Κοινοτική Οδηγία ανοίγει το παράθυρο για συμβάσεις μηδενικού χρόνου, που αποτελούν ίσως την πιο ακραία μορφή εργασιακής ευελιξίας

Οι συμβάσεις μηδενικού χρόνου ή συμβάσεις on call ή συμβάσεις standby αποτελούν ίσως την πιο ακραία μορφή εργασιακής ευελιξίας, αφού ο εργαζόμενος τελεί σε αναμονή και καλείται να εργαστεί όποτε κι όταν κληθεί από τον εργοδότη. Πρωτοεφαρμόστηκαν στο Ηνωμένο Βασίλειο αλλά είναι αρκετά διαδεδομένες και στη Γερμανία

 

Χριστίνα Κοψίνη

 

Οι νέες ρυθμίσεις στο σχέδιο νόμου του υπουργείου Εργασίας θεσμοθετούν –μεταξύ άλλων– τη μισθωτή εργασία σε πολλούς εργοδότες, τις μετακινήσεις εργατών γης από τον Βορρά στον Νότο και ευκολίες για μη αναγγελία υπερωριών.

Τον δισυπόστατο χαρακτήρα των κοινοτικών Οδηγιών, που ακόμη κι όταν θεσπίζουν ορισμένες προστατευτικές διατάξεις για τις εργασιακές σχέσεις στα κράτη-μέλη, την ίδια στιγμή στρώνουν και το έδαφος για τη θέσπιση αντεργατικών ρυθμίσεων, αναδεικνύει και η Οδηγία 2019/1152 που πρόκειται να ενσωματωθεί στο ελληνικό δίκαιο με νομοσχέδιο του υπουργείου Εργασίας, το οποίο θα αναρτηθεί προσεχώς στο open.gov για δημόσια διαβούλευση και στη συνέχεια θα εισαχθεί προς ψήφιση στη Βουλή.

Η Οδηγία με τίτλο «Διαφανείς και προβλέψιμοι όροι εργασίας στην Ε.Ε.», αν και προσφέρει μια σειρά από θετικά μέτρα για τους εργαζόμενους που κρίνονται περισσότερο ευάλωτοι ως προς τη σχέση εργασίας, δεν οδηγεί σε κατάργηση των συμβάσεων μηδενικού χρόνου που υπάρχουν σε άλλες ευρωπαϊκές χώρες και υπό μία έννοια τις νομιμοποιεί αναφέροντας επί λέξει:

«Οι διατάξεις της παρούσας οδηγίας θα πρέπει, επομένως, να εφαρμόζονται στους εργαζομένους αυτούς, ανεξάρτητα από τον αριθμό των πραγματικών ωρών εργασίας… Τα κράτη-μέλη που επιτρέπουν τέτοιες συμβάσεις θα πρέπει να εξασφαλίζουν ότι εφαρμόζονται αποτελεσματικά μέτρα για την πρόληψη της κατάχρησής τους. Τα μέτρα αυτά θα μπορούσαν να λάβουν τη μορφή περιορισμών στη χρήση και τη διάρκεια των συμβάσεων αυτών, μαχητού τεκμηρίου ύπαρξης σύμβασης εργασίας ή σχέσης εργασίας με εγγυημένο ποσό αμειβόμενων ωρών εργασίας με βάση ώρες εργασίας που παρασχέθηκαν σε προηγούμενη περίοδο αναφοράς, ή άλλων ισοδύναμων μέτρων που εξασφαλίζουν αποτελεσματική πρόληψη καταχρηστικών πρακτικών».

Βεβαίως η Οδηγία αναφέρει ότι «η εφαρμογή της παρούσας οδηγίας δεν μπορεί να χρησιμεύει για τη μείωση των υφιστάμενων δικαιωμάτων που καθορίζονται στον συγκεκριμένο τομέα με την ισχύουσα εθνική ή ενωσιακή νομοθεσία, ούτε να συνιστά βάσιμη δικαιολογία για την υποβάθμιση του γενικού επιπέδου προστασίας των εργαζομένων στον τομέα που καλύπτεται από την παρούσα οδηγία. Ειδικότερα, δεν θα πρέπει να χρησιμοποιείται ως βάση για την καθιέρωση συμβάσεων μηδενικών ωρών εργασίας ή άλλων παρόμοιων συμβάσεων εργασίας», αλλά μέχρι να δούμε πώς ακριβώς αποτυπώνεται αυτή η διάταξη στο νομοσχέδιο του υπουργείου Εργασίας, διατηρούμε τις επιφυλάξεις μας.

Αδωνις Γεωργιάδης | ΤΑΤΙΑΝΑ ΜΠΟΛΑΡΗ/EUROKINISSI

Ως απόρροια της Οδηγίας, το σχέδιο νόμου προβλέπει και τη νομιμοποίηση της απασχόλησης σε πολλαπλούς εργοδότες με συμβάσεις εργασίας. Την ενσωμάτωση της ρύθμισης στο νομοσχέδιο επιβεβαίωσε, χθες, και ο υπουργός Εργασίας, Αδωνις Γεωργιάδης, κατά τη διάρκεια συνέντευξής του στο Open TV. Kι εδώ τα κρίσιμα στοιχεία είναι τα εξής δύο: πρώτον, πώς και πότε θα αναγγέλλεται σε ΕΦΚΑ και ΕΡΓΑΝΗ η απασχόληση στον δεύτερο ή και στον τρίτο εργοδότη και, δεύτερον, αν θα παραμείνει ως κατώφλι για την ασφάλιση με όρους πλήρους απασχόλησης η εργασία πάνω από 4 ώρες και στον δεύτερο εργοδότη. Ωστόσο, ο υπουργός Εργασίας, παρότι έχει αναφερθεί αρκετές φορές στην ενσωμάτωση της Οδηγίας, απέφυγε να κάνει την παραμικρή αναφορά στις συμβάσεις μηδενικού χρόνου.

Οι υπερωρίες

Πάντως το υπό διαβούλευση σχέδιο δεν περιορίζεται σε διατάξεις που αφορούν μόνο την ενσωμάτωση της Οδηγίας.

Κατ’ αρχάς, επιβεβαιώνεται η πληροφορία που είχε δημοσιεύσει η «Εφ.Συν.» για «δωράκι» Γεωργιάδη στους επιχειρηματίες, και όχι μόνο στις ΜΜΕ, με το επιχείρημα της απρόσκοπτης εφαρμογής της ψηφιακής κάρτας εργασίας. Ο κ. Γεωργιάδης δήλωσε χθες ότι παύει η προαναγγελία των υπερωριών κάθε επόμενου μήνα. «Αν έχεις χρήση της ψηφιακής κάρτας, δεν θα υποχρεούσαι να κάνεις κάτι τέτοιο, άρα αυτομάτως θα μειωθεί πολύ ο χρόνος τον οποίο θα πρέπει να ξοδεύει ένα λογιστήριο μιας επιχείρησης για να κάνει τη δουλειά του», είπε χαρακτηριστικά, αποδίδοντας στο μέτρο αντιγραφειοκρατική χροιά.

Ωστόσο, κι εδώ υπάρχουν ενστάσεις. Σύμφωνα με τις έρευνες, οι Ελληνες είναι πρωταθλητές στις υπερωρίες. Ερχονται πρώτοι στην Ελλάδα με ποσοστό 13%. Η μείωση του κόστους των υπερωριών είναι πάγιο αίτημα της εργοδοτικής πλευράς και οι απλήρωτες υπερωρίες μία από τις μάστιγες στις ελληνικές επιχειρήσεις.

Επίσης, ύστερα από συνάντηση που έγινε με τον πρόεδρο του Εργατικού Κέντρου Ηρακλείου την περασμένη εβδομάδα, στο σχέδιο νόμου θα ενσωματωθεί διάταξη για την υλοποίηση πιλοτικού προγράμματος με τη ΔΥΠΑ, προκειμένου να ενισχυθεί η εγχώρια κινητικότητα από περιοχές υψηλής ανεργίας σε περιοχές με ελλείψεις εργατικού δυναμικού. Το πρόγραμμα αφορά την εξασφάλιση εργατών γης για τους μήνες συγκομιδής στην Κρήτη, το δίμηνο Οκτώβριος-Νοέμβριος. Τα έξοδα μετακίνησης και διαμονής εργατών γης από τη Δυτική Μακεδονία θα καλυφθούν από τη ΔΥΠΑ.

Οι συνταξιούχοι

Ενα ξεχωριστό κομμάτι αφορά τα συνταξιοδοτικά. Σε αυτό –και όχι σε ξεχωριστό σχέδιο νόμου– θα προβλέπεται η άρση της μείωσης του 30% στις συντάξεις όλων όσοι απασχολούνται (νομίμως) και η αντικατάσταση της περικοπής με μία ειδική εισφορά υπέρ ΕΦΚΑ, ύψους 10%-15% επί της αμοιβής από εργασία. Η συγκεκριμένη ρύθμιση που θα ισχύσει από τον Σεπτέμβριο και δεν θα έχει αναδρομικότητα αφορά 35.000-40.000 εργαζόμενους συνταξιούχους.

Μια δεύτερη ρύθμιση είναι αυτή που θα διευκολύνει όλους όσοι χρωστούν πάνω από 20.000 στον ΕΦΚΑ ή/και πάνω από 6.000 στον ΟΓΑ και δεν μπορούν να λάβουν τη σύνταξή τους, αν και έχουν θεμελιώσει τις τυπικές προϋποθέσεις, παρά μόνο αν καταβάλουν εφάπαξ την οφειλή πάνω από 20.000 ευρώ. Με τη νέα διάταξη το όριο για αποπληρωμή σε έως και 60 δόσεις θα ανέβει στο ποσό των 30.000 για τον ΕΦΚΑ και στις 8.000 για τον ΟΓΑ, υπό την προϋπόθεση της άρσης του τραπεζικού απορρήτου ώστε να διαπιστωθεί ότι όντως δεν πρόκειται για κακοπληρωτές.