Καταρρίπτοντας τους μύθους: Η απαγόρευση του μολύβδου στην ΕΕ είναι απαραίτητη και έχει ήδη καθυστερήσει
Καταρρίπτοντας τους μύθους: Η απαγόρευση του μολύβδου στην ΕΕ είναι απαραίτητη και έχει ήδη καθυστερήσει
Τον Φεβρουάριο του 2025, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή δημοσίευσε την πολυαναμενόμενη πρότασή της για την απαγόρευση της χρήσης μολύβδου στο κυνήγι, την αθλητική σκοποβολή και την αλιεία. Ο στόχος είναι σαφής: να μειωθούν οι επιστημονικά τεκμηριωμένοι κίνδυνοι του τοξικού μολύβδου για την ανθρώπινη υγεία και το περιβάλλον, αντικαθιστώντας τον με ασφαλέστερες και ευρέως διαθέσιμες εναλλακτικές λύσεις.
Η πρόταση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής έχει προκαλέσει διαφωνίες μεταξύ των κρατών μελών της ΕΕ. Στην πρόσφατη συνεδρίαση του Συμβουλίου AGRIFISH, που συμμετείχαν οι Υπουργοί Γεωργίας και Αλιείας της ΕΕ, αρκετές χώρες υποστήριξαν μία πρωτοβουλία υπό την ηγεσία της Τσεχίας και της Σλοβακίας, καλώντας την Επιτροπή να αποσύρει την πρόταση. Οι υπουργοί που συμμετείχαν στη σχετική παρέμβαση προβάλλουν επιχειρήματα περί πιθανών επιπτώσεων στον τομέα της εθνικής άμυνας, αμφισβητούν τον βαθμό τεκμηρίωσης των περιβαλλοντικών επιπτώσεων, εκφράζουν ανησυχίες για ζητήματα ασφάλειας και αναφέρουν πιθανή οικονομική επιβάρυνση, ιδίως στον τομέα της αλιείας. Ωστόσο, οι ισχυρισμοί αυτοί δεν στηρίζονται σε επιστημονικά τεκμηριωμένα δεδομένα, διότι:
Μύθος 1: Η απαγόρευση του μολύβδου πρόκειται να πλήξει τις αμυντικές δυνατότητες της Ευρώπης
Όπως έχει καταστήσει σαφές η Ευρωπαϊκή Επιτροπή, η πρόταση για την απαγόρευση της χρήσης μολύβδου δεν αφορά τις στρατιωτικές και άλλες μη πολιτικές χρήσεις, όπως αυτές της αστυνομίας και των τελωνείων. Το 2022, ο Ευρωπαϊκός Οργανισμός Χημικών Προϊόντων (ECHA) πραγματοποίησε μια πλήρη κοινωνικοοικονομική ανάλυση, διασφαλίζοντας ότι η απαγόρευση δεν επηρεάζει την παραγωγή ή τη διαθεσιμότητα στρατιωτικών πυρομαχικών.
Τα στρατιωτικά πυρομαχικά διαφοροποιούνται σημαντικά από τα πολιτικά. Σύμφωνα με τη Διακήρυξη της Χάγης του 1899, τα στρατιωτικά βλήματα χρησιμοποιούν συχνά σχέδια με πλήρη μεταλλική επένδυση, σε αντίθεση με τα διατρητικά βλήματα που χρησιμοποιούνται κυρίως στο κυνήγι. Συνεπώς, τα στρατιωτικού τύπου πυρομαχικά εξαιρούνται ρητά από την προτεινόμενη ρύθμιση.
Μεγάλες ευρωπαϊκές εταιρείες πυρομαχικών, όπως η Rheinmetall στη Γερμανία, δεν παράγουν πολιτικά πυρομαχικά, γεγονός που καταδεικνύει τον σαφή διαχωρισμό μεταξύ στρατιωτικής και πολιτικής αγοράς. Ακόμη και οι εταιρείες που δραστηριοποιούνται και στους δύο τομείς εφαρμόζουν διαφορετικές παραγωγικές διαδικασίες και χρησιμοποιούν ξεχωριστές εγκαταστάσεις.
Επιπλέον, η πρόταση περιλαμβάνει ρητή εξαίρεση για τη χρήση μολύβδινων σφαιρών σε υπαίθρια σκοπευτήρια, διασφαλίζοντας τη συνέχεια της λειτουργίας των γραμμών παραγωγής σε περιόδους κρίσης και επιτρέποντας στους εφέδρους να συνεχίσουν την εκπαίδευσή τους, ενισχύοντας έτσι την ετοιμότητα των ενόπλων δυνάμεων.
Τέλος, σύμφωνα με το άρθρο 2(3) του κανονισμού REACH, τα κράτη-μέλη διατηρούν το δικαίωμα να θεσπίζουν εξαιρέσεις για λόγους άμυνας, «απαραίτητο στο πλαίσιο της εθνικής άμυνας».
Μύθος 2: Δεν υπάρχουν επαρκή επιστημονικά στοιχεία για τις αρνητικές επιπτώσεις του μολύβδου στη βιοποικιλότητα
Ο συγκεκριμένος ισχυρισμός αγνοεί την ευρεία επιστημονική συναίνεση. Σύμφωνα με την Επιτροπή Αξιολόγησης Κινδύνου του ECHA, τα μολύβδινα πυρομαχικά αποτελούν σοβαρή απειλή για τη βιοποικιλότητα, ιδιαίτερα για τα πουλιά. Εκτιμάται ότι κάθε χρόνο 135 εκατομμύρια πτηνά διατρέχουν κίνδυνο κατάποσης μολύβδινων σκαγιών, ενώ επιπλέον 14 εκατομμύρια αρπακτικά και πτωματοφάγα πτηνά απειλούνται από την κατανάλωση μολυσμένης λείας.
Η επίπτωση είναι σοβαρή: ο πληθυσμός ειδών, όπως ο Θαλασσαετός, είναι σήμερα κατά 14% μικρότερος σε σχέση με το μέγεθος που θα είχαν, αν δεν υπήρχε ένας αιώνας έκθεσης σε μόλυβδο. Τα επιστημονικά δεδομένα δεν είναι απλώς επαρκή – είναι αδιαμφισβήτητα.
Μύθος 3: Τα μη μολύβδινα πυρομαχικά είναι πολύ ακριβά, δυσεύρετα και μη ασφαλή
Τα μη μολύβδινα πυρομαχικά είναι ήδη ευρέως διαθέσιμα και η χρήση τους αυξάνεται συνεχώς. Υπάρχουν εναλλακτικές, όπως ο χάλυβας και ο χαλκός, ενώ χώρες όπως η Δανία έχουν ήδη καταργήσει με επιτυχία τη χρήση μολύβδινων σκαγιών στο κυνήγι, χωρίς να έχουν παρουσιαστεί ζητήματα ασφάλειας.
Οι ανησυχίες σχετικά με το κόστος θεωρούνται υπερβολικές. Ο ECHA εκτιμά ότι η ετήσια πρόσθετη επιβάρυνση για κάθε κυνηγό ανέρχεται σε περίπου 30 ευρώ για σκάγια και 10 ευρώ για σφαίρες. Τα ποσά αυτά είναι αμελητέα σε σύγκριση με τα κατά μέσο όρο 2.400 ευρώ που δαπανούν ετησίως οι κυνηγοί, σύμφωνα με την Ευρωπαϊκή Ομοσπονδία για το Κυνήγι και τη Διατήρηση της Φύσης (FACE).
Οι ανησυχίες σχετικά με τον κίνδυνο εξοστρακισμού είναι αβάσιμες. Η Επιτροπή Αξιολόγησης Κινδύνου του ECHA επισημαίνει ρητά ότι «δεν υπάρχουν στοιχεία που να υποστηρίζουν αυξημένο κίνδυνο για τους σκοπευτές, παρά τη διαδεδομένη χρήση του χάλυβα». Το παράδειγμα της Δανίας επιβεβαιώνει ότι μετά την απαγόρευση των μολύβδινων σκαγιών δεν καταγράφηκε καμία αύξηση των ατυχημάτων.
Τα μη μολύβδινα πυρομαχικά είναι σαφώς λιγότερο τοξικά για τον άνθρωπο, προστατεύοντας τους κυνηγούς και τις οικογένειές τους από την έκθεση στον μόλυβδο. Τα επιχειρήματα που στρέφονται κατά των εναλλακτικών λύσεων συχνά αποσπούν την προσοχή από το βασικό ζήτημα: τη μακροπρόθεσμη απειλή για τη δημόσια υγεία.
Μύθος 4: Η απαγόρευση του μολύβδου πρόκειται να πλήξει την αλιευτική βιομηχανία
Η Επιτροπή Κοινωνικοοικονομικής Ανάλυσης (SEAC) του ECHA κατέληξε στο συμπέρασμα ότι η μετάβαση σε μη μολύβδινα βαρίδια αλιείας και εξαρτήματα «δεν θα επηρεάσει σημαντικά τα καθαρά κέρδη» των επαγγελματιών αλιέων και «αντιπροσωπεύει μόνο ένα μικρό ποσοστό του συνολικού προϋπολογισμού» της ερασιτεχνικής αλιείας.
Παράλληλα, η ίδια η αλιευτική βιομηχανία υποστηρίζει αυτή τη μετάβαση. Η Ευρωπαϊκή Ένωση Εμπορίου Εξοπλισμού Αλιείας (EFTTA) και η Ευρωπαϊκή Συμμαχία Αλιέων (EAA) έχουν αναγνωρίσει τους κινδύνους που ενέχει η χρήση μολύβδου και τάσσονται υπέρ των περιορισμών στη χρήση του στον αλιευτικό τομέα.
Επιστήμη, ασφάλεια και βιωσιμότητα: Αντιμετωπίζοντας την Παραπληροφόρηση.
Η προτεινόμενη απαγόρευση της χρήσης μολύβδου στο κυνήγι, την αθλητική σκοποβολή και την αλιεία βασίζεται σε αδιάσειστα επιστημονικά δεδομένα και σε ολοκληρωμένη κοινωνικοοικονομική αξιολόγηση. Η πρόταση ανταποκρίνεται στις σοβαρές ανησυχίες για τη δημόσια υγεία και την περιβαλλοντική ρύπανση, ενώ παράλληλα διασφαλίζει την απαραίτητη ευελιξία για την κάλυψη στρατιωτικών και άλλων πολιτικών αναγκών, προστατεύοντας κρίσιμους τομείς και περιορίζοντας τυχόν οικονομικές επιπτώσεις.
Παράλληλα, η πρόταση παρέχει ουσιαστικά οφέλη στους κυνηγούς, τους αλιείς και τις οικογένειές τους, όπως βελτιωμένη ασφάλεια των τροφίμων, προώθηση βιώσιμων πρακτικών κυνηγιού, και εξασφάλιση πρόσβασης σε αγορές για μη τοξικά εναλλακτικά υλικά. Συμβάλλει επίσης στην ασφαλέστερη παρουσία θηραμάτων στην τροφική αλυσίδα, μειώνοντας την έκθεση στον μόλυβδο μέσω εισπνοής ή κατάποσης, προστατεύοντας τη βιοποικιλότητα και περιορίζοντας τους κινδύνους δηλητηρίασης της άγριας ζωής, καθώς και τη ρύπανση του εδάφους και των υδάτινων πόρων.
Η αντίθεση ορισμένων κρατών-μελών στη νομοθετική πρόταση βασίζεται σε παραπληροφόρηση, υπερβολικές εκτιμήσεις και ατεκμηρίωτους ισχυρισμούς. Ο μόλυβδος αποτελεί τοξική ουσία χωρίς ασφαλές επίπεδο έκθεσης, καθιστώντας αναγκαία και επιβεβλημένη τη σταδιακή του κατάργηση. Αντί για καθυστερήσεις, τα κράτη-μέλη οφείλουν να ενισχύσουν την πρόταση, επιταχύνοντας τις μεταβατικές περιόδους, περιορίζοντας τις εξαιρέσεις και υιοθετώντας αυστηρότερα μέτρα διαχείρισης κινδύνου με στόχο τον περιορισμό της ρύπανσης.
Η πρόταση βρίσκεται επί του παρόντος υπό συζήτηση στην Επιτροπή REACH, ένα τεχνικό όργανο αποτελούμενο από εκπροσώπους των κρατών-μελών της ΕΕ. Μετά την έγκρισή της, θα εξεταστεί από το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και το Συμβούλιο. Πρόκειται για μία κρίσιμη ευκαιρία για την ανάληψη αποφασιστικής δράσης που υπηρετεί το δημόσιο συμφέρον. Οι εκπρόσωποι των κρατών-μελών καλούνται τώρα να υιοθετήσουν και να ενισχύσουν την πρόταση, διασφαλίζοντας οφέλη για τους πολίτες, το περιβάλλον και την άγρια ζωή, τόσο στο παρόν όσο και στο μέλλον.
Μάθετε περισσότερα και ΥΠΟΓΡΑΨΤΕ το αίτημα, ενισχύοντας την έκκλησή μας προς την ΕΕ, ώστε να αναλάβει αποφασιστική δράση για ένα μη τοξικό μέλλον για εμάς & τη φύση: ΥΠΟΓΡΑΨΤΕ
ΠΗΓΗ: ornithologiki.gr
- ΔΙΑΒΑΣΤΕ επίσης:
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου