Του Δημήτρη Ψαρρά
Πριν από δυο βδομάδες ο βουλευτής της Νέας Δημοκρατίας Στράτος Σιμόπουλος δήλωνε στο «Attica» ότι « «Πιστεύουμε στο “Όχι” του Μεταξά» και ότι «προφανώς δεν χαρίζουμε τον Μεταξά στην Ακροδεξιά». Για το νέο αυτό κρούσμα που εντάσσεται στην επιχείρηση πολιτικής αποκατάστασης του Μεταξά στον χώρο της Δεξιάς, καθώς και για τον μύθο του «Όχι» έκανα τότε μια μικρή αναφορά, παραπέμποντας σε μια σειρά σχετικών κειμένων («Η Ν.Δ. κλείνει το μάτι στην Ακροδεξιά μέσω Μεταξά», 15.10.2024). Στην υπόθεση σημαντικό ρόλο παίζει βέβαια ο αντιπρόεδρος της Νέας Δημοκρατίας Άδωνις Γεωργιάδης, ο οποίος δεν έχει ξεχάσει τον δάσκαλό του Κώστα Πλεύρη, και με κάθε ευκαιρία επαναλαμβάνει τα λόγια θαυμασμού προς τον δικτάτορα Μεταξά που επαναλαμβάνει εκείνος εδώ και 60 χρόνια, στα βιβλία του, στις εκπομπές του, αλλά και στο… κόμμα του, το οποίο είχε φροντίσει να ονομάσει «Κόμμα 4ης Αυγούστου» (Κ4Α).
Και να που δεν άντεξε ο κ. Γεωργιάδης και με ανάρτησή του στο αγαπημένο του «Χ» φρόντισε προχτές (27.10.2024) να επαναλάβει τη σκηνή στο σπίτι του Μεταξά με την επίδοση του ιταλικού τελεσίγραφου, όπως την περιγράφει στο βιβλίο του ο Εμμανουέλε Γκράτσι:
«Σε όσους αμφισβητούν ακόμη τον τεράστιο Εθνικό ρόλο που έπαιξε εκείνο το βράδυ της 28ης Οκτωβρίου ο αείμνηστος Ιωάννης Μεταξάς, ας δούμε τί γράφει στο βιβλίο του, ο Ιταλός Πρέσβης Εμμ. Γκράτσι, απαντώντας με αυτόν τον τρόπο σε όσους έχουν ακόμη αμφιβολίες».
Και μετά το παράθεμα από το βιβλίο του Γκράτσι, ο κ. Γεωργιάδης καταλήγει:
«Το ΟΧΙ το βράδυ της 28ης Οκτωβρίου στους Ιταλούς το είπε ο Ιωάννης Μεταξάς. Αυτός είχε επιμελώς ετοιμάσει τις Έ[νοπλες] Δ[υνάμεις] για εκείνη τη στιγμή και αυτός έφερε τη Νίκη στο μέτωπο. Ζήτω το Έθνος!»
Είναι βέβαια άχαρο να προσπαθεί κανείς να πείσει τον κ. Γεωργιάδη ότι δεν ισχύουν ακριβώς όσα του δίδαξε ο κ. Πλεύρης. Ούτε καν να του εξηγήσει ότι το κείμενο του Γκράτσι είναι γραμμένο το 1945, στο πλαίσιο της προσπάθειάς του να εμφανιστεί ως… «αντιφασίστας», προκειμένου να εξασφαλίσει την ατιμωρησία του για τη συνεργασία με τους φασίστες και τη θέση του στο διπλωματικό σώμα. Αλλά κι αυτό ακόμα το κείμενο δεν αναφέρει κανένα «Όχι», απλά μεταφέρει την πικρή διαπίστωση του Μεταξά ότι η Ιταλία κήρυξε τον πόλεμο στην Ελλάδα. Αυτό ακριβώς σημαίνει το “alors, c’ est la guerre” που αναφέρει ο Γκράτσι ότι άκουσε από τον Μεταξά στη μικρή τους συνομιλία που έγινε στα γαλλικά.
Ασφαλώς δεν πρόκειται να συμφωνήσει ο κ. Γεωργιάδης. Άλλωστε όταν αναφέρθηκα αναλυτικά στο ζήτημα πριν από τρία χρόνια («Ο Μεταξάς, το “Όχι” και ο υπουργός της χούντας», Εφημερίδα των Συντακτών, 27.10.2021), ο κ. Γεωργιάδης, ποζάροντας μπροστά στο πορτρέτο του δικτάτορα Μεταξά, υποστήριξε ότι η Αριστερά έχει «ιστορική αντίληψη μυωπική» και «αμφισβητεί αν το “Όχι” το είπε ο Μεταξάς ή ο λαός»:
«Σήμερα διάβασα το άρθρο του κ. Δημητρίου Ψαρρά, ότι ο Μεταξάς δεν είπε το “Όχι”, αλλά ήταν ένας δειλός. Το γεγονός είναι ότι στις 3 τα ξημερώματα της 28ης Οκτωβρίου στην Κηφισιά δεν ήμουν ούτε εγώ, εσείς, ούτε ο κ. Ψαρράς ούτε ο κ. Τσίπρας ούτε κανένας. Ήταν ο Ιωάννης Μεταξάς».
Βέβαια στο άρθρο δεν λέω ούτε ότι το «Όχι» το είπε ο λαός ούτε ότι ο Μεταξάς υπήρξε δειλός. Άλλωστε δεν είναι όλοι οι φασίστες και οι θαυμαστές του Χίτλερ δειλοί. Απλώς εξήγησα με ντοκουμέντα ότι το «Όχι» υπήρξε δημιούργημα της προπαγάνδας του καθεστώτος της 4ης Αυγούστου και ότι ο Γκράτσι έπαιξε για τους δικούς του λόγους ρόλο σ’ αυτό το κατασκεύασμα, το οποίο πήρε και επίσημη μορφή στον Δ΄ τόμο των «Ημερολογίων» του Μεταξά, τα οποία επιμελήθηκε ο Παναγιώτης Σιφναίος, ένας ακραίος προπαγανδιστής του βαθέος κράτους που στη συνέχεια αναδείχθηκε σε υπουργό Παιδείας της χούντας την περίοδο της σφαγής του Πολυτεχνείου.
Το κακό είναι ότι αυτός ο μύθος και κυρίως η ηρωοποίηση του δικτάτορα Μεταξά δεν περιορίζεται στους κύκλους των μαθητών του εθνικοσοσιαλιστή Πλεύρη. Εδώ και είκοσι χρόνια έχει επισημοποιηθεί η αποκατάσταση του Μεταξά μέσω της επικύρωσης του κατασκευασμένου «Όχι», τόσο από την ομάδα ποικίλων καθηγητών που επιχειρούν την αναθεώρηση της ιστορίας στα Πανεπιστήμια, όσο και από τα μεγαλύτερα συγκροτήματα μέσων ενημέρωσης. Ενδεικτικό το δημοσίευμα του «Βήματος» με τίτλο «Το άλλο πρόσωπο του Ιωάννη Μεταξά» (25.11.2008) που υπέγραφε η Φωτεινή Τομαή, προϊσταμένη της Υπηρεσίας Διπλωματικού και Ιστορικού Αρχείου του υπουργείου Εξωτερικών, και τα οποίο στηριζόταν και σε άλλα μεταπολεμικά γραπτά του Γκράτσι, για να συμπεράνει:
«Ο δικτάτορας πέρασε στην Ιστορία και στην αθανασία. Ήταν εκείνος που συνέδεσε άμεσα το όνομά του με το ηρωικό “Όχι” των Ελλήνων απέναντι στη φασιστική Ιταλία. Εκείνος που ευτύχησε να έχει, παρά τη στρατιωτική δικτατορία του, λαό και στρατό ενωμένους στο πλευρό του».
Το «Βήμα» διαψεύδει τον κ. Γεωργιάδη
Είναι προφανές ότι ο κ. Γεωργιάδης θα επαναλαμβάνει με κάθε ευκαιρία τα ίδια. Δεν αποκλείω, μάλιστα, να τα πιστεύει. Και επειδή δεν τρέφω την ψευδαίσθηση ότι μπορεί να πειστεί από όσα γράφω εγώ, προτείνω σ’ αυτόν και σε όσους πιστεύουν σε αυτά που έγραφε το «Βήμα» το 2008, να διαβάσουν όσα έγραφε η ίδια εφημερίδα το 1945, ένα χρόνο δηλαδή μετά την απελευθέρωση της Ελλάδας από τη ναζιστική κατοχή. Το «Βήμα» είχε μάλιστα αποκτήσει την αποκλειστικότητα και δημοσίευσε σε 25 συνέχειες (26.8.1945-23.9.1945) την ελληνική μετάφραση αυτού του βιβλίου του Γκράτσι που θεωρείται από τον κ. Γεωργιάδη και τους ομόφρονές του σοβαρό «ντοκουμέντο», το οποίο εξαγνίζει τον Μεταξά και επιβεβαιώνει «το ηρωικό του Όχι».
Αντίθετα, το «Βήμα» του 1945 βγάζει τα ακριβώς αντίθετα συμπεράσματα. Δημοσιεύει τις αναμνήσεις του Γκράτσι για να εκθέσει τον ίδιο τον πρεσβευτή του Μουσσολίνι και τον Μεταξά. Διαβάστε το σχόλιο της εφημερίδας που συνόδευε το αφιέρωμά της στις 28.10.1945:
«Αντί παντός άλλου κειμένου […] νομίζομεν ότι ενθυμίζει καλύτερον την ημέραν η παράθεσις των πιο χαρακτηριστικών σημείων του βιβλίου του Εμμ. Γκράτσι, το οποίον εδημοσιεύθη προ καιρού εις το “Βήμα”. Δεν χρειάζεται καλυτέρα υπόμνησις από την ομολογίαν του εγκληματήσαντος. Αλλά και κάτι άλλο προκύπτει από την ομολογίαν αυτήν. Ποίαι ήσαν αι πραγματικαί διαθέσεις του Ι. Μεταξά απέναντι της Ιταλίας. Όσον αφορά την τελείαν γυμνότητα της χώρα από απόψεως πολεμικής προπαρασκευής, είναι τόσον παγκοίνως γνωσταί όλαι αι λεπτομέρειαι, ώστε να μην υπάρχη λόγος να επανέλθωμεν».
Ούτε «Όχι» λοιπόν από τον Μεταξά, ούτε «πολεμική προπαρασκευή» διάβαζε το «Βήμα» από την αφήγηση του Γκράτσι. Διαπίστωνε ακριβώς τα αντίθετα. Και μάλιστα το 1945, όταν οι αναγνώστες του είχαν ακόμα πρόσφατη εμπειρία από την περίοδο της δικτατορίας και την κήρυξη του πολέμου. Σύμφωνα με το «Βήμα» του 1945 ο Γκράτσι είναι ο «εγκληματήσας», ενώ ο Μεταξάς είχε αφήσει τη χώρα στρατιωτικά απαράσκευη.
Αλλά ποιος μπορεί να πείσει τον πιο καλό μαθητή του Κώστα Πλεύρη ότι δεν ήταν «ήρωας» ο αγαπημένος τους δικτάτορας;
(*) Η εικόνα με το βιβλίο του Πλεύρη για τον Μεταξά στην αρχή του κειμένου είναι από την εκπομπή του Αδ. Γεωργιάδη στο κανάλι του Γιώργου Καρατζαφέρη (9.7.2007).
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου