Αθήνα, 4 Νοεμβρίου 2024
Πολιτισμός ή Artwashing;
Το Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης εμμένει στην προβολή της ισραηλινής υποψηφιότητας για Όσκαρ εν μέσω γενοκτονίας στη Γάζα!
Την 1η Νοεμβρίου αποστείλαμε επιστολή στα αγγλικά στη Διοίκηση και τη Διεύθυνση του Φεστιβάλ εκφράζοντας τις ανησυχίες μας για τη συνεργασία του Φεστιβάλ με τον ισραηλινό οργανισμό CoPro και ζητώντας την ακύρωση της προβολής της ταινίας “Come Closer”, επίσημης συμμετοχής του Ισραήλ στα φετινά Όσκαρ. Επιλέξαμε τα αγγλικά θέλοντας να διασφαλίσουμε ότι το σύνολο των μελών της κριτικής επιτροπής θα μπορεί να λάβει γνώση. Στις 2 Νοεμβρίου στείλαμε επιστολή και στα ελληνικά. Δυστυχώς, το Φεστιβάλ επέλεξε να μην ανταποκριθεί ιδιωτικά στο αίτημά μας, οπότε λόγω πίεσης χρόνου αναγκαστήκαμε να προβούμε στη δημοσιοποίηση της επιστολής στις 3 Νοεμβρίου. Μόνο τότε (μεσάνυχτα 4 Νοεμβρίου) το Φεστιβάλ διοχέτευσε στα ΜΜΕ μια γενική απάντηση, αποφεύγοντας ουσιαστικά τον διάλογο. Κι αυτό ενώ είχε ήδη ολοκληρωθεί η πρώτη προβολή της ταινίας, την Κυριακή.
Η στάση αυτή δείχνει έλλειψη ενδιαφέροντος για ουσιαστική ανταλλαγή απόψεων, και σε συνδυασμό με τα διαθέσιμα στοιχεία που προέκυψαν, αναδεικνύονται τα εξής σημαντικά ζητήματα:
- Απουσία άμεσης ανταπόκρισης και ουσιαστικού διαλόγου
Παρότι υπήρχε επαρκής χρόνος για απευθείας επικοινωνία, το Φεστιβάλ δεν έδωσε καμία απάντηση πριν από τη δημοσιοποίηση της επιστολής μας, γεγονός που μας οδηγεί στο συμπέρασμα ότι ενδεχομένως δεν θα προέβαινε σε απάντηση εάν δεν δημοσιοποιούσαμε το αίτημά μας. Η απάντηση του Φεστιβάλ δημοσιεύτηκε μετά την πρώτη προβολή της ταινίας, δείχνοντας μια αμυντική στάση και αποφυγή διαλόγου. Αυτή η επιλογή, όχι μόνο δεν συνάδει με τον πολιτιστικό ρόλο που το Φεστιβάλ διακηρύσσει, αλλά δείχνει αδιαφορία για τα αιτήματα της κοινωνίας των πολιτών και των πολιτιστικών φορέων που ζητούν σεβασμό στα ανθρώπινα δικαιώματα, ενώ τουλάχιστον 44.000 άνθρωποι έχουν χάσει την ζωή τους και πάνω 100.000 έχουν τραυματιστεί από το κράτος του Ισραήλ στην Γάζα.
Παρά την κατηγορηματική δήλωση του Φεστιβάλ ότι δεν έχει συνεργασία με το CoPro Israel ή άλλον ισραηλινό οργανισμό, τα δημόσια διαθέσιμα στοιχεία καταδεικνύουν το αντίθετο. Συγκεκριμένα, το Φεστιβάλ πραγματοποίησε δεσμεύσεις πιστώσεων ύψους 1.000€ προς το CoPro Israel για «Ανταποδοτική Διαφήμιση – CoPro Israeli Content Marketing Foundation» τον Σεπτέμβριο του 2024 και τον Δεκέμβριο του 2023, όπως καταγράφεται με τους ΑΔΑ Ρ89Π469ΗΔΔ-ΚΧ9 και ΨΠΨΞ469ΗΔΔ-Ζ19 αντίστοιχα. Αν δεν υπάρχει κάποια σχέση με το CoPro τότε γιατί σε λιγότερο από δύο μήνες πριν (9 Σεπτεμβρίου 2024), δεσμεύονται χρήματα για αυτό;
Επιπλέον, στέλεχος του Επιτελείου του Φεστιβάλ Θεσσαλονίκης αναφέρεται ως ένας από τους τρεις επιλεγμένους Decision Makers/Στελέχη Φεστιβάλ, διαθέσιμους για συνεργασίες στην ιστοσελίδα του CoPro Israel. Το γεγονός αυτό υποδεικνύει ενεργή και επίσημη σχέση με το CoPro Israel. Εξάλλου, το Φεστιβάλ Θεσσαλονίκης αναφέρεται ρητά από το CoPro Israel στην κατηγορία «Συνεργατών/Χορηγών» (Partners/Sponsors). Αυτά τα στοιχεία εμφανώς υποδεικνύουν συνεργασία, εκτός κι αν το CoPro Israel ψεύδεται.
Επειδή δεν μπορούμε να φανταστούμε ότι ένας ξένος οργανισμός υφαρπάζει το logo του Φεστιβάλ Θεσσαλονίκης εν αγνοία του, θεωρούμε ότι υφίσταται ενεργή συνεργασία ανάμεσα στο Φεστιβάλ και στο CoPro Israel. Ανεξάρτητα από τις προθέσεις, η συνεργασία αυτή συμβάλλει στην διαμόρφωση θετικής εικόνας για το κράτος του Ισραήλ, διά της τέχνης, εν μέσω εγκλημάτων κατά του παλαιστινιακού λαού. Εξάλλου για αυτό και το CoPro Israel εμφανώς είναι συνεργάτης των Υπουργείων Πολιτισμού και Εξωτερικών του Κράτους του Ισραήλ.
- Προβολή της ισραηλινής υποψηφιότητας για τα Όσκαρ και απουσία αιτιολόγησης από το Φεστιβάλ
Το Φεστιβάλ αγνόησε παντελώς το αίτημά μας να ακυρώσει την προβολή της ταινίας “Come Closer”, επίσημης υποψηφιότητας του Ισραήλ στα φετινά Όσκαρ, χωρίς να προσφέρει καμία αιτιολόγηση για τη στάση του αυτή. Η ταινία αυτή επιλέχθηκε μέσω των Βραβείων Ophir, τα οποία διοργανώνονται από την Ισραηλινή Ακαδημία Κινηματογράφου και Τηλεόρασης και επιχορηγούνται από το ισραηλινό κράτος. Η ίδια Ακαδημία έχει επανειλημμένα δεχθεί κριτική για το γεγονός ότι δεν διαθέτει ούτε έναν Παλαιστίνιο πολίτη του Ισραήλ ως μέλος της, κάτι που υπογραμμίζει την περιορισμένη πολυφωνία και εκπροσώπηση στον ισραηλινό κινηματογραφικό τομέα, προέκταση του Ισραηλινού καθεστώτος απαρτχάιντ.
Πέραν αυτού, η ταινία έχει χρηματοδοτηθεί από το «Israel Cinema Project» του «Rabinowitz Foundation». Το συγκεκριμένο ίδρυμα, τουλάχιστον από το 2022, επιβάλλει ρητά στους παραλήπτες των χρηματοδοτήσεων να μην ενσωματώνουν στις ταινίες οτιδήποτε αμφισβητεί τον χαρακτήρα του Ισραήλ ως «εβραϊκό κράτος», αλλά και οτιδήποτε «συνδέει την Ημέρα Ανεξαρτησίας ή την μέρα ίδρυσης του κράτους [του Ισραήλ] με ημέρα θρήνου», φωτογραφίζοντας την επέτειο της Νάκμπα/Καταστροφής! Με λίγα λόγια, επιβάλλει ως υποχρέωση την αναγνώριση του καθεστώτος απαρτχάιντ και εβραϊκής υπεροχής (όπως έχει χαρακτηριστεί από την Διεθνή Αμνηστία, αλλά και από ισραηλινές και παλαιστινιακές οργανώσεις ανθρωπίνων δικαιωμάτων). Ταυτόχρονα, απαγορεύει την οποιαδήποτε αναφορά στην εθνοκάθαρση των 750.000 Παλαιστινίων από τις εστίες τους το 1948, γεγονός το οποίο τιμάται με ετήσια εκδήλωση μνήμης από τον ΟΗΕ, μετά από απόφαση της Γενικής Συνέλευσης του Οργανισμού.
Εδώ αξίζει να τονιστεί ότι η επιστολή μας δεν αφορούσε ταινίες Ισραηλινών δημιουργών γενικά και αόριστα, αλλά συγκεκριμένα την επίσημη κινηματογραφική εκπροσώπηση του Ισραήλ. Το φετινό πρόγραμμα του Φεστιβάλ περιλαμβάνει άλλες ταινίες ισραηλινών δημιουργών, όπως το ντοκιμαντέρ “The Artist’s Daughter” της Dana Goldberg και την ελληνο-ισραηλινή συμπαραγωγή “Echoes of the Past” του Amikam Kovner. Αυτές οι ταινίες δεν αποτελούν αντικείμενο της κριτικής μας, καθώς, σε αντίθεση με το ‘Come Closer’, δεν εκπροσωπούν επίσημα το κράτος του Ισραήλ.
Η προβολή, ωστόσο, μιας ταινίας που έχει επιλεγεί να εκπροσωπήσει το Ισραήλ στα Όσκαρ, ενώ το κράτος αυτό κατηγορείται για γενοκτονία κατά του Παλαιστινιακού λαού, συνιστά από μόνο του ένα ζήτημα ηθικής και πολιτικής σημασίας. Η απροθυμία του Φεστιβάλ να τοποθετηθεί για την απόφασή του αυτή ενισχύει την άποψή μας ότι επιλέγει να αποφύγει κάθε ουσιαστική συζήτηση σχετικά με την υποστήριξη κρατικών προγραμμάτων που σχετίζονται με το καθεστώς του Ισραήλ, ανεξαρτήτως των επιπτώσεων, τόσο στα δικαιώματα του Παλαιστινιακού λαού, όσο και στο Διεθνές Δίκαιο.
Υπενθυμίζουμε ότι το κίνημα BDS εμπνέεται από τον αντίστοιχο αγώνα ενάντια στο απαρτχάιντ της Νοτίου Αφρικής. Κι αν μπροστά σε αυτήν την φρίκη κανείς δεν θα διανοούνταν να προβληθούν τότε στο Φεστιβάλ Θεσσαλονίκης ταινίες που να εκπροσωπούν το καθεστώς απαρτχάιντ της Νοτίου Αφρικής, μας προξενεί εντύπωση που το Φεστιβάλ Θεσσαλονίκης δεν νιώθει καν την ανάγκη να αιτιολογήσει την προβολή μιας ταινίας που εκπροσωπεί ένα καθεστώς απαρτχάιντ, κατοχής και γενοκτονίας.
Με βάση τα παραπάνω, καλούμε όλους τους ανθρώπους του πολιτισμού και κάθε πολίτη με συνείδηση να συμμετάσχουν στον αγώνα μας για τον τερματισμό της υποστήριξης σε θεσμούς που διαιωνίζουν το ισραηλινό απαρτχάιντ και το Artwashing.
Καλούμε σε συμμετοχή στην συγκέντρωση διαμαρτυρίας που προγραμματίζεται για την δεύτερη προβολή της ταινίας ‘Come Closer’, σήμερα Δευτέρα 4/11, 13.00 στο “Μακεδονικόν” (Φιλικής Εταιρείας 24).
Film Workers for Palestine
Artists Against Genocide and Artwashing GR
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου