια-κυβερνητικές προσπάθειες να οικοδομηθεί μια περιεκτική εικόνα της δυνητικά επιζήμιας λανθασμένης πληροφόρησης ή παραπληροφόρησης»
[x] Το Διεθνές Κέντρο Δημοσιογραφίας (ICFJ) είναι μία MKO με έδρα την Ουάσινγκτον που (σύμφωνα με τους ίδιους) λειτουργεί σε 125 χώρες με στόχο «την ενίσχυση των δημοκρατικών ιδεωδών και την ώθηση της αλλαγής» μέσω της οργάνωσης ενός δικτύου δημοσιογράφων που «θα παρέχουν αξιόπιστα νέα αναγκαία για ελεύθερες και ισχυρές κοινωνίες». Το ICFJ λειτουργεί το χρηματοδοτούμενο από το NED «Διεθνές Δίκτυο Δημοσιογράφων» (International Journalists’ Network—IJNet).
[xi] Για τη διαβόητη ευρωπαϊκή «Πράξη Ψηφιακών Υπηρεσιών», της οποίας η ορθή ονομασία θα ήταν «Δεσμευτική Απόφαση για την Επιβολή Λογοκρισίας στα Κοινωνικά Δίκτυα και στους Ιστότοπους των Χωρών Μελών της ΕΕ», έχουμε γράψει αναλυτικά στο παρελθόν. Ο ενδιαφερόμενος αναγνώστης μπορεί να ανατρέξει εδώ και εδώ, καθώς και στο Α’ Μέρος του παρόντος.
[xii] Το ρεπορτάζ από τη συγκεκριμένη συνεδρίαση καταλήγει: «Η συζήτηση στο πάνελ προσέφερε πολύτιμες πληροφορίες σχετικά με την τρέχουσα κατάσταση της ελευθερίας του Τύπου, τον διεισδυτικό αντίκτυπο της παραπληροφόρησης και τις προκλήσεις που αντιμετωπίζει η δημοκρατία στις Η.Π.Α. Οι ομιλητές τόνισαν την κρίσιμη ανάγκη για άγρυπνο έλεγχο των γεγονότων και τη σημασία της διατήρησης ενός ελεύθερου και ισχυρού Τύπου για την υποστήριξη τεκμηριωμένων εκλογικών επιλογών και την προάσπιση των δημοκρατικών αρχών.»
[xiii] Σύμφωνα με τους ίδιους: «Ξένοι κρατικά υποστηριζόμενοι παράγοντες από χώρες όπως η Ρωσία και η Κίνα χρησιμοποιούν τη χειραγώγηση της πληροφορίας και άλλα ασύμμετρα εργαλεία για να διαπλέκονται σε αυθεντικά εγχώρια δίκτυα σε δημοκρατίες, δημιουργώντας ένα δίκτυο κακόβουλης δραστηριότητας που υπερβαίνει τα εθνικά σύνορα, τους τομείς της κοινωνίας και τις κομματικές πεποιθήσεις. Τα ερευνητικά εργαλεία της ASD επικεντρώνονται στην επόμενη γενιά απειλών και τακτικών που χρησιμοποιούν οι κακόβουλοι παράγοντες για να υπονομεύσουν την εμπιστοσύνη στις δημοκρατικές εκλογές και να βαθύνουν τη δυσπιστία στη δημοκρατική διακυβέρνηση και κοινωνία. Η ASD αξιοποιεί τα δεδομένα και την εμπειρογνωμοσύνη της για να παρέχει αιχμηρή ανάλυση και εφαρμόσιμες συστάσεις για την αντιμετώπιση αυτών των απειλών στους αρμόδιους φορείς του δημόσιου και του ιδιωτικού τομέα». Ένας βασικός τομέας δράσης της «Συμμαχίας για την Εξασφάλιση της Δημοκρατίας» (ASD) είναι η καταπολέμηση των Ρώσων στρατιωτικών blogger στον πόλεμο στην Ουκρανία καθώς πολλοί από αυτούς έχουν συγκεντρώσει σημαντικό αριθμό ακολούθων στο Telegram που τους επιτρέπει να επηρεάζουν τις αντιλήψεις των ανθρώπων για τον πόλεμο στην Ουκρανία».
[xiv] H αλήθεια είναι ότι ο Benzoni δεν έκανε τον κόπο να παρουσιάσει κάτι πρωτότυπο αλλά αναμάσησε ένα ομώνυμο κύριο άρθρο από τον ιστότοπο της ASD που είχε αναρτηθεί από τον Μάιο του 2024 ως κεντρικό για πολλούς μήνες. Το πόνημα εκείνο είχε πέντε συ-συγγραφείς—μεταξύ αυτών και τον Benzoni—αλλά η ποιότητά του ήταν εφάμιλλη της ομιλίας του στο Point12.
[xv] Στην πραγματικότητα αρκεί μια απλή αλλαγή διεύθυνσης μέσω VPN ή (ορισμένες φορές) η χρήση λειτουργικού πριν τα Windows 11 για να διαβάζει κάποιος τις πολύ ενδιαφέρουσες αναρτήσεις του RT που κατά τη γνώμη μας απλά παρουσιάζουν και την ρωσική άποψη. Κατά τους ΑμερικανοΝΑΤΟϊκούς, απλά και μόνο η γνώση των επιχειρημάτων της άλλης πλευράς σημαίνει ότι κάποιος έχει υποκύψει στη ρωσική προπαγάνδα, κάτι που βεβαίως δεν ισχύει αν κάποιος γνωρίζει την ΑμερικανοΝΑΤΟϊκή θέση καθώς αυτή είναι η μοναδική ‘Αλήθεια’.
[xvi]Η φωτογραφία ανακτήθηκε στις 12 Μαρτίου του 2025, δηλαδή το άρθρο παραμένει κεντρικό τουλάχιστον για ένα μήνα, προφανώς λόγω της σημασίας του.

Αναπληρωτής καθηγητής στο Τμήμα Μαθηματικών του ΕΚΠΑ.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου