Το βιβλίο της εβδομάδας: "Το λεξιλόγιο της αποανάπτυξης", των Τζάκομο Ντ’ Αλίζα – Φεντερίκο Ντεμάρια – Γιώργου Καλλή, από τις Εκδόσεις των Συναδέλφων

Το λεξιλόγιο της αποανάπτυξης

Επιμέλεια: Τζάκομο Ντ’ Αλίζα – Φεντερίκο Ντεμάρια – Γιώργος Καλλής

Πρόλογος: Σταύρος Σταυρίδης

Μετάφραση: Όλγα Καρυώτη

Ζούμε σε μια εποχή στασιμότητας, ταχείας φτωχοποίησης ενός τεράστιου μέρους του πληθυσμού, αυξανόμενων ανισοτήτων και κοινωνικο­οικολογικών καταστροφών. Στον κυρίαρχο λόγο, αυτά είναι αποτελέσματα της οικονομικής κρίσης ή της έλλειψης ανάπτυξης. Αυτό το βιβλίο υποστηρίζει ότι η ίδια η ανάπτυξη είναι η αιτία αυτών των προβλημάτων και ότι έχει γίνει αντιοικονομική, οικολογικά μη βιώσιμη και εγγενώς άδικη.

Όταν η γλώσσα που μιλάμε δεν αρκεί ώστε να αρθρώσουμε αυτό που εκλιπαρεί να αρθρωθεί, τότε σημαίνει ότι έχει έρθει η ώρα για ένα νέο λεξιλόγιο.

Ένα ολόκληρο κίνημα –που ξεκίνησε από τη Γαλλία αρχικά ως κίνημα ακτιβιστών και διανοούμενων και κατόπιν έγινε μαζικό και παγκόσμιο– παλεύει για την απεμπλοκή της δημόσιας συζήτη­σης από τον στείρο οικονομισμό και την οριστική παύση της οικονομικής ανάπτυξης ως κοινωνικό στόχο. Η αποανάπτυξη συνεπάγεται κοινωνίες που θα χρησιμοποιούν λιγότερους φυσικούς πόρους και θα οργανώνονται για να ζήσουν με ριζικά διαφορετικό τρόπο. «Απλότητα», «συμβιωτικότητα», «αυτονομία», «φροντίδα», «κοινά» και «δαπάνη» είναι μερικές από τις λέξεις οι οποίες σκιαγραφούν μια κοινωνία αποανάπτυξης.

Το λεξιλόγιο της αποανάπτυξης είναι το πρώτο βιβλίο στην ελληνική γλώσσα που έρχεται να καλύψει πλήρως την έκρηξη της βιβλιογραφίας σχετικά με το θέμα. Παρουσιάζει και εξηγεί τις διαφορετικές γραμμές σκέψης και προτείνει τρόπους δράσης που μαζί συμπληρώνουν το παζλ της αποανάπτυξης. Το βιβλίο συγκεντρώνει κείμενα κορυφαίων επιστημόνων, νέων ερευνητών, αλλά και ακτιβιστών που κάνουν πράξη την αποανάπτυξη «εδώ και τώρα».

Πρόκειται για μια απαραίτητη πηγή πληροφοριών και έμπνευσης για όλους εκείνους που όχι μόνο πιστεύουν ότι ένας άλλος κόσμος είναι εφικτός, αλλά εργάζονται και αγωνίζονται για να τον δημιουργήσουν σήμερα.

Ο Τζάκομο Ντ’ Αλίζα (Giacomo D’Alisa) είναι υπότροφος ερευνητής στο Αυτόνομο Πανεπιστήμιο της Βαρκελώνης στην Ισπανία

Ο Φεντερίκο Ντεμάρια (Federico Demaria) είναι υποψήφιος διδάκτορας στο Αυτόνομο Πανεπιστήμιο της Βαρκελώνης στην Ισπανία.

Ο Γιώργος Καλλής είναι καθηγητής του Καταλανικού Ιδρύματος Ερευνών και Προηγμένων Μελετών (ICREA) στο Αυτόνομο Πανεπιστήμιο της Βαρκελώνης στην Ισπανία.

Και οι τρεις επιμελητές της έκδοσης είναι μέλη της ένωσης Έρευνα & Αποανάπτυξη, www.degrowth.org

 

Περισσότερες πληροφορίες στον ιστότοπο vocabulary.degrowth.org

————————————–

Από τις Εκδόσεις των Συναδέλφων κυκλοφορούν επίσης τα βιβλία:

Σερζ Λατούς, Προς μια κοινωνία της λιτής αφθονίας. Παρανοήσεις και διαμάχες γύρω από την αποανάπτυξη

 
Κάρλος Τάιμπο, Η πρόταση της αποανάπτυξης

 
Γιάννης Μπίλλας – Γιώργος Κολέμπας, Ο ανθρωπολογικός τύπος της αποανάπτυξης – τοπικοποίησης 

Ακολουθεί συνέντευξη για το βιβλίο ενός εκ των συγγραφέων, του Γιώργου Καλλή:

«Το λεξιλόγιο της αποανάπτυξης». Ο καθηγητής Γιώργος Καλλής μιλά για τo βιβλίο - «πρόλογο» μιας άλλης ανάπτυξης

Του Γιάννη Παναγόπουλου //

«Οι ρυθμοί ανάπτυξης στις περισσότερες χώρες της Δύσης είναι πολύ χαμηλοί και μιλάμε πλέον για μια δεκαετία στασιμότητας, στην Ιαπωνία φτάνουν τις δύο δεκαετίες. Είμαστε σε ένα νέο οικονομικό περιβάλλον στο οποίο δεν λειτουργούν οι συνταγές του παρελθόντος». Ο Γιώργος Καλλής, καθηγητής πολιτικής οικολογίας και οικολογικών οικονομικών στο Αυτόνομο Πανεπιστήμιο της Βαρκελώνης έχει άποψη. Στέκεται κριτικά στην θεοποίηση των Α.Ε.Π. Της «ανάπτυξης» ως μοναδικού προβολέα που φωτίζει τον δρόμο της  ευμάρειας. Τα νέα δεν είναι τόσο νέα, για εκείνον και για όσους τον παρακολουθούν. Τότε και σήμερα θεωρούν πως η αποανάπτυξη είναι το θεωρητικό και πρακτικό μοντέλο που πρέπει να ακολουθηθεί ώστε να υπάρξει οικολογική, οικονομική και κοινωνική ισορροπία. Tο βιβλίο «Το λεξιλόγιο της αποανάπτυξης» (Εκδόσεις των Συναδέλφων) συγκεντρώνει λέξεις και ιδέες κλειδιά τις οποίες χρησιμοποιεί για να εξηγήσει, σε νέους ερευνητές, νέους ακτιβιστές, την έννοια της αποανάπτυξης.

–  Ποια ανάγκη γέννησε αυτό το βιβλίο;

-Η ιδέα γεννήθηκε σε μένα και τους συνεργάτες μου μετά το συνέδριο για την αποανάπτυξη στην Βενετία το 2012. Αισθανθήκαμε ότι υπάρχει πλέον μια νέα κοινότητα ερευνητών και ακτιβιστών η οποία παράγει γνώση αλλά δεν έχει ακόμα το βιβλίο της. Ένα βιβλίο δηλαδή που να συγκεντρώνει τις λέξεις και ιδέες κλειδιά τις οποίες χρησιμοποιεί. Αισθανθήκαμε επίσης ότι σε κάθε συνέδριο έρχονται νέα άτομα τα οποία μόλις ανακάλυψαν την έννοια της αποανάπτυξης, και πολλές φορές καταλήγουμε να συζητούμε τα ίδια πράγματα και να ξανα-ανακαλύπτουμε μαζί τον τροχό. Φανταστήκαμε έτσι ένα βιβλίο το οποίο να λειτουργεί και ως εισαγωγή και διδακτική βάση για τη θεωρία και πράξη της αποανάπτυξης.

–   Σε πρακτικό επίπεδο ποιο γεγονός μπορούμε να αναφέρουμε ως “σημαντικότερο” γύρω από την θεωρία της αποανάπτυξης τα τελευταία πέντε χρόνια;

-Το φυσικό τέλος της ανάπτυξης στη Δύση, το οποίο οι οικονομολόγοι έχουν ονομάσει περίοδο της στασιμότητας. Οι ρυθμοί ανάπτυξης στις περισσότερες χώρες της Δύσης είναι πολύ χαμηλοί και μιλάμε πλέον για μια δεκαετία στασιμότητας, στην Ιαπωνία φτάνουν τις δύο δεκαετίες. Είμαστε σε ένα νέο οικονομικό περιβάλλον στο οποίο δεν λειτουργούν οι συνταγές του παρελθόντος. Το βιβλίο του Τομάς Πικετύ είναι μια από τις πρώτες προσπάθειες να σκεφτούμε το πώς θα διατηρήσουμε για παράδειγμα το ιδεώδες της ισότητας, ή πώς θα αναδιανείμουμε τον πλούτο σε μια εποχή που η πίτα δεν μεγαλώνει πια.

–   Πόσο “εκνευριστικό” είναι να μιλάμε για την αποανάπτυξη ως θεωρία ενώ πρόκειται, τουλάχιστον σε μένα φαντάζει έτσι, για μια πρακτική άσκηση της καθημερινότητάς μας;

– Χρειάζονται και τα δύο. Η πράξη εφαρμόζει τη θεωρία και η θεωρία δίνει νόημα στην πράξη και γενικεύει το συγκεκριμένο. Στο βιβλίο μας έχουμε ένα μέρος με θεωρητικές λέξεις κλειδιά, και ένα μέρος με λέξεις κλειδιά της πράξης και της κινηματικής της αποανάπτυξης.

–  Θυμάσαι ποιο ήταν το δυσκολότερο κεφάλαιο που απασχόλησε την συγγραφή του βιβλίου σας;

-Η εισαγωγή. Προσπαθούσαμε να γράψουμε κάτι το οποίο θα συνέδεε τις 50 υπόλοιπες λέξεις κλειδιά και τα ισάριθμα κεφάλαια του βιβλίου δίνοντας ένα συνεκτικό πλαίσιο για την ιδέα της αποανάπτυξης. Δεν ήταν εύκολο.

– Σε συνέντευξή σου, το 2011, είχες αναφερθεί στην ανάγκη κοινής δράσης κινημάτων γύρω από την “αποανάπτυξη”. Αυτό έξι χρόνια μετά συμβαίνει;

-Όχι όσο θα θέλαμε. Η επιστημονική και ακτιβιστική κοινότητα για την αποανάπτυξη έχει μεγαλώσει πολύ αλλά όχι τόσο όσο θα χρειαζόταν για να έχει πολιτικό αντίκτυπο. Σε χώρες όπως η Ελλάδα ή η Ισπανία βλέπουμε την άνθιση ενός κινήματος για την κοινωνική και αλληλέγγυα οικονομία το οποίο είναι εγγύς στις ιδέες της αποανάπτυξης. Αλλά ακόμα κι αυτό παραμένει μια στάλα στον ωκεανό μπροστά στις κοσμογονικές πολιτικές και κοινωνικές αλλαγές που βιώνουμε αυτή την εποχή. Ας ελπίσουμε ότι δεν είμαστε φωνή βοώντος εν τη ερήμω…