 |
| Photo Credit: M.-A. Chavanis | sitesetmonuments.org |
Παύση λειτουργίας αιολικού σταθμού λόγω θανάτωσης Χρυσαετού: Νέα καταδίκη στη Γαλλία για ζημία στη βιοποικιλότητα
Σε μια ακόμη ιστορική απόφαση για την προστασία της άγριας ζωής, το Τριμελές Πλημμελειοδικείο του Μονπελιέ (Montpellier) αποφάσισε στις 9 Απριλίου 2025 την παύση λειτουργίας για ένα έτος του αιολικού σταθμού στο Bernagues, στην περιοχή Hérault, κρίνοντας πως ευθύνεται για τον θάνατο ενός χρυσαετού (Aquila chrysaetos), ενός προστατευόμενου αρπακτικού πουλιού.
Η απόφαση αυτή έρχεται μόλις λίγες ημέρες μετά την καταδίκη της EDF για το αιολικό πάρκο στο Aumelas, και επιβεβαιώνει μια νέα, σταθερή προσέγγιση των γαλλικών ποινικών δικαστηρίων σε ζητήματα βιοποικιλότητας. Το δικαστήριο καταδίκασε την εταιρεία Energie Renouvelable du Languedoc (ERL), η οποία διαχειρίζεται τον σταθμό, καθώς και τον νόμιμο εκπρόσωπό της, ενώ διέταξε την άμεση παύση της λειτουργίας του έργου, με προσωρινή εκτέλεση της απόφασης.
Σύμφωνα με την εφημερίδα Libération, ο χρυσαετός προσέκρουσε σε μία από τις ανεμογεννήτριες στις 10 Ιανουαρίου 2023, και βρέθηκε νεκρός λίγες ημέρες αργότερα. Το πουλί παρακολουθούνταν με συσκευή GPS, ενώ σχετική έκθεση του Office français de la biodiversité (OFB) ανέδειξε δυσλειτουργία του συστήματος ανίχνευσης πτηνών κατά τη στιγμή της πρόσκρουσης. Ο αετός ήταν το αναπαραγωγικό αρσενικό ενός ζευγαριού με φωλιά σε μικρή απόσταση από τον σταθμό, η οποία προϋπήρχε της εγκατάστασης των ανεμογεννητριών.
Όπως σημειώνει ο καθηγητής, Γιώργος Μπαλιάς, το γαλλικό δικαστήριο οδηγήθηκε στην απόφαση έχοντας στη διάθεσή του σοβαρά αποδεικτικά στοιχεία που συγκέντρωσε ο OFB, ο αντίστοιχος φορέας με τον ΟΦΥΠΕΚΑ. Στην ανάρτησή του, επισημαίνει ότι η συλλογή τεκμηρίωσης από δημόσιες αρχές αποτελεί καθοριστικό παράγοντα για την επιβολή κυρώσεων:
«Η συλλογή των στοιχείων πρέπει να γίνεται από τον αρμόδιο δημόσιο φορέα, κάτι που συμβαίνει στη Γαλλία με τον OFB, ο οποίος διαθέτει σε όλη τη χώρα τοπικούς οργανισμούς πλήρως εξοπλισμένους και στελεχωμένους.»
Αντίθετα, ασκεί αυστηρή κριτική στον ελληνικό ΟΦΥΠΕΚΑ, αναφέροντας:
«Δυστυχώς, στην Ελλάδα ο αντίστοιχος οργανισμός (ΟΦΥΠΕΚΑ) βρίσκεται σε συνεχή νήδυμο ύπνο, δηλαδή αδιαφορεί για την προστασία της βιοποικιλότητας. Αυτό συμβαίνει για δύο λόγους: Πρώτον, δομήθηκε στη βάση ενός συγκεντρωτικού-υδροκεφαλικού μοντέλου χωρίς να λειτουργούν εξοπλισμένοι και στελεχωμένοι αποκεντρωμένοι φορείς του που να είναι σε άμεση σχέση, επαφή και συνεργασία με τις τοπικές αυτοδιοικήσεις και τα τοπικά κοινωνικά συλλογικά όργανα. Δεύτερον, διοικείται από πρόσωπα που το κύριο προσόν τους είναι η πλήρης υποταγή τους στην κυβέρνηση και στα κελεύσματά της.
Υπό αυτά τα δεδομένα, ο ΟΦΥΠΕΚΑ, ως εντολοδόχος και εκτελεστής των αποφάσεων της κυβέρνησης, δεν εξέδωσε ΠΟΤΕ αρνητική γνώμη για την αδειοδότηση έργων ΑΠΕ ΜΕΓΑΛΗΣ ΚΛΙΜΑΚΑΣ.
Άλλωστε, δεν θα μπορούσε να συμβεί διαφορετικά γιατί αυτός ήταν ο λόγος που δημιουργήθηκε: Να διευκολύνει τη διάθεση εθνικών και ευρωπαϊκών πόρων δισεκατομμυρίων ευρώ σε εφτά-οχτώ μεγάλες εταιρείες ΑΠΕ για την κατασκευή, καταστροφικών για τη φύση, φαραωνικών έργων.»
Σύμφωνα με τη Libération, στην ίδια υπόθεση η εταιρεία υποχρεώθηκε και στην καταβολή αποζημιώσεων σε περιβαλλοντικές οργανώσεις για ηθική και οικολογική ζημία, ενώ βρίσκεται ήδη αντιμέτωπη με προηγούμενη απόφαση του Εφετείου Νιμ, που διατάσσει την κατεδάφιση του σταθμού λόγω έλλειψης έγκυρης οικοδομικής άδειας. Η εταιρεία έχει προσφύγει στον Άρειο Πάγο της Γαλλίας και αναμένεται απόφαση έως τα τέλη Απριλίου.
Η υπόθεση του Bernagues, όπως και αυτή του Aumelas, δείχνει ότι η δικαστική εξουσία στη Γαλλία θέτει σαφή όρια στη λειτουργία έργων ΑΠΕ όταν παραβιάζουν τη νομοθεσία προστασίας της φύσης. Το γεγονός αυτό αναδεικνύει την απουσία αντίστοιχης αποτελεσματικότητας στην ελληνική περίπτωση και επαναφέρει τη συζήτηση για τον ρόλο και τις ευθύνες των θεσμών προστασίας του περιβάλλοντος στη χώρα μας.
***
GABRIEL BOUYS / AFP
Πρωτοφανής καταδίκη στη Γαλλία: Παύση αιολικού σταθμού για τη διάσωση του κιρκινεζιού
Στις 3 Απριλίου 2025, το Τριμελές Πλημμελειοδικείο του Μονπελιέ στη Γαλλία εξέδωσε μια απόφαση–ορόσημο για την προστασία της βιοποικιλότητας. Διέταξε την παύση λειτουργίας αιολικού σταθμού 31 ανεμογεννητριών, κρίνοντας ότι η λειτουργία του αποτελεί σοβαρή απειλή για το κιρκινέζι (Falco naumanni), ένα μεταναστευτικό και παγκοσμίως τρωτό είδος γερακιού.
Ο συγκεκριμένος σταθμός, ιδιοκτησίας της κρατικής εταιρείας EDF Renouvelables, λειτουργεί από το 2006 στο οροπέδιο του Aumelas, δυτικά του Μονπελιέ. Όπως ανέφερε ο καθηγητής στο Τμήμα Γεωγραφίας του Χαροκοπείου Πανεπιστημίου, κ. Γιώργος Μπάλιας, από τη λειτουργία του σταθμού έχει προκληθεί ο θάνατος τουλάχιστον 70 κιρκινεζιών, κυρίως κατά την περίοδο της αναπαραγωγής, όταν το είδος μεταναστεύει στη Γαλλία για να φωλιάσει. Το κιρκινέζι προστατεύεται τόσο σε εθνικό όσο και σε ευρωπαϊκό επίπεδο, και η περιοχή αποτελεί κρίσιμο τόπο φωλεοποίησης για τον πληθυσμό του.
Το δικαστήριο καταδίκασε ποινικά την EDF Renouvelables και εννέα θυγατρικές της για καταστροφή προστατευόμενων ειδών. Επιβλήθηκαν χρηματικά πρόστιμα 500.000 ευρώ σε κάθε εταιρεία, ενώ ο πρώην διευθύνων σύμβουλος της EDF Renouvelables καταδικάστηκε σε ποινή φυλάκισης έξι μηνών με αναστολή και πρόστιμο 100.000 ευρώ (Le Monde, 07.04.2025).
Η απόφαση αυτή είναι η πρώτη ποινική καταδίκη στη Γαλλία για περιβαλλοντικό αδίκημα που σχετίζεται με τη θανάτωση προστατευόμενων πτηνών λόγω λειτουργίας ανεμογεννητριών. Σύμφωνα με την οργάνωση France Nature Environnement Occitanie Méditerranée, που κατέθεσε την προσφυγή, από την έναρξη της λειτουργίας του πάρκου έχουν καταγραφεί από 150 έως 300 νεκρά άτομα του είδους (Le Figaro, 07.04.2025).
Όπως τονίζει ο κ. Μπάλιας, πρόκειται για μια ιστορική απόφαση που αποδεικνύει ότι το ποινικό δίκαιο περιβάλλοντος μπορεί να λειτουργήσει ως αποτελεσματικό εργαλείο προστασίας της φύσης. Η απόφαση δεν έρχεται σε αντίθεση με την ανάγκη ανάπτυξης Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας, αλλά υπενθυμίζει ότι η εφαρμογή της περιβαλλοντικής νομοθεσίας είναι απαραίτητη προϋπόθεση για κάθε έργο. Ειδικότερα, επισημαίνει ότι είναι η πρώτη φορά που ποινικό δικαστήριο επιβάλλει ποινές για ζημία στη βιοποικιλότητα και αυτό ενδέχεται να αποτελέσει νομικό προηγούμενο με διεθνή απήχηση.
Ο καθηγητής ολοκληρώνει την παρέμβασή του με μια εύγλωττη παρατήρηση:
«Δυστυχώς
στην Ελλάδα (περισσότερο από όλα σχεδόν τα κράτη μέλη της ΕΕ) η
εγκατάσταση και λειτουργία πολλών ΑΠΕ είναι συνώνυμη (όχι άδικα) της
καταστροφής οικοτόπων και ειδών πανίδας και χλωρίδας. Υπεύθυνη γιαυτό
είναι η διοίκηση αλλά -σε πολλές περιπτώσεις- και το ΣτΕ».
Περισσότερες πληροφορίες:
Le Monde, «La justice ordonne la suspension d’un parc éolien pour protéger des espèces d’oiseaux», 7 Απριλίου 2025
Le Figaro, «Oiseaux protégés: la justice ordonne l’arrêt pour quatre mois du parc éolien d’Aumelas», 7 Απριλίου 2025
France Nature Environnement Occitanie Méditerranée (FNE-OccMed)
ΠΗΓΗ: dasarxeio
- ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΑ για την καταστροφή που συντελείται στη χώρα μας:
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου