20 Μαΐου 2025

Δικηγόροι: Πλήρης περιφρόνηση του τεκμηρίου αθωότητας με την «ξαναζεσταμένη σούπα» των μέτρων αυταρχισμού στα δημόσια πανεπιστήμια

 

Πλήρης περιφρόνηση του τεκμηρίου αθωότητας με την «ξαναζεσταμένη σούπα» των μέτρων αυταρχισμού στα δημόσια πανεπιστήμια (ΕΠΔΑ, 14/5/2025)

Για άλλη μια φορά η κυβέρνηση προσπαθεί να στρέψει τη δημόσια συζήτηση στην ατζέντα του «νόμου και της τάξης», με νέο «επεισόδιο» στο «σίριαλ» της συκοφάντησης του δημοσίου πανεπιστημίου ως δήθεν πεδίου «βαριάς εγκληματικότητας». Το έργο αυτό είναι χιλιοπαιγμένο και οι κυβερνητικές προθέσεις προφανείς. Να αλλάξουν την πολιτική ατζέντα για να αποσυμφορήσουν την πολιτική πίεση που υφίστανται από τα καίρια ζητήματα της οικονομικής πολιτικής, του κράτους δικαίου, και της δικαιοσύνης, γύρω από την υπόθεση των Τεμπών.

Αυτή τη φορά, η κυβέρνηση εξαγγέλλει μέτρα αντιμετώπισης της «βίας στα πανεπιστήμια» στα πρότυπα της αθλητικής βίας. Ιδιώνυμα αδικήματα, ασφυκτική επιτήρηση και συστήματα ασφαλείας, αλλά και «αυτοδίκαιη αναστολή φοιτητικής ιδιότητας» για 24 μήνες, σε περίπτωση ποινικής δίωξης για πράξεις βίας κατά της ζωής ή της σωματικής ακεραιότητας μελών της πανεπιστημιακής κοινότητας ή για σημαντική καταστροφή εγκαταστάσεων, καθώς και αυτοδίκαιη διαγραφή σε περίπτωση αμετάκλητης ποινικής καταδίκης.

Η σχέση της κυβέρνησης με τα εχέγγυα ενός κράτους δικαίου ήταν ούτως ή άλλως ελαστική. Τώρα φαίνεται ότι δεν κρατούν ούτε τα προσχήματα, ανακοινώνοντας ένα μέτρο, όπως αυτό της αυτοδίκαιης αναστολής φοιτητικής ιδιότητας σε περίπτωση ποινικής δίωξης, το οποίο παραβιάζει κατάφωρα το τεκμήριο της αθωότητας που κείται στον πυρήνα του νομικού μας πολιτισμού. Διότι δεν μπορεί να συμβαδίσει με το τεκμήριο της αθωότητας το να έχει ο απλώς κατηγορούμενος τέτοιες επιπτώσεις από μόνη άσκηση ποινικής δίωξης, προτού καταδικαστεί και μάλιστα αμετάκλητα.

Αλλά, ακόμη και σε περίπτωση αμετάκλητης καταδίκης για ποινικά αδικήματα, δεν μπορεί να θεωρηθεί συνταγματικά ανεκτό το να επέρχεται και μάλιστα αυτοδίκαια (χωρίς δηλαδή τη δυνατότητα πχ του πειθαρχικού οργάνου να αξιολογήσει τις ειδικές περιστάσεις και την αναγκαιότητα και αναλογικότητα τέτοιων δραματικών μέτρων) η αποπομπή ενός μέλους της ακαδημαϊκής κοινότητας και συνεπώς η στέρηση του δικαιώματος στην ανώτατη εκπαίδευση. Το δικαίωμα αυτό προστατεύεται συνταγματικά και υπενθυμίζουμε στους αρμόδιους Υπουργούς ότι κατοχυρώνεται ακόμη και σε κρατούμενους για βαρύτατα και μεγάλης απαξίας ποινικά αδικήματα. Και τούτο είναι λογικό, καθώς η συμμετοχή και πρόοδος στην εκπαίδευση αποτελεί κεντρικό άξονα της διαδικασίας επανένταξης που διέπει το σύγχρονο ποινικό και σωφρονιστικό δίκαιο.

Θυμίζουμε ότι σε υποθέσεις που αστυνομικοί κατηγορούνται για κακουργηματικές πράξεις κατά πολιτών, από βασανιστήρια και βαριές σωματικές βλάβες ή ακόμα και για ανθρωποκτονίες (βλ. για παράδειγμα δολοφονία Ν. Σαμπάνη, δολοφονία Κωστή Μανιουδάκη, βασανιστήρια κατά Β. Μάγγου, κλπ), οι πειθαρχικές διώξεις αναστέλλονται μέχρι την έκδοση αμετάκλητης δικαστικής απόφασης, ενώ η θέση σε αργία είναι δυνητική. Φαίνεται πως η κυβέρνηση θυμάται το τεκμήριο της αθωότητας μόνο όταν οι κατηγορούμενοι είναι ψηφοφόροι της, σε αντίθεση με τους φοιτητές που, με την αόριστη αναφορά της “συμμετοχής σε επεισόδια”, θα πρέπει να χάνουν αυτοδικαίως τη φοιτητική τους ιδιότητα.

Για άλλη μια φορά η κυβέρνηση λειτουργεί με γνώμονα, όχι κάποια πραγματική αναγκαιότητα, αλλά τις πολιτικές της προτεραιότητες και την ανάγκη της για «φυγή προς τα μπρος» και κατασκευή ενός νέου «αντιπάλου». Γιατί καμία αναγκαιότητα δεν υπαγορεύει την επιβολή ενός τόσο αυταρχικού πλέγματος μέτρων στα δημόσια πανεπιστήμια, στα οποία τα όποια σπάνια φαινόμενα ελαφριάς παραβατικότητας παρουσιάζουν συχνότητα στα όρια του στατιστικού σφάλματος, με βάση ακόμη και τα στοιχεία που παρουσιάζει ετησίως η ΕΛΑΣ.

Άλλωστε, η κυβέρνηση έχει κατά καιρούς δείξει που κατευθύνονται τα μέτρα καταστολής που επιχειρεί να εφαρμόσει στα πανεπιστήμια, βαφτίζοντας «βία και ανομία» το φοιτητικό συνδικαλισμό, τις συλλογικές διαμαρτυρίες και την ελεύθερη πολιτική δράση και έκφραση στο πλαίσιο των φοιτητικών συλλόγων. Το περίφημο εγχείρημα της «πανεπιστημιακής αστυνομίας», που έγινε περίγελος μετά την πλήρη απονομιμοποίησή του από τους αγώνες του φοιτητικού κινήματος και την καθολική απόρριψη της ακαδημαϊκής κοινότητας, θα έπρεπε να τους είχε ήδη διδάξει.

Απαιτούμε από την κυβέρνηση να λάβει επιτέλους ουσιαστικά μέτρα για τη στήριξη, χρηματοδότηση και ενίσχυση των δημοσίων πανεπιστημίων που εξακολουθούν και βρίσκονται ψηλά στις διεθνείς κατατάξεις παρά τη συστηματική υποβάθμιση και παρά την προσπάθεια της κυβέρνησης να τα απαξιώσει, ιδίως μετά το συνταγματικό πραξικόπημα της ίδρυσης ιδιωτικών πανεπιστημίων κατά ευθεία παράβαση του αρ. 16 του Συντάγματος.

ΠΗΓΗ

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου