SOS για την υπερθέρμανση του πλανήτη από τον ΟΗΕ

Η ανοδική καμπύλη της θερμοκρασίας στο γράφημα που παρουσίασε χτες ο γενικός γραμματέας του Παγκόσμιου Μετεωρολογικού Οργανισμού Πέτερι Τάαλας

Martial Trezzini/Keystone via AP

Βίκυ Καπετανοπούλου

Νέο ρεκόρ αύξησης της θερμοκρασίας κατά 1,5 βαθμό Κελσίου στην επόμενη πενταετία προβλέπει ο Παγκόσμιος Μετεωρολογικός Οργανισμός ● Ιδιαίτερα καυτά καλοκαίρια θα ζήσει η Ευρώπη ● Τραγικό έλλειμμα πολιτικής βούλησης μπροστά στην υπαρξιακή απειλή για την ανθρωπότητα.

Σε «αχαρτογράφητη περιοχή» οδηγείται ο κόσμος από την υπερθέρμανση που προκαλεί η ανθρωπογενής, ολοένα και επιταχυνόμενη κλιματική κρίση, προειδοποίησε χθες ο Παγκόσμιος Μετεωρολογικός Οργανισμός (WMO), θεωρώντας σχεδόν βέβαιο πως η ανθρωπότητα θα βρεθεί αντιμέτωπη με νέο ρεκόρ αύξησης της θερμοκρασίας την επόμενη πενταετία, καθώς η μέση άνοδος του υδραργύρου προβλέπεται να ξεπεράσει κατά 1,5 βαθμό Κελσίου τα προβιομηχανικά επίπεδα, για πρώτη φορά στα χρονικά.

Αν και προσωρινή, η υπέρβαση αυτού του κρίσιμου ορίου μπορεί να έχει ολέθριες επιπτώσεις στον πλανήτη μας, υπογραμμίζουν οι επιστήμονες της Μετεωρολογικής Υπηρεσίας του ΟΗΕ, χτυπώντας ξανά ηχηρό καμπανάκι προς πάσα κατεύθυνση. Το θέμα είναι ποιος ακούει…

Σύμφωνα λοιπόν με τη νέα έκθεση του WMO που δημοσιοποιήθηκε χθες, είναι κατά 98% πιθανό τουλάχιστον ένα από τα πέντε επόμενα χρόνια να γίνει το πιο ζεστό που έχει καταγραφεί ποτέ, σπάζοντας το ρεκόρ του έτους 2016 όταν η μέση παγκόσμια θερμοκρασία είχε υπερβεί κατά 1,28 βαθμό Κελσίου τα επίπεδα της προβιομηχανικής εποχής.

Οπως αναφέρεται δε, είναι κατά 66% πιθανό να ξεπεραστεί μέχρι το 2027 το ορόσημο του 1,5 βαθμού Κελσίου που είχε τεθεί το 2015 στην εμβληματική Συμφωνία του Παρισιού για το Κλίμα. «Η έκθεση αυτή δεν σηματοδοτεί ότι θα υπερβούμε μόνιμα το επίπεδο του 1,5°C όπως ορίζεται στη Συμφωνία του Παρισιού, η οποία αναφέρεται στη μακροπρόθεσμη αύξηση της θερμοκρασίας σε βάθος πολλών ετών.

Ωστόσο ο WMO κρούει τον κώδωνα του κινδύνου ότι θα ξεπεράσουμε το επίπεδο του 1,5°C σε προσωρινή βάση με αυξανόμενη συχνότητα», εξήγησε ο γ.γ. του Οργανισμού, Πέτερι Τάαλας. «Δεν έχουμε καταφέρει ως τώρα να περιορίσουμε την υπερθέρμανση και εξακολουθούμε να κινούμαστε προς τη λάθος, λάθος κατεύθυνση», προειδοποίησε εμφατικά. 

Ο γενικός γραμματέας του WMO, Πέτερι Τάαλας, στη χτεσινή συνέντευξη Τύπου που έδωσε στη Γενεύη |

Martial Trezzini/Keystone via AP

Και πώς αλλιώς, αφού οι πιθανότητες υπέρβασης του 1,5°C αυξάνονται σταθερά κάθε χρόνο που περνάει, κυρίως επειδή δεν μειώνονται επαρκώς οι εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου, όπως τάζουν μεν οι περισσότερες κυβερνήσεις του κόσμου, χωρίς να περιορίζουν όμως δραστικά τη χρήση ορυκτών καυσίμων που αποτελούν τη βασική αιτία πρόκλησης των βλαβερών εκπομπών.

Ο κίνδυνος μεγαλώνει μάλιστα τη δεδομένη συγκυρία, καθώς βρίσκεται σε αποδρομή το φυσικό κλιματι(στι)κό φαινόμενο La Niña, που συγκρατεί σε χαμηλότερα επίπεδα τη μέση παγκόσμια θερμοκρασία, δίνοντας τη θέση του στο αντίστροφο φαινόμενο El Niño, το οποίο προβλέπεται να συμβάλει με τη σειρά του στην εκτίναξη του υδραργύρου. «Ενα θερμό El Niño αναμένεται να αναπτυχθεί τους επόμενους μήνες, το οποίο -σε συνδυασμό με την ανθρωπογενή κλιματική αλλαγή- θα σπρώξει τις παγκόσμιες θερμοκρασίες σε αχαρτογράφητη περιοχή. Αυτό θα έχει εκτεταμένες επιπτώσεις στην υγεία, την επισιτιστική ασφάλεια, τη διαχείριση του νερού και το περιβάλλον», τόνισε ο γ.γ. του WMO. «Πρέπει να είμαστε προετοιμασμένοι».

Υποκρισία των κυβερνήσεων

Δεν φαίνεται να υπάρχουν πάντως πολλά περιθώρια αισιοδοξίας, αν σκεφτεί κανείς το τραγικό έλλειμμα πολιτικής βούλησης για τολμηρές αποφάσεις μπροστά σε μια υπαρξιακή απειλή για την ανθρωπότητα και συνάμα την εξοργιστική υποκρισία των ισχυρότερων κυβερνήσεων διεθνώς, σε Ανατολή και Δύση, οι οποίες όχι απλά συγκαταλέγονται στους μεγαλύτερους ρυπαντές του πλανήτη, αλλά μας φλομώνουν στα παχιά λόγια και τις δήθεν δεσμεύσεις, όταν στην πράξη εξακολουθούν να στρουθοκαμηλίζουν αυτοκαταστροφικά και να προωθούν συστηματικά τα οικονομικά συμφέροντα της παντοδύναμης όσο και βρόμικης -κυριολεκτικά και μεταφορικά- βιομηχανίας του άνθρακα.

Οι προειδοποιήσεις άλλωστε δεν λείπουν. Είναι πια απανωτές και ζοφερές. Οπως επισήμαινε π.χ. το 2018 ειδική έκθεση επιστημόνων του ΟΗΕ, μια μόνιμη υπέρβαση του 1,5°C θα προκαλέσει μεταξύ άλλων περισσότερους θανάτους, μαζικούς εκτοπισμούς πληθυσμών, πρωτόγνωρες υλικές καταστροφές και πιθανώς μη αναστρέψιμη βλάβη στα παγκόσμια οικοσυστήματα.

Ιδιαίτερα στην ευρωπαϊκή ήπειρο και δη στις μεσογειακές χώρες, η κατάσταση έχει ήδη φτάσει σε κρίσιμο σημείο. Η νότια Ευρώπη προετοιμάζεται για ακόμα ένα καλοκαίρι σφοδρής ξηρασίας, με αρκετές τοποθεσίες στην Ισπανία, τη Γαλλία και την Ιταλία να υποφέρουν από έντονη λειψυδρία λόγω της παρατεταμένης ανομβρίας και τους αγρότες τους να αναμένουν τη χειρότερη παραγωγή εδώ και δεκαετίες.

Τώρα όλοι τρέχουν και δεν φτάνουν, αφού καθυστέρησε η λήψη μέτρων. Καθώς η κλιματική κρίση κάνει την περιοχή της Μεσογείου όλο και θερμότερη, η χρόνια πλέον ξηρασία αυξάνει κατακόρυφα τον κίνδυνο πρόκλησης φονικών πυρκαγιών και εξαντλεί όλο και περισσότερο τα αποθέματα υπόγειων υδάτων.

Παράλληλα, η χαμηλή στάθμη των ποταμών και των ταμιευτήρων νερού απειλεί την παραγωγή υδροηλεκτρικής ενέργειας. Επιστήμονες προειδοποιούν ότι η Ευρώπη θα αντιμετωπίσει και φέτος ένα καυτό καλοκαίρι, έχοντας υποστεί πέρσι το θερμότερο που έχει καταγραφεί ποτέ, σε συνδυασμό μάλιστα με τη χειρότερη ξηρασία εδώ και τουλάχιστον 500 χρόνια.