03 Μαΐου 2025

Στη Ζάκυνθο οι ακτιβιστές καλούνται να αντιμετωπίσουν τους λαθροθήρες -και μία μακρά παράδοση ατιμωρησίας (ΕΙΚΟΝΕΣ & VIDEO)


Η περιβαλλοντική οργάνωση CABS, που για τρίτη χρονιά προσπαθεί να προστατεύσει το απειλούμενο είδος του τρυγονιού στη Ζάκυνθο, καταγγέλλει ότι δέχτηκε επίθεση από λαθροθήρες. Είναι το τελευταίο επεισόδιο σε ένα συνεχές βίας που κλιμακώνεται ήδη από πέρυσι τον Απρίλιο.

Written by: Collective

Ρεπορτάζ:

Εικονογράφηση:

Οι φωτογραφίες έκαναν τον γύρο του διαδικτύου. Αμυχές σε χέρια και κορμό, πληγές στα πόδια, σπασμένη μύτη. Μία ομάδα 15 περίπου ατόμων επιτέθηκε σε εργαζόμενους και εθελοντές της Μη Κυβερνητικής Οργάνωσης CABS (Committee Against Bird Slaughter, Επιτροπή Κατά της Σφαγής των Πτηνών) την Τετάρτη 16 Απριλίου στο δάσος Κερίου, στη Ζάκυνθο.

Η τοποθεσία δεν είναι τυχαία. Οι δράστες, σύμφωνα με τα μέλη της οργάνωσης, είναι λαθροθήρες τρυγονιών και το Κερί αποτελεί την πιο πολυσύχναστη τοποθεσία για παράνομο κυνήγι τους ανοιξιάτικους μήνες. Η επίθεση που πραγματοποιήθηκε την Μεγάλη Τετάρτη αποτελεί το τελευταίο επεισόδιο σε ένα συνεχές βίας που κλιμακώνεται σταθερά τα τελευταία χρόνια.

Οι ακτιβιστές της οργάνωσης CABS και οι λαθροθήρες τρυγονιών γνωρίζονται ήδη από τον Απρίλιο του 2023. Ήταν η πρώτη χρονιά που η οργάνωση ξεκίνησε να δραστηριοποιείται στην στη Ζάκυνθο.

Το παράνομο εαρινό κυνήγι

Η Ζάκυνθος αποτελεί κάθε χρόνο, μεταξύ Απριλίου και Μαΐου, πέρασμα για χιλιάδες τρυγόνια τα οποία μεταναστεύουν από την Αφρική στην Ευρώπη για να αναπαραχθούν. Το ταξίδι τους είναι μεγάλο και κουραστικό και τα πράσινα νησιά του Ιονίου, υπό κανονικές συνθήκες, αποτελούν έναν ιδανικό τόπο για να ξεκουραστούν και να ανεφοδιαστούν πριν συνεχίσουν το ταξίδι τους.


Ωστόσο, εδώ και δεκαετίες, ντόπιοι αλλά και επισκέπτες λαθροθήρες, κρύβονται σε συγκεκριμένα πόστα, μέσα στα δάση της Ζακύνθου ή ακόμα και σε οικιστικές περιοχές, και σκοτώνουν τα τρυγόνια που περνούν ή ξεκουράζονται. Αυτή η παράνομη δραστηριότητα έχει συμβάλλει στη μείωση του τρυγονιού, το οποίο ήδη από το 2019 αποτελεί, σύμφωνα με τη Διεθνή Ένωση για τη Διατήρηση της Φύσης (IUCN), απειλούμενο είδος.

Αυτοσχέδιο «σαλόνι» και καμουφλαρισμένο κυνηγετικό πόστο στο δάσος Βασιλικού στη Ζάκυνθο, Απρίλιος 2024. Φωτογραφίες: Solomon.

H περιβαλλοντική οργάνωση CABS έχει έδρα στη Γερμανία, αλλά δραστηριοποιείται κυρίως σε χώρες της Μεσογείου που αποτελούν πέρασμα αποδημητικών πουλιών, όπως είναι η Ιταλία, η Ισπανία, η Κύπρος, ο Λίβανος, και η Ελλάδα.

To Solomon βρέθηκε πέρυσι για μία εβδομάδα στη Ζάκυνθο και κατέγραψε με οπτικοακουστικά τεκμήρια αυτό που για δεκαετίες αποτελεί κοινό μυστικό στην τοπική κοινωνία: ότι παρά τη σχετική απαγόρευση, το κυνήγι τρυγονιού τους ανοιξιάτικους μήνες στο νησί συνεχίζεται απρόσκοπτα.

Λαθροθήρας στο Βασιλικό Ζακύνθου, Απρίλιος 2024. Φωτογραφία: Solomon

Κατά τη διάρκεια της δημοσιογραφικής αποστολής, το Solomon πραγματοποίησε ακόμη συνεντεύξεις με την αστυνομία, τη δασοφυλακή, αλλά και εργαζόμενους και εθελοντές της οργάνωσης CABS. Παρακολούθησε, επίσης, από κοντά τον τρόπο με τον οποίο λειτουργεί στο πεδίο η οργάνωση, η οποία ως επί το πλείστον ψάχνει περιστατικά λαθροθηρίας, τα καταγράφει οπτικά και ύστερα καλεί τις αρχές στο σημείο για να συλλάβουν τους δράστες.

«Ζητάμε από τις αρχές να κάνουν κάτι. Δεν είναι απλό γιατί αυτό αλλάζει τον τρόπο που λειτουργούν τα τελευταία 40 χρόνια», είχε πει πέρυσι στο Solomon η Stefania Travaglia, μέλος της ομαδας CABS. Είχε υποστηρίξει ότι ο καλύτερος τρόπος να σταματήσει το φαινόμενο είναι να ασκηθούν διώξεις. «Το να αλλάξει μία κουλτούρα παίρνει πάρα πολύ χρόνο, και δεν τον έχουμε αυτό τον χρόνο».

Ένα από τα δεκάδες φυσίγγια που εντοπίσαμε στο Κερί Ζακύνθου, Απρίλιος 2024. Φωτογραφία: Solomon.

Η επίθεση

Η επίθεση φέτος έγινε μόλις τέσσερις μέρες μετά την άφιξη της ομάδας στο νησί. Η παραμονή τους κάθε χρόνο στη Ζάκυνθο διαρκεί έναν περίπου μήνα, από την αρχή μέχρι και το τέλος του περάσματος των τρυγονιών – όσο δηλαδή διαρκεί και η παράνομη δραστηριότητα.

Εκείνη την ημέρα, την Τετάρτη 16 Απριλίου, η ομάδα βρισκόταν στο δάσος Κερίου από νωρίς το πρωί, προκειμένου να συλλέξει τεκμήρια λαθροθηρίας. Η επίθεση έγινε γύρω στις 12 το μεσημέρι, την ώρα που η ομάδα αποχωρούσε από το πεδίο.

Μέσα σε λίγα λεπτά στο σημείο κατέφθασαν περίπου 15 άτομα, εκ των οποίων κάποιοι φορούσαν κράνη μηχανής και άλλοι κουκούλες, full face, γυαλιά και καπέλα, όπως είπε στο Solomon ο Φίλιππος Σταυρινός, εθελοντής των CABS που συμμετείχε και στη φετινή αποστολή.  

Σύντομα άρχισαν τα χτυπήματα. Οι δράστες γρονθοκόπησαν εργαζόμενο στο πρόσωπο, με αποτέλεσμα να σπάσει η μύτη του. Ένα άλλο μέλος της οργάνωσης, το έριξαν στο έδαφος και το χτυπούσαν στην κοιλιά -προσκομίστηκε στη συνέχεια στο νοσοκομείο για να κάνει ράμματα στο γόνατο. 

Έριξαν στο έδαφος, επίσης, εργαζόμενη των CABS. Την τραβούσαν από τα μαλλιά και την πλάτη, προσπαθώντας να της πάρουν το σακίδιο. Η εργαζόμενη, κατά την πτώση στο έδαφος, χτύπησε το κεφάλι της. 

Εθελόντρια των CABS κατάφερε να διαφύγει από το σημείο τρέχοντας προς μίαν απόκρημνη περιοχή. Όταν οι δράστες το αντιλήφθηκαν, άρχισαν να της πετούν πέτρες, οι οποίες μόνο κατά τύχη δεν την τραυμάτισαν.

Οι δράστες έκλεψαν ένα ζευγάρι κυάλια, ένα σακίδιο, καθώς και προσωπικά αντικείμενα που βρίσκονταν μέσα σε αυτό. Έσπασαν, επίσης, την κάμερα με την οποία η εθελόντρια που τελικά διέφυγε, προσπάθησε να καταγράψει το συμβάν, καθώς και ένα κινητό τηλέφωνο.

Πριν αποχωρήσουν από το σημείο είπαν στους ακτιβιστές της CABS: «Αν σας νοιάζει η ζωή σας μην ξαναπατήσετε στο Κερί». 

Τα θύματα της επίθεσης μετέβησαν στο νοσοκομείο για να φροντιστούν τα τραύματά τους και στη συνέχεια για κατάθεση στο αστυνομικό τμήμα. 

Εκπρόσωπος Τύπου της ελληνικής Αστυνομίας επιβεβαίωσε το συμβάν. Είπε στο Solomon ότι μέχρι στιγμής έχουν ταυτοποιηθεί τέσσερα άτομα, τα οποία συνελήφθησαν και οδηγήθηκαν στον εισαγγελέα, και από εκεί παραπέμφθηκαν στον ανακριτή. 

Αφέθηκαν ελεύθεροι, μετά την απολογία τους, με περιοριστικούς όρους. Κατηγορούνται για το αδίκημα της ληστείας. 

«Κλιμάκωση της επιθετικότητας»

Η Μυρτώ Καρύδη είναι Υπεύθυνη Πολιτικής για την Προστασία Ειδών στην  Ορνιθολογική Εταιρεία, οργάνωση που εδώ και χρόνια παρακολουθεί το ζήτημα της εαρινής λαθροθηρίας στη Ζάκυνθο. 

Υπογραμμίζει πως το περιστατικό της προηγούμενης Τετάρτης «αποτελεί μια πολύ ανησυχητική κλιμάκωση στην επιθετικότητα που ήδη τα προηγούμενα χρόνια έχουν επιδείξει οι λαθροθήρες της Ζακύνθου». Επισημαίνει, επίσης, πως «χωρίς ουσιαστική παρέμβαση από τις αρμόδιες αρχές, τα άτομα αυτά θεωρούν πως όχι μόνο μπορούν να δρουν ανενόχλητοι, αλλά και να αυτοδικούν εναντίον όποιου τολμήσει να τους αντιταχθεί».

Πράγματι, η επίθεση της 16ης Απριλίου ήταν η πιο βίαιη, αλλά όχι η πρώτη που έχουν δεχτεί τα μέλη της CABS τα τρία χρόνια που δραστηριοποιούνται στη Ζάκυνθο:

  • Πέρυσι, λίγες μέρες πριν μεταβούμε στο νησί, 30 άτομα είχαν εμποδίσει την πορεία του αυτοκινήτου των ακτιβιστών, 
  • Λίγες μέρες αφότου φύγαμε, άγνωστοι βανδάλισαν το όχημά τους,
  • Πάλι άγνωστοι εντόπισαν το κατάλυμα στο οποίο διέμεναν και έκαναν με το αυτοκίνητο κύκλους γύρω από αυτό, ενώ έπαιζαν ήχους τρυγονιών με τη χρήση ηχομιμητικών συσκευών.

Μετά την πρώτη επίθεση, ο Bostjan Debersek, εργαζόμενος στην CABS με πολυετή εμπειρία στο πεδίο, έλεγε στο Solomon για τους λαθροθήρες της Ζακύνθου: «Οι άνθρωποι που κυνηγούν εδώ δεν είναι εγκληματίες, είναι πάνω-κάτω συνηθισμένοι άνθρωποι. Το κάνουν επειδή όλοι το κάνουν και θεωρούν ότι αυτό είναι κάτι φυσιολογικό. Για κάποιους είναι κάτι κοινωνικό, μία ευκαιρία να περάσουν χρόνο με τους φίλους τους κάπου έξω. Δεν είναι κάτι που κάνουν για να βγάλουν κέρδος».

Στο πλαίσιο επιστημονικής έρευνας του Ινστιτούτου Δασικών Ερευνών του ΕΛΓΟ-Δήμητρα και της Ελληνικής Ορνιθολογικής Εταιρείας, τοποθετήθηκαν ηχοκαταγραφικοί αισθητήρες κοντά σε περάσματα στη Ζάκυνθο, όπου θεωρούνταν πως αναπτύσσεται παράνομη κυνηγετική δραστηριότητα. Για την περίοδο 2019-2022, καταγράφηκαν τουλάχιστον 84.166 πυροβολισμοί μόνο στο Κερί και τον Βασιλικό.

Η Χάιδω Χριστοδούλου είχε πει πέρυσι στο Solomon ότι όταν ανέλαβε τη Διεύθυνση Δασών Ζακύνθου, τον Φεβρουάριο του 2023, συνειδητοποίησε ότι δεν υπήρχε στην υπηρεσία της κανένα αρχείο περιστατικών, γεγονός που εγείρει ερωτήματα για πιθανή συγκάλυψη του φαινομένου.

«Οι υπάλληλοι μου δεν είχαν μάθει να δουλεύουν. Ήθελα να δείξω έναν άλλον δρόμο, να βάλω ένα καινούργιο πλαίσιο ως προϊσταμένη, γιατί πριν όλοι κώφευαν», είχε πει στο Solomon σχολιάζοντας την κουλτούρα που υπήρχε τα προηγούμενα χρόνια εντός της υπηρεσίας.

Παρότι το ζήτημα φαίνεται να βρίσκεται ψηλά στις προτεραιότητες της νέας Διευθύντριας Δασών, ζητήματα υποστελέχωσης φέρονται να υπονομεύουν αυτές τις προσπάθειες.

Σε κάθε περίπτωση, ήδη από το 2021, και κατόπιν πιέσεων της Ορνιθολογικής Εταιρείας, θεσμοθετήθηκαν τοπικά σχέδια δράσης, τόσο για τα Ιόνια Νησιά, όσο και για τη Δυτική Πελοπόννησο, με στόχο την καταπολέμηση της εαρινής λαθροθηρίας στις συγκεκριμένες περιοχές. 

Η Μυρτώ Καρύδη, παρότι αναγνωρίζει τις προσπάθειες της Διεύθυνσης Δασών, σχολίασε πως «οι τοπικές αρχές αρνούνται να λάβουν δραστικά μέτρα για την πάταξη του φαινομένου». Μιλάει, επίσης, για κωλυσιεργία της Αστυνομίας και της Θηροφυλακής, ενώ όπως λέει «ζητούν από όποιον ντόπιο καταγγείλει σχετικό περιστατικό, να συλλέξει πρώτα ο/η ίδιος/-α στοιχεία των λαθροθηρών πριν λάβουν δράση· κάτι το οποίο φυσικά είναι αδύνατον καθότι ​πρόκειται για ένοπλα και επιθετικά άτομα».

Πριν από έναν χρόνο, ο Bostjan Debersek έλεγε στο Solomon ότι δεν φοβάται όσο δεν υπάρχει σωματική επίθεση. «Το μόνο που με φοβίζει είναι η σωματική βία γιατί θα είναι κακό για την καμπάνια μας, επειδή πρέπει να φροντίζουμε τους ανθρώπους μας. Στο ενδεχόμενο που θα δεχτούμε σωματική βία, μπορεί να χρειαστεί να σταματήσουμε για λίγο την καμπάνια, το οποίο θα επιτρέψει στους λαθροθήρες να κάνουν ό,τι κάνουν».

Όμως ακόμη και μετά τη φετινή επίθεση, η ομάδα συνέχισε να πηγαίνει στο πεδίο. Η Stefania Travaglia, μέλος των CABS, λέει στο Solomon ότι μετά το περιστατικό η οργάνωση προσπαθεί να επιστρέφει κάθε μέρα στο Κερί, πλέον με τη συνοδεία της αστυνομίας, όποτε είναι διαθέσιμη, αλλά και με τους δασοφύλακες.

Ωστόσο, σημειώνει ότι προκειμένου να σταματήσει η παράνομη δραστηριότητα, θα χρειαστεί τόσο η Αστυνομία, όσο και η Διεύθυνση Δασών να επιδείξουν μεγαλύτερη δέσμευση, ενώ ελπίζει ότι του χρόνου την ίδια εποχή οι υπηρεσίες αυτές θα είναι καλύτερα στελεχωμένες για να καταπολεμηθεί το φαινόμενο.

Ήδη από πέρυσι, οι CABS έχουν καταγράψει λιγότερα περιστατικά λαθροθηρίας στο νησί. Αυτό, όπως λέει η Stefania Travaglia, εξηγείται αφενός από τη συστηματική δράση της ομάδας τα τελευταία τρία χρόνια, και αφετέρου από τη ραγδαία μείωση του πληθυσμού των τρυγονιών. Η «παράδοση», όπως την αποκαλούν οι λαθροθήρες, είναι πιθανό να εκλείψει όχι επειδή εφαρμόζεται ο νόμος, αλλά επειδή η ίδια η παράνομη δραστηριότητα φαίνεται να οδηγεί το είδος σε εξαφάνιση.

Μείωση της εθνικής κάρπωσης τρυγονιού

Υπουργική απόφαση, που εκδόθηκε τον Αύγουστο του 2024, προέβλεπε μείωση κατά 87% της εθνικής κάρπωσης τρυγονιού για τους μήνες που επιτρέπεται το κυνήγι του είδους.

Η ετήσια κάρπωση ορίζεται στα 36.000 τρυγόνια και η κυνηγετική περίοδος θα λήγει αυτόματα όταν υπερβαίνεται αυτός ο αριθμός. Αυτό προϋποθέτει ότι οι κυνηγοί θα δηλώνουν τη θήρα τους, όπως υποχρεούνται.

Η Ορνιθολογική Εταιρεία χαρακτηρίζει την επιβολή μειωμένης κάρπωσης «στην καλύτερη ως ημίμετρο» και υποστηρίζει ότι «ο μόνος τρόπος να ανακάμψει πληθυσμιακά το είδος αυτή τη στιγμή είναι να εφαρμοστεί μία παύση, το αποκαλούμενο “moratorium”, στη νόμιμη θήρα του είδους για τουλάχιστον 2 με 3 χρόνια, μέτρο που ήδη έχει εφαρμοστεί με σχετική επιτυχία σε χώρες όπως η Πορτογαλία και η Γαλλία (που ανήκουν δηλαδή στον Δυτικό μεταναστευτικό διάδρομο)».

Απευθύναμε ερωτήματα στο υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας ρωτώντας, μεταξύ άλλων, πώς κρίνεται η αποτελεσματικότητα του συγκεκριμένου μέτρου. Μέχρι και την ώρα της δημοσίευσης, το υπουργείο δεν είχε απαντήσει στα ερωτήματά μας.

ΠΗΓΗ

- ΣΧΕΤΙΚΕΣ και οι αναρτήσεις στο blog μας:

Συνεχίζεται το καθεστώς τρομοκρατίας των λαθροθήρων στη Ζάκυνθο - Νέα καταγγελία από την Ελληνική Ορνιθολογική Εταιρεία (ΦΩΤΟς)

Ζάκυνθος: Επίθεση από μασκοφόρους λαθροθήρες σε εθελοντές της οργάνωσης Committee Against Bird Slaughter (CABS) – Τρεις τραυματίες (ΦΩΤΟς)

Η «παράδοση» σκοτώνει παράνομα χιλιάδες τρυγόνια στη Ζάκυνθο (ΕΙΚΟΝΕΣ)

Ζάκυνθος: Η εαρινή σφαγή των πουλιών (ΦΩΤΟς & VIDEO)

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου