Ανώτατη Σχολή Παραστατικών Τεχνών: Καθρεφτάκια στους ιθαγενείς

Της Γιούλας Γκεσούλη

Με ένα πρωτοφανές υβρεολόγιο ενάντια στον μεγαλειώδη αγώνα των καλλιτεχνών παρουσίασε ο Μητσοτάκης το νέο πόνημα των Πιερρακάκη-Μενδώνη-Λιβάνιου για την πολυδιαφημισμένη Ανώτατη Σχολή Παραστατικών Τεχνών στο υπουργικό συμβούλιο της περασμένης Πέμπτης 31 του Οκτώβρη.

Και τι δεν είπε ο αδίστακτος. Για «αιτία μεγάλης αναταραχής», που ήταν «παγίδα μιας άθλιας κομματικής εκμετάλλευσης», για «κατασκευή μύθων», «στημένους ακτιβισμούς» και «’’παράφωνες’’ συναυλίες», μίλησε, εκφράζοντας όχι μόνο την παραδοσιακή απέχθεια που τρέφει η Δεξιά απέναντι στην Τέχνη, αλλά κυρίως  το απύθμενο μίσος που έχει ενάντια σε αυτούς που αγωνίζονται για τα δίκια τους.

Οι ύβρεις Μητσοτάκη δεν είναι τυχαίες. Προϊδεάζουν και για το περιεχόμενο της νομοθετικής ρύθμισης, για το οποίο άλλωστε βεβαιώνουν και τα πεπραγμένα της κυβέρνησής του (ιδιωτικά πανεπιστήμια, κατακερματισμός πτυχίων και πτυχία-σούπα για όλες τις «ανάγκες» της αγοράς, υποβιβασμός του δημόσιου πανεπιστήμιου, επιχειρηματική λειτουργία του, κ.λπ.).

Ο Μητσοτάκης, ασφαλώς, και έχει στα χέρια του το νομοσχέδιο. Επιλέγει, όμως, να παρουσιάσει μόνο κάποιους γενικόλογους και εν πολλοίς αόριστους άξονες, ώστε να έχει το χρόνο να επεξεργαστεί τους καλλιτέχνες -κυρίως τους σπουδαστές των καλλιτεχνικών σχολών, που αποτέλεσαν και αποτελούν την ψυχή του αγώνα-, με τη βοήθεια και της συνδικαλιστικής γραφειοκρατίας του χώρου, στοχεύοντας σε μια σιγή νεκροταφείου ίσως και σε περιορισμένες αντιδράσεις, μέχρις ότου κρίνει ότι ήρθε η ώρα για να τους το φορέσει «καπέλο».

Σε ρόλο «καλού μπάτσου», βγήκε και ο Πιερρακάκης στον ΣΚΑΙ στην εκπομπή «Σήμερα» των Οικονόμου-Παυλόπουλου (1/11/2024) και δήλωσε τα εξής: «Θυμίζω ότι το πρόβλημα που προέκυψε με τους καλλιτέχνες ξεκίνησε από ένα Π.Δ., το οποίο είχε να κάνει με μια κατάταξη που ερχόμαστε να αποκαταστήσουμε την αδικία που έλεγε δηλαδή ότι οι καλλιτέχνες είναι απόφοιτοι Δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης ενώ έχουν τελειώσει σχολές, οι οποίες είναι εξαιρετικά απαιτητικές». Παραδέχτηκε, δηλαδή, στα λόγια, ότι το πρόβλημα είναι το Π.Δ. 85/2022 του Βορίδη, που αποτέλεσε και την αιτία για τον ξεσηκωμό και τον μεγαλειώδη, μαζικό και μαχητικό διμηνιαίο αγώνα των καλλιτεχνών.

Δεν έχουμε μνήμη χρυσόψαρου για να μην θυμόμαστε ότι όλο το διάστημα έως το τέλος του αγώνα, μέχρι και τη συνάντηση του Μητσοτάκη με εκπροσώπους των καλλιτεχνικών σωματείων, ο αυτοκρατορίσκος εμφανίστηκε αμετακίνητος και αισχρά προκλητικός. Υπερασπίστηκε με φανατισμό το Π.Δ. 85/2022 και την τροπολογία 1565/2023, σύμφωνα με τα οποία τα πτυχία των Ανώτερων Καλλιτεχνικών Σχολών υποβαθμίζονται από την κατηγορία ΤΕ (Τεχνολογικής Εκπαίδευσης) στην κατηγορία ΔΕ (Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης) και ισοτιμούνται με το απολυτήριο Λυκείου, ενώ τα μισθολογικά των καλλιτεχνών υποτίθεται ότι θα ρυθμιζόταν με μια ΚΥΑ-κουρελόχαρτο.

Μιλήσαμε για υποκριτική δήλωση του Πιερρακάκη, πρώτον γιατί τα πεπραγμένα αποδεικνύουν ότι δεν την εννοεί και απλώς την εξεστόμισε για να θολώσει τα νερά σχετικά με τις πραγματικές προθέσεις της κυβέρνησης και δεύτερον γιατί στη συνέχεια της τοποθέτησής του φρόντισε να μπουρδουκλώσει τα πράγματα, μιλώντας για «μια ειδική παράμετρο που είναι ότι αυτό το πρόβλημα χρονίζει», ότι «δεν αφορά κάτι που έγινε πέρυσι. Είναι κάτι που διαρκεί εδώ και χρόνια». Ο Πιερρακάκης, δηλαδή, ισχυρίστηκε στη συνέχεια ότι το πρόβλημα δεν ήταν το Π.Δ. 85/2022, αλλά ένα καθεστώς που χρονίζει και ταλαιπωρεί τους καλλιτέχνες.

Ο υπουργός «Παιδείας», εν γνώσει του λέει χοντρά ψέματα. Γιατί η ισχύουσα νομοθεσία για τις Ανώτερες Καλλιτεχνικές Σχολές αναφέρει με σαφήνεια ότι αυτές είναι Ανώτερες [ο βασικός ιδρυτικός νόμος 1158/1981, και στη συνέχεια όλα τα ΠΔ που αφορούν τους Κανονισμούς Οργάνωσης και Λειτουργίας των Ανώτερων Σχολών Δραματικής Τέχνης, Ανώτερων Σχολών Χορού, Κρατικής Σχολής Ορχηστικής Τέχνης (ΚΣΟΤ), Ανώτερης Σχολής Δραματικής Τέχνης Εθνικού Θεάτρου και Κρατικού Θεάτρου Βορείου Ελλάδας (ΠΔ 370/1983, ΠΔ 372/1983, 598/1985, ΠΔ 336/1989, αντίστοιχα). Ειδικά μάλιστα για την ΚΣΟΤ, που είναι ΝΠΔΔ υπό την εποπτεία του υπουργείου Πολιτισμού, προβλεπόταν με τον ιδρυτικό τηυς νόμο (Νομοθετικό Διάταγμα 209/1973) ακόμα και μεταπτυχιακό τμήμα, διάρκειας ενός (1) έτους, ενώ με το ΠΔ 367/11 Μαΐου 1974 τετραετής φοίτηση και κατατακτήριες εξετάσεις «προς μετεγγραφήν σπουδαστών προερχομένων εξ ετέρας ισοτίμου Σχολής της αλλοδαπής»].

Το πρόβλημα δηλαδή δεν ήταν χρονίζον, όπως είπε ο Πιερρακάκης, για να δώσει πιστοποιητικό απορίας στην κυβέρνηση της ΝΔ και στο Π.Δ. 85/2022. Ηταν λυμένο, αφού σύμφωνα με την ισχύουσα νομοθεσία οι καλλιτεχνικές σχολές ήταν Ανώτερες με τη βούλα του νόμου. Την κατάσταση ανέτρεψε το κατάπτυστο Π.Δ. 85/2022 («Καθορισμός προσόντων διορισμού σε φορείς του Δημοσίου (Προσοντολόγιο-Κλαδολόγιο)» που κατέταξε αυθαίρετα και παράνομα τους απόφοιτους των Ανώτερων Καλλιτεχικών Σχολών στην επαγγελματική-ακαδημαϊκή κατηγορία Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης: ΔΕ Ηθοποιοί, ΔΕ Θεάτρου, ΔΕ Χοροδιδάσκαλοι, ΔΕ Χορού-διάφορες ειδικεύσεις, κ.λπ., μαζί με τους απόφοιτους ΙΕΚ, Μεταλυκειακού Ετους – Τάξη Μαθητείας ΕΠΑΛ ή Επαγγελματικής Κατάρτισης επιπέδου μεταδευτεροβάθμιας επαγγελματικής εκπαίδευσης ΙΕΚ ή Επαγγελματικού Λυκείου (ΕΠΑΛ) κ.λπ.!

Τι εξήγγειλε ο Μητσοτάκης 

Ολα αυτά τα αναφέραμε για να δείξουμε ότι οι καλλιτέχνες πρέπει να είναι εξαιρετικά καχύποπτοι και ψυλλιασμένοι για το πραγματικό περιεχόμενο του νομοσχέδιου που θα ιδρύει την «Ανώτατη Σχολή Παραστατικών Τεχνών». 

Οτι οι εξαγγελίες Μητσοτάκη είναι μια επικοινωνιακή πομφόλυγα, που όταν έρθει η ώρα και αποτυπωθούν σε νομικό κείμενο θα τους βάζουν τρικλοποδιές. Γι’ αυτό και πρέπει να έχουν τα μάτια τους ανοιχτά και από τώρα με κινητοποιήσεις να διαμηνύσουν στην κυβέρνηση ότι δεν υποχωρούν από τα δίκαια αιτήματά τους, που προμετωπίδα και βασική προϋπόθεση έχουν την εδώ και τώρα κατάργηση του κατάπτυστου Π.Δ. 85/2022.

Παραθέτουμε τα όσα δημοσιοποιήθηκαν μετά το υπουργικό συμβούλιο για να τα σχολιάσουμε στη συνέχεια:

«Ο Υπουργός Παιδείας, Θρησκευμάτων και Αθλητισμού κ. Κυριάκος Πιερρακάκης, η Υπουργός Πολιτισμού κ. Στυλιανή Μενδώνη και ο Υπουργός Εσωτερικών κ. Θεόδωρο; Λιβάνιος παρουσίασαν στο Υπουργικό Συμβούλιο τις νομοθετικές πρωτοβουλίες για την Ανωτάτη Σχολή Παραστατικών Τεχνών, τις Σχολές Ανώτερης Καλλιτεχνικής Εκπαίδευσης και τα Μουσικά Εκπαιδευτικά Ιδρύματα.

 Η Ελλάδα με τη μακραίωνη ιστορία της στον Πολιτισμό, αποκτά  για πρώτη φορά εκπαίδευση πανεπιστημιακού επιπέδου στις παραστατικές τέχνες. Με το νομοσχέδιο που παρουσιάστηκε σήμερα στο υπουργικό συμβούλιο από τους Υπουργούς Παιδείας, Θρησκευμάτων και Αθλητισμού κ. Κυριάκο Πιερρακάκη, Πολιτισμού κυρία Λίνα Μενδώνη και Εσωτερικών κ. Θοδωρή Λιβάνιο ρυθμίζονται εκκρεμότητες δεκαετιών που αφορούν:

• Την αναβάθμιση της καλλιτεχνικής εκπαίδευσης,
• Τη διαβάθμιση των τίτλων σπουδών,
• Τη δημιουργία «ακαδημαϊκού διαδρόμου» μεταξύ των Ανώτερων Σχολών Καλλιτεχνικής Εκπαίδευσης, των Μουσικών Εκπαιδευτικών Ιδρυμάτων και των ΑΕΙ
• Την αναδιάρθρωση  των επαγγελματικών προσόντων, ιδίως σε περίπτωση πρόσληψης στο δημόσιο,  με τη δημιουργία νέου κλάδου Καλλιτεχνικής Εκπαίδευσης.

Συγκεκριμένα, το σχέδιο νόμου προβλέπει:

-Την ίδρυση και λειτουργία της Ανώτατης Σχολής Παραστατικών Τεχνών (Α.Σ.Π.Τ.) ως Α.Ε.Ι., με  πέντε Τμήματα που προέρχονται από τις υφιστάμενες Σχολές του Εθνικού Θεάτρου, της Εθνικής Λυρικής Σκηνής, της Κρατικής Σχολής Ορχηστικής Τέχνης, του Κρατικού Θεάτρου Βορείου Ελλάδος και του Κρατικού Ωδείου Θεσσαλονίκης.

-Τη μετατροπή των δημόσιων και ιδιωτικών Σχολών Ανώτερης Καλλιτεχνικής Εκπαίδευσης σε Ανώτερες Σχολές Καλλιτεχνικής Εκπαίδευσης (Α.Σ.Κ.Ε.).

-Τη διαβάθμιση των απονεμόμενων τίτλων σπουδών των Α.Σ.Κ.Ε και την ισοτιμία των τίτλων σπουδών των Μουσικών Εκπαιδευτικών Ιδρυμάτων (Μ.Ε.Ι.) στο  επίπεδο 5 του Εθνικού Πλαισίου Προσόντων, με ταυτόχρονη δημιουργία  «ακαδημαϊκού διαδρόμου» που θα συνδέει τις Α.Σ.Κ.Ε. και τα Μ.Ε.Ι. με τα ΑΕΙ της χώρας για την απόκτηση τίτλων επιπέδου 6 του Ε.Π.Π. με κατατακτήριες εξετάσεις ή αυτοδίκαιη κατάταξη.

-Την υπαγωγή των Α.Σ.Κ.Ε. στην εποπτεία του Υπουργείου Παιδείας, Θρησκευμάτων και Αθλητισμού με στόχο την ενιαία ρύθμιση του πλαισίου που τις διέπει, την έγκριση των προγραμμάτων σπουδών, καθώς και των γενικών κανονισμών λειτουργίας και του εσωτερικού κανονισμού τους.

-Τη δημιουργία καλλιτεχνικού προσοντολογίου, με το οποίο θα ρυθμίζονται τα προσόντα πρόσληψης απόφοιτων παραστατικών τεχνών σε φορείς του δημόσιου τομέα ως διακριτής κατηγορίας προσωπικού (Καλλιτεχνικής Εκπαίδευσης – ΚΕ).

Η ΑΝΩΤΑΤΗ ΣΧΟΛΗ ΠΑΡΑΣΤΑΤΙΚΩΝ ΤΕΧΝΏΝ

Η  Ανώτατη Σχολή Παραστατικών Τεχνών (Α.Σ.Π.Τ.), με έδρα την Αθήνα, θα προσφέρει προγράμματα σπουδών πρώτου, δεύτερου και τρίτου κύκλου στις επί μέρους τέχνες του θεάτρου, του χορού και της μουσικής. Το νέο πανεπιστήμιο θα συνδυάζει  την καλλιτεχνική δημιουργία και πράξη με τη θεωρία και την έρευνα, θα ενισχύει τη διακαλλιτεχνικότητα, θα εξασφαλίζει την ακαδημαϊκή και επαγγελματική εξέλιξη των αποφοίτων του και θα έχει τη δυνατότητα αξιοποίησης περισσότερων χρηματοοικονομικών εργαλείων.

-Δικαίωμα εισαγωγής στην Α.Σ.Π.Τ. αποκτούν οι απόφοιτοι της Γ΄ λυκείου (ΓΕΛ, ΕΠΑΛ, κάτοχοι ισότιμων τίτλων ημεδαπής και αλλοδαπής) χωρίς συμμετοχή στις πανελλαδικές εξετάσεις, αλλά μέσω ειδικών εξετάσεων, όπως στην Ανώτατη Σχολή Καλών Τεχνών. Για πρώτη φορά παρέχονται σπουδές ανώτατης εκπαίδευσης και στην ορχηστική τέχνη.

Επίσης, δικαίωμα πρόσβασης στην Α.Σ.Π.Τ. θα έχουν οι απόφοιτοι των 5 φορέων (του Εθνικού Θεάτρου, του Κρατικού Θεάτρου Βορείου Ελλάδος, της Εθνικής Λυρικής Σκηνής, της Κρατικής Σχολής Ορχηστικής Τέχνης και του Κρατικού Ωδείου Θεσσαλονίκης) και οι απόφοιτοι συναφών ΑΕΙ με αυτοδίκαιη κατάταξη στο 5^ο εξάμηνο, εφόσον επιλέγεται το ίδιο γνωστικό αντικείμενο ή μέσω κατατακτήριων εξετάσεων εφόσον επιλέγεται διαφορετικό γνωστικό αντικείμενο.

– Για πρώτη φορά θα υπάρξει δυνατότητα αξιοποίησης του υψηλού επιπέδου καλλιτεχνικού διδακτικού προσωπικού των Σχολών του Εθνικού Θεάτρου, του Κρατικού Θεάτρου Βορείου Ελλάδος, της Εθνικής Λυρικής Σκηνής, της Κρατικής Σχολής Ορχηστικής Τέχνης και του Κρατικού Ωδείου Θεσσαλονίκης στο υπό ίδρυση Α.Ε.Ι. Στο ίδιο πλαίσιο, θα αξιοποιηθούν διακεκριμένες και καθολικά αναγνωρισμένες προσωπικότητες του χώρου των παραστατικών τεχνών με την εκλογή τους ως μελών Δ.Ε.Π. στην Α.Σ.Π.Τ., κατά παρέκκλιση των ισχυουσών διατάξεων του ν. 4957/2022».

Από τα προαναφερθέντα συνάγουμε τα εξής:

• Πουθενά δεν γίνεται λόγος για κατάργηση του Π.Δ. 85/2022 «Καθορισμός προσόντων διορισμού σε φορείς του Δημοσίου (Προσοντολόγιο-Κλαδολόγιο)», με το οποίο προσλαμβάνονται στο Δημόσιο με τις προβλεπόμενες αποδοχές απόφοιτοι κατηγοριών ΠΕ, ΤΕ, ΔΕ, ΥΕ. Σύμφωνα με αυτό στην κατηγορία ΔΕ υπάγονται, με κάποιες εξαιρέσεις, οι απόφοιτοι των Ανώτερων Καλλιτεχνικών Σχολών.

Και ενώ υπάρχει ήδη αυτό, γίνεται αναφορά για τη δημιουργία «καλλιτεχνικού προσοντολογίου», που θα θεσπίζει μια νέα κατηγορία ΚΕ (Καλλιτεχνικής Εκπαίδευσης) για την πρόσληψη απόφοιτων παραστατικών τεχνών σε φορείς του δημόσιου τομέα. Δεν διευκρινίζεται τι θα είναι αυτή η νέα κατηγορία ΚΕ. Θα είναι απλά μισθολογική, όπως έλεγε η ΚΥΑ της απάτης ή θα είναι επαγγελματική-ακαδημαϊκή; Θα είναι ισότιμη με την κατηγορία ΤΕ των παλιών απόφοιτων των ΤΕΙ (κάτι που ίσχυε πρακτικά μέχρι τη δημιουργία του Π.Δ. 85) και αν είναι έτσι προς τι η δημιουργία της; Αρα εδώ κάποιο λάκκο έχει η φάβα και μας φέρνει στο νου την κατάπτυστη ΚΥΑ-απάτη.

• Οι εξαγγελίες ξαναβαφτίζουν τις καλλιτεχνικές σχολές Ανώτερες, ενώ στην πραγματικότητα, σύμφωνα με την ισχύουσα νομοθεσία (βασικός ιδρυτικός νόμος, Προεδρικά Διατάγματα εσωτερικών κανονισμών λειτουργίας, κ.λπ.), τέτοιες είναι ακόμη και τώρα. Πρόκειται για τερτίπι-παγίδα που πρακτικά διαχωρίζει τους παλιούς απόφοιτους αυτών των σχολών από αυτούς που θα φοιτήσουν σε αυτές από δω και μπρος.
• Καθιερώνονται κατηγορίες πτυχίων. Οι απόφοιτοι των  πέντε (5) Τμημάτων που θα συνιστούν την Ανώτατη Σχολή Παραστατικών Τεχνών και  προέρχονται από τις υφιστάμενες Σχολές του Εθνικού Θεάτρου, της Εθνικής Λυρικής Σκηνής, της Κρατικής Σχολής Ορχηστικής Τέχνης, του Κρατικού Θεάτρου Βορείου Ελλάδος και του Κρατικού Ωδείου Θεσσαλονίκης, θα είναι απόφοιτοι πανεπιστημιακής Εκπαίδευσης (ΠΕ), μιας και η κυβέρνηση ισχυρίζεται ότι πρόκειται για ΑΕΙ.

Οι υπόλοιποι, μια πολύ πλατιά μάζα απόφοιτων ιδιωτικών και δημόσιων Ανώτερων Καλλιτεχνικών Σχολών, θα αποκτούν πτυχία υποδεέστερα, και θα ανήκουν στην κατηγορία ΚΕ. Το παράδοξο είναι πώς κουμπώνει αυτό με την όλη φιλοσοφία της νεοφιλελεύθερης κυβέρνησης Μητσοτάκη για τα ιδιωτικά πανεπιστήμια, τα «πτυχία» των οποίων θεωρούνται ισότιμα με τα πτυχία των δημόσιων πανεπιστημίων. Σε καμιά περίπτωση δεν είμαστε υπέρ των ιδιωτικών μαγαζιών των εμπόρων της γνώσης και με την ισοτίμηση των «πτυχίων» τους, όμως εδώ σημειώνουμε μια αντίφαση, σύμφωνα με τη λογική και πρακτική της κυβέρνησης, που υποκρύπτει δόλο.

• Με τι προσωπικό -νέα μέλη ΔΕΠ- θα στελεχωθούν τα Τμήματα της Ανώτατης Σχολής Παραστατικών Τεχνών, όταν σύμφωνα με την ισχύουσα νομοθεσία για τα δημόσια πανεπιστήμια το διδακτικό-ερευνητικό προσωπικό πρέπει να είναι κάτοχος διδακτορικού τίτλου; Γνωρίζουμε ότι ελάχιστοι από αυτούς που διδάσκουν ήδη στις Ανώτερες Καλλιτεχνικές Σχολές έχουν έστω κάποιο πανεπιστημιακό πτυχίο, ιδίως δε, δεν κατέχουν διδακτορικό τίτλο σπουδών. Και αυτό συμβαίνει λόγω της ιδιαιτερότητας των σπουδών (ειδικά στις Ανώτερες Σχολές Χορού, ακόμη και την ΚΣΟΤ, που έχουν πολλά τεχνικά μαθήματα) και λόγω του ότι έως τώρα δεν υπήρχαν αντίστοιχες σχολές πανεπιστημιακού επιπέδου.

Αυτό μας οδηγεί στο συμπέρασμα ότι θα υπάρχει ελάχιστο μόνιμο προσωπικό και μια πανσπερμία και ένα πλήθος συμβασιούχων. Κοντολογίς και σε αυτήν την Ανώτατη Σχολή Παραστατικών Τεχνών θα οργιάζουν οι ελαστικές σχέσεις εργασίας. 

ΠΗΓΗ