Η εικόνα είναι από jodi.graphics
Μετά από σχεδόν πέντε μέρες παζαριού, όπου για ακόμη μια φορά όπως σημειώνεται στον 902.gr
βγήκαν στην επιφάνεια οι σοβαρές αντιθέσεις στο εσωτερικό της ΕΕ,
επιτεύχθηκε συμφωνία για το «Ταμείο Ανάκαμψης» και τον επταετή
προϋπολογισμό της Ένωσης.
«Έχουμε συμφωνία» τουίταρε ο πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου Σαρλ Μισέλ.
Τις πρώτες πρωινές ώρες της πέμπτης ημέρας της Συνόδου, οι 27 ενέκριναν το σχέδιο ύψους 750 δισεκατομμυρίων ευρώ, ποσού που θα αντληθεί με την έκδοση — για πρώτη φορά — κοινού ευρωπαϊκού χρέους και θα εγγραφεί στο προσεχές Πολυετές Δημοσιονομικό Πλαίσιο της ΕΕ (2021-2027), ύψους 1,074 τρισ. Ευρώ.
Το τελικό κείμενο της συμφωνίας προβλέπει ότι το ποσό που θα χορηγηθεί υπό μορφή επιχορηγήσεων και ενισχύσεων θα ανέλθει σε 390 δισεκ. ευρώ, θα είναι δηλαδή μειωμένο σε σχέση με ό,τι προβλεπόταν αρχικά, σε μια χειρονομία κατευνασμού των λεγόμενων «φειδωλών» κυβερνήσεων (Ολλανδία, Σουηδία, Δανία, Αυστρία, συν τη Φινλανδία) και τα υπόλοιπα 360 δισ. δάνεια.
«Ήταν ένας εύλογος και δίκαιος συμβιβασμός. Καταλήξαμε σε μια ιστορική συμφωνία», δήλωσε ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης σε συνέντευξη Τύπου.
Ωστόσο είναι βέβαιο ότι τα μέτρα «στήριξης της οικονομίας» που αποφασίστηκαν, θα έχουν ξεκάθαρο ταξικό πρόσημο και θα φορτώσουν με νέα μνημόνια διαρκείας τους λαούς, αφού οι ενισχύσεις προς τα κράτη – μέλη θα συνοδεύονται από σκληρά αντιλαϊκά μέτρα και μηχανισμούς επιτήρησης.
Εξάλλου, προϋπόθεση για την έγκριση και χορήγηση των επιχορηγήσεων και των δανείων είναι να διαμορφώσουν τα κράτη μέλη σχέδια και να ελέγχεται η υλοποίηση της ατζέντας «μεταρρυθμίσεων και επενδύσεων» για τα έτη 2021 – 2023. Το λεγόμενο Σχέδιο Πισσαρίδη, που θα αποτελέσει τη βάση για το κυβερνητικό σχέδιο, δίνει μια πρώτη γεύση, καθώς πρόκειται για ένα σχέδιο χρηματοδότησης των επιχειρηματικών ομίλων και «εξοπλισμού» τους με νέα εργαλεία για την ένταση της εκμετάλλευσης των εργαζομένων, το ξήλωμα δικαιωμάτων όπως η Κοινωνική Ασφάλιση μέσω της προώθησης του κεφαλαιοποιητικού συστήματος, διαμορφώνοντας ακόμα καλύτερους όρους για την καπιταλιστική κερδοφορία.
Η Σύνοδος είχε ξεκινήσει το πρωί της Παρασκευής και οι διαβουλεύσεις συνεχίζονταν αμείωτες όλο το Σαββατοκύριακο και τη Δευτέρα, με διαρκή παζάρια, μεταξύ των κυβερνήσεων των κρατών – μελών για το ποιοι επιχειρηματικοί όμιλοι κράτους – μέλους θα ωφεληθούν περισσότερο και ποιοι λιγότερο.
Από την πλευρά της και σε ανταπόκριση από τις Βρυξέλλες (Γιάννης Παλαιολόγος) η εφημερίδα “Καθημερινή”, αναφέρει:
Το Ταμείο θα είναι τριετές (δεσμεύσεις πόρων μεταξύ 2021-3), με πληρωμές έως και το 2026. Το βασικό εργαλείο, το Recovery and Resilience Facility, αποτελεί σχεδόν το 90% του Ταμείου, φτάνοντας τα 672,5 δισ. ευρώ (από 560 δισ. στην πρόταση της Κομισιόν και 625 στη συμβιβαστική πρόταση Μισέλ του Σαββάτου), με 360 δισ. επιχορηγήσεις και 312,5 δισ. δάνεια. Η Ελλάδα προβλέπεται να λάβει 32,1 δισ. (σημ.Ημεροδρόμου: με τον πρωθυπουργό και τα εγχώρια κυβερνητικά παπαγαλάκια να μιλούν για… 72 δισ), οριακά περισσότερα από ό,τι με την πρόταση της Επιτροπής, όπως λέει η εφημερίδα, αλλά με μεγαλύτερη αναλογία δανείων προς επιχορηγήσεις σε σχέση με πριν (ως 12,5 δισ. δάνεια και λίγο πάνω από 19,5 δισ. επιχορηγήσεις).
Είναι αξιοσημείωτο ότι η μείωση των επιχορηγήσεων κατά 110 δισ. ευρώ σε σχέση με την αρχική πρόταση της Επιτροπής (και τη γαλλογερμανική πρόταση του Μαΐου) επιτεύχθηκε με περικοπές σε σειρά προγραμμάτων που εκπροσωπούν τις εκσυγχρονιστικές προτεραιότητες της Ένωσης. Οι πιο θερμοί θιασώτες του εκσυγχρονισμού του κοινοτικού προϋπολογισμού υποτίθεται ότι είναι οι «φειδωλοί 4» (Ολλανδία, Αυστρία, Σουηδία, Δανία), που πρωτοστάτησαν στην προσπάθεια μείωσης των επιχορηγήσεων.
Έτσι, το συμπλήρωμα του Ταμείου Δίκαιης Μετάβασης συρρικνώνεται δραστικά, από 32,5 σε 10 δισ. ευρώ, ενώ περικόπτονται επίσης οι επιπλέον πόροι για το Horizon Europe από 13,5 σε 5 δισ. ευρώ και οι πόροι του Ταμείου Αγροτικής Ανάπτυξης, για τον εκσυγχρονισμό και την περιβαλλοντική αναβάθμιση του αγροτικού τομέα, από 15 σε 7,5 δισ. ευρώ. Καταργείται επίσης, μεταξύ άλλων, το EU4Health – ένα νέο πρόγραμμα που αποσκοπούσε στην αναβάθμιση της συλλογικής υγειονομικής ικανότητας της Ε.Ε.
Στο θέμα της διακυβέρνησης, προτείνεται (όπως και πριν) η Κομισιόν να εξετάζει για περίοδο δύο μηνών τα εθνικά προγράμματα ανάκαμψης και ανθεκτικότητας που θα καταθέτει κάθε κράτος-μέλος. Στη συνέχεια, το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο θα ψηφίζει επί της εισήγησης της Επιτροπής, με την απόφαση να λαμβάνεται με ειδική πλειοψηφία. Στη φάση της υλοποίησης, η Κομισιόν θα κρίνει αν πληρούνται οι προϋποθέσεις για την εκταμίευση, κατόπιν γνωμοδότησης της Οικονομικής και Δημοσιονομικής Επιτροπής της Ενωσης (όργανο που αποτελείται από ανώτερους υπαλλήλους των εθνικών διοικήσεων και των κεντρικών τραπεζών, της ΕΚΤ και της Επιτροπής). Στην «έκτακτη» περίπτωση που ένα ή περισσότερα κράτη-μέλη διαφωνούν ότι το εθνικό πρόγραμμα πληροί τις προϋποθέσεις και τα ορόσημα, το ζήτημα θα παραπέμπεται στο Συμβούλιο και οι πόροι δεν θα εκταμιεύονται έως ότου το Συμβούλιο «θα έχει συζητήσει εξαντλητικά το θέμα» – αλλά εντός περιόδου τριών μηνών από τη στιγμή που η Επιτροπή θα ζητήσει τη γνωμοδότηση της ΟΔΕ.
Ο δανεισμός της Επιτροπής για τη χρηματοδότηση του Next Generation EU πρέπει να έχει ολοκληρωθεί ως το τέλος του 2026 και η αποπληρωμή ως το τέλος του 2058.
Το Πολυετές Δημοσιονομικό Πλαίσιο 2021-7 παραμένει στα 1,074 τρισ. ευρώ (η προ Συνόδου πρόταση Μισέλ), με 5 δισ. εκτός οροφής για το Αποθεματικό Ταμείο του Brexit. Αυξάνονται θεαματικά, ακόμα περισσότερο και από τη συμβιβαστική πρόταση του Σαββάτου, οι «επιστροφές» (rebates) για τους «φειδωλούς»: από 197 εκατ. στην πρόταση Μισέλ προ της Συνόδου σε 377 εκατ. ετησίως για τη Δανία (τα 322 εκατ. στην προτελευταία συμβιβαστική πρόταση φαίνεται ότι ήταν τυπογραφικό λάθος), από 1,576 δισ. σε 1,921 δισ. για την Ολλανδία, από 237 σε 565 εκατ. για την Αυστρία και από 798 εκατ. σε 1,069 δισ. για τη Σουηδία. Το ποσό για τη Γερμανία μένει το ίδιο – η οποία κατά τρόπον επιχειρεί να εξαγοράσει έτσι τη συναίνεση των μέχρι πρότινος δορυφόρων της στο Βορρά.
Διατηρείται επίσης ο στόχος να κατευθυνθεί το 30% των συνολικών δαπανών (ΠΔΠ συν Ταμείο Ανάκαμψης) σε προγράμματα και επενδύσεις που συνδέονται με την καταπολέμηση της κλιματικής αλλαγής. Σχετικά με τους Ίδιους Πόρους, συμφωνήθηκε να ισχύσει το τέλος στο πλαστικό από 1.1.2021 και στις αρχές του νέου έτους η Κομισιόν να καταθέσει προτάσεις για ψηφιακό φόρο και τη διασυνοριακή προσαρμογή άνθρακα.
Τέλος, σχετικά με το κράτος Δικαίου, η τελική διατύπωση είναι πιο ασαφής από αυτήν που περιλάμβανε η πρόταση του Σαρλ Μισέλ τον Φεβρουάριο αλλά και προ της Συνόδου. Όπως αναφέρεται στα συμπεράσματα, «θα εισαχθεί ένα καθεστώς αιρεσιμότητας που θα προστατεύει τον προϋπολογισμό και το Next Generation EU [σ.σ.: το Ταμείο Ανάκαμψης]», με την Κομισιόν να προτείνει «μέτρα σε περίπτωση παραβιάσεων» τα οποία θα υιοθετούνται με ειδική πλειοψηφία του Συμβουλίου. Ήταν ένας μικρός θρίαμβος για τον Ούγγρο πρωθυπουργό Βίκτορ Oρμπαν, που, με τη στήριξη κυρίως της Πολωνίας και της Σλοβενία, κατάφερε να αντικρούσει ακόμα και τις σχετικά ανώδυνες διατάξεις στις προηγούμενες προτάσεις του Σαρλ Μισέλ.
ΠΗΓΗ: 902, Καθημερινή μέσω Ημεροδρόμου
«Έχουμε συμφωνία» τουίταρε ο πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου Σαρλ Μισέλ.
Τις πρώτες πρωινές ώρες της πέμπτης ημέρας της Συνόδου, οι 27 ενέκριναν το σχέδιο ύψους 750 δισεκατομμυρίων ευρώ, ποσού που θα αντληθεί με την έκδοση — για πρώτη φορά — κοινού ευρωπαϊκού χρέους και θα εγγραφεί στο προσεχές Πολυετές Δημοσιονομικό Πλαίσιο της ΕΕ (2021-2027), ύψους 1,074 τρισ. Ευρώ.
Το τελικό κείμενο της συμφωνίας προβλέπει ότι το ποσό που θα χορηγηθεί υπό μορφή επιχορηγήσεων και ενισχύσεων θα ανέλθει σε 390 δισεκ. ευρώ, θα είναι δηλαδή μειωμένο σε σχέση με ό,τι προβλεπόταν αρχικά, σε μια χειρονομία κατευνασμού των λεγόμενων «φειδωλών» κυβερνήσεων (Ολλανδία, Σουηδία, Δανία, Αυστρία, συν τη Φινλανδία) και τα υπόλοιπα 360 δισ. δάνεια.
«Ήταν ένας εύλογος και δίκαιος συμβιβασμός. Καταλήξαμε σε μια ιστορική συμφωνία», δήλωσε ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης σε συνέντευξη Τύπου.
Ωστόσο είναι βέβαιο ότι τα μέτρα «στήριξης της οικονομίας» που αποφασίστηκαν, θα έχουν ξεκάθαρο ταξικό πρόσημο και θα φορτώσουν με νέα μνημόνια διαρκείας τους λαούς, αφού οι ενισχύσεις προς τα κράτη – μέλη θα συνοδεύονται από σκληρά αντιλαϊκά μέτρα και μηχανισμούς επιτήρησης.
Εξάλλου, προϋπόθεση για την έγκριση και χορήγηση των επιχορηγήσεων και των δανείων είναι να διαμορφώσουν τα κράτη μέλη σχέδια και να ελέγχεται η υλοποίηση της ατζέντας «μεταρρυθμίσεων και επενδύσεων» για τα έτη 2021 – 2023. Το λεγόμενο Σχέδιο Πισσαρίδη, που θα αποτελέσει τη βάση για το κυβερνητικό σχέδιο, δίνει μια πρώτη γεύση, καθώς πρόκειται για ένα σχέδιο χρηματοδότησης των επιχειρηματικών ομίλων και «εξοπλισμού» τους με νέα εργαλεία για την ένταση της εκμετάλλευσης των εργαζομένων, το ξήλωμα δικαιωμάτων όπως η Κοινωνική Ασφάλιση μέσω της προώθησης του κεφαλαιοποιητικού συστήματος, διαμορφώνοντας ακόμα καλύτερους όρους για την καπιταλιστική κερδοφορία.
Η Σύνοδος είχε ξεκινήσει το πρωί της Παρασκευής και οι διαβουλεύσεις συνεχίζονταν αμείωτες όλο το Σαββατοκύριακο και τη Δευτέρα, με διαρκή παζάρια, μεταξύ των κυβερνήσεων των κρατών – μελών για το ποιοι επιχειρηματικοί όμιλοι κράτους – μέλους θα ωφεληθούν περισσότερο και ποιοι λιγότερο.
Από την πλευρά της και σε ανταπόκριση από τις Βρυξέλλες (Γιάννης Παλαιολόγος) η εφημερίδα “Καθημερινή”, αναφέρει:
Το Ταμείο θα είναι τριετές (δεσμεύσεις πόρων μεταξύ 2021-3), με πληρωμές έως και το 2026. Το βασικό εργαλείο, το Recovery and Resilience Facility, αποτελεί σχεδόν το 90% του Ταμείου, φτάνοντας τα 672,5 δισ. ευρώ (από 560 δισ. στην πρόταση της Κομισιόν και 625 στη συμβιβαστική πρόταση Μισέλ του Σαββάτου), με 360 δισ. επιχορηγήσεις και 312,5 δισ. δάνεια. Η Ελλάδα προβλέπεται να λάβει 32,1 δισ. (σημ.Ημεροδρόμου: με τον πρωθυπουργό και τα εγχώρια κυβερνητικά παπαγαλάκια να μιλούν για… 72 δισ), οριακά περισσότερα από ό,τι με την πρόταση της Επιτροπής, όπως λέει η εφημερίδα, αλλά με μεγαλύτερη αναλογία δανείων προς επιχορηγήσεις σε σχέση με πριν (ως 12,5 δισ. δάνεια και λίγο πάνω από 19,5 δισ. επιχορηγήσεις).
Είναι αξιοσημείωτο ότι η μείωση των επιχορηγήσεων κατά 110 δισ. ευρώ σε σχέση με την αρχική πρόταση της Επιτροπής (και τη γαλλογερμανική πρόταση του Μαΐου) επιτεύχθηκε με περικοπές σε σειρά προγραμμάτων που εκπροσωπούν τις εκσυγχρονιστικές προτεραιότητες της Ένωσης. Οι πιο θερμοί θιασώτες του εκσυγχρονισμού του κοινοτικού προϋπολογισμού υποτίθεται ότι είναι οι «φειδωλοί 4» (Ολλανδία, Αυστρία, Σουηδία, Δανία), που πρωτοστάτησαν στην προσπάθεια μείωσης των επιχορηγήσεων.
Έτσι, το συμπλήρωμα του Ταμείου Δίκαιης Μετάβασης συρρικνώνεται δραστικά, από 32,5 σε 10 δισ. ευρώ, ενώ περικόπτονται επίσης οι επιπλέον πόροι για το Horizon Europe από 13,5 σε 5 δισ. ευρώ και οι πόροι του Ταμείου Αγροτικής Ανάπτυξης, για τον εκσυγχρονισμό και την περιβαλλοντική αναβάθμιση του αγροτικού τομέα, από 15 σε 7,5 δισ. ευρώ. Καταργείται επίσης, μεταξύ άλλων, το EU4Health – ένα νέο πρόγραμμα που αποσκοπούσε στην αναβάθμιση της συλλογικής υγειονομικής ικανότητας της Ε.Ε.
