Ναυάγιο της Πύλου: Τα ηχητικά της συγκάλυψης και η συγκάλυψη των ηχητικών
Σε συνομιλίες που δεν καταγράφονται επισήμως αλλά και σε άλλες που καταγράφονται, αξιωματικοί του Κέντρου Επιχειρήσεων του Λιμενικού ακούγονται ώρες πριν από το ναυάγιο της Πύλου να κατευθύνουν τους πρόσφυγες του αλιευτικού και παραπλέοντα πλοία να δηλώσουν ρητά πως δεν επιθυμούν οι πρόσφυγες να διασωθούν στην Ελλάδα, αλλά να μεταφερθούν στην Ιταλία. Την ίδια στιγμή κρίσιμες επιχειρησιακές συνομιλίες που θα μπορούσαν να ρίξουν φως στο πολύνεκρο ναυάγιο λείπουν από το υλικό που παρέδωσε το Λιμενικό στην Εισαγγελία του Ναυτοδικείου, η οποία διερευνά τυχόν ποινικές ευθύνες των αξιωματικών που είχαν επιχειρησιακή εμπλοκή.
Οπως αποκαλύπτουν σήμερα η «Εφ.Συν.» και το omniatv, από τον φάκελο λείπουν ολόκληρα τμήματα κρίσιμων συνομιλιών του Ενιαίου Κέντρου Συντονισμού Ερευνας και Διάσωσης (ΕΚΣΕΔ). Πρόκειται για τη νευραλγική υπηρεσία με έδρα τον Πειραιά που έχει την ευθύνη του συντονισμού των επιχειρήσεων έρευνας και διάσωσης σε αέρα και θάλασσα. Οσον αφορά περιστατικά κινδύνου στη θάλασσα, το ΕΚΣΕΔ βρίσκεται σε ευθεία επικοινωνία με την πολιτική και φυσική ηγεσία του Λιμενικού και με τον παρακείμενο θάλαμο του Κέντρου Επιχειρήσεων όπως επίσης με λιμεναρχεία, σκάφη και μέσα του Λιμενικού και με παραπλέοντα εμπορικά πλοία.
Στην περίπτωση του τραγικού αλιευτικού που έπλεε εντός της ελληνικής ζώνης έρευνας και διάσωσης με χαλασμένες μηχανές, χωρίς σωστικά μέσα, καταφορτωμένο με 750 πρόσφυγες και μετανάστες, το ΕΚΣΕΔ παρακολουθούσε στενά την εξέλιξή του περιστατικού κινδύνου και έδινε εντολές για τουλάχιστον 15 ώρες πριν από τη βύθισή του σκάφους όπως και για μέρες μετά.
Κάθε εντολή που έδωσε ή παρέλειψε να δώσει το ΕΚΣΕΔ είναι κρίσιμη για να σχηματιστεί πλήρης και ξεκάθαρη εικόνα για τις συνθήκες του ναυαγίου, που έγινε σε ήρεμα νερά και με καλό καιρό. Είναι επίσης κρίσιμη για να αποδοθούν τυχόν βαρύτατες ευθύνες για τον πνιγμό περισσότερων από 650 ανθρώπων, ευθύνες όχι μόνο του καπετάνιου και του πληρώματος του μη εξοπλισμένου και ακατάλληλου για διάσωση περιπολικού ΠΠΛΣ-920, που κατηγορείται από τους επιζώντες ότι προκάλεσε την ανατροπή του αλιευτικού στην προσπάθειά του να το ρυμουλκήσει εκτός Ελλάδας, αλλά και όσων συντόνιζαν την επιχείρηση και είχαν την επιτελική ευθύνη της.
Η εξαφάνιση καίριων συνομιλιών ενισχύει την έντονη υποψία της απόπειρας συγκάλυψης με μεθόδους όπως αυτές που συγκλονίζουν την κοινή γνώμη στην υπόθεση των Τεμπών ή του σκανδάλου των υποκλοπών. Ιδίως μάλιστα όταν από τα πρώτα εικοσιτετράωρα μετά το τραγικό ναυάγιο υπήρξαν αντιφατικές δηλώσεις που έσπευσαν να ρίξουν την αποκλειστική ευθύνη στους διακινητές βγάζοντας από το κάδρο τους αξιωματικούς του Λιμενικού, ενώ στη συνέχεια εξαφανίστηκαν κρίσιμα αποδεικτικά στοιχεία σε μια ακολουθία συμπτώσεων που προκαλεί τη λογική.
Οι δύο πιο κραυγαλέες «συμπτώσεις»
Δεν υπήρχε στο περιπολικό πλοίο του Λιμενικού Σώματος 920 (ΠΠΛΣ-920) Σύστημα Καταγραφής Δεδομένων Ταξιδιού (Voyage Data Recorder - VDR), το λεγόμενο «μαύρο κουτί», ενώ και οι κάμερες του σκάφους είτε δεν λειτουργούσαν, όπως ισχυρίστηκαν αρχικά πηγές του Λιμενικού, είτε δεν αποθηκευόταν η εικόνα τους διότι δεν λειτουργούσε το σύστημα καταγραφής λόγω πολύμηνης βλάβης, όπως ισχυρίστηκε αργότερα το Λιμενικό.
Εξίσου προβληματικά είναι τα κενά στις κλήσεις του ΕΚΣΕΔ από τις ώρες πριν, κατά τη διάρκεια και μετά το ναυάγιο, όπως τις έδωσε το Λιμενικό στη Δικαιοσύνη. Σύμφωνα με πληροφορίες, η Εισαγγελία του Ναυτοδικείου δεν ζήτησε και δεν πήρε το σύνολο των κλήσεων που έγιναν στο ΕΚΣΕΔ το επίμαχο διάστημα, ώστε να έχει τον πλήρη έλεγχο του υλικού. Αντιθέτως, οι πληροφορίες αναφέρουν ότι το υλικό που παραδόθηκε στην Εισαγγελία το επέλεξε επιτροπή του Λιμενικού, με κριτήριο αν αφορά η κλήση το συγκεκριμένο περιστατικό ή άλλο περιστατικό που πιθανόν βρισκόταν σε εξέλιξη σε άλλη περιοχή της Ελλάδας.
Ποιοι διάλεξαν τι θα δώσουν
Η επιλογή του αποδεικτικού υλικού από το Λιμενικό, τον ίδιο δηλαδή τον φορέα που ελέγχεται από τη Δικαιοσύνη, εγείρει σοβαρά ερωτήματα, αν όχι υπόνοιες, με δεδομένες μάλιστα τις εμφανείς όσο και ανεξήγητες ελλείψεις και τα αδικαιολόγητα κενά του υλικού που παρέδωσε. Είναι χαρακτηριστικό ότι δεν καταγράφεται καμία απολύτως επικοινωνία του ΕΚΣΕΔ το πιο κρίσιμο διάστημα, δυόμισι ώρες πριν από τη μοιραία ανατροπή του αλιευτικού και δεκαοκτώ λεπτά μετά, από τις 11.34 το βράδυ της 13ης Ιουνίου μέχρι τις 2.22 το πρωί στις 14 Ιουνίου.
Το κενό αυτό το επισημαίνει σε πρόσφατο δημοσίευμα και η εφημερίδα «Καθημερινή» («Ναυάγιο της Πύλου: Οι “χαμένες” επικοινωνίες», Γιάννης Σουλιώτης, 14/2/2025), σημειώνοντας χαρακτηριστικά ότι «το αρχηγείο [...] απέφυγε να διαβιβάσει το σύνολο των ενσύρματων συνομιλιών μέσω του θαλάμου επιχειρήσεων του Λιμενικού τη νύχτα του ναυαγίου».
Αδικαιολόγητα κενά
Σε μια προσπάθεια να δικαιολογήσει τα κενά το Λιμενικό προβάλλει, σύμφωνα με πληροφορίες, τον ισχυρισμό ότι σε περιπτώσεις πλήρους κατάρρευσης του τηλεπικοινωνιακού συστήματος του ΕΚΣΕΔ γίνονται συνδιαλέξεις από αναλογικές συσκευές που δεν έχουν τη δυνατότητα καταγραφής. Ωστόσο δεν υπάρχει απολύτως καμία ένδειξη ότι κατά το συγκεκριμένο διάστημα κατέρρευσε το σύστημα τηλεπικοινωνιών του ΕΚΣΕΔ.
Υπάρχουν και πολλά άλλα κενά στις κλήσεις από και προς το ΕΚΣΕΔ πριν από το ναυάγιο. Για τις 13 Ιουνίου μέχρι και την ώρα του ναυαγίου το Λιμενικό παραδίδει μόνο 17 αρχεία ηχητικών κλήσεων, που περιλαμβάνονται και στην έκθεση απομαγνητοφώνησης. Κάποια από τα αρχεία αποτυπώνουν κλήσεις του ΕΚΣΕΔ σε παραπλέοντα σκάφη από τα οποία ζητά να μεταβούν σε απόσταση λίγων μιλίων από το αλιευτικό για να περιγράψουν στο Λιμενικό την κατάσταση του σκάφους. Σε ορισμένες κλήσεις υπάρχουν φράσεις που παραπέμπουν σε προηγούμενες συνομιλίες του ΕΚΣΕΔ με τα παραπλέοντα σκάφη. Ωστόσο οι προηγούμενες συνομιλίες δεν καταγράφονται πουθενά, ούτε σε ηχητικό αρχείο ούτε στην έκθεση απομαγνητοφώνησης.
Η πρώτη καταγεγραμμένη συνδιάλεξη του ΕΚΣΕΔ γίνεται στις 15.41.51 στις 13 Ιουνίου (στην έκθεση απομαγνητοφώνησης αυτή η συνομιλία όπως και η αμέσως επόμενη καταγράφονται δύο φορές η καθεμία με διαφορά ελάχιστων δευτερολέπτων) και αφορά κλήση του Ραδιοτηλεοπτικού Κέντρου του Λιμενικού σχετικά με την προσπάθεια επικοινωνίας του με ελικόπτερο του Λιμενικού μέσω του συστήματος επικοινωνίας SSB, προκειμένου να σταλεί για να εντοπίσει το αλιευτικό.
Είναι όμως γνωστό από την αναλυτική και πλήρως εμπεριστατωμένη έκθεση του αξιωματικού Θεμελιωδών Δικαιωμάτων της Frontex (που καταλογίζει κι αυτή βαριές ευθύνες στο Λιμενικό για το ναυάγιο, ενώ επισημαίνει έλλειψη συνεργασίας του Λιμενικού στη διερεύνηση του ναυαγίου και άρνηση να δώσει στοιχεία που ζητήθηκαν) ότι το ΕΚΣΕΔ είχε ενημερωθεί πολύ νωρίτερα, στις 11.01 το πρωί στις 13 Ιουνίου, από το Κέντρο Επιχειρήσεων της Ρώμης για την παρουσία του αλιευτικού σκάφους στην ελληνική περιοχή έρευνας και διάσωσης.
Υπάρχουν επίσης άλλες πέντε γνωστές επικοινωνίες της Frontex με το ΕΚΣΕΔ μέχρι την ώρα του ναυαγίου. Σε αυτές, όπως έχει κάνει γνωστό ο ίδιος ο ευρωπαϊκός οργανισμός, η Frontex προσφέρει στο ΕΚΣΕΔ βοήθεια σε μέσα εντοπισμού ή διάσωσης, αλλά το ΕΚΣΕΔ είτε την αρνείται είτε δεν απαντά.
Οι ύποπτες συνομιλίες
Η πιο κραυγαλέα απόκρυψη κρίσιμων συνομιλιών, αυτή που προκαλεί τα σοβαρότερα ερωτήματα και εντείνει τις υπόνοιες συγκάλυψης, αφορά τις συνομιλίες του ΕΚΣΕΔ τόσο με το περιπολικό ΠΠΛΣ-920 του Λιμενικού όσο και με το μοιραίο αλιευτικό των προσφύγων.
Ο πλοίαρχος του περιπολικού ΠΠΛΣ-920, στο οποίο δόθηκε εντολή να αποπλεύσει από τη μακρινή Σούδα για να μεταβεί κοντά στο αλιευτικό έξω από την Πύλο με τελείως ανεπαρκή σωστικά μέσα, έχει καταθέσει στις δικαστικές αρχές της Καλαμάτας (διερευνούσαν τις κατηγορίες κατά εννέα επιζώντων για διακίνηση, οι κατηγορούμενοι αθωώθηκαν) ότι ενημερώθηκε για τον απόπλου το μεσημέρι στις 13 Ιουνίου. Ωστόσο καμία επικοινωνία του ΕΚΣΕΔ με το ΠΠΛΣ-920 δεν περιλαμβάνεται στις καταγραμμένες συνδιαλέξεις πριν από το ναυάγιο, ούτε η εντολή για τον απόπλου ούτε η άφιξη του περιπολικού κοντά στο αλιευτικό στις 22.40, περίπου 3 ώρες και 25 λεπτά πριν από το ναυάγιο, σύμφωνα με ανακοίνωση του Λιμενικού.
Μάλιστα, σύμφωνα με την ίδια ανακοίνωση του Λιμενικού, 24 λεπτά πριν από το ναυάγιο το αλιευτικό ενημέρωσε τις Αρχές για μηχανική βλάβη και το ΠΠΛΣ-920 πλησίασε το αλιευτικό για να εκτιμήσει την κατάσταση. Ωστόσο δεν καταγράφεται καμία τέτοια συνδιάλεξη ούτε με το αλιευτικό ούτε με το περιπολικό.
Αντιθέτως, μετά το ναυάγιο οι επικοινωνίες του ΕΚΣΕΔ με το 920 δίνουν και παίρνουν: τουλάχιστον δώδεκα κλήσεις καταγράφονται μέχρι τις 8 το πρωί στις 14 Ιουνίου: στις 3.06, στις 3.29, στις 3:36, στις 4.09, στις 4.11, στις 4.44, στις 4.59, στις 5.17, στις 5.58, στις 6.15, στις 7.02 και στις 7.11. Στις κλήσεις αυτές το ΕΚΣΕΔ ζητά από το 920 να ενημερώνει για την εξέλιξη της περισυλλογής επιζώντων και νεκρών.
Σημαντικά κενά παρουσιάζουν και οι καταγραμμένες συνδιαλέξεις με το αλιευτικό. Αν και το Λιμενικό έχει ανακοινώσει ότι επικοινώνησε για πρώτη φορά με το αλιευτικό στις 2 το μεσημέρι στις 13 Ιουνίου και αργότερα στις 18.30 μέσω δορυφορικού τηλεφώνου, αυτές οι συνδιαλέξεις δεν καταγράφονται ούτε σε ηχητικό αρχείο ούτε στην έκθεση απομαγνητοφώνησης. Υπάρχει μια κλήση στις 17.04.50, κατά την οποία το ΕΚΣΕΔ ακούγεται να ενημερώνει πρόσφυγα ότι έρχεται βοήθεια με περιπολικό του Λιμενικού σε περίπου μία ώρα. Ωστόσο το ΠΠΛΣ-920 προσέγγισε το σκάφος των προσφύγων περίπου 5,5 ώρες μετά, σύμφωνα με ανακοίνωση του Λιμενικού.
Λίγο αργότερα γίνεται και άλλη συνομιλία με το αλιευτικό, εκτενέστερη, η οποία όμως δεν καταγράφεται στην έκθεση απομαγνητοφώνησης, ούτε περιλαμβάνεται σε ξεχωριστό ηχητικό αρχείο. Πρόκειται για συνομιλία που ακούγεται στο βάθος κατά τη διάρκεια άλλης καταγραμμένης κλήσης του Ραδιοτηλεοπτικού Κέντρου με το ΕΚΣΕΔ στις 18.51.34, προφανώς από διπλανό τηλέφωνο.
Ακούγεται λοιπόν στο βάθος να λέει ο χειριστής του ΕΚΣΕΔ, μιλώντας προφανώς με το αλιευτικό των προσφύγων (μετάφραση από τα αγγλικά): «Γεια σου, φίλε μου. Ακουσέ με. Βλέπεις το μεγάλο σκάφος; Οκέι, άκουσέ με. Το σκάφος σάς πλησιάζει για να σας δώσει φαγητό, νερό και [ακατάληπτο]. Οκέι, άκουσέ με [ακατάληπτο]. Μην κινηθεί κανείς [ακατάληπτο], οκέι; Ολα τα άτομα να μείνουν ήρεμα, μην κινηθεί κανείς [ακατάληπτο]. Οκέι, ναι, το σκάφος σάς πλησιάζει για να σας δώσει πετρέλαιο, νερό και φαγητό. Και σε μία ώρα θα στείλουμε δεύτερο πλοίο, οκέι; Πείτε στον καπετάνιο του μεγάλου πλοίου "δεν θέλουμε να πάμε στην Ελλάδα", οκέι; Οκέι, επαναλαμβάνω: Το μεγάλο κόκκινο πλοίο σάς προσεγγίζει για να σας δώσει νερό, φαγητό και πετρέλαιο και…». Στο σημείο αυτό η κύρια κλήση με το Ραδιοτηλεοπτικό Κέντρο τερματίζεται και έτσι χάνεται η συνέχεια της συνομιλίας με το αλιευτικό, που ακουγόταν στο βάθος.
Δηλαδή το ΕΚΣΕΔ σε συνομιλία με ένα αλιευτικό υπερφορτωμένο με 750 ανθρώπους, ανάμεσά τους νεκροί, με προβλήματα μηχανικά και χωρίς σωστικά μέσα, ζητά από τους επιβάτες να δηλώσουν στον καπετάνιο παραπλέοντος πλοίου ότι δεν επιθυμούν να διασωθούν και να μεταφερθούν στην Ελλάδα. Μάλιστα το ζήτημα αυτό το συζητούσαν μεταξύ τους αξιωματικοί του Λιμενικού στον θάλαμο επιχειρήσεων του ΕΚΣΕΔ μία ώρα νωρίτερα, όπως ακούγεται στο βάθος μιας καταγραμμένης συνδιάλεξης στις 17.54.47.
Περίπου 1 λεπτό μετά την έναρξη της κλήσης ακούγονται αποσπασματικά αξιωματικοί στο βάθος να λένε τα ακόλουθα: «βολεύει… [ακατάληπτο] να το ξέρουμε από τώρα… -σε μία ώρα... [ακατάληπτο]- να καταγραφεί από ένα πλοίο ότι δε θέλω να πάω στην Ελλάδα, το καταλάβατε;... [ακατάληπτο] … εννοείται, εννοείται… [ακατάληπτο] πορεία… course».
Η επιμονή των αξιωματικών στον θάλαμο επιχειρήσεων να ειπωθεί ρητά και να καταγραφεί ότι προορισμός των προσφύγων είναι η Ιταλία εξηγεί γιατί καθυστέρησε για 15 ώρες να κάνει επιχείρηση διάσωσης, παρά μόνο αφού ναυάγησε το αλιευτικό, όπως και γιατί κάλεσε περιπολικό από τη μακρινή Σούδα χωρίς επαρκή μέσα διάσωσης, αντί για διασωστικά σκάφη που βρίσκονταν πολύ κοντύτερα, στο Γύθειο και αλλού.
Συντεταγμένες
Αλλωστε σε άλλη κλήση στις 18.54.50, κατά την οποία το ΕΚΣΕΔ προσπαθεί να ελέγξει την ακρίβεια των συντεταγμένων του αλιευτικού, ακούγεται στο βάθος χειριστής να λέει ότι οι λάθος συντεταγμένες που είχαν αρχικά δοθεί δείχνουν το σκάφος «να βγαίνει έξω στην Ιταλία» και συμπληρώνει: «Μακάρι να ήταν εκεί».
Η συνέχεια έχει ακόμη μεγαλύτερο ενδιαφέρον. Περίπου μία ώρα και ένα τέταρτο αργότερα, στις 20.10.42, το ΕΚΣΕΔ επικοινωνεί με το παραπλέον σκάφος «Lucky Sailor». Ο καπετάνιος του «Lucky Sailor» ενημερώνει ότι έχει μόλις δώσει φαγητό και νερό στους πρόσφυγες του αλιευτικού.
Στη συνέχεια ο αξιωματικός του ΕΚΣΕΔ ακούγεται να λέει: «Σας είπαν ότι δεν θέλουν να μείνουν στην Ελλάδα αλλά στην Ιταλία και δεν θέλουν τίποτα παραπάνω». Ο καπετάνιος του «Lucky Sailor» απαντά ότι τους φώναξε στο μεγάφωνο «Ελλάδα ή Ιταλία;» και αυτοί απάντησαν «Ιταλία».
Στη συνέχεια, ενώ ενημερώνει ότι το αλιευτικό είναι υπερφορτωμένο, ο αξιωματικός του ΕΚΣΕΔ τού ζητά επίμονα (μετάφραση από τα αγγλικά): «Καπετάνιε, θέλω αυτό να το γράψετε στο ημερολόγιό σας, το ημερολόγιο γέφυρας. […] Θέλω να γράψετε για το ότι “δεν θέλουν να μείνουν στην Ελλάδα και θέλουν να πάνε στην Ιταλία. Δεν θέλουν τίποτε άλλο από την Ελλάδα και θέλουν να πάνε Ιταλία”».
Δεξιά: Ο θάλαμος του Ενιαίου Κέντρου Συντονισμού Ερευνας και Διάσωσης (ΕΚΣΕΔ)
Σχέδιο συγκάλυψης, ενώ μάζευαν νεκρούς
Γνωρίζοντας σήμερα την τραγική κατάληξη του σκάφους, μόνο ανατριχίλα μπορεί να προκαλέσει η κυνική πρόνοια του Λιμενικού να ζητήσει από παραπλέον σκάφος να καταγράψει ότι οι πρόσφυγες δεν ήθελαν να σωθούν στην Ελλάδα αλλά να μεταφερθούν στην Ιταλία, όπως τους έχει ζητήσει ήδη το ίδιο το Λιμενικό. Αν μη τι άλλο, η σπουδή αυτή του Λιμενικού δείχνει ότι πολύ νωρίς τη μοιραία μέρα μεθόδευε πώς θα φυλάξει τα νώτα του για κάθε ενδεχόμενο.
Αλλά και μετά τη βύθιση του σκάφους, ενώ τα παραπλέοντα σκάφη και τα μέσα του Λιμενικού μάζευαν από τη θάλασσα δεκάδες πτώματα πνιγμένων προσφύγων και τα στοίβαζαν όπου υπήρχε χώρος για να μεταφερθούν στην Πύλο, ακόμη και τότε η έγνοια της ηγεσίας του Λιμενικού φαίνεται πως εξακολουθούσε να είναι πώς θα φυλάξει τα νώτα της, υφαίνοντας το αφήγημα της συγκάλυψης. Περισσεύει ο κυνισμός από τη συνδιάλεξη του ΕΚΣΕΔ στις 6.15 τα ξημερώματα στις 14 Ιουνίου με το ΠΠΛΣ - 920 που επιχειρεί για να μαζέψει νεκρούς (στη συνέχεια λείπουν περισσότερα από 230 ηχητικά αρχεία συνομιλιών από τις επόμενες μέρες, που όμως περιλαμβάνονται στην έκθεση απομαγνητοφωνήσεων).
Ο χειριστής του ΕΚΣΕΔ, ονόματι Γιώργος, ζητά από τον Μιλτιάδη Ζουριδάκη, καπετάνιο του ΠΠΛΣ - 920, να στείλει μέσω whatsapp στον επικεφαλής της Υπηρεσίας Ολοκληρωμένης Θαλάσσιας Επιτήρησης (ΥΟΘΕ), πλοίαρχο Γεώργιο Χριστιανό, τη φωτογραφία ενός Σύρου επιζώντα, ο οποίος είχε κάνει μια δήλωση που ίσως βόλευε το αφήγημα της συγκάλυψης που είχε αρχίσει από νωρίς να κατασκευάζεται.
Δεν μπορεί παρά να σοκάρει και να εξοργίζει η συνομιλία τους μια τέτοια στιγμή:
«Ακου τι θέλω. - Ναι. - Ο Σύρος που ανέφερες στον κ. αρχηγό και στον κ. Χριστιανό… - Ναι. - Για τις δηλώσεις του… - Ναι. - Θέλω να τον βγάλεις μια φωτογραφία και να τον στείλεις στο WHAT’S UP και του κου Χριστιανού και στο υπηρεσιακό. - Ωραία. - Πριν τον δώσεις. - Ναι ναι. - Θυμάσαι τις δηλώσεις που έκανε ο Σύρος…; - Ναι. - Ωραία. - Ωραία. - Είναι, είναι πολύ σημαντικό… […] ωραία να σου πω…φίλε τώρα που ξημερώνει ποια είναι η εικόνα; - Τώρα που ξημερώνει εγώ δεν βλέπω κάτι τώρα να επιπλέει απλά τώρα προχωράμε και είναι δίπλα μας, και ούτε φαίνεται […] - Τα πτώματα τα έχει οριακά κάτω από την επιφάνεια δεν επιπλέουν, είναι από κάτω δηλαδή; - Εεεε… είναι στην επιφάνεια απλά τώρα… εεεεε … δεν φαίνεται από… - Καλώς. - Δεν είναι στην επιφάνεια να φαίνονται όχι… ναι, είναι… [...] Εντάξει Μίλτο μου, σ’ αφήνω, μην ξεχάσεις μόνο τη φωτογραφία του Σύρου πριν τον διώξεις στον κ. Χριστιανό και σε μας».
Ανωμοτί κατάθεση για ανώτερους αξιωματικούς
Για ανωμοτί συμπληρωματική κατάθεση, καλεί σύμφωνα με πληροφορίες, η εισαγγελέας του Ναυτοδικείου ανώτερους αξιωματικούς του Λιμενικού, για τους οποίους βρήκε ενδείξεις πιθανής ενοχής ο Συνήγορος του Πολίτη, ο οποίος με την αρμοδιότητα του Εθνικού Μηχανισμού Διερεύνησης Περιστατικών Αυθαιρεσίας διερεύνησε τις πειθαρχικές ευθύνες που είχε αρνηθεί να διερευνήσει η ηγεσία του Λιμενικού.
Σύμφωνα με πληροφορίες, πρόκειται για αξιωματικούς που βρίσκονταν στον θάλαμο των επιχειρήσεων του ΕΚΣΕΔ τις μοιραίες ώρες πριν, κατά τη διάρκεια και μετά το ναυάγιο και συγκεκριμένα για τον αρχηγό του Λιμενικού, τον κλαδάρχη επιχειρήσεων, αξιωματικούς Ναυσιπλοΐας, τον αρχηγό Επιφυλακής, τον επικεφαλής ΥΟΘΕ, τον επόπτη ΕΚΣΕΔ, τον διευθυντή του κλάδου Ασφάλειας και Αστυνόμευσης και τον κυβερνήτη του ΠΠΛΣ-920.
Τι απαντά το Λιμενικό
Η «Εφ.Συν.» και το OmniaTV έθεσαν στο Λιμενικό Σώμα τα εξής ερωτήματα:
● Πώς, από ποιον και με ποιο κριτήριο έγινε η επιλογή του υλικού που δόθηκε στην Εισαγγελία του Ναυτοδικείου;
●
Πώς γνώριζαν οι αξιωματικοί του ΕΚΣΕΔ ότι οι πρόσφυγες επιθυμούσαν να
συνεχίσουν για την Ιταλία, εφόσον δεν υπάρχει καταγραμμένη σχετική
επικοινωνία;
● Γιατί δεν παραδόθηκαν ηχητικά αρχεία, το περιεχόμενο των οποίων καταγράφεται στην έκθεση απομαγνητοφώνησης;
● Πώς εξηγείται το κενό στις συνδιαλέξεις του ΕΚΣΕΔ για περίπου δυόμισι ώρες πριν από το ναυάγιο;
Το Λιμενικό Σώμα επιμένει στην επανάληψη των αρχικών ισχυρισμών του που όμως δεν δίνει ουσιαστική απάντηση στα προφανή κενά του υλικού και συγκρούεται με όσα αποκαλύπτουμε σήμερα.
Η απάντηση του γραφείου Τύπου του Λιμενικού Σώματος είναι η εξής:
«Σε απάντηση του σχετικού, σας ενημερώνουμε ότι για το τραγικό ναυάγιο της Πύλου διενεργείται προκαταρκτική εξέταση από την Εισαγγελία Ναυτοδικείου Πειραιά. Το Λ.Σ.-ΕΛ.ΑΚΤ. έχει υποβάλει στο Ναυτοδικείο το σύνολο του υλικού που είχε στη διάθεσή του, συμπεριλαμβανομένων των απομαγνητοφωνήσεων και των ημερολογίων συμβάντων. Σημειώνεται ότι το ανθρωπιστικό έργο του Λ.Σ.-ΕΛ.ΑΚΤ. είναι αδιαμφισβήτητο και ακριβώς γι’ αυτό αναγνωρίζεται διεθνώς, διαχρονικά. Καθ' όλη τη διάρκεια της προσφυγικής/μεταναστευτικής κρίσης από το έτος 2015 έως και σήμερα έχουν διασωθεί από το Λιμενικό Σώμα - Ελληνική Ακτοφυλακή 256.067 υπήκοοι τρίτων χωρών που κινδύνευαν στο θαλάσσιο πεδίο σε συνολικά 6.299 περιστατικά. Επιπλέον, σε αυτά τα περιστατικά έχουν συλληφθεί 1.091 διακινητές».
- ΣΧΕΤΙΚΟ και το ακόλουθο σημερινό δημοσίευμα του news247:
ΝΑΥΑΓΙΟ ΣΤΗΝ ΠΥΛΟ: “ΠΕΙΤΕ ΟΤΙ ΔΕΝ ΘΕΛΕΤΕ ΝΑ ΠΑΤΕ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ” (VIDEO-ΗΧΗΤΙΚΟ)
Είκοσι μήνες μετά το πολύνεκρο ναυάγιο στα ανοιχτά της Πύλου, το NEWS 24/7 φέρνει στο φως ηχητικές καταγραφές του Λιμενικού από την ημέρα της τραγωδίας, οι οποίες δημιουργούν σοβαρά ερωτήματα για τους χειρισμούς που έγιναν πριν το υπερφορτωμένο με περίπου 750 μετανάστες αλιευτικό, καταλήξει στον βυθό της θάλασσας.
Όταν στις 02:06 τα ξημερώματα της 14ης Ιουνίου 2023, το αλιευτικό Adriana βούλιαζε ανοιχτά της Πύλου, έπαιρνε μαζί του στον βυθό της θάλασσας εκατοντάδες ανθρώπους. Το πλοίο ήταν υπερφορτωμένο με περίπου 750 άνδρες, γυναίκες και παιδιά, εκ των οποίων μόλις 104 διασώθηκαν και 82 εντοπίστηκαν νεκροί. Οι υπόλοιποι δεν βρέθηκαν ποτέ μέχρι σήμερα.
Οι χειρισμοί των ελληνικών αρχών, από τη στιγμή που το Adriana εντοπίστηκε να πλέει υπερφορτωμένο, έχουν προκαλέσει σοβαρά ερωτηματικά, τόσο για το γιατί δεν κινητοποιήθηκαν εγκαίρως, όσο και για το αν αργά τη νύχτα επιχείρησαν να ρυμουλκήσουν το σκάφος με αποτέλεσμα αυτό να αρχίσει να ταλαντεύεται και στη συνέχεια να βυθιστεί. Οι ελληνικές αρχές, αρνήθηκαν από την πρώτη στιγμή την προσπάθεια πρόσδεσης του αλιευτικού από πλοίο του Λιμενικού. Ωστόσο, μόλις λίγες ημέρες μετά το ναυάγιο την αποκάλυψαν οι ίδιοι οι επιζώντες σε μαρτυρίες τους.
«Πείτε τους ότι δεν θέλετε να πάτε στην Ελλάδα»
Ήδη από την ημέρα του ναυαγίου έχει προκύψει ένα κρίσιμο ερώτημα, που αφορά το γιατί το Λιμενικό δεν ξεκίνησε επιχείρηση διάσωσης των μεταναστών πριν το σκάφος βυθιστεί. Το Λιμενικό αναφορικά με αυτό το ζήτημα έχει πει πως το σκάφος, σε συνεχόμενα ερωτήματα, δεν ζήτησε καμία συνδρομή από το ελληνικό Λιμενικό Σώμα, το πλήρωμά του δήλωνε επανειλημμένα πως θέλει να πάει στην Ιταλία και πως είχε διαπιστωθεί ότι δεν υπήρχε πρόβλημα στην πλεύση του.
Σήμερα το NEWS 24/7, αποκαλύπτει μέσα από τις καταγεγραμμένες συνομιλίες του Ενιαίου Κέντρου Συντονισμού Έρευνας και Διάσωσης (ΕΚΣΕΔ) που έχει στη διάθεσή του, ένα κρίσιμο σημείο στους χειρισμούς του Λιμενικού, λίγες μόλις ώρες πριν το πλοίο βυθιστεί.
ΟΙ ΗΧΗΤΙΚΕΣ ΚΑΤΑΓΡΑΦΕΣ
Στις 18:51 της 13ης Ιουνίου, υπάρχει ηχογραφημένη επικοινωνία διάρκειας 1 λεπτού και 46 δευτερολέπτων Σε αυτήν, αξιωματικός του ΕΚΣΕΔ μιλάει με το ραδιοτηλεοπτικό κέντρο του λιμενικού (SSB) και λαμβάνει πληροφορίες για το στίγμα του Adriana όπως τις κατέγραψε το ελικόπτερο του λιμενικού.
Ωστόσο, στο βάθος ακούγεται ένας αξιωματικός, ο οποίος επικοινωνεί με το ίδιο το Adriana και μέρος της επικοινωνίας του έχει ηχογραφηθεί εμφανώς χωρίς εκείνος να το αντιλαμβάνεται. Σε αυτή τη συνομιλία ακούγεται να λέει στον κυβερνήτη του υπερφορτωμένου αλιευτικού:
«Γεια σου φίλε μου. Άκουσέ με. Βλέπεις το μεγάλο πλοίο; Εντάξει, άκουσέ με. Το σκάφος θα πλησιάσει σε σας προκειμένου να σας δώσει τροφή, νερό και (ακατάληπτο). Κανείς να μην κινηθεί (ακατάληπτο), εντάξει; Όλοι οι άνθρωποι να μείνουν ήρεμοι, κανείς να μην κινηθεί (ακατάληπτο)».
Μιλώντας για το «μεγάλο πλοίο» ο άνθρωπος του ΕΚΣΕΔ αναφέρεται στο δεξαμενόπλοιο Lucky Sailor, το οποίο βρίσκονταν κοντά στο Adriana εκείνη την ώρα και είχε πάρει εντολή να παρέχει νερό και τρόφιμα στο υπερφορτωμένο αλιευτικό με τους μετανάστες. Στη συνέχεια της συνομιλίας όμως ακούγεται κάτι περίεργο:
«Τo πλοίο πλησιάζει σε εσάς για να σας δώσει καύσιμο, νερό και τροφή. Και σε μια ώρα στέλνουμε δεύτερο πλοίο, εντάξει; Πες στον καπετάνιο του μεγάλου κόκκινου πλοίου “δεν θέλουμε να πάμε στην Ελλάδα”, εντάξει;».
Η σύσταση αυτή του ΕΚΣΕΔ προς τον καπετάνιο του Adriana προκαλεί πολλά ερωτηματικά. Ακόμη περισσότερα προκαλούνται όμως όταν αυτή η καταγραφή συνδυαστεί με τη δεύτερη συνομιλία που δημοσιεύει το NEWS 24/7 και η οποία γίνεται στις 20:10, μεταξύ του ΕΚΣΕΔ και του καπετάνιου του Lucky Sailor.
«Από ΕΚΣΕΔ Πειραιά. Είσαι ο καπετάνιος του Lucky Sailor;
– Ναι…
– Εντάξει καπετάνιε συγγνώμη για πριν, δεν σε άκουσα. Μου είπες τους έδωσες φαγητό, νερό και σου είπαν ότι δεν θέλουν να μείνουν στην Ελλάδα και θέλουν να πάνε στην Ιταλία και δεν θέλουν τίποτε άλλο;
– Ναι γιατί… γιατί τους ρώτησα με μεγάφωνο «Ελλάδα ή Ιταλία» και όλοι ουρλιάζοντας είπαν Ιταλία.
– Αααα εντάξει. Οκ εντάξει, όλοι ουρλιάζουν ότι δεν θέλουν την Ελλάδα και θέλουν την Ιταλία.
– Ναι, ναι, ναι.
– Εντάξει
– Είναι πάρα πολλοί, είναι πολύ γεμάτο το κατάστρωμα.
– Εντάξει καπετάνιε. Έχεις τελειώσει με τις προμήθειες;
– Ναι κύριε ναι.
– Καπετάνιε, θέλω αυτό, θέλω αυτό να το γράψεις στο βιβλίο συμβάντων σου, στο βιβλίο συμβάντων της γέφυρας.
– Ναι, εντάξει θα γράψουμε.
-Θέλω να το γράψεις για το ότι δεν θέλουν να μείνουν στην Ελλάδα και θέλουν να πάνε στην Ιταλία. Δεν θέλουν τίποτα από την Ελλάδα και θέλουν να πάνε στην Ιταλία.
– Εντάξει ναι, ναι. (…)».
Τα δεδομένα
Από τις δύο συνομιλίες που δημοσιεύει το NEWS24/7 και μπορείτε να ακούσετε στο παραπάνω βίντεο, προκύπτουν συγκεκριμένα δεδομένα. Ο αξιωματικός του Λιμενικού στις 18:50 φέρεται να υπαγορεύει στον καπετάνιο του Adriana να πει στο δεξαμενόπλοιο Lucky Sailor πως δεν θέλει να πάει στην Ελλάδα. Στη συνέχεια, ο καπετάνιος του δεξαμενόπλοιου, λέει στον αξιωματικό του Ενιαίου Κέντρου Συντονισμού Έρευνας και Διάσωσης πως άκουσε από το αλιευτικό αυτό ακριβώς που φέρεται να υπαγόρευσε νωρίτερα. Αμέσως ο αξιωματικός επιμένει να καταγραφεί στο βιβλίο συμβάντων του πλοίου πως ακούστηκε ότι θέλουν να πάνε στην Ιταλία.
Στα παραπάνω, πρέπει να προσμετρηθεί το γεγονός πως το Λιμενικό, ενώ έχει καταγράψει τις επικοινωνίες του ΕΚΣΕΔ με τα παραπλέοντα πλοία, δεν έχει καταγράψει τις συνομιλίες με το Adriana και το μόνο που ακούγεται είναι μέρος αυτής της συνομιλίας που έχει καταγραφεί χωρίς να το αντιληφθεί ο αξιωματικός που μιλάει με το Adriana.
Πόρισμα του Συνηγόρου του Πολίτη: «Ενδεχόμενο να υπέδειξε στον αλλοδαπό τι θα πει»
Ερευνώντας το θέμα, το NEWS 24/7 διαπίστωσε πως όλα αυτά έχουν εντοπιστεί και από τον Συνήγορο του Πολίτη, ο οποίος στις αρχές του μήνα ολοκλήρωσε το 148σελιδο πόρισμά του για το Ναυάγιο της Πύλου. Συγκεκριμένα, υπάρχει εκτενής αναφορά στην καταγραφή αυτής της συνομιλίας με το αλιευτικό.
Ο Συνήγορος γράφει στο πόρισμά του ότι απηύθυνε ερώτημα στον αξιωματικό του Λιμενικού που είχε την συνομιλία με το Adriana και έλαβε έγγραφες εξηγήσεις. Σε αυτές ο αξιωματικός αναφέρει: «Ήθελα να επιβεβαιώσει στον πλοίαρχο αυτό που μου έλεγε εμένα, ότι δεν θέλουν να έρθουν Ελλάδα, προκειμένου να το καταγράψει και ο πλοίαρχος στο δικό του ημερολόγιο».
Παρά τις έγγραφες εξηγήσεις, όμως, ο Συνήγορος σημειώνει πως «δεν δύναται να επαληθευτεί κατά τρόπο αντικειμενικό η παραπάνω αιτολόγηση του αξιωματικού, ότι ο σκοπός του ήταν η επιβεβαίωση αυτών που έλεγε ο αλλοδαπός στον ίδιο και παραμένει το ενδεχόμενο απλώς να υπέδειξε στον αλλοδαπό από το αλιευτικό τι να πει στο εμπορικό πλοίο, όπως κατ’ αρχήν προκύπτει από την ηχητική μονόπλευρη καταγραφή».
Στο πόρισμα, που είδε το NEWS 24/7 πάντως, ο Συνήγορος παραθέτει τα ερωτήματα που προκύπτουν για τους λόγους που ήταν απαραίτητη μια τέτοια καταγραφή και στο ημερολόγιο εμπορικού πλοίου, για το γεγονός ότι μια τέτοια δήλωση προερχόταν σε κάθε περίπτωση από έναν εκ των διακινητών του αλιευτικού και συνεπώς δεν θα μπορούσε να είναι αξιόπιστη, για την ιδιαίτερη νομική υποχρέωση αξιολόγησης κινδύνου και διάσωσης των προσώπων ανεξαρτήτως αντίθετων βουλήσεων που έχει το Λιμενικό αλλά και για την ιεράρχηση των μελημάτων στην οποία προέβη ο εκπρόσωπος του ΕΚΣΕΔ. «Αποκαλυπτική της ιεράρχησης» αναφέρει στο πόρισμα ο Συνήγορος «είναι η επιμονή με την οποία ο εκπρόσωπος του ΕΚΣΕΔ υπαγορεύει στον καπετάνιο του Lucky Sailor “Θέλω να γράψεις ότι δεν θέλουν να μείνουν στην Ελλάδα και ότι θέλουν να πάνε Ιταλία”».
Κλείνοντας, γίνεται σαφές και στις διαπιστώσεις του Συνηγόρου πως «Η αρχική πρόθεση των μεταναστών να μεταβούν στην Ιταλία δεν αμφισβητείται, το καταθέτουν και οι ίδιοι οι επιζώντες. Το ερώτημα είναι αν την 5η πλέον ημέρα του ταξιδιού η πρόθεσή τους έχει αλλάξει γιατί έχει άρδην επιδεινωθεί η κατάστασή τους, όπως μπορούν λόγω της γνώσης και της εμπειρίας τους να πιθανολογήσουν οι αξιωματικοί του λιμενικού».
Υπενθυμίζεται πως σύμφωνα πάντα με τις μαρτυρίες των επιζώντων, από την 4η ημέρα οι μετανάστες ζητούσαν να βγουν σε κάποια στεριά, ακόμη και να επιστρέψουν στη χώρα τους, καθώς είχε τελειώσει το νερό και τα τρόφιμα που είχαν στη διάθεσή τους. Παράλληλα τουλάχιστον ένας επιζώντας έχει καταθέσει πως είχε δει ο ίδιος έναν άνθρωπο να έχει χάσει τη ζωή του πάνω στο αλιευτικό την 4η ημέρα, είχε ακούσει για δεύτερο νεκρό τον οποίο δεν είδε, ενώ είπε πως η μηχανή του πλοίου ήταν χαλασμένη από την 3η ημέρα και επισκευαζόταν συχνά για να συνεχιστεί το ταξίδι.
Ο εντοπισμός η FRONTEX και η σιγή ασυρμάτου
Το Adriana βυθίστηκε στις 2:06 τα ξημερώματα. Σύμφωνα με το επίσημο δελτίο Τύπου του, το Λιμενικό ενημερώθηκε για την ύπαρξη του σκάφους στις 11:00 το πρωί της 13ης Ιουνίου, από τις ιταλικές Αρχές έπειτα από κλήση ακτιβίστριας ΜΚΟ. Στις 13:50 ελικόπτερο του Λιμενικού απογειώθηκε από τη Μυτιλήνη για να μεταβεί στο σημείο που βρισκόταν το αλιευτικό και στις 15:35 εντόπισε το Adriana. Ωστόσο αυτή η ενημέρωση του Λιμενικού έρχεται σε αντίθεση με την ενημέρωση της FRONTEX, η οποία επισήμως έχει πει πως ένα αεροσκάφος της, εντόπισε το πλοίο στις 9:47 και «ενημέρωσε αμέσως τις ελληνικές και ιταλικές αρχές για την παρατήρηση, παρέχοντάς τους πληροφορίες για την κατάσταση του σκάφους, την ταχύτητα και φωτογραφίες».
Από τα αρχεία που έχει στη διάθεσή του το NEWS24/7 ξεχωρίζει το γεγονός πως από τις 23:34 τη νύχτα του ναυαγίου και για 2μιση ώρες, μέχρι τις 02:01 δεν υπάρχει καμία καταγεγραμμένη συνομιλία του ΕΚΣΕΔ, ούτε με πλοία που έπλεαν κοντά στο Adriana, ούτε με το ίδιο το Adriana, ούτε δίνεται κάποια εντολή σε σκάφη του λιμενικού να γίνει επιχείρηση έρευνας και διάσωσης. Η εντολή δίνεται στις 02:22, ακριβώς 15 λεπτά μετά την βύθιση του αλιευτικού.
Πάντως ο Συνήγορος του Πολίτη στο πόρισμά του -στο οποίο αποδίδει ευθύνες σε 8 αξιωματικούς του Λιμενικού για θανατηφόρο έκθεση- καταγράφει και το γεγονός πως στις 19:35 της 13ης Ιουνίου, η FRONTEX προσέφερε στο ΕΚΣΕΔ τη συνδρομή 2 εναέριων μέσων, χωρίς να λάβει ανταπόκριση, ενώ το ίδιο έκανε στις 00:34 και στις 00:52, χωρίς και πάλι να λάβει ανταπόκριση από το Κέντρου Συντονισμού Έρευνας και Διάσωσης του Λιμενικού.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου