Όλο και περισσότερες επιστημονικές έρευνες καταδεικνύουν τον παραλογισμό και την πλήρη απαξίωση κάθε έννοιας περιβαλλοντικής προστασίας που χαρακτηρίζει την ανάπτυξη των βιομηχανικών ΑΠΕ στην Ελλάδα. Πρόσφατη τέτοια εργασία εκπονήθηκε από το Πανεπιστήμιο των Ιωαννίνων, η οποία, αν και δέχεται ως απαραίτητη την ανάπτυξη της βιομηχανικής αιολικής ενέργειας, περιλαμβάνει ωστόσο κάποιες χρήσιμες παρατηρήσεις. Συνοψίζουμε τα βασικά σημεία της έρευνας:
1. Η Ελλάδα αναγνωρίζεται ως ένα από τα μεγαλύτερα κέντρα βιοποικιλότητας παγκοσμίως, φιλοξενώντας συνολικά 5.752 είδη χλωρίδας και άνω των 50.000 ειδών πανίδας, με ένα πολύ μεγάλο ποσοστό ενδημικών και σπάνιων ειδών και οικοσυστημάτων υψηλής οικολογικής αξίας. Η ευθύνη της Ελληνικής Πολιτείας
για τη διατήρηση της φυσικής κληρονομιάς της χώρας επομένως είναι αυξημένη σε εθνικό και διεθνές επίπεδο.
2. H βιοποικιλότητα συνεισφέρει σημαντικά στην αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής και στο μετριασμό των επιπτώσεών της. Η δε κλιματική αλλαγή αποτελεί μεν απειλή για τη βιοποικιλότητα αλλά είναι μικρότερης σημασίας σε σχέση με την άμεση καταστροφή και υποβάθμιση των οικοσυστημάτων από τις ανθρωπογενείς παρεμβάσεις, όπως τα αναπτυξιακά έργα σε οικολογικά ευαίσθητες περιοχές.
3. Η Ελλάδα βρίσκεται στις πρώτες θέσεις αύξησης του δείκτη κατάτμησης τοπίου στην Ευρώπη (landscape fragmentation indicator: κατακερματισμός οικοσυστημάτων σε μικρότερα τμήματα, λόγω δρόμων και λοιπών τεχνητών επιφανειών) για την περίοδο 2009-2015. Άλλωστε η χώρα μας καταδικάστηκε το Δεκέμβριο του 2020 από το Δικαστήριο της Ευρωπαϊκής Ένωσης για την πλημμελή προστασία της βιοποικιλότητας ως προς την Οδηγία των Οικοτόπων.
4. Οι επενδύσεις στον τομέα των Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας, όπως τα αιολικά και φωτοβολταϊκά πάρκα προϋποθέτουν συχνά τη διάνοιξη νέων δρόμων σε φυσικά οικοσυστήματα, εντείνοντας το πρόβλημα της αλλαγής χρήσης γης και του κατακερματισμού τους. Ο ακατάλληλος σχεδιασμός των ΑΣΠΗΕ συγκεκριμένα επιφέρει μια σειρά σοβαρών αρνητικών επιπτώσεων στη βιοποικιλότητα, απειλώντας προστατευόμενα είδη και προκαλώντας μια σύγκρουση της Οδηγίας των ΑΠΕ (2018/2001) με την Οδηγία των Οικοτόπων (Οδηγία 92/43/ΕΟΚ) και την Οδηγία των Πτηνών (Οδηγία 2009/147/EΕ).
5. Υπάρχει πλέον πλήθος επιστημονικών δεδομένων για τις άμεσες αρνητικές επιπτώσεις των ΑΣΠΗΕ σε ευαίσθητα είδη όπως οι νυχτερίδες και τα αρπακτικά πουλιά στην Ελλάδα. Οι έμμεσες επιπτώσεις από τη διάνοιξη νέων δρόμων και δημιουργία τεχνητών επιφανειών είναι εξίσου σοβαρές με τις άμεσες, προκαλώντας επιπλέον την υποβάθμιση των οικοσυστημικών υπηρεσιών, όπως την αδυναμία προστασίας από διάβρωση και πλημμυρικά φαινόμενα.
6. Με βάση τα δεδομένα έως το Μάρτιο του 2020 (από τότε έχουν γίνει πολύ περισσότερες ακόμα αιτήσεις για εγκατάσταση ΒΑΠΕ) έχουν γίνει στην Ελλάδα αιτήσεις για 18.000 ανεμογεννήτριες, με εγκατεστημένη ισχύ 64,17GW, κάτι που υπερβαίνει κατά 9 φορές τον εθνικό στόχο, που είναι 7,05GW μέχρι το 2030 με βάση το Εθνικό Σχέδιο για την Ενέργεια και το Κλίμα (ΕΣΕΚ). Τον Μάρτιο του 2020 ήμασταν ήδη στο 44% αυτού του στόχου. Εάν τεθούν σε λειτουργία όλοι οι χερσαίοι ΑΣΠΗΕ στα διάφορα στάδια αδειοδότησης, η εγκαταστημένη ισχύς εντός του δικτύου Natura 2000 θα αυξηθεί κατά 17,5 φορές.
7. H έρευνα ορίζει χερσαία ζώνη αποκλεισμού από την εγκατάσταση ΑΣΠΗΕ με εμβαδό 76.626 km2, που αναλογεί στο 58,6% της χερσαίας έκτασης της χώρας και αποτελείται από τις οικολογικά ευαίσθητες περιοχές του δικτύου Natura 2000 και τις ζώνες εκτός δικτύου με χαμηλό και πολύ χαμηλό βαθμό κατακερματισμού οικοσυστημάτων ως προς τον Ευρωπαϊκό δείκτη LFI. Η ζώνη αυτή είναι υψηλής σημασίας για την διατήρηση της βιοποικιλότητας, περιλαμβάνει τοπία υψηλής αισθητικής αξίας και λαμβάνει υπόψη τις περιοχές άνευ δρόμων (ΠΑΔ) και τους μεταναστευτικούς διαδρόμους των πουλιών.
8. Το αιολικό δυναμικό στην "επενδυτική ζώνη" (η χώρα πλην της ζώνης αποκλεισμού, χωρίς να υπολογίζονται οι θαλάσσιες επιφάνειες) είναι μόλις κατά 4% χαμηλότερο από ότι στη ζώνη αποκλεισμού. Εάν υλοποιηθούν μόνο οι ΑΣΠΗΕ που σχεδιάζονται στην "επενδυτική ζώνη" και όσοι έχουν άδεια εγκατάστασης εκτός Natura, τότε ο στόχος για εγκατεστημένη ισχύ από ΑΣΠΗΕ με βάση το ΕΣΕΚ για το 2030 θα ξεπεραστεί κατά 1,5 φορές (10,71GW). Αυτό προφανώς χωρίς να υπολογίζεται καθόλου η ανάπτυξη ΑΣΠΗΕ στη θάλασσα.
9. Τα παραπάνω θα οδηγήσουν σε λιγότερες αντιδράσεις από τις τοπικές αρχές και κοινωνίες, καθώς και τις περιβαλλοντικές οργανώσεις, άρα και σε μεγαλύτερη ασφάλεια επενδύσεων στον τομέα της αιολικής ενέργειας. Επίσης η Ελλάδα θα μπορεί να επιτύχει αποτελεσματικότερα τους ενωσιακούς στόχους για τη διατήρηση της βιοποικιλότητας καθώς και να αποφύγει νέα καταδίκη από το δικαστήριο της ΕΕ για την ελλιπή προστασία των περιοχών Natura 2000.
Η θέση μας σαφώς διαφοροποιείται από την παραπάνω έρευνα, καθώς έχουμε τονίσει σε πολλαπλές δημοσιεύσεις ότι η ανάπτυξη των ΑΣΠΗΕ είναι μια ακραία κερδοσκοπική δραστηριότητα, που αδυνατεί να σταθεί αυτόνομα χωρίς την ύπαρξη ισχυρών κρατικών ενισχύσεων (φορολόγηση των εκπομπών αερίων ρύπων, κατά προτεραιότητα πώληση του ρεύματος, εγγυημένες υψηλές τιμές πώλησης ρεύματος, επιδοτήσεις προς σταθμούς εξισορρόπησης). Επιπλέον, η αιολική ενέργεια δεν είναι αξιόπιστη μορφή ενέργειας, καθώς ούτε οι τεχνολογίες αποθήκευσής της είναι αποτελεσματικές, ούτε υπάρχει ένας φιλικός προς το περιβάλλον τρόπος να καλύπτονται τα κενά παραγωγής από άλλες μορφές ενέργειας (αυτό γίνεται προς το παρόν κυρίως με φυσικό αέριο, εισαγωγές ρεύματος και μεγάλα υδροηλεκτρικά φράγματα). Συνεπώς δεν δεχόμαστε την ύπαρξη μιας "επενδυτικής ζώνης" για τους αιολικούς σταθμούς. Παρόλα αυτά αναγνωρίζουμε τη συνεισφορά της συγκεκριμένης επιστημονικής δημοσίευσης στην επιχειρηματολογία κατά του "αιολικού τυφώνα" που αντιμετωπίζουμε.
Το πλήρες αγγλικό κείμενο της μελέτης θα το βρείτε εδώ:
Η εικόνα που επισυνάπτουμε αφορά την περιοχή αποκλεισμού για τους ΑΣΠΗΕ την οποία προτείνει η μελέτη (με πράσινο χρώμα). Η μελέτη προφανώς δεν έχει υπολογίσει άλλους πιθανούς παράγοντες αποκλεισμού, όπως τουριστικές δραστηριότητες, ελάχιστες αποστάσεις από οικισμούς, ορατότητα από αρχαιολογικές θέσεις κ.ο.κ.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου