Απαράδεκτες απορρίψεις αιτήσεων ασύλου με αυθαίρετη διαδικασία, ενώ ετοιμάζουν μαζικές εξώσεις από τις προσφυγικές δομές - Ανάλυση της οργάνωσης «Υποστήριξη Προσφύγων στο Αιγαίο» (RSA)

EUROKINISSI/ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ ΜΠΑΣΚΑΚΗΣ

Η οργάνωση «Υποστήριξη Προσφύγων στο Αιγαίο» (RSA) αναλύει τα στοιχεία αιτήσεων ασύλου στην Ελλάδα

Απαράδεκτες απορρίψεις με αυθαίρετη διαδικασία

Δημήτρης Αγγελίδης

Σύμφωνα με την RSA, έγιναν δεκτές οι τέσσερις στις πέντε αιτήσεις που εξετάστηκαν ουσιαστικά, ωστόσο σημαντικός αριθμός προσφύγων είδαν το αίτημά τους να απορρίπτεται πριν εξεταστεί με βάση την αμφιλεγόμενη ΚΥΑ για την ασφαλή τρίτη χώρα Τουρκία. ● Αυθαίρετη και η επεξεργασία με την ταχύρυθμη διαδικασία συνόρων, ενώ οι αιτούντες βρίσκονται ήδη σε νησιωτικές δομές.

Δεκτές έγιναν τουλάχιστον τέσσερις στις πέντε αιτήσεις ασύλου που εξετάστηκαν στην ουσία τους το 2024 στην Ελλάδα, ενώ αυξημένος ήταν και ο αριθμός των αιτήσεων, σύμφωνα με στοιχεία του υπουργείου Μετανάστευσης και Ασύλου που επεξεργάστηκε η οργάνωση Υποστήριξη Προσφύγων στο Αιγαίο (Refugee Support Aegean - RSA) σε αναφορά που δημοσιοποίησε χθες. Ωστόσο, σημαντικός αριθμός προσφύγων είδαν την αίτησή τους να απορρίπτεται ως απαράδεκτη πριν εξεταστεί στην ουσία της, κυρίως με βάση την αμφιλεγόμενη ΚΥΑ για την ασφαλή τρίτη χώρα Τουρκία.

Σύμφωνα με την επεξεργασία των στοιχείων που προέρχονται από ενημέρωση του υπουργείου στο πλαίσιο της κοινοβουλευτικής διαδικασίας και από ανακοινώσεις, οι Αρχές κατέγραψαν 62.053 αφίξεις το 2024. Οι 39.016 καταγράφηκαν στα νησιά του ανατολικού Αιγαίου, οι 7.587 στον Εβρο και οι 5.987 στην Κρήτη, τη Ρόδο και άλλα νησιά, όπου έφτασαν πρόσφυγες μέσω της διαδρομής της κεντρικής Μεσογείου.

Καταγράφηκαν επίσης 69.000 αιτήσεις ασύλου που υποβλήθηκαν για πρώτη φορά (ο συνολικός αριθμός των αιτήσεων ασύλου, που περιλαμβάνουν και τα λεγόμενα μεταγενέστερα αιτήματα, αυτά που υποβάλλονται ξανά με νέα στοιχεία, έφτασαν τις 73.688), σημειώνοντας σημαντική αύξηση από το 2023 (64.084 αιτήσεις συνολικά) και το 2022 (37.362 αιτήσεις συνολικά).

Υψηλό ποσοστό

Η Υπηρεσία Ασύλου έβγαλε 77.392 αποφάσεις σε πρώτο βαθμό. Οι 50.117 θεωρήθηκαν παραδεκτές στην Ελλάδα και εξετάστηκαν στην ουσία τους. Από αυτές, το ποσοστό αναγνώρισης διεθνούς προστασίας έφτασε το 79% (39.271 άτομα αναγνωρίστηκαν πρόσφυγες, 296 πήραν καθεστώς επικουρικής προστασίας), αυξημένο από το 2023 (76,6%) και από το 2022 (62,3%). Μάλιστα, για τις κυριότερες χώρες καταγωγής όσων ζητούν άσυλο, το ποσοστό αναγνώρισης είναι εξαιρετικά υψηλό: πάνω από 99% για Συρία, Αφγανιστάν, Παλαιστίνη και Υεμένη, πάνω από 98% για Σουδάν και πάνω από 80% για Ιράκ και Σομαλία.

«Εξακολουθεί, λοιπόν, να προκύπτει από τα επίσημα στοιχεία των Αρχών ότι η συντριπτική [πλειονότητα] των ανθρώπων που ζητούν άσυλο στη χώρα έχουν την ιδιότητα του πρόσφυγα και δικαιούνται προστασία στην Ελλάδα», επισημαίνει η οργάνωση.

Απορρίφθηκαν 7.330 αιτήσεις ως απαράδεκτες. Οι 3.037 αφορούσαν μεταγενέστερες αιτήσεις που κρίθηκε ότι δεν βασίζονται σε νέα στοιχεία και άλλες 2.090 βασίζονταν στην αμφιλεγόμενη ΚΥΑ που ορίζει ασφαλή τρίτη χώρα την Τουρκία για πρόσφυγες από πέντε εθνικότητες. Υπήρξαν επίσης 33 αποφάσεις απαράδεκτου για πρόσφυγες που ήρθαν στην Ελλάδα μέσω της Βόρειας Μακεδονίας και 20 για πρόσφυγες που ήρθαν μέσω της Αλβανίας.

Η RSA επισημαίνει ότι η επεξεργασία σημαντικού αριθμού αιτήσεων έγινε με την ταχύρυθμη διαδικασία συνόρων που εφαρμόζεται αυθαίρετα σε όσους ζητούν άσυλο ενώ βρίσκονται στις δομές στα νησιά. Υπήρξαν 34.122 αποφάσεις με αυτή τη διαδικασία το 2024, υπερτετραπλάσιες από το 2023 (7.662). «Καμία αίτηση δεν εξαιρέθηκε από τη διαδικασία συνόρων για λόγους όπως η ευαλωτότητα και η ανάγκη ειδικών διαδικαστικών εγγυήσεων, εγείροντας και πάλι σοβαρούς προβληματισμούς για τη συμμόρφωση της χώρας με την υποχρέωση παροχής ειδικών διαδικαστικών εγγυήσεων σε όσες/ους αιτούσες/ούντες τις έχουν ανάγκη για να ανταποκριθούν στις απαιτήσεις της διαδικασίας ασύλου», επισημαίνει η οργάνωση.

Χωρίς ακρόαση

Ως προς την εξέταση των αιτημάτων σε δεύτερο βαθμό, οι Επιτροπές Προσφυγών έβγαλαν 12.909 αποφάσεις το 2024. Μόνο 310 υποθέσεις εξετάστηκαν με ακρόαση του ενδιαφερόμενου, παρά τις κατευθύνσεις που δίνει το ΣτΕ για την υποχρέωση ακρόασης με σκοπό την πλήρη συλλογή αποδεικτικών στοιχείων. Απορρίφθηκαν 1.588 προσφυγές για τυπικούς λόγους, επειδή δεν παρουσιάστηκαν οι προσφεύγοντες αυτοπροσώπως ή δεν κατέθεσαν βεβαίωση διαμονής σε δομή φιλοξενίας, κάτι που, σύμφωνα με την RSA, εγείρει ζητήματα νομιμότητας και σοβαρό προβληματισμό για τη διασφάλιση του δικαιώματος προσφυγής σε δευτεροβάθμιο όργανο. Παρόμοιους προβληματισμούς εγείρει και η απόρριψη άλλων 1.526 προσφυγών ως εκπρόθεσμων, παρότι οι ίδιες οι Αρχές καταστρατηγούν τη διαδικασία επίδοσης της πρωτοβάθμιας απόφασης ασύλου στους ενδιαφερόμενους.

Το ποσοστό αναγνώρισης σε δεύτερο βαθμό διαμορφώθηκε στο 10,1%, μειωμένο από το 2023 (14,8%) και το 2022 (11,8%). Στα τέλη του 2024 εκκρεμούσαν στα διοικητικά πρωτοδικεία Αθηνών και Θεσσαλονίκης 1.520 αιτήσεις ακύρωσης κατά δευτεροβάθμιων αποφάσεων. Καθώς εκκρεμεί η δημοσίευση της απόφασης της ολομέλειας του ΣτΕ που έκρινε αντισυνταγματική τη μονομελή σύνθεση των Επιτροπών Προσφυγών, τα διοικητικά δικαστήρια εξακολουθούν να αναβάλλουν την εκδίκαση των υποθέσεων. Από τις αιτήσεις ακύρωσης που εκδικάστηκαν, τα δικαστήρια έκαναν δεκτές το 30,5%, αισθητή αύξηση από το 2023 (22,6%) και το 2022 (20%).

 ΔΕΙΤΕ ΕΔΩ ΟΛΟΚΛΗΡΗ ΤΗΝ ΑΝΑΛΥΣΗ ΤΗΣ RSA

Πρωτοβουλίες για περιορισμό αφίξεων

Ο Γιάννης Μαλαφής με τον Μάκη Βορίδη

Γιώργος Παγούδης

Νομοθετικές πρωτοβουλίες για να συντομεύσει η περίοδος de facto κράτησης των προσφύγων στις δομές των νησιών αλλά και να περιοριστούν οι αφίξεις προανήγγειλε ο υπουργός Μετανάστευσης και Ασύλου Μάκης Βορίδης από τη Χίο. Μετά την επίσκεψή του στη ΒΙΑΛ, ο κ. Βορίδης συναντήθηκε με τον δήμαρχο Χίου Γιάννη Μαλαφή. Σύμφωνα με δηλώσεις του δημάρχου, ο υπουργός προανήγγειλε νομοθετικές πρωτοβουλίες για τη συντόμευση της παραμονής των προσφύγων στις Κλειστές Ελεγχόμενες Δομές, λέγοντας ότι ήδη κάνει συναντήσεις για το θέμα αυτό, χωρίς να δώσει άλλες διευκρινίσεις. «Προφανώς ακόμα και με τον πρωθυπουργό», εκτίμησε ο δήμαρχος Χίου.

Απορίες γεννά ο στόχος του περιορισμού των αφίξεων μέσω νομοθετικών πρωτοβουλιών, αλλά δεν ήταν σε θέση να δώσει απαντήσεις ο δήμαρχος Χίου που μετέφερε τις λεπτομέρειες της συνάντησης. Ολοι γνωρίζουν με ποιες παράνομες επιχειρήσεις του Λιμενικού και με τι κόστος σε ανθρώπινες ζωές επιχειρείται ο περιορισμός των αφίξεων.

Στη συνάντηση τέθηκε επίσης το ζήτημα της ΒΙΑΛ, που όπως όλα δείχνουν θα συνεχίσει τη λειτουργία της, παρά την τελεσίδικη και εκτελεστή δικαστική απόφαση με την οποία ο Δήμος Χίου μπορεί να ασκήσει έξωση στο υπουργείο, όταν και αν το αποφασίσει. Δικαίωμα που πάντως ο ίδιος ο δήμος δεν φαίνεται να έχει τη διάθεση να το ασκήσει.

Αντίθετα, ο δήμαρχος υπενθύμισε την ομόφωνη απόφαση του δημοτικού συμβουλίου Χίου για την αντικατάσταση της ΒΙΑΛ με μια δομή καταγραφής, δυναμικότητας έως και 500 ατόμων.

Απαντώντας ο κ. Βορίδης εξέφρασε τη θέλησή του να πραγματοποιήσει εργασίες στη δομή, οι οποίες θα στοχεύουν, όπως είπε, στην ασφάλεια των διαμενόντων και των κατοίκων της γειτονικής κοινότητας Χαλκειούς.

Ο δήμαρχος με τη σειρά του παρέπεμψε στη σύμφωνη γνώμη της κοινότητας, αποφεύγοντας να πάρει θέση.

EUROKINISSI/ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΚΑΠΑΝΤΑΗΣ/POOL

Ετοιμάζουν μαζικές εξώσεις από τις προσφυγικές δομές

 Δημήτρης Αγγελίδης

Απόφαση του υπουργείου να επισπεύσει την έξωση των προσφύγων.

Να επισπευστεί η έξωση από τις προσφυγικές δομές όσων έχουν ολοκληρώσει τη διαδικασία ασύλου ζήτησε από τους διοικητές των δομών ο γενικός γραμματέας Μεταναστευτικής Πολιτικής, Μάνος Λογοθέτης, σύμφωνα με πληροφορίες της «Εφ.Συν.», χωρίς ωστόσο να διαφαίνεται κάποιο σχέδιο για την επόμενη ημέρα.

Το αίτημα έχει προκαλέσει έντονο προβληματισμό, καθώς σε ορισμένες δομές ανέρχονται σε μερικές εκατοντάδες οι άνθρωποι που έχουν αναγνωριστεί πρόσφυγες ή έχει απορριφθεί το αίτημά τους, ανάμεσά τους οικογένειες με παιδιά και άτομα με αναπηρία και χρόνιες ασθένειες, που κινδυνεύουν να καταλήξουν να ζουν σε πλατείες και πάρκα στις πόλεις.

Αυτό άλλωστε συνέβη και πριν από μερικά χρόνια, όταν προέβη σε ανάλογη κίνηση ο τότε υπουργός Νότης Μηταράκης, με αποτέλεσμα να εμφανιστούν χαρτόκουτα και σκηνές στην πλατεία Βικτωρίας στην Αθήνα από πρόσφυγες που βρέθηκαν ξαφνικά στον δρόμο.

Προκειμένου να μην επωμιστεί η τότε πολιτική ηγεσία το πολιτικό κόστος από τις εικόνες προσφύγων να διανυκτερεύουν σε δημόσιους χώρους, τελικά δόθηκε η δυνατότητα στους ανθρώπους αυτούς να επιστρέψουν στις δομές, όπου διέμεναν στο εξής άτυπα, χωρίς να είναι γραμμένοι στον επίσημο κατάλογο, με αποτέλεσμα να γεμίζουν οι κοινόχρηστοι χώροι των δομών με αυτοσχέδια καταλύματα και να δημιουργούνται προβλήματα με τη διανομή φαγητού.

Πληροφορίες αναφέρουν ότι κάποιοι από τους ανθρώπους αυτούς έχουν αρχίσει να δουλεύουν άτυπα κυρίως σε αγροτικές εργασίες και η αναγκαστική μετακίνησή τους θα έχει αντίκτυπο όχι μόνο στους ίδιους, αλλά και στην εργασία τους. Πολλά παιδιά εξάλλου πηγαίνουν σε σχολεία της κάθε περιοχής και η έξωση θα προκαλέσει αναταραχές στη σχολική ζωή. 

Σε κάθε περίπτωση, προκαλεί αίσθηση η απόφαση του υπουργείου να επισπεύσει την έξωση των προσφύγων, όταν όχι μόνο δεν έχει επισπεύσει τα προγράμματα ένταξης και φιλοξενίας για την επόμενη ημέρα, αλλά αντιθέτως έχει καθυστερήσει μήνες να καταβάλει την ευρωπαϊκή χρηματοδότηση για τη μηνιαία οικονομική ενίσχυση που έχουν να πάρουν οι δικαιούχοι από τον Ιούνιο, σχεδόν έναν χρόνο τώρα, ενώ δεν έχει υλοποιηθεί το πρόγραμμα 500 θέσεων φιλοξενίας ιδιαίτερα ευάλωτων ανθρώπων σε διαμερίσματα στον αστικό ιστό, κάτι το οποίο υποτίθεται ότι ετοιμαζόταν από τα τέλη του 2023.

ΠΗΓΗ: efsyn.gr