Η Ελλάδα της «προνοητικότητας» ή πώς λεηλατήθηκαν τα αποθεματικά των Ασφαλιστικών Ταμείων

(ΓΙΩΡΓΟΣ ΚΟΝΤΑΡΙΝΗΣ/EUROKINISSI)

Η Ελλάδα της «προνοητικότητας»

Τάκης Λάγιος*

Αμέσως μετά την ανακοίνωση από τον πρωθυπουργό του ονόματος του κ. Τασούλα για το αξίωμα του Προέδρου της Δημοκρατίας, ο κ. Ανδρουλάκης, ως αντιπρόταση, δήλωσε από το βήμα της Βουλής: «Προτείνουμε για Πρόεδρο τον Τάσο Γιαννίτση, που συμβολίζει την Ελλάδα της προνοητικότητας, την Ελλάδα που, εάν έκανε ό,τι έπρεπε να κάνει στον σωστό χρόνο, πολύ πιθανόν να μην είχαμε ζήσει τη μνημονιακή καταστροφή».

Για την επιλογή Τασούλα τα είπε όλα η κ. Καρυστιανού. Οσον αφορά την επιλογή ΠΑΣΟΚ, ο κ. Γιαννίτσης ως γνωστόν ήταν από τους στενούς συνεργάτες του τότε πρωθυπουργού Κ. Σημίτη, του εκσυγχρονιστή και θιασώτη των μεταρρυθμίσεων· και όταν ακούς μεταρρύθμιση από τα χείλη διαφόρων νεοφιλελεύθερων, ασχέτως ιδεολογικού προσήμου, αίμα μισθωτών και συνταξιούχων μυρίζει. Και ας γυρίσουμε πίσω τον χρόνο για να θυμηθούμε κάποια πράγματα.

«Ξεπερνούν τα 80 δισ. ευρώ οι απώλειες στα αποθεματικά των ασφαλιστικών ταμείων, τα οποία λεηλατήθηκαν από το ίδιο το κράτος (Τράπεζα της Ελλάδος, Χρηματιστήριο, δομημένα ομόλογα, PSI). Η πρώτη μεγάλη απώλεια ξεκίνησε με τον αναγκαστικό Νόμο 1611/1950. Ο νόμος επέβαλλε την κατάθεση των αποθεματικών των Ταμείων στην Τράπεζα της Ελλάδος. Οι τόκοι που ορίζονταν ήταν αρκετά χαμηλότεροι του πληθωρισμού και του επιτοκίου τραπεζικών καταθέσεων. Οι μεγαλύτερες απώλειες των Ταμείων προκλήθηκαν στην περίοδο 1974-1994, όταν ο πληθωρισμός αυξήθηκε στο επίπεδο του 20% περίπου. Για την περίοδο 1951-1975 οι απώλειες υπολογίζονται σε 58 δισ. ευρώ. Στη δεκαετία του 1990, η κυβέρνηση της Ν.Δ. έδωσε τη δυνατότητα να τοποθετούν οι διοικήσεις των ασφαλιστικών ταμείων μέχρι και το 20% των αποθεματικών τους στο Χρηματιστήριο. Υστερα ήρθε το ΠΑΣΟΚ και αύξησε το ποσοστό στο 23%. Επίσης, με μια σειρά άλλων νομοθετικών ρυθμίσεων διευρύνθηκε το «τζογάρισμα» των αποθεματικών και διευκολύνθηκε η ανάμειξη των τραπεζών στη διαχείριση των αποθεματικών. Υπολογίζεται ότι οι ζημιές των ασφαλιστικών ταμείων στο Χρηματιστήριο την περίοδο 1999-2002 ήταν πάνω από 3,5 δισ. ευρώ. Και ακολούθησε το σκάνδαλο με τα δομημένα ομόλογα και το κούρεμα με το PSI, το οποίο προκάλεσε απώλειες ύψους 12,5 δισ. ευρώ» (Από άρθρο του Ηλία Γεωργάκη στην εφημερίδα «Τα Νέα» 19/10/2015) [σ.σ. παραθέτουμε παρακάτω ολόκληρο το άρθρο του Ηλία Γεωργάκη].

Αρα, αντί να επισημάνει αυτά ο κ. Γιαννίτσης, τα οποία λόγω της θέσεώς του ήξερε πολύ καλά, ως αιτίες της επικείμενης κατάρρευσης του συστήματος θεώρησε μόνο τις ανισότητες και τα προνόμια κάποιων συνταξιούχων, τα όρια ηλικίας, τις υψηλές συντάξεις και τις παροχές σε ανθρώπους οι οποίοι τις δικαιούνταν αφού είχαν πληρώσει για να τις έχουν. Είναι ανεξήγητο λοιπόν το σημερινό ΠΑΣΟΚ να προτείνει για Πρόεδρο της Δημοκρατίας τον συγκεκριμένο «τεχνοκράτη» για μόνο λόγο την ασφαλιστική μεταρρύθμιση που πρότεινε το 2001, την οποία ο αρχηγός του ονόμασε προνοητικότητα, ενώ δεν ήταν άλλη από πρόταση πρωθύστερης τιμωρίας αθώων του αίματος πολιτών, των εργαζομένων και των συνταξιούχων, ώστε το κεφάλαιο να εξακολουθεί να μην πληρώνει εργοδοτικές εισφορές, οι Τράπεζες, που ήταν η βασική αιτία της κρίσης, ανενόχλητες να τζογάρουν με τα αποθεματικά των Ταμείων (ασφαλείς πάνω στο σωσίβιο που τους πρόσφεραν γενναιόδωρα οι φορολογούμενοι), οι χρηματιστηριακές να βγάζουν ανενόχλητες δομημένα ομόλογα και να εξαπατούν αφελείς(;) διοικητές Ταμείων. Και από την άλλη, χιλιάδες ελεύθεροι επαγγελματίες που πλήρωναν εισφορές επί χρόνια να μένουν χωρίς σύνταξη γιατί αντικειμενικά δεν μπορούν να πληρώσουν τα χρέη που άλλοι φόρτωσαν στα συνταξιοδοτικά Ταμεία. Σήμερα δε οι οφειλές στον ΕΦΚΑ ανέρχονται σε 48 δισ. εκ των οποίων τα 43 είναι εκτός ρύθμισης (άρα χαμένα).

Ξέρω, θα πείτε ότι λαϊκίζω· μπορεί να λέγονται λαϊκισμός στην εποχή των αρπακτικών και των λωτοφάγων η λειτουργία της μνήμης, η αναφορά σε γεγονότα, το αυτονόητο ακόμα και η καταγγελία ατιμώρητων εγκλημάτων. Ομως είτε λαϊκίζοντας είτε όχι, η Ελλάδα της μετριότητας, της επίπλαστης αριστείας, του μεγαλόσχημου τίποτα, των χοντροκομμένων ψεμάτων που πλασάρονται για δήθεν πρόνοιες προς όφελος ενός λοβοτομημένου λαού που δεν μπορείς πλέον να τον πεις ούτε «ευκολοπίστευτο» και ούτε «προδομένο», είναι στην πιο ακμαία φάση της ιστορίας της. Η επόμενη μεγάλη κρίση του ασφαλιστικού κοντοζυγώνει και οι «μεταρρυθμιστές» που μας κυβερνούν το γνωρίζουν. Το δημογραφικό, η ακρίβεια, η επικείμενη κατάρρευση του γραφειοκρατικού μορφώματος που λέγεται Ευρωπαϊκή Ενωση, η φούσκα της οικοδομής, το δυσθεώρητο χρέος, η εργασία χωρίς ανταποδοτικότητα, η μη παραγωγική επιχειρηματικότητα –από την ενέργεια και τις μεταφορές μέχρι τα funds–, οι μπεκρήδες με Καγέν που χαίρουν ασυλίας, δείχνουν ότι έρχεται η στιγμή που θα ακουστεί και πάλι από των «προνοητικών» κυβερνητών τα χείλη η φράση: «Κηφήνα συνταξιούχε, τεμπέλη εργαζόμενε. Ναι, σε σας μιλάω, μην κοιτάτε αλλού. Εσείς! Εσείς φταίτε!».

*Νομικός, συγγραφέας

ΠΗΓΗ 

Ασφαλιστικά ταμεία: Πώς έκαναν φτερά €80 δισ.

Γεωργάκης Ηλίας, 19/10/2015

 

Ξεπερνούν τα 80 δισ. ευρώ οι απώλειες στα αποθεματικά των ασφαλιστικών ταμείων,τα οποία λεηλατήθηκαν από το ίδιο το κράτος (Τράπεζα της Ελλάδος, Χρηματιστήριο, δομημένα ομόλογα, PSI). Είναι χαρακτηριστικό το γεγονός ότι κατά 22 δισ. ευρώ μειώθηκαν τα ρευστά διαθέσιμα του ασφαλιστικού συστήματος στην Ελλάδα τα τελευταία πέντε χρόνια! Συγκεκριμένα, από τα 26 δισ. ευρώ που έφταναν τα ρευστά διαθέσιμα των Ταμείων το 2009, άγγιξαν τα 4 δισ. ευρώ το 2014 (στοιχεία ΙΝΕ ΓΣΕΕ). «Αν υπήρχε το ποσό αυτό και παρά τις παθογένειες του συστήματος κοινωνικής ασφάλισης, δεν θα είχαμε σήμερα πρόβλημα με τις περικοπές των συντάξεων» παρατηρεί ο ομότιμος καθηγητής του Παντείου Πανεπιστημίου Σάββας Ρομπόλης.

 

Η πρώτη μεγάλη απώλεια ξεκίνησε με τον αναγκαστικό Νόμο 1611/1950, η ισχύς του οποίου έληξε το 1994.Ο νόμος επέβαλλε την κατάθεση των αποθεματικών των Ταμείων στην Τράπεζα της Ελλάδος και ο τόκος καθοριζόταν από την αρμόδια Νομισματική Επιτροπή.

Οι τόκοι που ορίζονταν επί δεκαετίες ήταν αρκετά χαμηλότεροι του πληθωρισμού και του επιτοκίου τραπεζικών καταθέσεων. Είναι χαρακτηριστικό ότι το διάστημα 1955-1973 η Νομισματική Επιτροπή όρισε ένα επιτόκιο 4% για τα αποθεματικά των Ταμείων, όταν τα επιτόκια των καταθέσεων κυμαίνονταν μεταξύ 5% και 9,5%.

Οι μεγαλύτερες απώλειες των Ταμείων προκλήθηκαν στην περίοδο 1974-1994, όταν ο πληθωρισμός αυξήθηκε δραστικά στο επίπεδο του 20% περίπου. Σε όλη αυτή την περίοδο, τα ειδικά επιτόκια της Τραπέζης της Ελλάδος ήταν κατώτερα των τρεχόντων επιτοκίων καταθέσεων. Για την περίοδο 1951-1975 οι απώλειες υπολογίζονται σε 58 δισ. ευρώ.

Εξάλλου στη δεκαετία του 1990, αρχικά με τον Νόμο 2076/1992, η κυβέρνηση της ΝΔ έδωσε τη δυνατότητα να τοποθετούν οι διοικήσεις των ασφαλιστικών ταμείων μέχρι και το 20% των αποθεματικών τους στο Χρηματιστήριο.

Υστερα ήρθε το ΠΑΣΟΚ και με τον Νόμο 2676/1999 αύξησε το ποσοστό στο 23%.

Επίσης, με μια σειρά άλλων νομοθετικών ρυθμίσεων διευρύνθηκε το «τζογάρισμα» των αποθεματικών και διευκολύνθηκε η ανάμειξη των τραπεζών στη διαχείριση των αποθεματικών. Υπολογίζεται ότι οι ζημιές των ασφαλιστικών ταμείων στο Χρηματιστήριο την περίοδο 1999-2002 ήταν πάνω από 3,5 δισ. ευρώ.

Και φυσικά ακολούθησε το σκάνδαλο με τα δομημένα ομόλογα και το κούρεμα με το PSI, το οποίο προκάλεσε απώλειες στο σύστημα ύψους 12,5 δισ. ευρώ. Εκτός από τη λεηλασία των αποθεματικών των ασφαλιστικών ταμείων από το ίδιο το κράτος, η οικονομική κρίση ήρθε να επιδεινώσει τραγικά την κατάσταση στο Ασφαλιστικό. Στην εξέλιξη αυτή συνέβαλαν:

 

* Το παρατεταμένο υψηλό επίπεδο της ανεργίας (25,2% ή 1.250.000 άτομα τον Ιούνιο του 2015, από 9,5% το 2009)

* το 48,5% πλήττει τους νέους και τις νέες (18-24 ετών). Η μακροχρόνια ανεργία είναι 73,1% (κάθε άνεργος είναι άνεργος περισσότερο από 2 1/2 έτη) και σε 350.000 οικογένειες δεν υπάρχει εργαζόμενο μέλος.

* Η ύφεση (-25% από το 2010 μέχρι το 2015).

 

* Η σταδιακή συρρίκνωση της κρατικής χρηματοδότησης (από 18,9 δισ. ευρώ το 2010 σε 8,6 δισ. ευρώ το 2015-2018).

 

* Η παράταση του φαινομένου της εισφοροδιαφυγής, η μείωση μισθών εργασίας και η αδήλωτη εργασία προκαλούν απώλειες ύψους 6 δισ. ευρώ ετησίως.

Βόμβα το Δημογραφικό

Νέα βόμβα στα θεμέλια του Ασφαλιστικού αποτελεί η γήρανση του πληθυσμού. Την τελευταία πενταετία οι νέοι συνταξιούχοι στη χώρα μας ανήλθαν σε 600.000 (αύξηση συνταξιοδοτικών δαπανών κατά 25%). Η γήρανση του πληθυσμού στην Ελλάδα συμβάλλει στη σταδιακή αύξηση των συνταξιοδοτικών δαπανών και η συσχέτισή της με το υψηλό επίπεδο ανεργίας επιδεινώνει τη δυσαναλογία εργαζομένων – συνταξιούχων.