Στις 24 Μαρτίου 2025 βγήκε στη δημοσιότητα ένα βίντεο-ντοκουμέντο από κάμερα ασφαλείας εστιατορίου στο κέντρο της Αθήνας που καταγράφει δύο άνδρες να μεταφέρουν το άψυχο σώμα ενός αστέγου στο πεζοδρόμιο, χωρίς να καλέσουν ασθενοφόρο. Για το συμβάν ενημερώθηκε η αστυνομία και το ΕΚΑΒ, διαπιστώνοντας ότι ο άστεγος έφερε τραύματα, ενώ οι υπάλληλοι του καταστήματος που τον μετέφεραν έξω κατηγορήθηκαν για ανθρωποκτονία από αμέλεια.

Το περιστατικό που έχει απασχολήσει τη δημόσια συζήτηση μεταφέρει τη βίαιη πραγματικότητα που υφίστανται οι άνθρωποι χωρίς στέγη, δηλαδή αυτή της ψυχρής και απάνθρωπης μεταχείρισης. Σημειώνεται δε η απουσία άμεσης ιατρικής βοήθειας καθιστώντας τους αστέγους που ζουν στο δρόμο αόρατους: για αυτούς, η πρόσβαση σε υπηρεσίες υγείας φαντάζει μάλλον ένα άπιαστο όνειρο παρά ανθρώπινο δικαίωμα.

Την ίδια στιγμή που το συμβάν καταδικάζεται για την αμέλεια που οδήγησε στην απώλεια ενός ευάλωτου ανθρώπου, από την άλλη πλευρά φαίνεται να ευδοκιμεί μια ρητορική μίσους προς τα άτομα που φέρουν “στοιχεία εγκληματικότητας”, κάνοντας αναφορά στους αλλοδαπούς συμπολίτες. Αυτό που λησμονούν ωστόσο οι εν λόγω διατυπώσεις είναι ότι η εθνικότητα μηδαμινή σχέση έχει με τον θάνατο ενός ανθρώπου, αφού η συστηματική παραμέληση των αναγκών των αστέγων είναι πρόβλημα συστημικό και όχι ατομικό.

Στην πραγματικότητα, το εν λόγω συμβάν αποτελεί μονάχα την κορυφή του παγόβουνου – οι απάνθρωπες συνθήκες διαβίωσης και αντιμετώπισης των αστέγων είναι μια γενικευμένη συνθήκη που αναγκάζονται να υπομείνουν οι πιο ευάλωτοι συμπολίτες έως ότου εξαφανιστούν. Η διαιώνιση ή μη αυτής της συνθήκης βρίσκεται στην ευχέρεια του κράτους και των τοπικών αρχών που έχουν αναλάβει τον ρόλο της κοινωνικής προστασίας.

Βασική θέση του Ελληνικού Δικτύου για το Δικαίωμα στη Στέγη και την Κατοικία είναι ότι υπάρχει άμεση ανάγκη για αναδιάρθρωση των μηχανισμών άσκησης κοινωνικής πολιτικής, δεδομένου ότι η αστεγία στο δρόμο συνεχίζει να είναι ένα από τα κύρια προβλήματα των μεγαλύτερων πόλεων της χώρας. Συγκεκριμένα, οι Δήμοι θα πρέπει να λογοδοτούν και να εποπτεύουν τις στεγαστικές και κοινωνικές ανάγκες των ευάλωτων πολιτών, λαμβάνοντας την κατάλληλη υποστήριξη από την κεντρική διοίκηση. Η αξιολόγηση των δομών φιλοξενίας και τοπικών κοινωνικών υπηρεσιών είναι ύψιστης σημασίας για την αναγνώριση των δυσλειτουργιών της στεγαστικής πολιτικής προκειμένου να καταρτιστούν βιώσιμες κοινωνικές πολιτικές. Τέλος, επιτακτική αποδεικνύεται η εκπαίδευση και ευαισθητοποίηση του κοινού και των επαγγελματιών για την προστασία των ευάλωτων ομάδων, προκειμένου να αποτραπούν παρόμοια φαινόμενα στο μέλλον.

Το δικαίωμα σε μια ζωή με αξιοπρέπεια είναι καθολικό ανθρώπινο δικαίωμα και σε καμία περίπτωση διαπραγματεύσιμο. Η απουσία διασφάλισης ενός θεμελιώδους δικαιώματος που φτάνει στο σημείο να στερήσει τη ζωή ενός ανθρώπου καταδεικνύει την αδυναμία και κυρίως την απροθυμία του κράτους να λάβει θέση μπροστά σε ακραίες μορφές κοινωνικής ανισότητας, διαιωνίζοντας τον διαχωρισμό του “Εμείς” και “οι Άλλοι”.

 ΠΗΓΗ