Υπουργείο Οικονομικών: Πλεονάσματα υπάρχουν αλλά… δεν είναι για εσάς!

 

Γράφει ο  ΓΕΡΑΣΙΜΟΣ ΛΙΒΙΤΣΑΝΟΣ 

Η κυβέρνηση ασκεί «σοβαρή δημοσιονομική πολιτική» οπότε δεν μπορεί να ξοδεύει τις φορολογικές υπερβάσεις σε παροχές διαμηνύει το υπουργείο του Κωστή Χατζηδάκη.

Να διαψεύσει κάθε ενδεχόμενο και κάθε σκέψη κοινωνικών παροχών σπεύδει το οικονομικό επιτελείο της κυβέρνησης, μετά την δημοσιοποίηση των στοιχείων του πρώτου εξαμήνου του 2023 που δείχνουν πρωτογενή πλεονάσματα μεγαλύτερα των 2 δις ευρώ. Το κάνει μάλιστα με προκλητικό τρόπο αφού ως …αιτιολογία για το ότι τα έσοδα που προκύπτουν κατά βάση από την φορολογία των λαϊκών στρωμάτων είναι πως τα κονδύλια αυτά δεν αφορούν πληρωμένους φόρους του 2023 αλλά φόρους του 2022! Κι όπως τονίζει η μη διανομή των πρωτογενών πλεονασμάτων είναι δείγμα «σοβαρής δημοσιονομικής πολιτικής, που είναι το θεμέλιο της συνολικής οικονομικής πολιτικής».

Με βάση τα στοιχεία του 6μήνου Ιανουαρίου – Ιουλίου του 2023 καταγράφεται συνολικό πλεόνασμα 3,5 δις ευρώ. Κύρια πηγή φυσικά τα έσοδα από φόρους που είναι φθάνουν τα 33.768 εκατομμύρια ευρώ. Δηλαδή καταγράφου αύξηση 7,5% που μεταφράζεται σε 2,347 εκατομμύρια.

Η ανακοίνωση

Στην ανακοίνωσή του το υπουργείο Οικονομικών «έτρεξε» να … διαψεύσει την εικόνα των φορολογικών υπερ-αποδόσεων, ακόμη και με κίνδυνο να «πριονίσει τα πόδια του» αφού η «θετική εικόνα» της οικονομίας είναι το επικοινωνιακό του «τρύκ» προκειμένου να πείσει για την αναπτυξιακή προοπτική της χώρας και την κατάκτηση της περίφημης «επενδυτικής βαθμίδας». Τον διακηρυγμένο στόχο δηλαδή της κυβέρνησης Μητσοτάκη πριν από τις εκλογές. Μάλιστα εντυπωσιακό είναι ότι προκειμένου να τεκμηριώσει τους ισχυρισμούς του το υπουργείο Οικονομικών δεν διστάζει να παραδεχθεί πως η εικόνα που παρουσιάζουν τα έσοδα οφείλονται στο ότι οι πολίτες αδυνατούσαν να πληρώσουν τους φόρους του 2022 και έτσι εξαναγκάστηκαν να κάνουν εξοφλήσεις το 2023. Στοιχείο που προφανώς καταδεικνύει ότι εργαζόμενοι και μικροί επαγγελματίες βρίσκονται υπό το καθεστώς ενός μόνιμου φορολογικού «βραχνά».

Όπως χαρακτηριστικά σημειώνει το ΥΠΟΙΚ αν και καταγράφονται αυξημένα έσοδα κατά 2,34 εκατομμύρια ευρώ, αυτά είναι «σε ταμειακή βάση και όχι σε δημοσιονομική βάση». Δηλαδή τα χρήματα βρίσκονται στα ταμεία του κράτους φέτος όμως ουσιαστικά αποτελούν εισπράξεις της προηγούμενη χρονιάς. Πιο συγκεκριμένα υποστηρίζει πως 470 εκατομμύρια ευρώ προέρχονται από την παράταση της καταβολής για τα Τέλη Κυκλοφορίας του 2022 έως και τον Φεβρουάριο. Επίσης πως 367 εκατομμύρια ευρώ αφορούν τις δόσεις για τον φόρο εισοδήματος της προηγούμενης χρονιάς τον οποίο προφανώς οι φορολογούμενοι δεν μπορούσαν να καταβάλλουν μέσα στο 2022. Αυτά ενώ φαίνεται να βλέπει με …μισό μάτι τις επιστροφές φόρου που όπως αναφέρει «μετρούν αρνητικά στο δημοσιονομικό αποτέλεσμα εμφανίζονται αυξημένες κατά 636 εκατ. ευρώ από τον στόχο». Στοιχείο όμως που παράλληλα σημαίνει ότι αυξήθηκαν σημαντικά τα φυσικά πρόσωπα που έχουν τόσο χαμηλό εισόδημα ώστε να περνούν κάτω από τον ούτως η άλλως πολύ χαμηλό πήχη του αφορολόγητου. Με βάση αυτά στοιχεία το ΥΠΟΙΚ εκτιμά πως η εκτέλεση του προϋπολογισμού δείχνει πως η πραγματική δημοσιονομική υπέρβαση είναι μόλις 874.000.000 και όχι 2,34 δις.

Οι ισχυρισμοί αυτοί είναι προφανές ότι αποτελούν ένα επικοινωνιακό παιχνίδι με τους αριθμούς. Προκειμένου να μην «φαίνεται» στη εκτέλεση του προϋπολογισμού πως ήδη από το πρώτο 6μηνο του 2023 καταγράφονται πλεονάσματα που προέρχονται από την φορολογική αφαίμαξη των χαμηλότερων οικονομικά στρωμάτων. Είτε αυτή γίνεται ευθέως με τους άμεσους φόρους, είτε κυρίως πλαγίως δια των έμμεσων φόρων που δίνουν έναν εκρηκτικό μείγμα αν συνδυαστούν με την συνεχώς διογκούμενη ακρίβεια.

Ενδεικτική ως προς αυτό είναι για παράδειγμα η τιμή της βενζίνης, κόστος που κατά βάση επιβαρύνει τα λαϊκά νοικοκυριά. Η μέση πανελλαδική τιμή της καταγράφεται στα 1,967 ευρώ το λίτρο αυξημένη κατά 1,04 λεπτά συγκριτικά με το Αύγουστο, ενώ στα νησιά και τους παραθεριστικούς προορισμούς όπου βρίσκονται οι περισσότεροι αυτόν τον μήνα έχει εδώ και καιρό ξεπεράσει τα 2 ευρώ. Αυτά ενώ οι φορολογικοί συντελεστές στα καύσιμα παραμένουν αμείωτοι και εξαιρετικά υψηλοί. Ανάλογη εικόνα και στα τρόφιμα όπου τα τελευταία στοιχεία (του Ιουλίου) δείχνουν ότι ο πληθωρισμός στον τομέα αυτό τον συγκεκριμένο μήνα εκτινάχθηκε στο 12,2%, ήταν κατά 1,4 μονάδες υψηλότερος από τον μέσο όρο της Ευρωζώνης και έκανε ρεκόρ αύξησης κατά 3,5% στην Ευρωπαϊκή Ένωση. Αντίστοιχη εικόνα αναμένεται και για τον μήνα Σεπτέμβριο που προβλέπεται να είναι ο 26ος συνεχόμενος μήνας αυξήσεων.

Επίσης είναι εμφανές πως είτε τα δημοσιονομικά πλεονάσματα προέρχονται από τους φόρους του 2022 που καταβάλλονται το 2023, είτε προέρχονται από τους φόρους του 2023 που (με την ίδια λογική) θα καταβληθούν το 2024 η ουσία δεν αλλάζει: Πρόκειται για χρήματα τα οποία «φεύγουν» από τους οικογενειακούς προϋπολογισμούς των λαϊκών στρωμάτων. Έτσι λοιπόν ελάχιστα ενδιαφέρει αυτή η «λογιστική» ανάλυση τον μισθωτό που δυσκολεύεται να «βγάλει τον μήνα».

Πάντως το Υπουργείο Οικονομικών δεν μπαίνει στον κόπο να κρύψει τους στόχους του για τον φετινό προϋπολογισμό, που δεν είναι άλλη από την αύξηση των πλεονασμάτων. Επισημαίνει πως «στο Πρόγραμμα Σταθερότητας έχει ήδη συμπεριληφθεί πρόβλεψη για καλύτερη απόδοση ύψους 1,7 δισ. ευρώ στο σύνολο του έτους σε σχέση με τον Προϋπολογισμό». Τονίζοντας συμπερασματικά πως «η εκτέλεση του Προϋπολογισμού δεν εμφανίζει αποκλίσεις σε σχέση με τους στόχους που έχουν τεθεί στο Πρόγραμμα Σταθερότητας αλλά θετικές αποκλίσεις σε βάση μόνο ταμειακή».