Στο θέμα της διακυβέρνησης, προτείνεται (όπως και πριν) η Κομισιόν να εξετάζει για περίοδο δύο μηνών τα εθνικά προγράμματα ανάκαμψης και ανθεκτικότητας που θα καταθέτει κάθε κράτος-μέλος. Στη συνέχεια, το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο θα ψηφίζει επί της εισήγησης της Επιτροπής, με την απόφαση να λαμβάνεται με ειδική πλειοψηφία. Στη φάση της υλοποίησης, η Κομισιόν θα κρίνει αν πληρούνται οι προϋποθέσεις για την εκταμίευση, κατόπιν γνωμοδότησης της Οικονομικής και Δημοσιονομικής Επιτροπής της Ενωσης (όργανο που αποτελείται από ανώτερους υπαλλήλους των εθνικών διοικήσεων και των κεντρικών τραπεζών, της ΕΚΤ και της Επιτροπής). Στην «έκτακτη» περίπτωση που ένα ή περισσότερα κράτη-μέλη διαφωνούν ότι το εθνικό πρόγραμμα πληροί τις προϋποθέσεις και τα ορόσημα, το ζήτημα θα παραπέμπεται στο Συμβούλιο και οι πόροι δεν θα εκταμιεύονται έως ότου το Συμβούλιο «θα έχει συζητήσει εξαντλητικά το θέμα» – αλλά εντός περιόδου τριών μηνών από τη στιγμή που η Επιτροπή θα ζητήσει τη γνωμοδότηση της ΟΔΕ.
Ο δανεισμός της Επιτροπής για τη χρηματοδότηση του Next Generation EU πρέπει να έχει ολοκληρωθεί ως το τέλος του 2026 και η αποπληρωμή ως το τέλος του 2058.
Το Πολυετές Δημοσιονομικό Πλαίσιο 2021-7 παραμένει στα 1,074 τρισ. ευρώ (η προ Συνόδου πρόταση Μισέλ), με 5 δισ. εκτός οροφής για το Αποθεματικό Ταμείο του Brexit. Αυξάνονται θεαματικά, ακόμα περισσότερο και από τη συμβιβαστική πρόταση του Σαββάτου, οι «επιστροφές» (rebates) για τους «φειδωλούς»: από 197 εκατ. στην πρόταση Μισέλ προ της Συνόδου σε 377 εκατ. ετησίως για τη Δανία (τα 322 εκατ. στην προτελευταία συμβιβαστική πρόταση φαίνεται ότι ήταν τυπογραφικό λάθος), από 1,576 δισ. σε 1,921 δισ. για την Ολλανδία, από 237 σε 565 εκατ. για την Αυστρία και από 798 εκατ. σε 1,069 δισ. για τη Σουηδία. Το ποσό για τη Γερμανία μένει το ίδιο – η οποία κατά τρόπον επιχειρεί να εξαγοράσει έτσι τη συναίνεση των μέχρι πρότινος δορυφόρων της στο Βορρά.
Διατηρείται επίσης ο στόχος να κατευθυνθεί το 30% των συνολικών δαπανών (ΠΔΠ συν Ταμείο Ανάκαμψης) σε προγράμματα και επενδύσεις που συνδέονται με την καταπολέμηση της κλιματικής αλλαγής. Σχετικά με τους Ίδιους Πόρους, συμφωνήθηκε να ισχύσει το τέλος στο πλαστικό από 1.1.2021 και στις αρχές του νέου έτους η Κομισιόν να καταθέσει προτάσεις για ψηφιακό φόρο και τη διασυνοριακή προσαρμογή άνθρακα.
Τέλος, σχετικά με το κράτος Δικαίου, η τελική διατύπωση είναι πιο ασαφής από αυτήν που περιλάμβανε η πρόταση του Σαρλ Μισέλ τον Φεβρουάριο αλλά και προ της Συνόδου. Όπως αναφέρεται στα συμπεράσματα, «θα εισαχθεί ένα καθεστώς αιρεσιμότητας που θα προστατεύει τον προϋπολογισμό και το Next Generation EU [σ.σ.: το Ταμείο Ανάκαμψης]», με την Κομισιόν να προτείνει «μέτρα σε περίπτωση παραβιάσεων» τα οποία θα υιοθετούνται με ειδική πλειοψηφία του Συμβουλίου. Ήταν ένας μικρός θρίαμβος για τον Ούγγρο πρωθυπουργό Βίκτορ Oρμπαν, που, με τη στήριξη κυρίως της Πολωνίας και της Σλοβενία, κατάφερε να αντικρούσει ακόμα και τις σχετικά ανώδυνες διατάξεις στις προηγούμενες προτάσεις του Σαρλ Μισέλ.
ΠΗΓΗ: 902, Καθημερινή μέσω Ημεροδρόμου